محصولات فولادی با گریدهای معمولی در اغلب کشورها جای خود را به فولادهای آلیاژی داده است. این یعنی اغلب کشورهای پیشرفته به جای تولید محصولات فولادی معمولی، اقدام به تولید محصولات آلیاژی برای مصارف خاص می‌کنند زیرا بخش‌های مختلف صنعت نیازمند آلیاژهایی از فولاد است که دارای ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی خاصی باشد. فولادهای آلیاژی به دلیل ترکیبات خاص خود می‌توانند بسته به تغییر عناصر آلیاژی در شرایط مختلف مورد استفاده قرار گیرند. کشور ما نیز با وجود آنکه در زمره ۱۰ تولیدکننده برتر فولاد دنیا قرار گرفته است اما تولید محصولات آلیاژی هنوز در دستور کار بسیاری از سرمایه‌گذاران قرار ندارد و معدود شرکت‌هایی ازجمله شرکت فولاد آلیاژی ایران به این حوزه وارد شده‌اند. در رابطه با وضعیت صنعت فولاد آلیاژی، خبرنگار پایگاه خبری و تحلیلی «فلزات آنلاین» با علیرضا چایچی یزدی، مدیرعامل شرکت فولاد آلیاژی ایران به گپ‌وگفت نشسته است که اعتقاد دارد کشور می‌تواند از واردات محصولات طویل آلیاژی بی‌نیاز شود؛ هرچند که اغلب محصولات آلیاژی وارداتی، محصولات تخت، ورق و لوله‌های بدون درز هستند. متن کامل این گفت‌وگو را در ادامه می‌خوانید:
توضیحاتی در خصوص تاریخچه و فعالیت شرکت فولاد آلیاژی ایران بفرمایید.
شرکت فولاد آلیاژی ایران از اسفند ماه سال ۱۳۷۷ به طور رسمی به بهره‌برداری رسید. در آن زمان، تجهیزات این شرکت از شرکت دانیلی ایتالیا و دانش فنی تولید آن نیز از بوهلر اتریش تامین شد. در ابتدای امر ظرفیت تولید شرکت فولاد آلیاژی ایران که مشتمل بر چهار واحد اصلی فولادسازی، نورد سنگین، نورد سبک، عملیات حرارتی و تکمیل‌کاری می‌شد، بالغ بر ۱۴۰ هزار تن انواع محصولات آلیاژی بود. انواع فولادهای آلیاژی تولیدی این شرکت در آن بازه زمانی، شامل میلگرد، تسمه، چهارگوش و انواع شمش و بیلت بود. ضمن اینکه می‌توانستیم میلگردهایی با قطر ۲۰ تا ۱۲۰ میلی‌متر تولید کنیم. در عین حال قادر به تولید حدود ۱۱۸ گرید فولاد آلیاژی بودیم.
لازم به یادآوری است که در گذشته، بخشی از محصولات شرکت به فولادهای ساختمانی اختصاص داشتند اما خوشبختانه طی دو سال اخیر با همت کارکنان بخش‌های مختلف تولیدی و فروش توانستیم سهم فولادهای ساختمانی را به شدت کاهش دهیم و عملا به صفر برسانیم. به طوری که اکنون تمام تولیدات شرکت را فولادهای آلیاژی تشکیل می‌دهند و هیچ عرضه‌ای در زمینه فولادهای ساختمانی از سوی شرکت فولاد آلیاژی ایران در بازار صورت نمی‌گیرد.
