آلومینیوم صنعتی با اهمیت است که در اکثر حوزه‌ها و صنایع کاربرد دارد. در گذشته، چالش‌هایی در حوزه تامین مواد اولیه این صنعت وجود داشت که مانع از تحقق بسیاری از اهداف می‌شد و با سرمایه‌گذاری که در بخش بالادستی صورت گرفت، موجب شد این مشکل برطرف شود و در سال جاری با به ثمر رسیدن سرمایه‌گذاری صورت گرفته و تکمیل کارخانه آلومینیوم جنوب(سالکو) که یکی از چهار  کارخانه بزرگ تولید آلومینیوم در خاورمیانه است، موجب شد انتظار ما که همان توسعه صنعت آلومینیوم کشور و تولید محصولات با ارزش افزوده بالا هست، به حقیقت نزدیک شود. در این خصوص با شهریار طاهرپور، مدیرعامل شرکت آلومینیوم جنوب به گفت‌وگو نشسته‌ایم که شرح آن را در ادامه می‌خوانید:

روند پیشرفت مجموعه کارخانه آلومینیوم جنوب به چه صورت بوده و چه زمانی به بهره‌برداری کامل می‌رسد؟

برای تولید آلومینیوم نیاز به تکمیل و ساخت چهار قسمت رکتیفایر، آندسازی، احیا و ریخت وجود دارد که در حال حاضر، بخش رکتیفایر شرکت سالکو کاملا نصب شده است و در این زمینه مشکلی نداریم.

در بخش احیا ۲۵۸ دیگ یا سلول داریم که ۳۰۰ هزار تن آلومینیوم، به وسیله این دیگ‌ها تولید خواهد شد؛ در کارخانه‌های تولیدکننده آلومینیوم در تمام کشورهای فعال در این حوزه، دیگ‌های احیا را به تدریج وارد مدار تولید می‌کنند و نمی‌توان تمام دیگ‌های احیا را در یک زمان وارد کرد. روند تکمیل کارخانه با چهار دیگ شروع شده است که تا پایان سال تعداد دیگ‌های فعال به ۸۶ عدد و ظرفیت ۱۰۰ هزار تن می‌رسد.

برقی که برای این ۲۵۸ دیگ نیاز داریم، ۵۲۰ مگاوات است که در حال حاضر، ۲۰۰ مگاوات برق مورد نظر را در اختیار داریم. برای ۳۲۰ مگاوات برق باقی‌مانده، شرکت سرمایه‌گذاری غدیر متعهد شده که برق مورد نیاز کارخانه را تامین کند. به همین خاطر، یک خط برق ۳۵ کیلومتری برای این منظور باید احداث شود که ۵۰ درصد این خط برق تکمیل شده است و تا پایان مرداد ماه سال ۱۳۹۹ این خط ۳۵ کیلومتری تکمیل و ۳۲۰ مگاوات برق مورد نیاز در اختیار ما قرار خواهد گرفت.

در بخش آندسازی نیز اقدامات طبق برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته، پیش می‌رود؛ به گونه‌ای که ۹۰ درصد بخش آندسازی فعال شده است و تا پایان سال، این بخش تکمیل و آماده بهره‌برداری کامل می‌شود.

پس از مرحله ذوب، مذاب تولید شده به کارکاه‌های ریخته‌گری برده می‌شود. بخش ریخته‌گری سالکو از دو کارگاه تشکیل شده است؛ یکی از کارگاه ها مخصوص تولید شمش است که شمش ۵۰ پوندی در آن کارخانه تولید می‌شود و کارگاه دوم به تولید اسلب و بیلت اختصاص داده شده است.

در حال حاضر، کارگاه تولید شمش ما آماده شده و کارگاه اسلب و بیلت تا پایان سال جاری آماده می‌شود. ذکر این نکته لازم است که تمامی تجهیزات هر چهار بخش آلومینیوم نصب شده و فقط مسائل راه‌اندازی باقی مانده است.

آیا امکان سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در شرکت آلومینیوم جنوب وجود دارد؟

در حال حاضر، با توجه به اینکه تمام تجهیزات و ماشین‌آلات مورد نیاز را در اختیار داریم، نیازی به سرمایه‌گذاری بخش خصوصی نداریم و بهتر است در صنایع پایین‌دستی آلومینیوم سرمایه‌گذاری صورت گیرد.

برای صادرات محصولات آلومینیومی تولید شده و واردات آلومینا از طریق دریا و اسکله، اقدامی صورت گرفته است؟

برای واردات آلومینا و صادرات محصولات نهایی، سازمان توسعه معادن و صنایع معدنی (ایمیدرو) در حال احداث اسکله پارسیان بوده که بخشی از آن برای استفاده سالکو در نظر گرفته‌ شده است و تجهیزات، Ship-unloader باید در این اسکله نصب شود. توسط این تجهیزات؛ آلومینای مورد نیاز را می‌توانیم تخلیه و به پسکرانه منتقل کنیم. در پسکرانه، سیلوهایی را باید برای آلومینا و کک نفتی بسازیم. این اسکله و تجهیزات در تیر ماه سال ۱۳۹۹، تکمیل و قابل بهره‌برداری می‌شود و در این مدت ما باید از اسکله‌های دیگر مثل اسکله شهید رجایی استفاده کنیم.

