اقتصاد کشور طی دهه‌های گذشته همواره درگیر ابرچالشی با نام تورم بوده است؛ به طوری که اقتصاددانان مهم‌ترین چالش ایران را در بخش اقتصادی تورم می‌دانند. در برخی سال‌ها تورم کشور از ۴۰ درصد نیز فراتر رفته است.

تورم غیر قابل کنترل همواره باعث شده است که درآمد جامعه نسبت به تغییرات پیش آمده عقب بماند و به تدریج دهک‌های جامعه به ویژه در دهک‌های پایینی نتوانند خود را با شرایط پیش آمده منطبق سازند. به گونه‌ای که میزان درآمد ۶ تا ۷ دهک‌ کل جامعه که از تورم عقب مانده و به تدریج قدرت خرید خود را از دست داده است. در حالی که تولید ناخالص داخلی و سرانه درآمدی هر نفر، دو شاخص مهم در رشد اقتصادی محسوب می‌شوند.

متاسفانه در کشور ما هیچ‌گاه شرایط اقتصادی از نظر تورم با ثبات نبوده است؛ به طوری که در برخی از سال‌ها، شاهد رشد شتابان تورم و در سال‌های دیگر کاهش شیب آن بوده‌ایم. این نوسانات اقتصادی نیز برخی دهک‌های جامعه را در مسئله درآمدی دچار تزلزل کرده و آن‌ها نیز به تدریج از چرخه تقاضا و مصرف حذف شده‌اند.

نبود تقاضای موثر در میان دهک‌های پایین، باعث ایجاد رکود عمیق در صنایع فلزی کشور شده است. بنابراین مصرف فلزاتی همچون فولاد در کشور در در یک دهه گذشته به شدت کاهش یافته و حدودا نصف شده است. هر چند که تحریم‌ها در یکی دو سال اخیر باعث توجه به صنعت داخلی شده اما مصرف هنوز به دوران اوج خود بازنگشته است.

به طور کلی وقتی درآمد به حد کافی برای خانوارها وجود نداشته باشد، قطعا آن‌ها نمی‌توانند تقاضای کافی برای محصولات مختلف از جمله محصولات فلزی داشته باشند. لازم به یادآوری است که برخی محصولات فلزی ازجمله فولاد، مس، آلومینیوم و سرب و روی  در یک دهه گذشته حدود ۱۵ تا ۲۰ برابر افزایش قیمت را را تجربه کرده‌اند. این در حالی است که درآمد برخی دهک‌های جامعه حتی پنج برابر هم هم نشده است. این یعنی بیش از نیمی از جامعه از چرخه مصرف فلزات حذف شده‌اند. قابل ذکر است که فلزات اساسی در هر خانواری نقش اساسی دارد که ازجمله آن‌ها می‌توان به لوازم خانگی همچون یخچال، ماشین لباسشویی، ماشین ظرفشویی و… اشاره کرد که همگی مصنوعات فلزی به ویژه فولاد هستند. دیگر کاربرد فلزات در صنعت خودرو است. تغییرات قیمت خودرو نیز طی یک دهه گذشته بسیار مشهور بوده و قیمت خودروها نیز در این مدت حداقل ۱۰ تا ۱۵ برابر شده است. از این رو اکنون حداقل ۸۰ درصد جامعه توانایی خرید خودرو را ندارند.

بزرگ‌ترین مصرف‌کننده فلزات اساسی صنعت ساختمان است. پس از طرح تقریبا ناموفق مسکن مهر، هرگز این صنعت مانند گذشته رونق نیافت و علاوه بر بر اینکه معاملات مسکن کاهش چشمگیری را تجربه کرد، عرضه مسکن نیز هیچ‌گاه مطابق با تقاضا پیشرفت نرفت و تورم این حوزه نیز مانند صنایع لوازم خانگی و خودرو، درآمد حدود ۹۰ درصد جامعه را جا گذاشت.

حتی اکنون که به دلیل رشد نرخ ارز و تحریم‌ها برخی کالاهای اساسی همچون لوازم خانگی به کشور وارد نمی‌شوند اما مشاهده می‌شود که با وجود تولید کافی این محصولات، خریدار موثری برای آن‌ها وجود ندارد و حتی در این شرایط به جای کاهش قیمت، افزایش قیمت رخ داده و باز هم رکود مصرف را عمیق‌تر کرده است.

اکنون که موسم انتخابات در ایران فرا رسیده، بهتر است رئیس جمهور آینده نخستین و مهم‌ترین اولویت، برنامه و استراتژی خود را بر مبنای مهار تورم قرار دهد. گفتنی است که هیچ یک از بخش‌های جامعه و اقتصاد خواهان تورم منفی نیستند زیرا فعالیت اقتصادی در تورم منفی معنا ندارد اما حداقل انتظار از دولت آتی این است که تورم افسار گسیخته را مهار کند که این امر به تدریج باعث خواهد شد سرانه تولید ناخالص داخلی از تورم پیشی بگیرد و این فرایند در میان‌مدت به بازگشت رونق و تقاضا به بخش عظیمی از دهک‌های جامعه خواهد انجامید.

انتهای پیام//