چه محصولاتی بر اساس گرید و نوع مصرف در شرکت فولاد آلیاژی ایران تولید می‌شوند؟
شرکت فولاد آلیاژی ایران با توجه به خط تولید پیشرفته خود قادر است ۲۰ گروه آلیاژی را برای مصارف گوناگون تولید کند. خوشبختانه پس از گذشت بیش از ۲۰ سال از افتتاح شرکت فولاد آلیاژی ایران و بالا رفتن توان تخصصی این شرکت در همه ابعاد و زمینه‌های صنعت فولاد آلیاژی، در حال حاضر شاهد این هستیم که ظرفیت تولید در این کارخانه به بیش از ۵۰۰ هزار تن در سال رسیده است. علاوه‌براین توان تولید محصولات و گریدهای آلیاژی نیز در شرکت فولاد آلیاژی ایران با رشد قابل توجه چهار برابری، از مرز ۴۰۰ گرید گذشته است. قطعا به تولید این ۴۰۰ نوع اکتفا نخواهیم کرد و بر اساس استراتژی‌هایی که ترسیم شده است و سفارش‌هایی که مشتریان به شرکت ما می‌دهد، قابلیت تولید انواع دیگر فولادهای آلیاژی در اشکال گرد، تسمه و چهارگوش، شمش و برخی از کلاف‌ها و مفتول‌ها در شرکت وجود دارد.
هم‌اکنون می‌توانیم ابعاد میلگردهای قابل تولید خود را هم به قطرهای پایین‌تر از ۲۰ میلی‌متر و هم بالاتر از ۱۲۰ میلی‌متر توسعه دهیم.
مهم‌ترین مواد مصرفی و مواد اولیه تولید فولادهای آلیاژی چیست؟
مهم‌ترین ماده اولیه مورد نیاز تولید فولادهای آلیاژی، ترکیب آهن اسفنجی و قراضه است. در کنار آن، مواد دیگری نیز برای تولید این نوع فولادها لازم است که به صورت جزئی به ترکیب فولاد اضافه می‌شوند و فولادهای آلیاژی را تشکیل می‌دهند. ازجمله آن‌ها می‌توان به فروسیلکومنگنز، فرومولیبدن، فروکروم، فرووانادیوم، فروتنگستن، فرونیکل و… اشاره کرد. در این زمینه بخش نسبتا کمی از عناصر آلیاژی از داخل تامین می‌شوند. البته به نظر می‌رسد بخشی از فروآلیاژها در کشور قابل تولید باشد و آمادگی این را داریم که اگر تولیدکننده‌ای بتواند نیاز شرکت به فروآلیاژ با کیفیت را تامین کند، با توجه به رویکرد شرکت در زمینه بومی‌سازی اقلام مصرفی، خرید از آن را در دستور کار قرار دهیم. به جز این موارد، الکترود گرافیتی نیز از دیگر اقلام مصرفی در شرکت فولاد آلیاژی ایران است. در این حوزه نیز تمام نیازهای شرکت ما از خارج تامین می‌شود. در حال حاضر که مبحث بومی‌سازی به صورت جدی در میان فعالان صنعت فولاد مطرح شده است، امیدواریم در کنار تجهیزات و قطعات، بخشی از مواد اولیه نیز بومی‌سازی شود.
مشتریان اصلی شرکت فولاد آلیاژی ایران را چه گروه‌هایی تشکیل می‌دهند؟ آیا به مقوله صادرات هم وارد شده‌اید؟
در شرایط کنونی حدود ۱۵ صنعت اصلی و مادرتخصصی کشور ازجمله خودروسازی، ساخت ابزارآلات، ماشین‌سازی، صنایع ریلی، صنایع دریایی، پتروشیمی، صنایع شیمیایی و… مصرف‌کنندگان اصلی فولادهای آلیاژی شرکت فولاد آلیاژی ایران محسوب می‌شوند. این شرکت به صورت مستمر از سال ۱۳۸۱ صادرات محصولات آلیاژی خود را به کشورهای مختلف، به ویژه کشورهای مستقر در غرب آسیا آغاز کرده است. حتی موفق شدیم محصولات خود را به مهد تولید فولادهای آلیاژی یعنی کشورهای اروپایی نیز صادر کنیم. در سال جاری نیز در تلاش هستیم تا پایان سال به رکورد صادراتی ۶۰ هزار تن دست یابیم که این میزان در مقایسه با سال گذشته که حدود ۴۰ هزار تن بود، ۵۰ درصد رشد را نشان می‌دهد.
