تجارت فرو نیکل طی سالهای ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۱ افزایش چشمگیری داشته است؛ به طوری که در بازه مورد بررسی از حدود دو میلیون تن، به حدود چهار میلیون و ۶۰۰ هزار تن رسیده است. افزایش قابل توجه تجارت فرو نیکل ناشی از افزایش تقاضای چین و افزایش عرضه اندونزی است. اندونزی تولیدکننده و صادرکننده جهانی نیکل و فرونیکل به شمار میآید. نیکل فلز مهمی است که به طور گسترده در تولید فولاد ضدزنگ و سایر آلیاژها استفاده میشود اما درحال حاضر به عنوان یک جز کلیدی در فناوریهای جدید باتری ظاهر شده است. تولید نیکل و فرونیکل اندونزی، مواد اولیه برای صنعت فولاد شریک تجاری خود چین را تامین کرده است.
به گزارش پایگاه خبری و تحلیلی«فلزات آنلاین» و به نقل از روابط عمومی شرکت مشاوره اقتصادی آرمان آرتوپات، فرونیکل یک فروآلیاژ است که تقریبا ۳۵ درصد نیکل و ۶۵ درصد آهن دارد. فرونیکل دارای خواصی همچون نقطه ذوب بالا و مقاومت بالا در برابر خوردگی و اکسیداسیون است که این ویژگیها در فولاد ضد زنگ و سایر آلیاژهایی که به طور معمول در محیطهای سخت استفاده میشوند، مطلوب است. در سطح جهانی، مصرف عمده نیکل در تولید فولادهای ضد زنگ و باتریها است. فرایند استخراج و استحصال نیکل دارای پیچیدگیهای خاصی است. این فلز در اندونزی، به عنوان بزرگترین تولیدکننده جهانی عمدتا به شکل روباز استخراج میشود.
در نمودار ۱، تجارت جهانی فرونیکل در سالهای ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۱ مورد بررسی قرار گرفته است. میزان تجارت فرو نیکل در سال ۲۰۲۱، حدود چهار میلیون و ۵۰۰ هزار تن بوده است که نسبت به سال ۲۰۱۷ افزایش بیش از دو برابری را به نمایش میگذارد. تجارت جهانی فرو نیکل در سال ۲۰۲۰، با رشد چشمگیر ۵۰ درصدی نسبت به سال ۲۰۱۹، بیشترین رشد سالانه را در بازه مورد بررسی به ثبت رسانده است.
در بازه پنج ساله بررسی شده، تنها در سال ۲۰۱۸ کاهش تجارت فرو نیکل اتفاق افتاده است؛ به طوری که حجم کل تجارت در این سال با کاهش ۱۰۰ هزار تنی نسبت به سال ۲۰۱۷ به حدود یک میلیون و ۹۰۰ هزار تن رسیده است. کاهش تجارت حادث شده در این سال، ناشی از کاهش شدید تقاضا در نیمه دوم سال به دلیل نگرانیهای ایجاد شده در خصوص کاهش نرخ رشد اقتصاد جهانی در نتیجه جنگ تجاری بین ایالات متحده آمریکا و چین بود. جنگ تجاری بر بسیاری از بازارهای فلزات اساسی اثر قابل توجهی داشته است اما در سالهای بعد روند صعودی را در پیش گرفته است.
بنا به پیشبینیهای صورت گرفته، تقاضای نیکل و فرونیکل در سالهای آتی افزایش قابل توجهی خواهد یافت. رشد تولید خودروهای الکتریکی و باتریها محرک اصلی بازار نیکل خواهد بود. بیشتر رشد عرضه از سوی کشور اندونزی صورت میگیرد و چین نیز به عنوان بزرگترین مصرفکننده نیکل و فرونیکل سرمایهگذاریهای قابل توجهی را در معادن این کشور انجام دادهاند. از این رو پیشبینی میشود مسیر اصلی تجارت نیکل در جهان، در سالهای آتی نیز کماکان بین چین و اندونزی برقرار باشد. همچنین اندونزی، تامینکننده اصلی فرونیکل کمعیار «Nickel Pig Iron» به شمار میرود که به عنوان یک جایگزین ارزانتر برای نیکل خالص در تولید فولاد ضد زنگ و به طور عمده در چین مورد استفاده قرار میگیرد.
