در حالی که طرح دولت شیلی برای ملی‌سازی صنعت لیتیوم، فعالان این صنعت در جهان را نگران کرده است، تحلیلگران با توجه به چالش‌های فنی و سیاسی موجود، زمان اجرای فرایند تولید فلز مورد استفاده در ساخت باتری خودروهای الکتریکی توسط این دولت را عملا بلندمدت می‌دانند.

 به گزارش پایگاه خبری و تحلیلی «فلزات‌ آنلاین» و به‌ نقل از خبرگزاری رویترز، گابریل بوریک، رئیس جمهور شیلی در اواخر ماه آپریل ۲۰۲۳ عنوان کرد: به منظور تقویت اقتصاد این کشور تلاش می‌کنیم به تدریج صنعت لیتیوم شیلی را که بزرگ‌ترین ذخایر فلزی لیتیوم جهان را در اختیار دارد، ملی‌سازی کنیم.

تحلیگران بر این باورند که این طرح ملی‌سازی به مذاکرات با تولیدکنندگان لیتیوم، مشارکت‌دهی شرکت‌های دولتی و خصوصی و شرکت‌های فناورمحور در مالکیت سهام این طرح، مذاکره با رقبای سیاسی و تاسیس یک شرکت ملی لیتیوم متکی بوده که انجام همه این‌ موارد ممکن است سال‌ها به طول بی‌انجامد.

به عنوان مثال، مجلس چند حزبی نمایندگان شیلی با اعلام مخالفت خود، موجب کارشکنی در اجرای این طرح شد و به همین دلیل دولت به حمایت احزاب مخالف در این زمینه نیاز دارد.

دانیلا دزورمو، مدیر مرکز مطالعات مس شیلی «Cesco» بیان کرد: به منظور منفعت بردن شیلی از مزایای اقتصادی این طرح، نیاز به پیاده‌سازی پروژه‌ها در سریع‌ترین زمان ممکن وجود دارد. همچنین ایجاد شرکت ملی لیتیوم، پیچیده‌ترین بخش این طرح به شمار می‌آید؛ چراکه اجرای آن نیازمند حمایت قانونی است.

نیکلاس گراو، وزیر اقتصاد شیلی، اواخر ماه آپریل ۲۰۲۳ به خبرگزاری رویترز اعلام کرد که دولت وقت این کشور قصد دارد مذاکرات را با تولیدکنندگان فعلی لیتیوم تا اواسط سال ۲۰۲۳ آغاز کند تا بتواند قبل از اتمام دوره ریاست جمهوری گابریل بوریک در سال ۲۰۲۶، به توافق‌های لازم دست پیدا کند.

در همین راستا، همکاری کامل تولیدکنندگان فعلی لیتیوم یعنی شرکت Albemarle Corp (ALB.N) و شرکت SQM (SQMA.SN) بعید به نظر می‌رسد؛ چراکه شرکت «Albemarle» از قبل اعلام کرده است که طبق قرارداد خود، به همکاری با دولت تا پایان سال ۲۰۴۳ ادامه خواهد داد و هیچ گونه تغییراتی در مفاد این قرارداد اعمال نخواهد شد.

ایگناسیو مهچ، مدیرعامل شرکت «Albemarle»، پس از دیدار با هیئت مذاکرات شرکت «Corfo»، به خبرنگاران اعلام کرد که دفتر توسعه دولتی شیلی، در حال حاضر به اجرای مفاد قرارداد لیتیوم خود متعهد است.

میزان مشارکت شرکت‌های دولتی در این طرح، طبق آنچه شرکت «Corfo» اعلام کرده و هنگامی که موعد قرارداد به پایان می‌رسد، مورد بحث قرار خواهد گرفت و بنابراین از هم‌اکنون تا سال ۲۰۴۳، شرکت «Corfo» جزو مشارکت‌کنندگان و شرکا خواهد بود. شرکت «SQM» نیز اخیرا به طور غیرمستقیم آمادگی خود به منظور آغاز مذاکرات با دولت اعلام کرد.

