هشتمین کنفرانس بین‌المللی استیل پرایس با موضوع «فولاد، مواد اولیه و چالش‌های پیش رو» و با حضور مدیران شرکت‌های بزرگ معدنی و فولادی کشور در هتل المپیک تهران برگزار شد.
به گزارش خبرنگار «فلزات آنلاین»، ۹ آبان ماه، هشتمین کنفرانس بین‌المللی استیل پرایس با موضوع «فولاد، مواد اولیه و چالش‌های پیش رو» با حضور گسترده مدیران عامل شرکت‌های فولاد خوزستان، فولاد خراسان، فولاد مبارکه، ذوب آهن اصفهان، فولاد هرمزگان، چادرملو، شرکت ملی فولاد، ملی صنایع مس ایران، رئیس هیئت عامل و جمعی از مدیران ایمیدرو، مدیران و کارشناسان شرکت‌های مطرح فولادی و جمعی از فعالان صنعت فولاد کشور در هتل المپیک برگزار شد.
لزوم واردات سنگ‌آهن برای تامین مواد اولیه
در ابتدای این کنفرانس، کیوان جعفری طهرانی، دبیر هشتمین کنفرانس استیل پرایس طی سخنانی اظهار داشت: تهدید صنعت فولاد کشور توسط کشورهای همسایه مورد غفلت واقع شده است.
وی افزود: خط لوله گاز افغانستان به پاکستان و بعد هند خطر بزرگی برای صنعت فولاد کشور خواهد بود. زیرا کشورهای یاد شده در صورت دسترسی به گاز به دنبال توسعه صنعت فولاد خود از تولید آهن اسفنجی خواهند بود.
جعفری طهرانی خاطرنشان کرد: خط لوله گاز قطر به عمان هم به دنبال احداث خط لوله گاز خواهند بود و با توجه به ظرفیت بالای بندر صحار این کشور در بارگیری کشتی‌های بزرگ، قطعا صنعت فولاد کشور تهدید خواهد شد.
دبیر هشتمین کنفرانس استیل پرایس تصریح کرد: عربستان، قطر، عمان و پاکستان از جدیدترین تکنولوژی‌های نوین برای تولید آهن اسفنجی به ظرفیت ۱۲ میلیون تن استفاده کرده‌اند. اگر این کشورها طرح‌های خود را به ثمر برسانند، بازارهای صادراتی کشورهای همسایه مورد واقع تهدید می‌شوند.
وی عنوان کرد: تامین مواد اولیه واحدهای جنوب کشور مشخص نیست از چه طریقی تامین می‌شود و فرصت‌های زیادی برای واردات سنگ‌آهن به ویژه حاجی‌گک را از دست دادیم.
جعفری طهرانی ادامه داد: در استرالیا نیز معدن «یوگی» مطرح است که با مشارکت گل‌گهر، چادرملو و شرکت فکور صنعت خریداری شده است اما یکی از معضلات اساسی آن حمل کنسانتره در آینده خواهد بود.
حرکت به سمت یکپارچگی معدن و صنعت
در ادامه، وجیه‌اله جعفری، رئیس هیئت عامل ایمیدرو طی سخنانی اظهار داشت: تقویت زنجیره پایین‌دستی این صنعت به عنوان بخش پیشران، با هدف حفظ حوزه بالادستی فولاد انجام می‌شود. آنچه که ایمیدرو به همراه وزارت صنعت معدن و تجارت در حال انجام آن است، نگاه یکپارچه از «معدن تا صنعت» است. در همین راستا در حال ایجاد افزایش ارتباط اجزای مختلف زنجیره فولاد هستیم.
وی خاطرنشان کرد: تولید فولاد کشور امسال از ۳۰ میلیون تن و ظرفیت نصب شده از ۴۰میلیون تن خواهد گذشت. تا پایان سال جاری هفت میلیون تن به ظرفیت تولید فولاد کشور افزوده شود. زنجیره در حوزه پایین‌دست در حال تکمیل است اما در بخش بالادست مشکلاتی وجود دارد.
