درگیری بین اسرائیل و فلسطین، نگرانی‌ها در ژاپن نسبت به اتکای شدید این کشور به تامین نفت و گاز از خاورمیانه را افزایش داده است. در عین حال ایالات متحده آمریکا به عنوان متحد استراتژیک ژاپن، لحن دیپلماتیک محتاطانه‌ای را در خصوص بحران نوار غزه اتخاذ کرده است.
به گزارش پایگاه خبری و تحلیلی «فلزات آنلاین» و به نقل از خبرگزاری رویترز، از حدود ۲٫۷۵ میلیون بشکه نفت وارداتی روزانه به ژاپن در ماه آگوست ۲۰۲۳، حدود ۱٫۱۴ میلیون بشکه نفت در روز از عربستان سعودی، ۱٫۱۲ میلیون بشکه در روز از امارات متحده عربی و حدود ۲۰۰ هزار بشکه در روز نفت از کویت به این کشور وارد می‌شود.
ژاپن، چهارمین خریدار بزرگ نفت جهان، حدود ۹۵ درصد از نفت خام مورد نیاز خود را از خاورمیانه تامین می‌کند. این میزان وابستگی به واردات نفت از یک منطقه متمرکز که در دهه‌های اخیر به شدت رشد کرده است، در میان دیگر واردکنندگان عمده نفت از خاورمیانه یک رکورد محسوب می‌شود.
حجم صادرات نفت ایالات متحده آمریکا به عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده نفت جهان به ژاپن در ماه آگوست ۲۰۲۳، روزانه ۴۲ هزار بشکه بود. در زمان تحریم نفت اعراب در سال ۱۹۷۳، ژاپن حدود ۷۷ درصد از نفت خود را از کشورهای حوزه خلیج فارس وارد می‌کرد و این اتفاق باعث تورم داخلی و کاهش تولید کالا در ژاپن شد.
وابستگی ژاپن به واردات نفت خام از خاورمیانه پس از آن افزایش یافت که پالایشگاه‌های اصلی نفت ژاپن، واردات نفت از روسیه را بلافاصله پس از حمله این کشور به اوکراین در ماه فوریه ۲۰۲۲ متوقف کردند. با این حال، برخی از پالایشگاه‌های نفت ژاپن همچنان تا ماه فوریه ۲۰۲۳ به طور متناوب از روسیه نفت وارد می‌کردند. قبل از آغاز جنگ روسیه و اوکراین، ژاپن حدود ۱۰۰ هزار بشکه نفت در روز از روسیه معادل ۴ درصد از نیاز خود را از این کشور وارد می‌کرد.
ژاپن پس از چین، دومین واردکننده گاز طبیعی مایع (LNG) در جهان است که از آن برای تولید برق و تامین گاز شهری استفاده می‌کند. حدود ۴۰ درصد از ۵٫۷ میلیون تن گاز طبیعی مایع وارداتی به ژاپن در ماه آگوست ۲۰۲۳ از استرالیا و ۱۲ درصد دیگر از سه کشور قطر، عمان و امارات به این کشور صادر شد.
گزینه‌های جایگزین ژاپن برای واردات انرژی
ژاپن، گزینه‌های محدودی پیش روی خود برای کاهش وابستگی به منابع انرژی خاورمیانه (حداقل برای نفت خام) دارد و این کشور می‌تواند نفت خام مورد نیاز خود را از ایالات متحده آمریکا تهیه کند. به علاوه می‌تواند از گروه اقتصادی کشورهای (G7) که خود عضوی از آن است، مجوز خرید نفت روسیه با قیمتی بالاتر از سقف قیمتی ۶۰ دلاری تعیین شده توسط این گروه پس از حمله روسیه به اوکراین را دریافت کند.
در حال حاضر خرید نفت از پروژه ساخالین ۲ در روسیه، از سقف قیمتی تعیین شده توسط گروه اقتصادی کشورهای (G7) معاف است و ژاپن، حجم کوچکی از نفت مورد نیاز خود را از این پروژه تامین می‌کند؛ همچنین ژاپن می‌تواند نفت مورد نیاز خود را از بازار فیزیکی خریداری کند. با این حال در صورت اختلال در حمل‌ونقل نفت خاورمیانه، عرضه نفت خام قابل دسترس برای همه خریداران به شدت کاهش پیدا خواهد کرد.
به گفته وزارت اقتصاد، تجارت و صنعت ژاپن (METI)، در صورت بروز اختلال در عرضه کوتاه‌مدت نفت خام، ژاپن می‌تواند از ذخایر عظیم استراتژیک نفت خود که در پایان ماه آگوست ۲۰۲۳ به ۴۸۰ میلیون بشکه یا حجم مورد نیاز برای ۲۳۶ روز مصرف این ماده می‌رسد، استفاده کند.
داده‌های وزارت اقتصاد، تجارت و صنعت ژاپن (METI) نشان می‌دهد که حجم ذخایر گاز طبیعی مایع موجود در انبارهای شرکت‌های بزرگ تولیدکننده برق این کشور تا روز ۲۲ اکتبر ۲۰۲۳، به حدود ۲٫۲۳ میلیون تن رسید که از میانگین پنج ساله آن در ماه اکتبر (برابر با ۲٫۰۱ میلیون تن) بیشتر بود.
کاهش حجم واردات گاز طبیعی مایع به ژاپن
ژاپن قصد دارد حجم واردات گاز طبیعی به این کشور را کاهش دهد؛ چراکه به دنبال آغاز فعالیت مجدد در نیروگاه هسته‌ای فوکوشیما بعد از فاجعه هسته‌ای در سال ۲۰۱۱ در این نیروگاه است.
ژاپن در نظر دارد ۱۲ رآکتور از ۳۳ رآکتوری هسته‌ای این کشور را که برخی از آن‌ها در فاز تعمیر و نگهداری قرار داشتند و ظرفیت ترکیبی آن‌ها نزدیک به ۱۲ گیگاوات بود، مجددا راه‌اندازی کند. گفتنی است هر گیگاوات انرژی برق تولید شده از طریق انرژی هسته‌ای، معادل استفاده از یک میلیون تن گاز طبیعی مایع در سال است.
به علاوه، این کشور اخیرا حجم واردات گاز طبیعی مایع را کاهش داده و در عوض به جای آن استفاده از منابع انرژی تجدیدپذیر مانند انرژی خورشیدی و بادی را افزایش داده است. با همه این تفاسیر به طور کلی، حجم استفاده از سوخت‌های فسیلی در ژاپن به عنوان سومین اقتصاد بزرگ دنیا در حال کاهش است.
بر اساس گزارش آژانس بین‌المللی انرژی، حجم تقاضای نفت ژاپن از ۴٫۲ میلیون بشکه در روز در سال ۲۰۱۰، به ۳٫۳ میلیون بشکه در روز در سال ۲۰۲۱ کاهش یافت و انتظار می‌رود در سال ۲۰۳۰ با کاهش جمعیت و تغییر رویکرد اقتصادی در این کشور به سمت استفاده از منابع انرژی تجدیدپذیر، به ۲٫۷ میلیون بشکه در روز کاهش یابد.
ژاپن قصد دارد استفاده از گاز طبیعی مایع در بخش تولید برق را تا سال ۲۰۳۰ از ۳۷ درصد در سال ۲۰۱۹ به ۲۰ درصد کاهش دهد اما در نظر دارد همچنان به واردات سوخت‌های فسیلی به عنوان یک منبع انرژی در حال گذار ادامه دهد.
انتهای پیام//
