مدیر کارخانه و عضو هیات مدیره شرکت کانجویان مس فاروج با اشاره به روند طولانی اخذ مجوزها از سازمان‌های مرتبط با معدن و نگاه نادرست نسبت به تولیدکنندگان معدنی، گفت: این کارخانه ۶۰۰ تنی مس دو سال قبل توسط معاون وزیر صمت به بهره‌برداری رسید و تولید از آن آغاز شد، اما به‌دلیل ضعف در خط تولید، باید آن را تقویت کنیم که در حال تعویض و تقویت آن هستیم.
پوریا آزاد در گفت‌وگو با خبرنگار پایگاه خبری و تحلیلی «فلزات‌آنلاین»، در خصوص فرآیند خط تولید شرکت کانجویان مس فاروج اظهار داشت: تولید مس به روش لیچینگ شامل چند بخش است که طی آن در ابتدا سنگ خردایش می‌شود و پس از آن با فرآیند لیچینگ، مس به‌صورت محلول در آب و اسید سولفوریک (PLS) درمی‌آید. در نهایت باید مس را از محلول به روش الکترووینینگ استحصال و کاتد مس تولید کرد.
وی در خصوص وضعیت تولید در این شرکت بیان کرد: در حال حاضر یک خط تولید در مس فاروج فعال است. خط تولید قبلی به‌دلیل مشکلات فنی، در مرحله استخراج حلالی که مس را پرعیارسازی می‌کند، عملکرد نسبتا ضعیفی داشت زیرا به‌دلیل مشکلات مالی نتوانستیم این بخش را اضافه کنیم اما در حال حاضر با فروش تولیدات قبلی و تامین مالی، در حال اصلاح و راه‌اندازی خط تولید مزبور هستیم. این خط جدید قادر به تولید ۳۰۰کیلوگرم تا یک تن کاتد در روز خواهد بود.
عضو هیات مدیره شرکت کانجویان مس فاروج با بیان اینکه برای تولید پایدار موفق شدیم یک معدن مس را برای اکتشاف در اختیار بگیریم، عنوان کرد: این معدن نیز مانند سایر معادن مس، هم بخش سولفیدی و هم بخش اکسیدی دارد. به این صورت که بخش اکسیدی در قسمت‌های سطحی معدن و بخش سولفوری در عمق قرار می‌گیرد. معمولا سنگ اکسیدی معادن مس در واحدهای فرآوری لیچینگ مصرف می‌شود. عیار این معدن از ۰٫۵ تا ۲ درصد متغیر است که باید کانه‌آرایی شود. عیار حد کارخانه نیز حدود یک درصد است.
مدیر کارخانه کانجویان مس فاروج با اشاره به اینکه پروانه اکتشاف معدن دریافت شده و به‌دنبال اخذ پروانه بهره‌برداری هستیم، خاطرنشان کرد: قبلا معدن در اختیار نداشتیم و به همین دلیل برای تامین سنگ با مشکلات بسیاری مواجه بودیم؛ با توجه به ورود سنگ از معادن مختلف، بعضا به مشکلاتی مانند کاهش عیار، عدم سازگاری سنگ با خط تولید و…. برخورد می‌کردیم. اما با توجه به تولید محصول در دو سال اخیر، توانستیم هزینه‌های لازم را برای اکتشاف فراهم کنیم. در حال حاضر با توجه به خط تولید موجود که ظرفیت آن یک تن در روز است، با عیار متوسط یک درصد، به روزانه ۱۰۰ تن سنگ مس نیاز داریم. در صورت اخذ پروانه بهره‌برداری، دیگر مشکل تامین خوراک نخواهیم داشت.