رئیس هیئت عامل ایمیدرو خاطرنشان کرد: در ۳۰ استان کشور و در ۱۳۲ پهنه، در حال انجام فعالیت‌های اکتشافی در ۶۵۰ هزار کیلومتر مربع از مساحت کشور هستیم. با توجه به نیاز صنایع کشور به مواد خام، برنامه اکتشاف در عمق و فعال‌سازی عمیق را اجرایی کنیم. این امر نیازمند دانش به روز و همکاری شرکت‌های توانمند در این حوزه است.
جعفری عنوان کرد: صنعت فولاد در دنیا در حوزه‌های مختلف در حال پیشرفت است و کاهش وزن محصولات فولادی نشانه این موضوع است. پیش‌بینی می‌شود به ظرفیت تولید ۵۵ میلیون تن فولاد دست خواهیم یافت.
وی ادامه داد: نخستین گلوگاه صنعت فولاد، تامین مواد اولیه است. در حال حاضر، ذخیره قطعی ۲٫۷ میلیارد تن سنگ‌آهن داریم که به این میزان، یک میلیارد تن دیگر اضافه شده است. در این رابطه نیازمند حرکت به سمت بهره‌برداری از ذخایر زیرزمینی و واردات سنگ‌آهن از طریق سرمایه‌گذاری هستیم.
رئیس هیئت عامل ایمیدرو بیان کرد: دومین گلوگاه صنعت فولاد، تامین زیرساخت است که خط انتقال آب خلیج فارس یکی از کمک‌های شرکت‌های معدنی به زیرساخت‌ها است. در خلیج فارس، روزانه ۲۶ میلیون مترمکعب آب شیریــن می‌شـــود که سهـــم ایـــران ۶۰۰ هــزار مترمکعب یعنی ۲٫۵ درصد است و باید این موضوع مورد توجه قرار گیرد.
جعفری تصریح کرد: مصرف برق فولادی‌ها ۶هزار و ۵۰۰ مگاوات است که متاسفانه در تابستان با قطعی برق مواجه شدیم و با توجه به عقد قرارداد احداث نیروگاه، امیدوار هستیم این چالش برطرف شود.
وی مطرح کرد: سطح بلوغ شرکت‌های بزرگ فولادی مطلوب است اما باید به سمت استفاده از تکنولوژی‌های جدید برویم تا بهره‌وری حاصل شود و محصولات جدید تولید کنیم.
رئیس هیئت عامل ایمیدرو اذعان کرد: ایمیدرو در حد قابل قبولی در زنجیره فولاد کار کرده اما در طرح‌های پیشران و تبدیلی مانند ورق فولادی هنوز جای کار داریم.
جعفری اضافه کرد: برای شفاف‌سازی و اتصال همه زنجیره تلاش می‌کنیم تا همه زنجیره به جز خودمصرفی‌ها در بورس عرضه شود و نگرانی‌های تامین مواد اولیه برطرف شود.
وی خاطرنشان کرد: دنیا در بحث مسائل زیست‌محیطی به سمت آلودگی کمتر و کربن صفر حرکت کرده است و ما نیز باید به تدریج به این سو حرکت کنیم.
رئیس هیئت عامل ایمیدرو در پایان اظهار کرد: ایمیدرو از فعالان صنعت فولاد در خواست می‌کند که پیشنهادهای خود را به این سازمان مطرح کنند تا بتوانیم برای برایند این پیشنهادات سیاست‌گذاری کنیم.
تغییر تکنیک صنعت فولاد
اردشیر سعدمحمدی، مدیرعامل شرکت ملی صنایع مس ایران دیگر سخنران هشتمین کنفرانس استیل پرایس بود و در این کنفرانس اظهار داشت: چین بزرگ‌ترین تولیدکننده و مصرف‌کننده فولاد دنیا بوده و همزمان با افزایش تولید، مصرف فولاد این کشور هم افزایش یافته است. در کشور ما هم باید علاوه بر برنامه‌ریزی برای تولید فولاد، به سمت افزایش مصرف برویم.
