مدیرعامل شرکت تولید و توسعه پویا انرژی در رابطه با اقدامات اخیر این مجموعه، گفت: به عنوان یک هلدینگ نیروگاهی، با شرکت‌های زیرمجموعه در تلاش هستیم با تامین انرژی پاک و پایدار در زنجیره ارزش صنایع معدنی کشور نقش‌آفرینی کنیم.

به گزارش پایگاه خبری و تحلیلی «فلزات‌آنلاین» و به نقل از روابط عمومی شرکت سرمایه‌گذاری توسعه معادن و فلزات، مشکلات اقلیمی در زمین، حکمرانان این سیاره را در جهت تامین حامل‌های انرژی با مشکل روبه‌رو کرده است و تامین حامل‌های انرژی یکی از چالش‌های مهم در اکثر کشورها در جهت گذر از سرمای زمستان و گرمای تابستان به شمار می‌آید.

این مشکل در ایران نسبت چهار فصل بودن و نیاز به برق و گاز در فصول مختلف بیشتر عیان می‌شود اما با مدیریت درست می‌توان از سرمای رشته کوه‌های البرز و زاگرس تا گرمای سوزان کویر لوت استفاده بهینه برد؛ در همین راستا طی چند سال اخیر بحث در رابطه با اقدامات زیست‌محیطی و تامین حامل‌های انرژی به ویژه برق پاک از طریق محیط زیست بیشتر از قبل نمایان شده است. به همین واسطه یکی از اقدامات تاثیرگذار در این خصوص تولید برق از طریق انرژی‌های تجدیدپذیر خواهد بود.

متاسفانه در کشور ما به دلیل میزان بالای مصرف حامل‌های انرژی به ویژه برق، کشور در این خصوص با بحران‌های بی‌شماری روبه‌رو است. از برق مصارف خانگی گرفته تا برق مصارف اداری و صنعتی. از عدم فرهنگ‌سازی مناسب که بگذریم، یکی از اقدامات موثر در جهت تامین برق کشور استفاده از ظرفیت انرژی‌های تجدیدپذیر است. در این رابطه طی سال‌های اخیر نسبت به این دغدغه حاکمیت تصمیم گرفته تا با مصوبات انجام شده از طرف مجلس شورای اسلامی در این راه قدم بردارد. باید در نظر داشت گام برداشتن در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر و حمایت از مجموعه‌های فعال در این بخش، مانند کاشت نهالی خواهد بود که روزگاری تبدیل به سرو بلندی شده و از فواید آن استفاده خواهد شد.

محمدزمان جلویان،مدیرعامل شرکت تولید و توسعه پویا انرژی در همین راستا بیان کرد: افتخار این را داریم که با ارائه خدمات مهندسی، احداث و بهره‌برداری از نیروگاه‌های مختلف از جمله سیکل ترکیبی، خورشیدی و دیگر نیروگاه‌های تجدیدپذیر در کنار افزایش سودآوری، گام‌های کوچکی در راستای افزایش تولید ناخالص ملی و بهبود وضعیت محیط زیست و آبادانی کشور برداریم.

وی افزود: مطابق ماده ۱۶ قانون جهش تولید دانش‌بنیان مصوب مجلس شورای اسلامی در تاریخ ۱۴۰۱/۰۲/۳۱ در راستای توسعه صنایع دانش‌بنیان مرتبط با انرژی‌های تجدیدپذیر و توسعه بازار برای این صنایع و تولید برق پاک در محل مصرف، صنایع با قدرت مصرف بیشتر از یک مگاوات موظفند معادل یک درصد از برق مورد نیاز سالانه خود را از طریق احداث نیروگاه‌های تجدیدپذیر تامین و این میزان در پایان سال پنجم (۱۴۰۶) حداقل به ۵ درصد برسد. بنابراین، مطابق استراتژی‌های شرکت سرمایه‌گذاری توسعه معادن و فلزات و با توجه به پروژه‌های تعریف شده و مصارف موجود، پیش‌بینی می‌شود که تا سال ۱۴۰۶ شرکت سرمایه‌گذاری توسعه معادن و فلزات باید ۱۲۵ مگاوات نیروگاه تجدیدپذیر احداث کند.