نیکلاس واتسون، از شرکت «Teneo» مطرح کرد: الزامات جدید به منظور اجرای روش‌های استخراج ذخایر اثبات‌نشده و زمان‌ طولانی بررسی‌های نظارتی زیست‌محیطی، می‌تواند به عنوان یک مانع برای توسعه پروژه‌های لیتیوم در زمانی که به استخراج گسترده‌ی لیتیوم نیاز است، عمل کند.

واتسون با اشاره به تاسیس یک شرکت با مالکیت دولتی لیتیوم تاکید کرد: حتی اگر این شرکت مجوز هم داشته باشد، تاسیس آن به عنوان یک شرکت دارای منابع زیاد با امکان رشد و توسعه بالا که بتواند به طور موثر با شرکت‌های خصوصی در تجارت شریک شود، زمان‌بر خواهد برد.

جایگاه شرکت «Codelco» در طرح ملی‌سازی صنعت لیتیوم شیلی

شرکت با مالکیت دولتی «Codelco» شیلی، بزرگ‌ترین تولیدکننده مس در جهان، نقشی مهمی در طرح ملی‌سازی صنعت لیتیوم ایفا می‌کند؛ هرچند هیچ تجربه‌ای در تولید لیتیوم ندارد.

علی‌رغم برخی نگرانی‌ها مبنی بر اینکه تولید لیتیوم می‌تواند شرکت «Codelco» را از تمرکز بر تولید مس منحرف کند اما نیکلاس گراو بیان کرد که دولت شیلی به توانایی‌های این شرکت واقف است. وی حتی امکان بهره‌مندی شرکت «Codelco» از مالکیت سهام و مزایای اقتصادی دیگر در طرح ملی‌سازی و مشارکت شرکت‌های دولتی و خصوصی تولیدکننده لیتیوم در آینده را رد نکرد.

دستیابی به یک طرح منسجم در راستای ملی‌سازی صنعت لیتیوم شیلی، به زودی رنگ و بوی سیاسی بیشتری به خود می‌گیرد؛ چراکه انتخابات ریاست جمهوری در این کشور طی دو سال آینده برگزار خواهد شد.

بر اساس گزارش ارائه‌شده از سوی موسسه مشاوره «Eurasia»، اگر مذاکرات به طول بینجامد، انتخابات ریاست جمهوری شیلی در سال ۲۰۲۵ تاثیرگذاری بیشتری بر این مسئله خواهد گذاشت و حتی برخی از نامزدهای انتخاباتی می‌توانند دیدگاه متفاوت‌‌تری برای آینده صنعت لیتیوم شیلی ارائه دهند.

تولیدکنندگان لیتیوم نظاره‌گر وضعیت بازار

شیلی، بزرگ‌ترین تولیدکننده لیتیوم در جهان بود تا اینکه استرالیا در سال ۲۰۱۷ از لحاظ حجم تولید از این کشور پیشی گرفت. گزارش شرکت ارائه‌‎دهنده خدمات مالی «JPMorgan» اشاره کرد که صنعت رو‌به‌رشد لیتیوم در کشور آرژانتین که تمایل به پذیرش تولیدکنندگان بخش خصوصی دارد، می‌تواند در سال ۲۰۲۸ از شیلی از لحاظ حجم تولید پیش بیفتد.

یوهان تان، تحلیلگر موسسه «Fitch Solutions» بیان کرد که در حال حاضر، وضعیت رشد صنعت لیتیوم شیلی از لحاظ تولید و سازماندهی ارزش جایگاه این صنعت هنوز مشخص نیست.