وی افزود: باید بیش از ۶۰ درصد فولاد کشور در داخل مصرف شود و در صورتی مازاد داشته باشیم، ناچار هستیم محصول خود را با نازل‌ترین قیمت صادر کنیم. باید بازارهای مصرف و واردکنندگان فولاد دنیا را شناسایی و بازارسازی کنیم.
مدیرعامل شرکت ملی صنایع مس ایران خاطرنشان کرد: در تجمیع شرکت‌های بزرگ فولادی می‌تـــوان قـــدرت رقابـت در بازارهای صادراتی ایجاد کرد و با واحدهای فولادی کوچک نمی‌توان در بازارهای صادراتی به جایی رسید.
سعدمحمدی اذعان کرد: نیروی انسانی شرکت‌های فولادی در ایران نسبت به دنیا بسیار بالاست و در فولاد مازاد نیروی انسانی وجود دارد.
وی تاکید کرد: صنعت فولاد به سمت کیفیت و تغییر تکنیک رفته است و ورق‌های فولادی در دنیا وزن بسیار کمی به جهت کاهش مصرف انرژی دارند.
مدیرعامل شرکت ملی صنایع مس ایران تصریح کرد: مصرف سرانه فولاد کشور در حال کاهش است و اگر بازار داخلی را از دست بدهیم، قطعا در بازارهای صادراتی به مشکل خواهیم خورد.
سعدمحمدی بیان کرد: با توجه احداث واحدهای فولادی جدید در خاورمیانه، بازارهای صادراتی کشور ما تهدید می‌شود و نیازمند برنامه‌ریزی برای این موضوع هستیم.
وی ادامه داد: در حوزه انرژی امسال فولادی‌ها با مشکل قطعی برق مواجه شدند و احتمالا با قطعی گاز هم مواجه خواهند شد. دولت باید به سمت احداث زیرساخت‌ها برود زیرا حمل و نقل در ایران گران است و نیازمند سرمایه‌گذاری عظیم در این حوزه هستیم. ریل در ذوب آهن تولید می‌شود و با توجه به این موضوع باید تمام خطوط ریلی کشور دو خطه شوند.
مدیرعامل شرکت ملی صنایع مس ایران عنوان کرد: با توجه به کمبود مواد اولیه، باید به سمت اکتشافات نوین با استفاده از تکنیک‌های جدید برویم و همچنین از روش‌های نوین استخراج از معادن به ویژه معادن عمقی استفاده کنیم. برای همه این مسائل باید برنامه‌ریزی کنیم تا از رقابت‌های روز دنیا عقب نمانیم.
سعدمحمدی مطرح کرد: در کشور ما عناصر آلیاژی خوبی وجود دارد و ضروری است که برای تولید فولادهای آلیاژی نیز برنامه‌ریزی کنیم. قطعا با توجه به ذخایر خوب عناصر آلیاژی می‌توانیم به هاب تولید فولادهای آلیاژی تبدیل شویم. اگر بتوانیم فولادهای آلیاژی خاص تولید کنیم، قطعا در ساخت تجهیزات و بومی‌سازی آن‌ها موفق خواهیم بود.
لزوم تشکیل کنسرسیوم اکتشافی شرکت‌های بزرگ
دیگر سخنران هشتمین کنفرانس استیل پرایس، ناصر تقی‌زاده، مدیرعامل شرکت معدنی و صنعتی چادرملو بود که طی سخنانی اظهار داشت: شخصا اعتقاد دارم در کویر مرکزی ایران بالغ بر چندین میلیارد تن ذخیره وجود دارد.
وی افزود: پیشنهاد این است که کنسرسیومی از شرکت‌های بزرگ معدنی تشکیل شود و کویر مرکزی ایران مورد اکتشاف قرار گیرد تا پتانسیل‌های این خطه شناسایی شود.