کشور چین بیرقیب در واردات فرو نیکل
در نمـــودار ۲، بزرگتریــن واردکننـــدگان و صادرکنندگان فرونیکل در پنج سال اخیر قابل مشاهده هستند. چین با دارا بودن سهمی معادل ۷۶ درصد، با اختلاف بسیار زیاد بیشترین سهم از واردات این فروآلیاژ را به خود اختصاص داده است. در سال ۲۰۲۱، این کشور وارداتی معادل سه میلیون و ۷۰۰ هزار تن را به ثبت رسانده است که بخش عمده این واردات به میزان حدود سه میلیون و ۱۰۰ هزار تن از اندونزی و حدود ۱۱۳ هزار تن نیز از کالدونیا تامین شده است. کشورهای تایوان با سهم ۵ درصد، هند ۴ درصد، کره جنوبی ۳ درصد و آمریکا ۲ درصد در جایگاه بعدی واردات قرار دارند. در مقابل بزرگترین صادرکنندگان فرونیکل در سال ۲۰۲۱ اندونزی، برزیل، کالدونیا، ژاپن و کلمبیا بودند.
پس از چین، تایوان بیشترین میزان واردات را طی سالهای ۲۰۱۷، ۲۰۱۸ و ۲۰۲۱ داشته که به ترتیب حدود ۱۸۴ هزار تن، ۲۰۳ هزار تن و ۱۳۸ هزار تن بوده است. واردات این کشور در سال ۲۰۲۰ به علت همهگیری کرونا، با کاهش محسوس به ۸۷هزارتن رسید. واردات هند در سالهای ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۱ به طور متوسط سالانه ۱۴ درصد رشد داشته است و کمترین میزان واردات ثبت شده برای هند در سال ۲۰۲۰ و حدود ۳۹ هزار تن بوده است که با افزایش خیرکنندهای در سال ۲۰۲۱، به ۲۱۶ هزار تن رسید. مانند چین، عمده واردات هند نیز توسط اندونزی تامین شده است. در ردههای بعدی کشورهای بزرگ واردکننده فرونیکل، کشورهای کره جنوبی و ایالات متحده آمریکا قرار گرفتهاند که عمدتا وارداتی بین ۷۰ تا ۸۰ هزار تن در سال را به ثبت رساندهاند. البته واردات این کشورها گاهی اوقات تا حدود ۱۴۰ هزار تن نیز افزایش یافته است. همان طور که مشخص است، تمامی کشورهای واردکننده فرونیکل، جزو کشورهای مطرح در صنعت فولاد به شمار میروند.
درسمت عرضه، اندونزی که بیشترین میزان نیکل را در جهان تولید میکند، با سهمی معادل ۶۴ درصد بزرگترین صادرکننده فرونیکل محسوب میشود. میزان صادرات اندونزی به طور میانگین با رشد حدود ۳۶ درصد، از یک میلیون و ۱۰ هزار تن درسال ۲۰۱۷، به حدود سه میلیون و ۵۰۰ هزار تن در سال ۲۰۲۱ رسیده است. در سال ۲۰۱۴، در اندونزی صادرات نیکل خام ممنوع شد و این کشور نیکل فرآوری شده به جای سنگ نیکل را صادر کرد. صنعت نیکل اندونزی را میتوان صادراتگرا توصیف کرد زیرا نیکل نسبتا کمی در داخل مورد استفاده قرار میگیرد. کشورهای چین، هند، تایوان و کره جنوبی، مقاصد صادرات فرونیکل اندونزی هستند.
با اختلاف قابل توجهی با اندونزی، کشور کالدونیا به عنوان دومین کشور صادرکننده فرونیکل است که در سالهای اخیر با کاهش ۸ درصدی روند نزولی را طی کرده است و صادرات این کشور در سال ۲۰۲۱ به ۱۸۹ هزار تن رسیده بود که نسبت به سال ۲۰۲۰ با میزان ۲۴۵ هزار تن، ۲۳ درصد کاهش داشته است. کشور برزیل در سالهای ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۱، تقریبا روند ثابتی را طی کرده است. صادرات فرو نیکل برزیل در سال ۲۰۱۷، حدود ۲۰۹ هزار تن بوده و با کاهش چهار هزار تنی، به ۲۰۵ هزار تن در سال ۲۰۲۱ رسیده است. کشور ژاپن نیز روند صعودی را در سالهای مورد بررسی تجربه نکرده و با کاهش ۵درصدی از ۱۶۲ هزار تن در سال ۲۰۱۷، به ۱۲۷ هزار تن در سال ۲۰۲۱ رسید.