با پایان سال ۲۰۲۴ و شروع سال میلادی جدید، بیشتر کشورهای جهان همچنان نگران مسئله تغییرات اقلیمی هستند و بر این باورند که بهتر است هرچه زودتر اقدامات و هماهنگی‌های لازم به منظور به کنترل در آوردن عوامل موثر بر تشدید این مسئله به مرحله اجرایی برسد.
به گزارش پایگاه خبری و تحلیلی «فلزات‌آنلاین» و به نقل از رسانه «Nikkei Asia»، کشورهایی نظیر چین به همراه چهار کشور بزرگ دیگر بیشترین سهم را در تغییرات اقلیمی در مقیاس جهانی داشته‌اند. در همین راستا، انتشار گازهای گلخانه‌ای همچنان بیشترین تاثیر را بر تغییرات اقلیمی داشته و چین با سهم ۳۱٫۵ درصد، بالاترین رقم را در این میان نسبت به سایر کشورهای جهان به خود اختصاص داده است. پس از چین کشور آمریکا با سهم ۱۳ درصد، هند ۸٫۱ درصد، روسیه ۴٫۸ درصدی و ژاپن ۲٫۶ درصد، بیشترین سهم را در انتشار گازهای گلخانه‌ای و تغییرات اقلیمی در اختیار دارند.
همان‌طور که پیش‌تر به آن اشاره شد، از میان پنج کشور مذکور چین بیشترین سهم را از انتشار گازهای گلخانه‌ای در سطح جهان دارد. دلیل اصلی این مسئله را می‌توان به اتکای بیش از حد چین به زغالسنگ برای تولید برق مورد نیاز خود عنوان کرد. در همین رابطه، باید اعلام کرد که حدود ۵۷ درصد از انتشار گازهای گلخانه‌ای چین مربوط به تولید برق این کشور است. از سوی دیگر، بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته با توجه به تسریع روند گذار به انرژی‌های تجدیدپذیر تونسته‌اند وابستگی خود به استفاده از زغالسنگ، به ویژه در بخش تامین انرژی را کاهش داده و در برخی موارد حتی اتکای خود به این سوخت فسیلی را به طور کامل متوقف کرده‌اند و به جای آن، از انرژی‌های پاک برای تامین برق خود استفاده می‌کنند.
در حال حاضر ظرفیت تولید انرژی از زغالسنگ در وضعیت پیش راهاندازی و در حال ساخت در چین، حدود ۴۲۰٫۶۹ گیگاوات و در کشوری مانند هند ۹۷٫۳۲ گیگاوات در حال حاضر گزارش شده است.
نکته قابل‌توجه در همین رابطه اینکه نیروگاه‌های تولید برق از زغالسنگ با ظرفیت کل ۱٫۸ گیگاوات در سایر کشورهای جهان، با مدیریت شرکت‌های چینی در حال راهاندازی هستند. تا ماه ژوئن ۲۰۲۴، حدود سه هزار و ۲۰۰ نیروگاه تولید برق از زغالسنگ در چین در مرحله فعالیت قرار داشته که ظرفیت آن‌ها در مجموع یک هزار و ۱۴۷ گیگاوات ذکر شده است و حدود ۵۰ درصد از کل ظرفیت نیروگاه‌های مبتنی بر زغالسنگ در جهان را شامل می‌شود.
در بخش استخراج زغالسنگ از معادن نیز چین در سال ۲۰۲۴ رکود جدیدی را به ثبت رساند. استخراج زغالسنگ چین نیز در حال ثبت رکوردهای جدیدی است. براساس گزارش موسسه «Global Energy Monitor»، حدود ۴٫۷ میلیارد تن زغالسنگ از معادن چین استخراج شد.
به علاوه، مقامات این کشور در نظر دارند روند صعودی استخراج زغالسنگ از معادن چین را در سال ۲۰۲۵ برای تامین برق مورد نیاز مصرف‌کنندگان ادامه دهند. علی‌رغم تقلای چین برای افزایش تولید زغالسنگ، نشانه‌هایی وجود دارد نسبت به اینکه احتمالا این روند افزایش در استخراج زغالسنگ در کشور مذکور روند معکوس به خود بگیرد.
