مدیرعامل شرکت بهتاش نگین پولادسا، تولیدکننده کک متالورژی گفت: علی‌رغم اینکه شرکت‌های داخلی در حال تولید کک متالورژی با کیفیت عالی و قیمت مناسب جهت تامین نیاز صنایع مختلف هستند اما متاسفانه واردات بی‌رویه کک نفتی (پترولیوم کک) از کشور چین، چرخه تولید کک را به مخاطره انداخته است و اقدامات لازم جهت مقابله با واردات این محصول نیز صورت نمی‌پذیرد.
علیرضا برنا در گفت‌وگو با خبرنگار پایگاه خبری و تحلیلی «فلزات‌آنلاین» بیان کرد: شرکت بهتاش نگین پولادسا فعالیت خود را از سال ۱۳۹۰ در زمینه بازرگانی و تامین مواد اولیه صنایع ذوب و ریخته‌گری آغاز کرد و در سال ۱۳۹۸، موفق به بهره‌برداری از کارخانه تولید کک متالورژی در شهرک صنعتی کوهپایه در زمینی به مساحت ۳۵ هزار متر و فضای سرپوشیده ۱۲ هزار متر شد. همچنین از اواسط سال ۱۴۰۲، به دنبال ثبت مجموعه در رده شرکت‌های دانش‌بنیان کشور هستیم که با توجه به تغییر شرایط ایجاد شده در سازمان‌ها و وزارتخانه‌های ذی‌ربط، این مسئله کمی با تاخیر مواجه شد و امیدواریم طی سه ماه آینده موفق به انجام آن شویم.
وی در ادامه به تولید کک با عیار و کاربردهای مختلف در شرکت بهتاش نگین پولادسا اشاره کرد و افزود: محصول کک متالورژی بر اساس دانه‌بندی و همچنین ترکیبات شیمیایی آن، از کاربردهای مختلفی برخوردار است و از لحاظ کرین به عیار ۷۰ تا ۸۶، از لحاظ گوگرد به ۰٫۸ تا ۱٫۵ و از لحاظ سایز به صفر تا ۱۴۰ میلیمتر تقسیم‌بندی می‌شود. لازم به ذکر است که به دنبال تغییر سایز، کاربردهای کک متالورژی نیز تغییر پیدا می‌کند و هر گرید در یک صنعت خاص مورد استفاده قرار می‌گیرد. برای مثال، از کک تولیدی ما با دانه‌بندی پنج تا ۱۵ میلیمتر در کارخانه‌های تولید فروآلیاژ استفاده می‌شود که از جمله این شرکت‌ها می‌توان به فروسیلیس ایران، فروآلیاژ لوتوس آدلی و فروسیلیس خمین اشاره کرد. همچنین کک با دانه‌بندی ریزتر تولید شده یعنی صفر تا پنج میلیمتر، در کارخانه‌های تولید گندله مانند شرکت معدنی و صنعتی چادرملو و کارخانه‌های تولید آهن اسفنجی همچون شرکت آهن و فولاد ارفع مورد استفاده قرار می‌گیرد. لازم به ذکر است در این کارخانه‌ها فرایند تزریق کربن با هدف جداسازی ضایعات و سرباره‌ها از مذاب انجام می‌شود و در صورت افزایش دما و افزایش درجه حرارت، می‌توان از کک با دانه‌بندی ۱۵ تا ۴۰ میلیمتر نیز استفاده کرد. همچنین در شرکت‌هایی مانند ذوب آهن اصفهان جهت اجرای فرایند آگلومراسیون، از کک با دانه‌بندی صفر تا پنج میلیمتر استفاده می‌شود.
