غلامحسین طاهری در گفت‌وگو با خبرنگار پایگاه خبری و تحلیلی «فلزات آنلاین»، درباره وضعیت بازار ارز اظهار داشـت: نوسانات ارزی متاثر از چند مولفه بسیار مهم است که باید به طور جدی مورد بررسی قرار گیرد؛ از جمله این مولفه‌ها می‌توان به عملکرد مدیران بانک مرکزی اشاره کرد چرا که هر صحبت و دستورالعملی که از طرف مدیران این بانک برای کنترل نوسانات ارز صادر شود، اگر بر اساس منطق بازار نباشد، می‌تواند وضعیت بازار را دچار دگرگونی و تشنج کند.
وی افزود: یکی دیگر از دلایل وضعیت آشفته در بازار ارز، بازگشت دلالان به این عرصه است. درواقع وجود نوسانات قیمتی در کنار افزایش تقاضا برای دلار، شرایط تسلط دلالان بر شریان‌های حیاتی این بازار را فراهم کرده، لذا برای کنترل این وضعیت، باید توجه به مسائل موثر بر این بازار را جدی گرفت.
این کارشناس اقتصاد بین‌الملل و رسانه، به مهم‌ترین وقایع و اتفاقات موثر در بازار ارز طی این مدت اخیر اشاره و عنوان کرد: طی این چند وقت اخیر، دو واقعه مهم بر روی بازار ارز تاثیر مستقیم و بسزایی داشته است، اول اینکه تحریم برخی از مقامات داخلی توسط آمریکا و دوم ماجرای ویروس کرونا که به شدت بازار ارز را تحت تاثیر خود قرار داد و باید منتظر ماند و دید که چه زمانی کشور بزرگ و پرجمعیتی همچون چین می‌تواند از این بحران عجیب و هولناک بیرون بیاید؛ چرا که برای ایجاد ثبات کامل ارزی در این منطقه، باید منتظر عادی شدن وضعیت اقتصادی در چین بود وگرنه بازار دچار رکود مقطعی خواهد شد.
طاهری حوادث اخیر در کشور چین را به عنوان یک مولفه اضطراری عنوان و توضیح داد: ویروس کرونا در کشور چین به عنوان یک مولفه اضطراری که بر وضعیت ارزی کشورهای مورد تحریم آمریکا (همچون کشور ما) تاثیر مستقیم دارد، شناخته می‌شود. بنابراین وجود وضعیت اضطراری در کشوری همچون چین (که بیشترین مبادلات تجاری ما با این کشور است) وضعیت را به گونه‌ای می‌کند که ارز حاصل از صادرات به این کشور، به سختی و یا با تاخیر طولانی به کشور باز خواهد گشت. بنابراین همین مولفه کافی است تا نوسان و تلاطم بازار ارز، به صورت بلند مدت ادامه پیدا کند.
تاثیر توییت سیاستمداران بر بازار ارز
این کارشناس اقتصاد بین‌الملل و رسانه، به وقایع خارج از کشور به عنوان یک مولفه مهم بر بازار ارز اشاره و تاکید کرد: اگر تاثیر مسائل بیرون از کشور بر بازار ارز، بیش از مسائل داخلی نباشد، مطمئنا کمتر نیست، به این خاطر که وقایع جهان امروز به واسطه اینترنت و فضای مجازی که امکان ارسال به هنگام و با سرعت هر چه تمام‌تر اطلاعات در آن وجود دارد، می‌تواند به عنوان یک مولفه تاثیرگذار بر وقایع داخلی کشورها محسوب شود. از جمله این تاثیرات می‌توان به توییت‌های منتشر شده توسط سیاستمدران غربی اشاره کرد که اراده ایجاد نوسان و بحران در بازار یک کشور بزرگ همچون چین را دارد. بنابراین توجه به این پدیده‌ها به عنوان عناصر مهم در بازار و به خصوص بازار ارز داخلی، کاملا حیاتی و مهم است.
ریسک‌پذیری دولتی
طاهری به بی‌برنامگی دولت و بانک مرکزی به عنوان متولی بازار ارز اشاره و گفت: انجام اعمال ریسک‌پذیر توسط دولت و بانک مرکزی ذیل سیاست‌های ارزی، به سود منافع کشور نیست. درواقع دولت با دستاویز شدن به چنین اعمال ریسک‌پذیر، صرفا بر بی‌برنامگی و سیاست‌های روزمره و مقطعی خود، مُهر تایید می‌زند. اینکه سیاست ارزی یک کشور بر اساس جمله “هر چه بادا باد” تعیین و پیش برود، بدون تردید اولین قربانی آن واحد پول ملی است.
