مداخله غیردارویی مانند فاصلهگذاری اجتماعی میتواند با کاهش مبتلایان جدید و جلوگیری از تلفات انبوه، تاثیر مثبتی بر اقتصاد داشته باشد. بررسی تاثیر اقتصادی آنفولانزای اسپانیایی سال ۱۹۱۸ در آمریکا نشان میدهد که شهرهایی که مداخلات غیردارویی را به موقع و گسترده اجرا کردند، در میانمدت هیچگونه آسیب اقتصادی متحمل نشدند. در واقع شهرهایی که اقدام به موقع و جدی انجام دادند، پس از فروکش همهگیری شاهد رشد نسبی در فعالیت اقتصادی بودند.
به گزارش «فلزاتآنلاین» و به نقل از World Economic Forum، شیـــوع کرونــــا ویـروس شبهههــای مهمــی در خصوص تاثیر همهگیریها و اقدامات پیشگیرانه مربوط به آنهـا در اقتصـاد برانگیختـه است. سیاستگذاران در شرایـــط جدیـــدی قـــرار گرفتهانـــد و اطـــلاع چنـدانی از رکود اقتصـادی پیشرو و نحوه مدیریت بحران ندارند. تبعات اقتصادی واقعـی یک همـهگیر چیست و آیا این تبعات موقتی هستند یا ماندگار؟ واکنش بهداشتی عمومی محلی چه تاثیری بر شدت همهگیری دارد؟ آیـــا مداخلـــههــای غیــردارویــی ماننــد فاصلــهگــذاری اجتماعــی هزینههای اقتصادی دارند؟ آیا سیاستهای کاهنده شتاب شیوع همـــهگیــری، باعــث کاهــش شــدت تاثیــرات اقتصادی آن نیز خواهد شد؟
مجمع جهانی اقتصاد، تاثیرات اقتصادی بزرگترین همهگیری آنفولانزا در تاریخ آمریکا یعنی همهگیری از ژانویه سال ۱۹۱۸ تا دسامبر ۱۹۲۰ و شیوع جهانی آن را بررسی کرده است. حدود ۵۰۰ میلیـون نفــر (یکسوم کل جعیت جهان در آن زمان) به این ویــروس مبتــلا شدنــــد کـــه منجــر بـــه مــرگ ۵۰میلیوننفر در سراسر جهان و بین ۵۵۰ تا ۶۷۵هزار نفر در آمریکا شد که برابر با ۰.۶۶درصد جمعیت این کشور بود؛ نرخ مرگ و میر در افراد جوان و سالم بین ۱۸ تا ۴۴ ساله بالا بود.
ایــن سازمـــان در پژوهـــش خــود از سطــح مختلف شدت همهگیری و سرعت و مدت مداخلههای غیردارویی برای مقابله با شیوع ویروس در ایالات و شهرهای آمریکا استفاده کرده است. اقدامات غیردارویی انجام شده در سال ۱۹۱۸ شباهت زیادی به سیاستهای پیشگیرانه کرونا ویروس ازجمله بسته شدن مدارس، سینماها و کلیساها، ممنوعیت تجمـع عمومی و مراســم ختـم، قرنطینــه موارد مشکـوک و محدودیت ساعات کاری دارد.
حاصــل مقالــه مجمــع جهــانی اقتصـــاد، دو دیدگــاه اصلــی بـــود. اول، مشخــص شــد کــه منــاطقی که بیشترین تاثیــر را از همــهگیــری آنفولانــزا در ســال ۱۹۱۸ داشتنــد، شاهــد افت شدیــد و مداوم در فعالیــت اقتصـادی واقعی بودنــد. دوم، مشخــص شــد کــه شهرهــایی کـه مداخلات غیردارویی را به موقع و گسترده اجــرا کردنــد، در میــانمــدت هیــچ گونــه آسیــب اقتصادی متحمل نشدند. برعکس، شهرهایی که اقدام به موقع و جدی انجام دادند، پس از فروکش همهگیری شاهد افزایش نسبی در فعالیت اقتصادی بودند. یافتههای این سازمان بــه طــور کلــی نشـان میدهـد که همـهگیــریها میتوانند هزینههای اقتصادی زیادی داشته باشند و مداخلههای غیردارویی میتواند منجر به نتایج بهتر اقتصادی و همچنین کاهش نرخ مرگ و میر شود.