فاینانس مورد نیاز را برای تکمیل پروژه آلومینیوم جنوب را در اختیار دارید؟

پروژه سالکو برای تولید ۳۰۰ هزار تن آلومینیوم، فاینانس شده و تنها مشکل تحریم‌ها بر سر راه تامین اعتبار وجود دارد. هزینه این پروژه یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون دلار است که ۱۵ درصد یا معادل یک میلیارد یوآن آن را سهامداران داخلی در سال ۱۳۹۴ پرداخت کرده‌اند و مابقی آن فاینانس چین است که به دلیل تحریم‌ بانک‌های چینی نمی‌توانند به پیمانکاران ما پولی پرداخت کنند. جا دارد از شرکت سرمایه‌گذاری غدیر و سازمان ایمیدرو برای احداث این پروژه و حمایت‌های بی‌دریغ برای راه‌اندازی آن تقدیر و تشکر کرد.

نیاز کشور به شمش پرایمری چقدر است؟

نیاز کشور به شمش پرایمری حدود ۳۰۰ هزار تن است که اگر ساخت‌وساز، رونق بگیرد نیاز به شمش پرایمری نیز افزایش می‌یابد. نیاز داخلی از طریق تولیدات شرکت‌های ایرالکو، المهدی و جاجرم تامین می‌شود؛ ظرفیت تولیدی این سه کارخانه حدود ۴۶۰ هزار تن بوده که این میزان تولیدات از تقاضای موجود در کشور بیشتر است. به همین خاطر، تولیدات شرکت سالکو برای صادرات، در نظر گرفته شده و تمام برنامه‌های شرکت آلومینیوم جنوب بر این مبنا است که بتوانیم صادرات داشته باشیم.

با برخی شرکت‌های خارجی در جهت صادرات مذاکراتی انجام داده‌ایم اما تحریم‌های موجود مشکلاتی را برای صادرات محصولات ایجاد کرده‌اند. چراکه علاوه بر تحریم فلزات پایه، شرکت سالکو نیز به طور خاص تحریم است؛ اما به دلیل نیازی که سایر کشورها به محصولات آلومینیومی دارند، پیش‌بینی ما این است که می‌توانیم از تحریم‌های وضع شده عبور کرده و محصولات تولید شده را در بازارهای بین‌المللی عرضه کنیم.

برای تامین آلومینای مورد نیاز چه برنامه‌ای دارید؟

نیاز سالانه سالکو به آلومینا ۶۰۰ هزار تن است. همچنین با توجه به نیاز ۹۰۰ هزار تنی ایرالکو و المهدی، نیاز این سه واحد تولیدی به یک میلیون و ۵۰۰ هزار تن آلومینا می‌رسد که تنها ۲۵۰ هزار تن آن توسط کارخانه آلومینای جاجرم تامین می‌شود. به همین خاطر، احداث یک کارخانه تولید آلومینا یکی از ضروریات کشور است؛ اما تا آن زمان، باید از سایر کشورها این ماده اولیه را وارد کنیم.

کشورهایی مثل ویتنام، هند، اندونزی، استرالیا، برزیل، ونزوئلا و… این ماده اولیه را در اختیار دارند و باید بررسی کنیم که به چه صورتی با این کشورها می‌توانیم وارد مذاکره شویم و آلومینای مورد نیاز را تامین کنیم. در حال حاضر، به صورت تهاتری مواد اولیه مورد نیاز را خود را از این کشورها تامین می‌کنیم.

ایمیدرو در تلاش است که کارخانه‌ای به منظور تولید آلومینا در منطقه ویژه پارسیان، با نام آرال تاسیس کند که ظرفیت این کارخانه حدود یک میلیون تن است؛ شرکت سالکو نیز یکی از سهامداران این کارخانه به شمار می‌آید؛ به گونه‌ای که ۳۵ درصد سهام شرکت آرال متعلق به سالکو، ۵۵ درصد آن متعلق به بخش خصوصی و ۱۰ درصد آن متعلق به ایمیدرو است و ما امیدواریم با راه‌اندازی کارخانه آرال مشکل تامین آلومینا در کشور حل شود.

کک نفتی، ماده اولیه دیگری است که برای تامین آن با مشکلات بسیاری مواجه هستیم و باید هرچه سریع‌تر در این زمینه سرمایه‌گذاری لازم صورت بگیرد و کارخانه‌ای برای تولید آن در کشور، تاسیس شود.

شرکت سالکو با بهره‌برداری کامل از ظرفیت ۳۰۰ هزار تنی، به ۱۲۰ هزار تن کک نفتی نیاز دارد. در حال حاضر، در مجموع نیاز کارخانه‌های تولید آلومینیوم در کشور به این ماده اولیه، حدود ۳۰۰ هزار تن است که به دلیل فراهم نبودن زیرساخت‌های تولیدی در کشور، باید تمام این میزان را وارد کنیم.