طبق گزارش‌های دریافتی، چین مجوز راهاندازی نیروگاه‌های مبتنی بر سوخت زغالسنگ با ظرفیت تولید سالانه بیش از ۱۰۰ گیگاوات را طی سال‌های ۲۳-۲۰۲۲ به شدت افزایش داد. با این حال، تعداد مجوزهای صدور برای نیروگاه‌های مذکور طبق آمار منتشر شده در نیمه اول سال ۲۰۲۴ به شدت کاهش یافت و تنها ۱۲ پروژه جدید نیروگاه‌های برق از زغالسنگ با مجموع ظرفیت تولید ۹٫۱ گیگاوات موفق به دریافت مجوز راهاندازی شدند. رقم اعلام شده، حدود ۸ درصد از کل تعداد مجوزهای صادر شده برای نیروگاه‌های مبتنی بر سوخت زغالسنگ در چین طی سال ۲۰۲۳ را شامل می‌شود.
از علل کاهش صدور مجوزها برای نیروگاه‌های مربوطه در چین در نیمه اول سال ۲۰۲۴، می‌توان به افزایش توسعه نیروگاه‌های توسعه برق از انرژی‌های تجدیدپذیر، به ویژه نیروگاه‌های خورشیدی و بادی در کشور نامبرده اشاره کرد. در نیمه اول سال ۲۰۲۴، مجموع ظرفیت تولید برق از نیروگاه‌های خورشیدی و بادی راهاندازی شده در چین به یک هزار و ۱۸۰ گیگاوات رسید که تقریبا ۴۰ درصد از ظرفیت تولید برق این کشور را شامل می‌شود.
یک نکته جالب در خصوص انرژی‌های تجدیدپذیر چین اینکه برای اولین بار، سهم نیروگاه مبتنی بر زغالسنگ راهاندازی شده نسبت به نیروگاه مبتنی بر انرژی‌های نو به بهره‌برداری رسیده در نیمه اول سال ۲۰۲۴ کاهش پیدا کرد. براساس گزارش آژانس بین‌المللی انرژی، چین در سال ۲۰۲۳ به اندازه مجموع سایر کشورهای جهان نیروگاه‌های خورشیدی را به مرحله بهره‌برداری رساند. علاوه‌براین، ظرفیت راهاندازی نیروگاه‌های بادی در چین حدود ۶۶ درصد در سال ۲۰۲۳ نسبت به یک سال قبل از آن رشد را تجربه کرد.
از سوی دیگر، به نظر می‌رسد که چین در حال ایجاد یک وضعیت تعادل در توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر خود در برابر اتکای بیش از حد به زغالسنگ برای تامین برق است. در این بین، سوال اینجاست که آیا اجرای این سیاست‌گذاری، بهترین روش پیشرو برای چین محسوب می‌شود؟ در پاسخ باید گفت خیر.
در تفسیر چنین پاسخی می‌توان عنوان کرد که عواقب روند روبه‌رشد بسیار سریع راهاندازی نیروگاه‌های مبتنی بر سوخت زغالسنگ چین که برای سال‌های ۲۳-۲۰۲۲ گزارش شد، تا چندین دهه آینده باقی خواهد ماند؛ حتی اگر پروژه‌های مبتنی بر انرژی تجدیدپذیر در چین به رشد قابل توجه خود طی سال‌های آینده ادامه دهند. در نیمه نخست سال ۲۰۲۴، ساخت پروژه‌های نیروگاهی برق از سوخت زغالسنگ در چین با مجموع ظرفیت تولید بیش از ۴۱ گیگاوات به پایان رسید.
چندین دلیل مهم می‌توان برای ادامه اتکای چین به استفاده از زغالسنگ برای تولید برق اشاره کرد که برخی از این دلایل به وضوح قابل مشاهده بوده و برخی دیگر به سختی قابل فهم است. از میان مهم‌ترین این دلایل می‌توان به افزایش میزان مصرف برق در چین، علی‌رغم کاهش سرعت توسعه اقتصادی در این کشور اشاره کرد. علاوه‌براین، نگرانی‌های تامین انرژی همواره مقامات چینی را به دلیل واکنش‌های احتمالی مردم به این مسئله نگران کرده است. از طرفی، چین برای تامین برق مورد نیاز در سطح ملی همچنان به استفاده از زغالسنگ متکی است زیرا مقامات چینی هنوز نتوانسته‌اند افزایش ظرفیت بی‌سابقه تولید برق از انرژی‌های تجدیدپذیر را به شبکه برق سراسری این کشور تزریق کنند.