نمودار زیر، دو دیدگاه اصلی مجمع جهانی اقتصاد را نشان میدهد؛ طبق این نمودار، رابطه مستقیمی بین نرخ مرگ و میر آنفولانزای سال ۱۹۱۸ و رشد اشتغال در بخش ساخت و تولید بین سالهای ۱۹۱۴ تا ۱۹۱۸ وجود دارد. همچنین افزایش نرخ مرگ و میر آنفولانزای سال ۱۹۱۸ با کاهش رشد اقتصادی رابطه دارد. این نمودار، شهرها را به دو دسته تقسیم میکند: شهرهایی با مداخله غیردارویی طولانیتر (نقطههای آبی) و کوتاهمدتتر (نقطههای قرمز). شهرهایی که مداخله غیردارویی را برای مدت طولانیتری انجام دادند عمدتا در قسمت بالا و چپ نمودار (مــرگ و میــر پاییـــن، رشـــد اقتصــادی بـــالا) و شهرهایی که مداخله غیردارویی را برای مدت کوتاهتری اجرا کردند در قسمت پایین و راست نمودار (مرگ و میر بالا، رشد اقتصادی پایین) قــرار گرفتهانــد. ایــن نمودار نشان میدهد که مداخلــه غیردارویی میتوانــد بــدون کاهــش فعالیت اقتصادی، در کاهش نرخ مرگ و میر نقــش داشتــه باشــد. حتـی شهرهــایی بــا دوره طولانیتر مداخله غیردارویی، در میانمدت رشد سریعتری دارند.
در خصــوص تاثیــرات اقتصــادی شیــوع ویروس، مشاهده شد که مناطق آلودهتر شاهد افت نسبی اشتغال و خروجی در بخش ساخت و تولید، داراییهای بانکی و مصرف کالاهای بادوام بودند. برآورد رگرسیون نشان میدهد که همهگیری آنفولانزای سال ۱۹۱۸ منجر به کاهش ۱۸ درصدی تولید در بخش ساخت و تولید یک ایالت با میانگین سطح درگیری شد. مناطق درگیر، شاهد افزایش تعویق پرداخت قسط بانکی بودند. این الگوها با این مفهوم که همهگیریها باعث کاهش فعالیت اقتصادی از طریق کاهش عرضه و تقاضا میشود، مطابقت دارد. همچنیـن، این افتهــا در تمــامی نتــایج وجود داشت و مناطق درگیرتر نسبت به سایر مناطق، همچنان شاهد رکود اقتصادی بین سالهای ۱۹۱۹ تا ۱۹۲۳ بودند.
نگرانی اصلی این روش تجربی، این است که مناطق درگیرتر ممکن است به طور همزمان بیشتر در معرض شوکهای اقتصادی مختلف باشند اما با وجود شدت بیشتر همهگیری در شرق ایالات متحده، مطالعات قبلی نشان داده است که جغرافیای شیوع این بیماری در ایالات متحده نسبتا یکنواخت بوده اسـت. در همین راستا، پژوهش مجمع جهانی اقتصاد نیز نشان میدهد که در مناطقی با میزان تاثیرپذیری متوســط و شدیــد از نظـر جمعیــت، اشتغال و درآمـــد سرانــه مشــابهی قبــل از ســال ۱۹۱۸ داشتهانـد. (که این امر، امکان مقایسه نتایج اقتصادی در بین این مناطق را تسهیل میکند). همچنین، یافتهها نشان داد که اثرات این بیماری، روی برخی از مشخصههای اقتصادی محلی، ازجمله ترکیب اشتغال در بخشهای مختلف صنعت هر ایالت، بسیار شگرف بود. این تاثیــرات چــه در اسکیل شهری و چه در اسکیل ایالتی تقریبا یکسان و مشابه بود.
مطابق با همین شواهد تجربی، خلل اقتصادی بزرگی که این همهگیری (سال ۱۹۱۸) ایجاد کرد، در روزنامههای معاصر قابل مشاهده است. برای مثال، در روز ۲۴ اکتبر سال ۱۹۱۸، روزنامه Wall Street Journal اینگونه نوشت: این همهگیــری در بخشهایی از کشور، باعث کاهش تقریبا ۵۰ درصـدی تولیــد شده است. خــردهفروشـــان در سراســر کشــور بـــا کاهــش چشمگیر تجارت مواجه شدهاند. متخصصان گفتهاند که در این کشور یک اپیدمی هرگز به این شدت بر کشور غالب نشده است.
