سـرمایهگذاری خارجی در ایران با مشـکلات عمدهای روبهرو است. عدم درک درسـت در تعریف سـرمایهگذاری و تفاوت آن با فاینانس و یکی دانستن آنها، این توهم را ایجاد کرده که سـرمایههای کلانی در حال ورود به کشـور اسـت.
در حالیکه رسـانهها اخبـاری مبنی بر جذب سـرمایهگذاریهای کلان خارجی منتشـر میکنند، سـوال اینجاسـت چرا این سـرمایهها دیده نمیشـوند؟ باید دانسـت در عیـن حـال که در اخبـار تفاهمنامههای منعقد شـده نیز جـزو این نـوع سـرمایههای جذب شـده به حسـاب آورده میشـود، ولی نمیتـوان آنها را بـه عنـوان فاینانـس درنظر گرفت.
ایـن تفاهمنامهها نوعی قرارداد هسـتند کـه بـه دلیـل اثرگذاری بخشهای بسـیاری بـر آن، هنـوز به مرحلـه اجرایی نرسـیده و ضمانـت اجرایـی نیز ندارند. دومین مشـکل نیز حاصـل از قوانین و بوروکراسی نظام اداری ایران است.
سـرمایهگذار خارجـی در بـدو ورود بـه ایـران بـا دو پدیـده و مشـکل مواجـه اسـت. اول اینکـه ســرمایهگذار هــم مثــل شــرکتهای ایرانــی در ابتــدای امــر بــا بوروکراســی اداری و بــی ثباتــی قوانیـن ایـران روبـهرو میشـود.
حتـی بـا وجـود اینکـه گفتـه میشـود بسـیاری از موانـع در ایـن راه مرتفــع شــده اســت، ســرمایهگذار هنــوز درگیـر مشکلات اداری حاکـم بـر کشـور اسـت. بایـد دانسـت بـرای سـرمایهگذاری کـه ایـران را انتخـاب کـرده اسـت، دلیلـی وجـود نـدارد کـه همـه مسـائل مالـی کاملا برابـر بیـن او و طـرف ایرانــی تقســیم شــود.
چــرا کــه بســیاری از کشــورها بــرای جــذب ســرمایهگذاران خارجــی، امتیــازات متنوعــی را بــه آنهــا میدهنــد. امــا مشــکل از جایـی شـروع میشـود که طـرف ایرانـی در عین حـال کـه میخواهـد کمتریـن هزینـه را متحمـل شـود، در پی آن اسـت که بیشـترین سـود را نیز از آن خود کند و این امکانپذیر نیست.
مسـاله دیگـر این اسـت کـه سـرمایهگذار در هنــگام ورود بــه کشــور بــه دنبــال پروژههایــی اسـت که در درازمدت سـودده باشـند. پر واضح اسـت کـه سـرمایهگذار وارد پروژههـای زیـانده و نیــز طرحهایــی بــا بازگشــت ســرمایه طولانی مــدت نخواهــد شــد.
هنگامــی کــه بــا مدیـران صنعـت از ورود سـرمایهگذار خارجـی صحبت میشـود، متاسـفانه این سـوال از سـو آنـان مطـرح میشـود کـه چـرا بایـد اجـازه حضـور ســرمایهگذار خارجــی در پروژههای ســودده داده شــود؟
در صورتــی کــه کاملا عکــس ایــن قضیـه صـادق اسـت و سـرمایهگذار خارجـی را بایـد درگیـر کـرد.
امــا وقتــی کــه خــود بخواهنــد وارد عمــل شــوند، قطعــا تکنولــوژی بســیار مدرنتــری را به کار میگیرنــد و ایــن عمــل از ســوی آنهــا کاملا طبیعــی به نظــر میرســد. اکثــر شــرکتهای ایرانـی توجـه بیشـتر بـه capex میکننـد، در صورتــی کــه opex بایــد عامــل مهمتــری در آنالیــز ســرمایهگذاری باشــد. در ضمــن سـرمایهگذار خارجـی دارای دانشـی اسـت کـه در ایــران شــناختی از آن وجــود نــدارد و آن دانــش مدیریــت بینالمللــی« اســت.
بایــد گفـت ورود ایـن دانـش بسـیار مهمتـر از دانـش و تکنولوژی تجهیزات است.