مدیرعامل شرکت تولید و توسعه پویا انرژی در خصوص پروژه‌های تعریف شده در هلدینگ پویا انرژی، عنوان کرد: پروژه‌های در دست اقدام شامل احداث دو بلوک بخش بخار نیروگاه سمنان به مبلغ ۳۰۴ میلیون یورو، اجرای پروژه خورشیدی ۱۴ MW در کنار زمین نیروگاه خورشیدی پویای ۲ سمنان، اجرای پروژه خورشیدی ۱۶ MW نیروگاه خورشیدی در شهرستان سنگسر سمنان، اجرای پروژه خورشیدی ۴۰ MW نیروگاه خورشیدی در شهر کرمانشاه، اجرای پروژه نیروگاه سیکل ترکیبی ۱۵۰ MW در شهر کرمانشاه، اجرای پروژه خورشیدی ۱۰ MW نیروگاه خورشیدی در شهرستان بیجار و احداث نیروگاه خورشیدی در سواحل مکران برای تولید هم‌زمان برق و هیدروژن می‌شوند.

جلویان در خصوص مختصات و مشخصات شبکه برق ایران، تصریح کرد: ظرفیت شبکه برق ایران هم‌اکنون حدود ۹۲,۸۴۱ MW و مصرف برق کشور در سال ۱۴۰۲ حدود ۳۸۹.۲TWh بوده که ظرفیت نصب شده حدود ۱.۰۷ درصد ظرفیت نصب شده جهان (۸۶۴۳ GW) و مصرف انرژی حدود ۱.۳۴ درصد مصرف انرژی جهان ۲۹,۷۳۴TWh در سال ۲۰۲۳ است (که از این میزان ۸۹۵۹TWh انرژی تجدیدپذیر و ۲۷۴۱ TWh انرژی اتمی) و کل مصرف انرژی جهان در سال ۲۰۲۲ (برق و نفت و گاز و زغال‌سنگ و…) معادل ۱۲۲,۷۸۰TWh است. کل مصرف انرژی نهایی (TFC: Total final energy consumption)  امروزه ۴۴۲EJ است و بین صنعت ۱۶۷ EJ، ساختمان‌ها EJ 133، حمل‌ونقل ۱۱۶ EJ  و سایر مصارف نهایی۲۷ EJ  تقسیم می‌شود.

وی ادامه داد: برق نقش کلیدی در اقتصاد مدرن دارد. با توسعه پایدار اقتصاد جهانی و بهبود برق‌رسانی به ویژه توسعه اقتصاد دیجیتال و افزایش سهم برق در حمل‌ونقل، نسبت مصرف برق در تقاضای انرژی بیش از پیش افزایش خواهد یافت. از سال ۱۹۷۴ روند مصرف جهانی برق سالانه بیش از ۳.۳ درصد رشد داشته است (۲۰۱۹IEA). تقاضای جهانی برای برق در سال ۲۰۲۳، ۲.۲ درصد رشد کرد که کمتر از رشد ۲.۴ درصدی مشاهده شده در سال ۲۰۲۲ بود. انتظار می‌رود تقاضای جهانی برق در سه سال آینده با سرعت بیشتری افزایش یابد و تا سال ۲۰۲۶ به طور متوسط ​​سالانه ۳.۴ درصد رشد کند. برآوردهای انجام شده نشان می‌دهد که تقاضای جهانی برق در سال‌های ۲۱۰۸ تا ۲۰۴۰ سالانه ۲.۱ درصد افزایش خواهد یافت.