مدیرعامل شرکت معدنی و صنعتی چادرملو اذعان کرد: تا زمانی که سوخت ارزان باشد، معادن گورستان ماشین‌‌آلات معدنی خواهند بود. یک تفاهمنامه با تیسن کروپ منعقد کردیم تا با استفاده از روش‌های نوین بهره‌برداری از معادن، هزینه‌های معدنکاری را تا ۶۰ درصد کاهش دهیم.
تقی‌زاده خاطرنشان کرد: همکاری با مراکز علمی و دانشگاهی به عنوان یکی از مهم‌ترین شاخص‌ها برای بهره‌گیری از فناوری‌های نوین در این صنعت در دستور کار قرار گیرد.
وی تاکید کرد: باید به دنبال تولید فولاد آلیاژی باشیم تا از کشورهای منطقه در صنعت فولاد جلو بیفتیم.
مدیرعامل شرکت معدنی و صنعتی چادرملو تصریح کرد: اصول اخلاقی، دینی و انسانی به ما تکلیف می‌کند به مناطق حوزه فعالیت خود نیز توجه کنیم و فقط به فکر درآمدزایی نباشیم. شرکت‌های بزرگ باید با مشوق‌های دولت به سمت محرومیت‌زدایی در مناطق دورافتاده بروند.
آمادگی ساخت یک میلیون مسکن در سال را داریم
در ادامه هشتمین کنفرانس استیل پرایس، منصور یزدی‌زاده، مدیرعامل شرکت ذوب آهن اظهار داشت: حتما در افق ۱۴۰۴ با شرایط کنونی با کمبود سنگ‌آهن مواجه خواهیم شد. با این حال شرکت‌های بزرگ معدنی گام‌های خوبی برای اکتشاف برداشتند.
وی افزود: ذوب آهن و میدکو به دلیل استفاده از کوره بلند دغدغه‌های مشترکی در تامین مواد اولیه دارند. در داخل امید چندانی به تامین مواد اولیه ذوب آهن نداریم زیرا شرکت‌های معدنی به سمت توسعه پایین‌دست و فولاد رفته‌اند. از این رو باید برای واردات سنگ‌آهن برنامه‌ریزی کنیم.
مدیرعامل شرکت ذوب آهن خاطرنشان کرد: ریسک دیگر مشکلات تجاری و سیاسی با کشورهای همسایه است. سرمایه‌گذاری کشورهای همسایه در فولاد هم فرصت است و هم تهدید. فرصت از این جهت خواهد بود به باید به سمت تولید محصولات خاص برویم و از محصولات سنتی فاصله بگیریم.
یزدی‌زاده تصریح کرد: ادغام یکی از راهکارهای مناسب برای توسعه است و باید به دور از تعصب انجام شود. صرفه مقیاس باید صنعت فولاد را به سمت ادغام‌های عمودی و افقی ببرد.
وی بیان کرد: ساخت یک میلیون مسکن در سال امکان‌پذیر است زیرا مواد اولیه در کشور تولید می‌شود و تنها بروکراسی‌های اداری مانع این کار است. ذوب آهن آمادگی خود را جهت همکاری با این پروژه بزرگ اعلام می‌کند.
مدیرعامل شرکت ذوب آهن اذعان کرد: در همه زمینه‌های زیرساختی نتوانستیم توسعه همگون داشته باشیم. در حالی که همه شرایط یعنی مواد اولیه و نیروی انسانی در کشور فراهم است.
سوق دادن صنعت فولاد به سواحل جنوبی
بهرام شکوری، عضو هیئت نمایندگان اتاق ایران در ادامه هشتمین کنفرانس استیل پرایس به سخنرانی پرداخت و اظهار داشت: مهم‌ترین مشکل زنجیره فولاد کشور مدیریت است زیرا در افق ۱۴۰۴ به ۵۵ میلیون تن فولاد خواهیم رسید اما تعادل در زنجیره برقرار نشده است. یکی از مهم‌ترین چالش‌های زنجیره فولاد کمبود مواد اولیه است و تا چند سال آینده ذخایر تمام می‌شود.