وی ادامه داد: قربانی شدن واحد پول ملی معنایی جز بی‌ارزش شدن مایحتاج و سفره‌های معیشتی ایرانی‌ها ندارد و برای همین است که در حال حاضر و پیش از اتمام سال ۹۸، شاهد هجوم مردم برای تبدیل کالا، یا تومان به ارز خارجی و یا تبدیل به احسن کردن ریال هستیم. این‌ها نشانه‌ای بر بی‌ارزش شدن پول ملی است که باعث می‌شود هجوم مردم به سمتی حرکت کند که گویا به ارز سال ۹۹ به عنوان یک امر ناشناخته، بی‌اعتماد است؛ برای همین تمام تلاش خود را برای دریافت حداکثر ارز مورد نیاز در سال ۹۸ خواهد کرد.
این کارشناس اقتصاد بین‌الملل و رسانه، یادآور شد: در کنار این مسائل، مصرف شدن ارزهای اختصاص یافته دولتی برای وارد کردن کالاهای اساسی، استراتژیک و راهبردی، توسط افراد مختلف در زمینه و مسیرهای غیر، در نوع خود یک فاجعه ملی است که در بلند مدت، تولید کشور را دچار بحران غیرقابل بازگشت خواهد کرد.
وی به عرضه کالاها و اجناس توزیعی در شب عید و سفرهای نوروزی به عنوان دو مولفه موثر برای افزایش تقاضای ارز اشاره و عنوان کرد: عرضه اجناس اساسی در شب عید و نیز سفرهای نوروزی، تاثیر بسزایی در میزان تقاضای موجود در ارز دارد که البته به دلیل تکرار هر ساله این مسئله، مولفه‌های آن قابل پیش‌بینی است و در این‌باره مسئولان وظیفه دارند با اتخاذ سیاست‌های درست و منطقی، نوسانات مقطعی در یک برهه زمانی را کنترل نمایند.
عدم استقلال بانک مرکزی
طاهری به سیاست‌های مقطعی دولت در زمینه ارز انتقاد کرد و گفت: استراتژی اقتصادی کشور از نظر ساختاری به شدت آسیب‌پذیر است و در همین زمینه، دولت برای درمان اقتصاد کشور، به غلط سیاست‌های مقطعی و کوتاه‌مدت وضع می‌کند. از طرفی عدم استقلال بانک مرکزی و به نوعی فرمایشی بودن مدیریت این بانک، عامل بسیاری از حوادث عجیب و هولناک در وضعیت امروز کشور شده است. حتی میزان همکاری میان بدنه بانک مرکزی با ریاست کل این بانک، در پایین‌ترین سطح خود قرار دارد، به طوری که درز پیدا کردن اطلاعات بانک مرکزی به بیرون و رسیدن آن به دست رسانه‌های مجازی، به یک امر طبیعی و عادی تبدیل شده و در بسیاری موارد، عقب ماندن رسانه‌های دولتی از رسانه‌های آزاد در فضای مجازی، به عنوان یک چالش اساسی در وضعیت دولت مطرح می‌شود.
اداره کردن کشور با اوراق
این کارشناس اقتصاد بین‌الملل و رسانه، با اشاره به اینکه میزان ذخایر ارزی کشور، در وضعیت مناسبی قرار ندارد، عنوان کرد: ذخایر اعلام شده توسط دولت جنبه تبلیغاتی دارد؛ درواقع به آن میزانی که اعلام می‌شود، ذخایری در کشور وجود ندارد. بنابراین اگر بخواهیم با صداقت تمام و به صورت کاملا شفاف بگوییم، بدون تردید باید گفت که کشور با اوراق اداره می‌شود.
وی در پایان با ابراز امیدواری از فرصت‌های پیش رو، خاطرنشان کرد: با وجود تمام مشکلاتی که در حال حاضر شاهد و گواه آن هستیم، باید از فرصتها و دریچه‌های اندک، بهترین استفاده را در جهت منافع ملی و نه منافع شخصی استفاده کرد. از جمله این فرصتها، امکان عضویت ایران در اوراسیا است که مسئولین باید با دقت تمام، این موضوع را جدی و در این زمینه فعال‌تر عمل نمایند تا بتوانند کشور را به خوبی از این پیچ‌وخم‌های تاریخی عبور دهند.