بررسی آمار ارائه شده از میزان مصرف برق جهان در سال ۲۰۲۱ نشان می‌دهد که چین با سهم ۳۱ درصدی از مصرف برق و آمریکا با سهم ۱۶ درصدی از مصرف برق جهان نزدیک به نصف مصرف برق جهان را در سال ۲۰۲۱ به خود اختصاص می‌دهند. ایران با سهم ۱.۲ درصدی از مصرف برق جهان در رتبه ۱۲ قرار دارد. کشورهای عربستان سعودی با سهم ۱.۳ درصد و فرانسه با سهم ۱.۸ درصدی در رتبه‌های یازدهم و دهم بیشترین مصرف برق در جهان در سال ۲۰۲۱ قرار دارند. ایران با رشد سالانه ۶.۰۳ درصدی در مصرف برق طی بازه مذکور در رتبه چهارم بیشترین مصرف برق در کشورهای جهان قرار دارد. کشور چین با متوسط رشد سالانه ۹ درصد در مصرف برق، بیشترین رشد در مصرف برق را در دوره (۱۹۹۰-۲۰۲۱) داشته است. کشورهای هند و کره جنوبی در رتبه‌های بعدی بیشترین رشد سالانه مصرف برق قرار دارند. متوسط رشد سالانه مصرف برق در جهان ۲.۹۳ درصد است؛ یعنی رشد سالانه مصرف برق در ایران بیش از دو برابر متوسط رشد مصرف برق در جهان بوده است. توزیع مصرف برق در کشور به این صورت است، ۳۶.۳ درصد صنعت، ۳۱.۴ درصد خانگی و ۱۴.۲ درصد کشاورزی و ۱۸.۲ درصد عمومی و تجاری و روشنایی.

مدیرعامل شرکت تولید و توسعه پویا انرژی با مقایسه قیمت برق صنایع با برق خانگی در اقتصادهای بزرگ جهان، یادآور شد: در چین قیمت برق خانگی در سال ۲۰۲۳ حدود ۰.۰۸۸ یوان چین به ازای هر کیلووات ساعت بوده است؛ در حالی که قیمت برق صنعتی در همان سال حدود ۰.۰۶۴ یوان چین به ازای هر کیلووات ساعت بود. این بدان معناست که قیمت برق صنعتی در چین حدود ۲۵ درصد کمتر از قیمت برق خانگی بوده است.

جلویان مطرح کرد: در آمریکا نیز قیمت برق صنعتی در سال ۲۰۲۳ حدود ۰.۰۶۴ دلار به ازای هر کیلووات ساعت بوده است؛ در حالی که قیمت برق خانگی در همان سال حدود ۰.۱۳۶ دلار به ازای هر کیلووات ساعت بود. این بدان معناست که قیمت برق صنعتی در آمریکا حدود ۵۰ درصد کمتر از قیمت برق خانگی بوده است. در آلمان بر اساس گزارش «Destatis»، متوسط قیمت برق خانگی در سال ۲۰۲۳ حدود ۰/۳۱۹ یورو به ازای هر کیلووات ساعت بود که این قیمت نسبت به سال گذشته ۴۰ درصد افزایش یافته است.

چالش‌های مهم صنعت برق

وی در خصوص اینکه چرا صنعت برق به ویژه در بخش تولید امروز به چنین بحران‌هایی دچار شده، بحث پیچیده و چند بعدی وجود دارد. موضوع اصلی به نگرش ما به برق بازمی‌گردد که  آیا برق یک خدمت اجتماعی است یا یک کالای تجاری و اقتصادی؟