وضعیت بازار فولادهای آلیاژی را در کشور چگونه ارزیابی می‌کنید؟
بر اساس آمارهای سال ۱۳۹۷ بالغ بر ۳۵۰ هزار تن انواع این گونه فولادها به کشور وارد شده است که ۵۰ هزار تن از آن را محصولات طویل و ۳۰۰ هزار تن دیگر را محصولات تخت و ورق تشکیل می‌دادند. در کنار آن، مصنوعات فولادی آلیاژی مانند لوله‌های بدون درز فولادی نیز به میزان ۲۰۰ هزار تن به کشور وارد شده است.
در رابطه با واردات فولادهای آلیاژی نیاز است که سرمایه‌گذاران جدیدی که قصد داشته باشد در زمینه واردات فولادهای خاص و آلیاژی فعالیت کنند، به تولید آن‌ها بپردازند؛ چراکه هم نیاز صنایع مصرف‌کننده کشور است و هم تولید آن‌ها در کشور انجام نمی‌شود. در این راستا، نیاز کشور اکنون به ورق‌های آلیاژی و زنگ‌نزن و نیز لوله‌های بدون درز بیش از سایر محصولات فولاد آلیاژی است. البته شرکت فولاد آلیاژی ایران می‌تواند با تامین مواد اولیه تولید لوله‌های بدون درز که شامل بیلت و بلوم آلیاژی می‌شود، به تولیدکنندگان و سرمایه‌گذاران این عرصه کمک کند و این شرکت‌ها تنها نورد لوله‌ها را انجام دهند. در عین حال در خصوص محصولات تخت و ورق‌های فولادی نیز خوشبختانه شرکت‌های بزرگی مانند فولاد مبارکه، فولاد اکسین و فولاد هرمزگان در کشور وجود دارند و این شرکت‌ها می‌توانند با بهره‌گیری از دانش فنی خود فولادهای آلیاژی را تولید کنند. در نهایت می‌توان یک برنامه‌ریزی دقیق انجام داد تا ورود به تولید مقاطع طویل فولاد آلیاژی از سوی تولیدکنندگان جدید انجام نشود.
به نظر می‌رسد که صنایع کشور هنوز به سمت مصرف فولادهای آلیاژی و با کیفیت تمایل زیادی ندارند؛ استراتژی شرکت فولاد آلیاژی ایران برای بازاریابی، شناساندن محصولات خود و فروش به جامعه هدف چیست؟
در زمینه محصولات طویل فولادهای آلیاژی، واردات نسبتا کمی به کشور صورت می‌گیرد و تقریبا سایر گریدها و ابعاد مورد نیاز مصرف‌کنندگان این نوع فولادها در کشور توسط شرکت فولاد آلیاژی ایران، مجتمع صنعتی اسفراین و فولاد آلیاژی اصفهان و دیگر شرکت‌های خصوص فعال در این زمینه تامین می‌شود. تولیدکنندگان محصولات طویل آلیاژی از نظر بازار مصرف جایگاه نسبتا خوبی در کشور دارند و شرکت فولاد آلیاژی نیز توانسته است بخشی از نیاز بازار را به خوبی پوشش دهد. ضمن اینکه بخش عمده‌ای از نیاز کشور به سیم و مفتول فولاد آلیاژی نیز با استفاده از بیلت و بلوم تولیدی شرکت فولاد آلیاژی ایران با همکاری شرکت‌های نوردکار تولیدکننده کلاف و مفتول مانند شرکت فولاد کویر کاشان و نورد فولادکاران افق قابل تامین بوده و اقدمات بسیار مناسبی در این زمینه صورت گرفته است.
کشور ما بیشتر به تولید محصولات تخت فولاد آلیاژی مانند ورق و لوله‌های بدون درز نیاز دارد و تولیدکنندگان می‌توانند به این عرصه وارد شوند. البته این امر سرمایه‌گذاری جدید و نسبتا سنگینی را نیاز دارد. همچنین لازم است شرکت‌هایی به این حوزه وارد شوند که از قبل توانایی تولید ورق یا لوله‌های بدون درز را داشته باشند.
انتهای پیام//