آزاد در خصوص تهیه سایر مواد اولیه مورد نیاز برای تولید مس در این شرکت، اظهار کرد: به‌جز سنگ معدن برای تولید مس کاتد، حتما به اسید سولفوریک نیاز است. به‌طوری که به‌ازای هر تن سنگ باید حدود ۱۰۰ کیلوگرم اسید مصرف شود. این اسید نیز از طریق یک تولیدکننده در نزدیکی معدن تامین می‌شود. در بخش استخراج حلالی نیز به مواد اولیه دیگری مانند نفت سفید نیاز است که از سوی شرکت نفت منطقه‌ای همکاری لازم انجام نشد و هنوز نتوانسته‌ایم نفت سفید را به‌صورت پایدار تامین کنیم. همچنین به یک حلال آلی دیگر به نام لیکس نیاز است که تامین آن نیز انجام شده است.
چالش‌های فنی برای استحصال مس
وی مهم‌ترین چالش پیش روی استحصال کاتد مس را عیار ماده معدنی دانست و افزود: برای غلبه بر این چالش باید استخراج از بخش‌های پرعیار معدن صورت گیرد. به‌طوری که براساس رنگ سنــگ مس اکسیــدی کــه معمولا سبز یا آبی است، جداسازی انجام شود تا هزینه‌ای برای انتقال باطله و سنگ‌های کم‌عیار متوجه شرکت نباشد.
عضو هیات مدیره شرکت کانجویان مس فاروج چالش بعدی را جداسازی فلزات اضافه و همراه سنگ معدن از مس عنوان کرد و گفت: همواره سنگ مس ورودی به کارخانه عناصری مانند آهن، منگنز، سیلیس و… دارد. این فلزات در بخش استحصال و سیلیس به‌دلیل سخت بودن در بخش خردایش، فرآیند را دچار مشکل می‌کنند. در بخش استحصال حلالی، اگر اندکی حلال و نسبت آن با نفت سفید دچار مشکل شود، فرآیند پرعیارسازی از نظر زمان طولانی‌مدت خواهد بود و درنتیجه میزان مس استحصال شده نیز کاهش خواهد یافت. علاوه بر این هزینه کاهش تولید مس متوجه شرکت خواهد شد. از آنجا که فرآیند تولید در این مجموعه با تانک لیچینگ است، دمای هوا روی فرآیند تاثیر زیادی می‌گذارد. هر اندازه که دمای هوا کاهش یابد، فرآیند محلول‌سازی مس طولانی‌تر خواهد بود.
سازمان‌ها تولیدکنندگان را درک کنند
مدیر کارخانه کانجویان مس فاروج با گلایه نسبت به بروکراسی طولانی اداری در برخی سازمان‌ها، بیان کرد: برای گرفتن مجوز از سازمان‌های مربوطه، بیش از دو سال زمان صرف کردیم. ضمن اینکه در سال گذشته به‌دلیل افزایش نرخ ارز و تورم حاکم بر بازار، با افزایش هزینه‌ها نتوانستیم پروژه را مطابق با برنامه‌‌ریزی صورت گرفته پیش ببریم. بنابراین مجبور شدیم از سازمان صنعت، معدن و تجارت استان درخواست وام کنیم. حتی برای گرفتن این تسهیلات، حدود ۱٫۵ سال تلاش کردیم و موفق شدیم یک وام با بهره ۱۸ درصد دریافت کنیم که به همین دلیل فشار بسیاری به شرکت ما وارد می‌شود. البته امید ما به اصلاح خط تولید است که بتوانیم با افزایش تولید، تسهیلات اخذ شده را به بانک بازگردانیم.
آزاد با اشاره به تلاش تولیدکنندگان و صنعتگران برای گرفتن مجوز و انجام سایر امور اداری در سازمان‌ها و ادارات مرتبط، تصریح کرد: متاسفانه در کشور ما دید نامناسبی نسبت به صنعتگران وجود دارد که تسهیلات اخذ شده را در امور دیگر غیر از تولید صرف می‌کنند. در کشور ما به‌جای اینکه نگاه‌ها به صنعت‌گر و تولیدکننده مثبت و بر پایه رشددهنده تولید ناخالص داخلی، اشتغال‌زایی و ایجادکننده ثروت برای کشور باشد، اغلب منفی است و تا زمانی که این دید اصلاح نشود، تولیدکنندگان با چالش‌های بسیاری مواجه خواهند بود.