ناگفته نماند اگرچه چین وعده داده است که به تدریج استفاده از زغالسنگ را متوقف خواهد کرد اما در عمل چندان به این وعده خود عمل نکرده است. از سوی دیگر، دولت چین در حال حاضر چندان اعتقادی به از رده خارج کردن نیروگاه‌های برق از زغالسنگ فرسوده خود به دلیل افزایش شدید میزان مصرف انرژی در این کشور ندارد. در همین راستا و براساس گزارش وب‌سایت تخصصی «Carbon Brief»، تنها تعدادی از نیروگاه‌های قدیمی مبتنی بر زغالسنگ چین با مجموع ظرفیت ۱٫۱ گیگاوات در نیمه اول سال ۲۰۲۴ فرایند تولید خود را متوقف کرده‌اند.
بر همین اساس، چین اگر بخواهد به وعده خود مبنی بر کنار گذاشتن نیروگاه‌های تولید برق از زغالسنگ با مجموع ظرفیت ۳۰ گیگاوات در چهاردهمین دور از طرح پنج ساله خود عمل کند، باید فعالیت نیروگاه‌هایی با ظرفیت کل ۱۷٫۷ گیگاوات طی ۱۵ ماه آینده متوقف شود.
دولت چین در راستای عمل به وعده‌های خود مبنی بر کاهش کربن تولیدی، طی روزهای اخیر قانونی مرتبط با بخش انرژی را تصویب کرد که در آن بر نقش منابع انرژی غیرفسیلی تاکید ویژه‌ای شده است. در قانون مذکور، به موضوع تداوم استفاده از زغالسنگ برای تامین برق در کنار توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر اشاره شده است.
در حال حاضر که امکان استفاده از زغالسنگ برای تولید برق در چین به صورت یک قانون در آمده است، به همین جهت دولت‌های محلی در این کشور قادر خواهند بود تا اقدام به صدور مجوزها برای راهاندازی نیروگاه‌های برق جدید مبتنی بر سوخت زغالسنگ را با خیال آسوده‌تری دنبال کنند.
در نهایت می‌توان مدعی شد، اگرچه تعداد مجوزهای دولت‌های محلی چین برای ساخت پروژه‌های نیروگاهی جدید برق از سوخت زغالسنگ در نیمه اول سال ۲۰۲۴ کاهش یافت اما هیچ نشانه‌ای مبنی بر کاهش سرعت صدور مجوزها برای نیمه دوم سال مذکور مشاهده نشده است. طبق گزارش‌های منتشر شده، به نظر می‌رسد دولت چین یک طرح مبتنی بر ساخت تعدادی نیروگاه با ظرفیت کل حدود ۸۰ گیگاوات با استفاده از زغالسنگ در سال ۲۰۲۴ در دستور کار قرار داده بود.
بر همین اساس، این گزارش نشان می‌دهد اگر دولت چین حتی به میزان اندکی به اهدف تعیین شده در این طرح دست یافته باشد، داده‌های منتشر شده برای نیمه دوم سال ۲۰۲۴ در خصوص راهاندازی پروژه‌های نیروگاهی جدید برق از سوخت زغالسنگ در این کشور احتمالا طرفداران محیط زیست را ناامید خواهد کرد.
در پایان می‌توان پاسخ به این سوال که آیا چین در سال ۲۰۲۴ وابستگی خود به زغالسنگ را کاهش داد را ارائه کرد. در پاسخ باید اعلام کرد با توجه به آمارهای احتمالی، به نظر می‌رسد وابستگی چین به استفاده از زغالسنگ در سال ۲۰۲۴ کاهش نیافته و احتمال می‌رود همین سناریو در سال ۲۰۲۵ نیز تکرار شود.
انتهای پیام//