وی افزود: با توجه به سناریوهای مختلف برای مصرف داخلی و صادرات، باید استراتژی‌های مختلفی را در پیش گیریم. واردات سنگ‌آهن از برزیل مقدور نیست اما واردات از استرالیا امکان‌پذیر است که باید روی آن برنامه‌ریزی کرد.
عضو هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی ایران خاطرنشان کرد: اقدام دیگر ایجاد یک انقلاب معدنی برای اکتشاف ذخایر جدید و به ویژه استفاده از پتانسیل ذخایر هماتیتی است.
شکوری تاکید کرد: نیاز است واحدهای جدید فولادی هم برای واردات مواد اولیه و هم برای صادرات به سواحل خلیج فارس منتقل شوند.
وی تصریح کرد: چالش مهم صنعت کمبود آب است و باید ظرفیت‌های جدید را به سواحل جنوبی سوق داد؛ در حالی که ۲۲ درصد از ظرفیت‌ها به سواحل انتقال یافته است.
عضو هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی ایران مطرح کرد: مصرف آب در زنجیره در افق ۱۴۰۴ زنجیره فولاد به ۲۵۳ میلیون مترمکعب در سال خواهیم رسید. ۲۰ درصد از مصرف آب در فولاد تا گندله است و می‌توان گندله را به فولادی‌ها حمل کرد.
کمبود مواد اولیه با توسعه عمودی معدنی‌ها
دیگر سخنران هشتمین کنفرانس استیل پرایس بهرام سبحانی، رئیس انجمن تولیدکنندگان فولاد بود که به صورت آنلاین سخنرانی می‌کرد و طی صحبت‌های خود اظهار داشت: امسال به ۳۰ میلیون تن فولاد خواهیم رسید و اگر قطعی برق نبود، میزان تولید از این بیشتر می‌شد.
وی افزود: معادن به جای اینکه توسعه افقی را دنبال کنند، به سمت توسعه عمودی رفتند و فولادسازی احداث کردند. بنابراین فولادسازان با چالش کمبود مواد اولیه مواجه شدند.
رئیس انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران خاطرنشان کرد: پراکندگی واحدهای فولادی، ظرفیت پایین تولید واحدها و حمل و نقل باعث عدم بهره‌برداری از همه ظرفیت‌ها شده است.
سبحانی تصریح کرد: با سرمایه‌گذاری می‌توان ظرفیت ۵۵ میلیون تن فولاد را احداث کرد اما نمی‌توان با توجه به محدودیت‌ها به ویژه برق و گاز از این ظرفیت‌ها بهره‌برداری کرد.
وی بیان کرد: هر سال کمبود برق داشتیم اما امسال بسیار حاد شد. با این حال کمبود گاز باعث کمبود برق شد و در زمستان احتمالا هم کمبود گاز و هم کمبود برق خواهیم داشت. حتی با سرمایه‌گذاری‌های شرکت‌ها در احداث برق، حداقل تا سه سال آینده نمی‌توان انتظار بهبود شرایط را داشت.
رئیس انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران عنوان کرد: فولاد ایران در تحریم است و با توجه به دشواری‌های صادرات به ویژه عدم انتقال پول به صورت معمول، نباید برای صادرات محدودیت ایجاد کرد. البته باید از صادرات محصولات نهایی استقبال کرد.
عدم‌النفع فولادی‌ها بابت قطعی برق
بهمن تجلی‌زاده، معاون فروش و بازاریابی شرکت فولاد خوزستان در ادامه هشتمین کنفرانس استیل پرایس اظهار داشت: مصرف فولاد چین ۶۹۰ کیلوگرم به ازای هر نفر است. در حالی که هند با بیش از ۱.۴ میلیارد نفر سرانه مصرف ۶۴ کیلوگرم به ازای هر نفر دارد. بنابراین نگرانی بابت بازار فولاد دنیا نباید داشته باشیم. ضمن اینکه چین و دیگر کشورها در حال توسعه هستند.