در گزارش موسسه مشاوره «Eurasia» آمده است: علی‌رغم نقش پیشروی شیلی در تولید جهانی لیتیوم، تلاش برای اعمال نفوذ و کنترل دولت این کشور بر پروژه‌های استراتژیک، می‌تواند نقش استرالیا و آرژانتین که سیستم نظارتی بهتری دارند و ریسک‌های ملی‌سازی کمتری از خود در صنعت منابع لیتیوم نشان داده‌اند را در این عرصه برجسته‌تر کند. در این گزارش به این موضوع اشاره شده است که آرژانتین در حال حاضر بیش از هر کشور دیگری در جهان، پروژه‌های تولید لیتیوم را در دست بهره‌برداری دارد.

شرکت‌های «SQM» و «Albemarle»، تنها شرکت‌های فعال حال حاضر در استخراج لیتیوم در شیلی، اخیرا جلسات مذاکرات اولیه‌ای را با دفتر توسعه دولتی این کشور برگزار کردند تا در مورد طرح ملی‌سازی صنعت لیتیوم ارائه‌شده از سوی دولت با یکدیگر گفت‌وگو کنند.

شرکت‌ «SQM» اعلام کرد که برای دستیابی به اهداف سازگاری زیست‌محیطی (تولید محصولات زیست‌پایشی) خود، به دو میلیارد دلار بیشتر سرمایه نیاز دارد. به گفته این شرکت، این میزان سرمایه در راستای استراتژی طرح ملی‌سازی صنعت ‌لیتیوم شیلی قرار دارد.

شرکت «Albemarle» نیز با اشاره به اینکه پروژه تاسیسات آب‌شیرین‌کن این شرکت در انتظار دریافت مجوز و آغاز ساخت است، اعلام کرد که این شرکت به منابع آب جدید برای توسعه فرایند استخراج و تولید در شوره‌زار آتاکاما در شیلی نیاز دارد.

دولت شیلی به دنبال بهره‌مندی از سهام اکثریت در تمامی شرکت‌های دولتی و خصوصی فعال در شوره‌زار آتاکاما است. نیکلاس گراو، وزیر اقتصاد شیلی در پاسخ به این سوال که آیا در این راستا تصمیم‌گیری نهایی با شرکت‌های خصوصی خواهد بود یا شرکت‌های دولتی و خود دولت حرف آخر را خواهند زد، اعلام کرد که این موضوع بستگی به مذاکرات دارد. همچنین پاسخ به تمامی این سوالات در ادامه فرآیند این مذاکرات مشخص خواهد شد.

در پروژه‌های خارج از شوره‌زار آتاکاما، دولت اعلام کرد که سهام اکثریت پروژه‌های استراتژیک را در اختیار خواهد گرفت اما هنوز میزان آن را مشخص نکرده است.

وقتی از نیکلاس گراو پرسیده شد که کدام پروژه‌های فعال در شوره‌زار آتاکاما استراتژیک محسوب می‌شوند، اعلام کرد که هنوز اطلاعات کافی در این رابطه وجود ندارد اما در صورت مشارکت شرکت‌های خصوصی، این اطلاعات اعلام خواهد شد.

در حال حاضر، چندین شرکت فرایند اکتشاف لیتیوم را در شوره‌زار «Maricunga» در جنوب شوره‌زار آتاکاما شیلی آغاز کرده‌اند. ایجاد فضای لازم به منظور مذاکره در نحوه عملکرد و میزان تصمیم‌گیری هر شرکت دولتی و خصوصی، بسته به ارزش هر پروژه یک تصمیم منطقی به نظر می‌رسد.

خوان کارلوس گواخاردو، مدیر شرکت «Plusmining consulting» در شیلی مطرح کرد: شرکت‌های «SQM» و «Albemarle» می‌توانند در مورد توافق سهام‌داران این شرکت به مذاکره با آن‌ها بپردازند که این موضوع می‌تواند کارساز باشد.

وی افزود: تصور اینکه شرکت‌های کوچک‌تر بخواهند برای پروژه‌هایی که در آن تصمیم‌گیری‌های نهایی با دولت است تامین سرمایه کنند، بسیار دشوار است.

انتهای پیام//