مدیرعامل شرکت تولید و توسعه پویا انرژی اظهار داشت: ناترازی اقتصاد برق و دستوری بودن و غیرواقعی بودن قیمت برق، عدم توجیه سرمایه‌گذاری در حوزه تولید برق را در پی داشته است. متعاقبا عدم سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها و در نتیجه کسری یا ناترازی تولید برق، عدم پرداخت مطالبات، فشار تحریم‌ها، نوسانات نرخ ارز، اقتصاد رانتی، انگیزه‌ بخش خصوصی برای سرمایه‌گذاری در صنعت برق را از بین برده است. خشک‌سالی و غیرممکن شدن استفاده از برخی نیروگاه‌های برق‌آبی، افزایش دما و بالا رفتن مصرف برق و دلایلی مانند ورود زودهنگام چاه‌های کشاورزی به بازار تقاضای برق به دلیل گرمای هوا و نیاز به آب بیشتر در مزارع و پدیده استخراج رمزارزها دلایلی هستند که باعث افزایش شدید مصرف برق و برهم خوردن تراز تولید و مصرف برق شده‌اند.

جلویان تاکید کرد: بدهی‌ها و کمبود منابع برای تکمیل پروژه‌های نیمه‌تمام صنعت برق، قیمت پایین و شکاف زیاد بین درآمد‌ها و هزینه‌های صنعت برق از عوامل اصلی محقق نشدن اهداف برنامه‌های توسعه‌ای محسوب می‌شود. ارزان بودن قیمت برق سبب شده تا بدهی این وزارتخانه به پیمانکاران روزبه‌روز بیشتر شود. بدهی که از حدود ۲۰ سال پیش تاکنون به معضل اصلی وزارت نیرو تبدیل شده است.

وی بیان کرد: سرمایه‌بر بودن صنعت برق از یک‌سو، در کنار سرکوب قیمتی و کاهش منابع داخلی این صنعت و محدودیت توان بازار پول کشور برای تامین مالی طرح‌های بزرگ از سوی دیگر، تامین مالی را به عنوان یکی از مهم‌ترین چالش‌های صنعت برق تبدیل کرده است. این مشکلات باعث شد تا در برنامه سوم و چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی با تاکید بر اصل ۴۴ قانون اساسی، تصدی‌گری دولت کاهش یافته و بهره‌گیری از توان مالی و مدیریتی بخش خصوصی افزایش پیدا کند.

جلویان عنوان کرد: بررسی‌های انجام شده نشان می‌دهد مشکلات بخش انرژی و صنعت برق، تا حد قابل‌قبولی شناسایی شده‌اند. از سوی دیگر در سطح اول، اتفاق نظر نسبتا جامعی در مورد راه‌حل این مسائل نیز وجود دارد. با این وجود، به جای به‌کارگیری و حل این مسائل، طی چند دهه گذشته بخش قابل‌ملاحظه‌ای از این مشکلات همچنان در طول زمان حمل می‌شوند.

مدیرعامل شرکت تولید و توسعه پویا انرژی ادامه داد: کسری یا ناترازی برق ایران در تابستان ۱۴۰۳ به میزان ۱۸ هزار مگاوات رسیده است و با این روند سرمایه‌گذاری در صنعت برق، به احتمال زیاد این میزان ناترازی در سال ۱۴۰۴ به بیش از ۱۸ هزار مگاوات خوهد رسید و این بیانگر لزوم صنایع به خود تامینی برق است. در تحقق برنامه‌های توسعه هر کشور، انرژی و به طور خاص انرژی الکتریکی نقشی تعیین‌کننده و محوری ایفا می‌کند. گسترش سهم اقتصاد دیجیتال در اقتصاد ملی، این وابستگی را تقویت و تشدید می‌کند.

جلویان تصریح کرد: صنایع مادر و بزرگ که از انرژی الکتریکی برای نقش موثر خود در «GDP» کشور استفاده می‌کنند و نمی‌توانند اثر خاموشی برق را بر هزینه‌های زیاد عدم‌النفع خود تحمل کنند، نیازمند سبد انرژی پایدار هستند که دارای تضمین عدم قطع باشد.