وی افزود: ظرفیت تولید فولاد کشور در افق ۱۴۰۴ به ۶۳ میلیون تن خواهد رسید و از برنامه عبور خواهیم کرد. اما اینکه به این میزان تولید کنیم یا نه، جای سوال است و احتمالا به این میزان تولید نخواهیم رسید.
معاون فروش و بازاریابی شرکت فولاد خوزستان خاطرنشان کرد: با برداشت ذخایر به میزان کنونی، تا ۱۷ سال آینده ذخیره خواهیم داشت. اگر به سمت استفاده از قراضه برویم نگرانی‌ها کمتر خواهد شد اما در قراضه هم کمبود داریم.
تجلی‌زاده تصریح کرد: قیمت انرژی ظاهرا در ایران ارزان است اما هزینه‌های جانبی مصرف برق به ویژه قطعی‌های اخیر هزینه‌های فولادسازان را به مراتب افزایش داده است و فولاد خوزستان امسال دچار ۳۰ درصد افزایش هزینه به دلیل عدم تولید ناشی از قطعی برق شده است.
در بخش دوم هشتمین کنفرانس استیل پرایس، پنل تخصصی چالش‌های تامین مواد اولیه صنایع فولادی در کنفرانس استیل پرایس با حضور کیوان جعفری طهرانی دبیر کنفرانس، امیر صباغ مدیر سرمایه‌گذاری ایمیدرو، رضا عظیمی مجری طرح احیا و فعال‌سازی معادن کوچک‌مقیاس و مهرداد اکبریان رئیس انجمن سنگ‌آهن برگزار شد.
در این کنفرانس عظیمی گفت: طرح احیای معادن کوچک‌مقیاس از سال ۱۳۹۸ کلید خورد و از آن زمان تاکنون توانستیم معادن کوچک متعددی را به چرخه تولید بازگردانیم. هر چند که نتایج مطابق انتظار رضایتبخش نبوده است.
وی افزود: ارائه راهکار کلینیکی برای فعال‌سازی معادن کوچک دیگر اقدامی بود که انجام دادیم و توانستیم برخی از مسائل و چالش‌های معادن کوچک را عارضه‌یابی کنیم.
صباغ نیز طی سخنانی در این پنل اظهار داشت: صنعت چین تا دو سه ماه گذشته بدون وقفه در حال افزایش تولید بود؛ به طوری که فولاد این کشور رشد ۱۵ درصدی داشت اما به دلایل ملاحظات زیست‌محیطی دولت چین ترمز صنایع را کشید.
وی اضافه کرد: در هنگام رشد صنعت و اقتصاد چین به دلیل افزایش تقاضا، قیمت بسیاری از کامودیتی‌ها به طور سرسام‌آور افزایش یافت و رکوردهای تاریخی ثبت شد. اما حرکت به موقع دولت چین در کشیدن ترمز صنایع به ویژه فولاد، کاهش قیمت‌ها را رقم زد و از آن زمان تا کنون قیمت‌ها کاهشی بوده است.
مدیر سرمایه‌گذاری ایمیدرو خاطرنشان کرد: انتظار می‌رود کاهش قیمت کامودیتی‌ها تا یک‌ماه آینده به بازار ایران نیز سرایت کند و شاهد کاهش قیمت فلزات باشیم.
اکبریان نیز در این پنل بیان کرد: اکتشافات یک کار کلان و ملی است؛ زمانی که از مطالعات اکتشاف صحبت می‌کنیم، این یک کار هزینه‌بر و پرریسک است و اطلاعات و امکانات مطالعات اکتشاف در دست دولت‌ها است که دولت‌ها بعد از به دست آمدن اطلاعات در اختیار مکتشفان قرار می‌دهند.
وی ادامه داد: در سال‌های اخیر این اطلاعات که در اختیار مکتشفان قرار گرفته خیلی مطلوب نبوده است. در ارتباطات با اکتشاف نظر کارشناسان این است که کسانی وارد این حوزه شوند که اهل معدن هستند و توان مواجهه با این ریسک را دارند.