آمریکا مجددا کک نفتی و  الکترود گرافیتی را تحریم کرد اما می‌توانیم از طریق ضایعات نفتی، کک مورد نیاز خود را تولید کنیم. اگر وزارت نفت با ما همکاری لازم را در این زمینه انجام دهد، ما با برخی از شرکت‌های خارجی برای تامین فاینانس و دانش فنی گفت‌وگو کردیم تا با کمک آن‌ها بتوانیم این بخش تولیدی را در کشور راه‌اندازی کنیم.

آیا برنامه‌ای برای تامین بلندمدت آلومینا دارید؟

ما تازه به حوزه تولید آلومینیوم وارد شده‌ایم، به همین خاطر، مواد اولیه را باید به صورت تهاتری خریداری و وارد ‌کنیم؛ شرکت‌های تولیدکننده آلومینا، پذیرفته‌اند که آلومینا را در اختیار ما قرار بدهند و ما در ماه‌های آتی شمش به آن‌ها بدهیم که این امر، به تولید ما کمک کرده است.

ما نیاز به زمان داریم تا تولیدکنندگان آلومینا ما را بشناسند و در آن زمان می‌توانیم قراردادهای بلندمدت، منعقد کنیم. در قراردادهای بلندمدت، هزینه‌های تامین آلومینا، کمتر است البته در حال حاضر، شرایط برای منعقد کردن قراردادهای بلندمدت بسیار سخت شده است و به همین خاطر، تنها شرکت‌های محدودی تمایل به اینگونه قراردادها دارند.

تحریم‌ها تا چه اندازه موجب کند شدن فرآیند تولید شمش آلومینیومی در شرکت سالکو شود؟

به هر حال، تاثیر تحریم‌ها را بر فعالیت‌های تولید در زمینه آلومینیوم نمی‌توان نادیده گرفت اما ما باید اقداماتی انجام دهیم که این تحریم‌ها تبدیل به فرصت شود.

شرکت‌هایی که در شرایط تحریم با ما در زمینه تامین آلومینا و کک نفتی همکاری می‌کنند، محصول تولیدی خود را با بهایی بسیار بیشتر به ما می‌فروشند و همچنین تحریم‌ها عملیات واردات و صادرات را با تاخیر مواجه می‌کند.

علاوه‌براین، تحریم‌ها در زمان ساخت کارخانه، مشکلاتی را برای ما ایجاد کرد و موجب شد، فرآیند ساخت کارخانه با تاخیر همراه شود.

با توجه به سابقه فعالیت شما در زمینه آلومینیوم، چه عواملی می‌تواند موجب افزایش میزان فروش و رشد این صنعت در کشور شود؟

در سال ۲۰۱۸، میزان تولید آلومینیوم در جهان ۶۳ میلیون تن بود که هر سال ۶ درصد بر میزان تقاضا برای خرید آلومینیوم اضافه می‌شود؛ به همین خاطر، همواره برای فروش آلومینیوم تولید شده شرکت سالکو تقاضا وجود دارد.

در کشور به دلیل پایین بودن هزینه نیروی انسانی و انرژی؛ تولید داخلی کمتر از سایر کشورها هزینه دارد، به همین خاطر، تقاضا برای محصولات تولید شده شرکت ما بیشتر است و اگر ما بتوانیم آلومینا و کک نفتی را با قیمت کمتری در کشور تولید کنیم، قطعا محصول تولید شده شرکت ما، ارزش افزوده بهتری را برای کشور به همراه خواهد داشت.

آیا روند خصوصی‌سازی در کشور می‌تواند به توسعه صنعت آلومینیوم در کشور کمک کند؟

مبحث خصوصی‌سازی در کشور از سال ۱۳۸۷ مطرح شد؛ اگر شرکت‌های تولیدکننده آلومینیوم، به افراد متخصص واگذار شود، می‌تواند نتایج مثبتی به همراه داشته باشد.

در حال حاضر، دولت باید از برخی صنایع تولیدی در کشور حمایت کند، به خصوص صنایع تولید آلومینا و شمش آلومینیوم که نیاز به پشتیبانی بیشتری دارند اما در صنایع پایین‌دستی چنین ضرورتی وجود ندارد و می‌توان آن حوزه‌ها را به بخش خصوصی واگذار کرد. امکان واگذاری صنایع پایین‌دستی آلومینیوم که سرمایه‌گذاری و ریسک کمتری دارد به راحتی امکان‌پذیر است.

برنامه ما این است که چند شرکت پایین‌دستی را در کنار شرکت سالکو فعال کنیم تا آن‌ها بتوانند از ما مذاب بگیرند. خرید مذاب موجب می‌شود که هزینه‌های تولید برای آن‌ شرکت‌ها کاهش پیدا کند و بتوانند صادرات داشته باشند.

انتهای پیام//