دومین مجموعه نتایج این پژوهش، بر تاثیــر محلی اقتصادی مداخله غیردارویی عمومی (همچون فاصلهگذاری اجتماعی) تمرکز دارد. از بُعـــد نظـــری، تاثیـــر اقتصـــادی مداخلــــه غیردارویی میتواند هم مثبت و هم منفی باشد. با در نظر گرفتن شرایط ثابت، مداخله غیردارویی باعث محدودیت روابط اجتماعی و در نتیجه کاهش فعالیت اقتصادی مبتنی بر این گونه روابط خواهد شد. اما باید توجه داشت که در همهگیری، فعالیت اقتصادی حتی در نبود این گونه اقدامات کاهش خواهد یافت زیرا خانوارها برای کاهش ریسک ابتلا، میزان مصرف خود و همچنین کار و فعالیت را کاهش میدهنــد. بنابرایــن، با وجـود کاهش فعالیت اقتصادی ناشی از مداخله غیردارویی، ایــن اقدامــات میتوانــد مشکلات مقابله با انتشار بیماری را حل کند و اختلال اقتصادی را کاهش دهد.
مقایسه شدت و سرعت مداخله غیردارویی بین شهرها نشان میدهد که برخلاف آنچه انتظار میرود، مداخله غیردارویی قوی و زودهنگام باعث تشدید رکود اقتصادی نشده است. بر عکس، شهرهایی که اقدام به موقع و جدی انجام دادند، پس از پایان همهگیری در سال ۱۹۱۹ شاهد افزایش در میزان اشتغال و تولید در بخش ساخت و تولید و داراییهای بانکی بودند.
برآورد رگرسیون این پژوهش نشان میدهد که تاثیر این اقدامات از نظر اقتصادی چشمگیر بوده است. اجرای اقدامات ۱۰ روز قبل از رسیدن همهگیری در یک شهر باعث افزایش ۵درصدی اشتغال در بخش ساخت و تولید پس از پایان همهگیری میشود. به همین صورت، ادامه اقدامات تا ۵۰ روز بیشتر، باعث افزایش ۶.۵ درصدی اشتغال در بخش ساخت و تولید پس از همهگیری میشود.
در نتایج این پژوهش، این نگرانی وجود دارد که اقدامات سیاسی ممکن است تحت تاثیر عواملی باشند که به نتایج اقتصادی آینده مرتبط باشد. اما یکی از نتایج پیشینه پژوهشی همهگیرشناسی، این نگرانی را تا حدودی کاهش میدهد: شهرهایی که تحت تاثیر موجهای بعدی همهگیری (یعنی شهرهای غربی) قرار داشتند، از تجربه سایر شهرها استفاده کردند و زودتــر اقدام به اجــرای مداخلــه غیردارویی کردند. بنابراین، با حرکت آنفولانزا از شرق به غرب، شهرها زودتر مداخله غیردارویی را اجرا کردند. نقشه زیر، شدت این اقدامات را نشان میدهــد؛ بــه طــور واضــح، شهـرهای غربــی اقدامات جدیتری برای مقابله با این همهگیری انجام دادند.
به دلیل نبود دادههای پرتکرار، امکان نمایش دقیــق مکانیزم کاهـش عواقـب همهگیری از طریق مداخله غیردارویی وجــود نــدارد. امـــا الگوهــای شناســایی شــده در دادههــا نشــان میدهد که مداخله غیردارویی به موقع و جدی میتواند شدیدترین تاثیرات منفی همهگیری آنفولانــزا را کاهــش دهـــد. پیشینــه پژوهشــی همهگیرشناسی نشان داده است که مداخله بهداشتی عمومی زودهنگام، اوج نرخ مرگومیر را کاهش میدهد (منحنی را مسطح میکند) و آمار مرگ و میر کلی را کاهش میدهد. با توجه به اختلالی که همهگیریها در اقتصاد محلی ایجاد میکنند، این اقدامات میتواند اختلال ناگهانی فعالیت اقتصادی ناشی از این شوکها را کاهش دهد. در نتیجه، اجرای فوری مداخله غیردارویی میتواند در مسطح نمودن منحنی افت اقتصادی نقش داشته باشد.
شواهــد غیـــر رســـمی نشان میدهــد که نتــایج این پژوهــش بـــا شیـوع کرونــا ویروس مطابق است. کشورهایی مانند تایوان، چین و سنگاپور کــه بـه سرعــت مداخلــه غیردارویی را اجرا کردند، نهتنهــا نرخ رشـد بیمــاری را کاهــش دادند، بلکه مشکلات اقتصادی ناشی از آن را نیز کاهش دادهاند. بنابراین، این عقیده اشتباه اسـت که مداخله غیردارویی سنجیـده، به موقــع و جـــدی هزینــه اقتصــادی زیــادی در همــهگیری دارد.
بـه طــور کلی، شواهـد نشــان میدهــد کـــه شـــوک اقتصـــادی اصلـــی ناشـــی از جهــــش مـرگومیر است. مداخله غیردارویی تا جایی که وسیلهای برای مقابله با ریشه مشکلات یعنــی مرگ و میــر باشــد، میتواند اقتصاد را نیز نجـات دهد.