وی ابراز کرد: دلیل اصلی حضور سرمایه‌گذار در صنعت برق، هزینه‌های عدم‌النفع ناشی از خاموشی است. ارزش بار از دست‌ رفته (VOLL) در دنیا برای هر کیلووات ساعت حدود ۱۰۰ برابر قیمت فروش برق است که هم‌اکنون در دنیا حدود ۷.۵ دلار است. ارزش افزوده بخش برق در اقتصاد کشور در مجموع کمتر از ۲ درصد بوده است؛ با این حال، علی‌رغم سهم قابل چشم‌‌پوشی ارزش افزوده برق نسبت به تولید ناخالص ملی، تحقق ارزش افزوده سایر بخش‌ها به طور جدی به انرژی الکتریکی وابسته است.

مدیرعامل شرکت تولید و توسعه پویا انرژی در خصوص سهم انرژی‌های تجدیدپذیر در کشور، افزود: روند سرمایه‌گذاری در نیروگاه‌های تجدیدپذیر و ظرفیت نصب شده آن‌ها و مقایسه با نیروگاه‌های فسیلی در جهان نشان می‌دهد که در سال ۲۰۲۳ بیش از ۸۳ درصد ظرفیت نصب شده جدید انرژی الکتریکی در جهان، از نوع تجدیدپذیر بوده اما در ایران هنوز بیش از ۶۰ درصد ظرفیت نصب شده، حرارتی یا فسیلی است. سهم برق تجدیدپذیر در ایران علی‌رغم تلاش‌هایی که صورت گرفته، بسیار کم و هم ‌اکنون سهم انرژی تجدیدپذیر در سبد انرژی جهان به بیش از ۲۲ درصد رسیده است که کشور ما فاصله معناداری از این میانگین جهانی دارد.

جلویان اظهار داشت: می‌دانیم که ایران کشوری است که با وجود ۳۰۰ روز آفتابی در بیش از دو سوم آن و متوسط تابش ۵.۵ – ۴.۵ کیلووات ساعت بر مترمربع در روز، یکی از کشورهای با پتانسیل بالا در زمینه انرژی خورشیدی معرفی شده ‌است و همچنین مهم‌ترین برنامه پیک سائی می‌تواند توسعه نیروگاه‌های خورشیدی و پانل‌های خورشیدی خانگی باشد. پیک شبکه ما سیستم‌های سرمایشی هستند (در اوج گرما) که پیک نیاز توان سرمایشی و پیک تولید برق خورشیدی در تابستان در ایران همسو هستند و پنل‌های خورشیدی گزینه مناسبی است بدون نیاز به توسعه زیرساخت شبکه؛ همچنین می‌توان از سیستم‌های ذخیره‌ساز انرژی مکانیکی یخ‌‎ساز استفاده کرد.

وی یادآور شد: استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر مانند انرژی خورشیدی و بادی مستلزم استفاده از مواد معدنی مانند مس، لیتیوم و کبالت و مواد معدنی کمیاب است. این مواد معدنی در مقادیر محدود در دسترس هستند. مواجهه با چالش محدودیت منابع کره زمین در گذار به انرژی پاک، مستلزم همکاری بین دولت‌ها، شرکت‌ها و جوامع است. تنگناهای بالقوه شامل در دسترس بودن زمین، زیرساخت‌های انرژی، ظرفیت تولید، مقرون به صرفه بودن مصرف‌کننده، تمایل سرمایه‌گذاری و در دسترس بودن مواد است.

مدیرعامل شرکت تولید و توسعه پویا انرژی خاطرنشان کرد: با تمرکز بر توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر، همان‌گونه که مشاهده می‌شود به دلیل اینکه آینده معدن و صنایع فولاد به آینده انرژی‌های تجدیدپذیر و پاک گره خورده است و بیشترین تقاضا در هر دو بخش به توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر و الکتریفیکیشن ارتباط تنگاتنگ دارد، لزوم وجود یک رویکرد انرژی‌محور در مجموعه «ومعادن» ضروری است.

انتهای پیام//