دستاوردهایی ارزشمند
مدیرعامل شرکت بهتاش نگین پولادسا ماده اولیه مورد نیاز تولید کک را زغال‌سنگ برشمرد و عنوان کرد: کارخانه‌های بزرگ فولادی (کوره بلند) بنا بر نیاز خود، اقدام به واردات کک از سایز صفر تا ۱۴۰ میلیمتر می‌کنند که این مواد کربنی حاوی برخی ضایعات است. بر همین اساس ما با استفاده از دانش و تخصص خود، اقدام به فرآوری این ضایعات کردیم و آن را به عنوان ماده اولیه در اختیار شرکت‌های مطرحی همچون مجتمع فولاد خراسان قرار دادیم. در واقع توانستیم آنچه پیش‌تر به عنوان ضایعات و دورریز از آن یاد می‌شد را به عنوان محصولی کاربردی و سازگار با محیط زیست به چرخه تولید برگردانیم و به دستاوردهای قابل‌توجهی نظیر استفاده از این محصول با دانه‌بندی صفر تا پنج میلیمتر (در قالب بریکت) جهت تولید با استحکام بالاتر و دانه‌بندی درشت‌تر دست پیدا کنیم.
برنا در ادامه با اشاره به چالش‌های موجود در تولید کک، اظهار داشت: یکی از مهم‌ترین اهداف ما در راستای سرمایه‌گذاری برای احداث یک کارخانه صنعتی در منطقه‌ای مانند کوهپایه استان اصفهان، دسترسی مناسب به کارخانه‌های صنعتی در استان‌های جنوبی و شمالی کشور اعم از کرمان، بندرعباس و تهران بوده است. با توجه به اینکه شهرستان کوهپایه یک شاهراه محسوب می‌شود و از دسترسی خوبی به مناطق مختلف از لحاظ لجستیک و ترابری برخوردار است، بنابراین ما هدفی جز اشتغال‌زایی و توسعه تولید و صنعت کشور از احداث کارخانه تولید کک متالورژی در این منطقه نداشته‌ایم. با این وجود، متاسفانه طی دو سال گذشته با هدف رفع یک سری موانع تحریمی در زمینه واردات برخی کالاها که امکان تامین آن‌ها از درگاه‌های خارجی وجود دارد، شاهد واردات بی‌رویه محصول کک نفتی «Petroleum Coke» از چین به داخل کشور هستیم که این مسئله در عمل تولید کک را فلج کرده است. این اقدام در حالی با توجه به منافع شخصی برخی افراد در حال انجام بوده که ارزبری قابل‌توجهی را به همراه داشته است؛ به نحوی که برای مثال اگر قیمت کک تولید داخل حدود یک هزار تومان در نظر گرفته شود، نمونه چینی آن با قیمتی در حدود هشت هزار تومان به کشور وارد می‌شود. این در حالی است که باید مبالغ هنگفتی جهت حمل، بارگیری و تخلیه این محصول نیز هزینه شود.
وی در همین راستا داد: در کارخانه‌های بزرگ ذوب و ریخته‌گری، تصمیم‌گیرندگان نهایی معمولا مدیران تولید هستند و بسیاری از مواقع که پای منافع شخصی به تولید باز می‌شود، تفاوت چندانی برای این مدیران در رابطه با استفاده از مواد اولیه ساخت داخل و وارداتی حاصل نمی‌شود. لازم به ذکر است علاوه بر کک، این مسئله در خصوص نسوز نیز صدق می‌کند. از طرفی، با توجه به اینکه فاکتورهای مدیریتی لازم در این کارخانه‌ها وجود ندارد، بنابراین تصمیم مدیران تولید به عنوان فصل‌الخطاب خواهد بود و ما بسیاری از مواقع شاهد این بوده‌ایم که علی‌رغم مقرون به صرفه بودن استفاده از کک و نسوز تولید داخل، شرکت‌ها صرفا با توجه به نظر مدیر تولید از پترولیوم کک و نسوزهای وارداتی استفاده می‌کنند.
واردات پترولیوم کک آسیب‌رسان است
مدیرعامل شرکت بهتاش نگین پولادسا خاطرنشان کرد: در حال حاضر هزینه واردات ۳۰ هزار تن پترولیوم کک معادل دو هزار و ۴۰۰ میلیارد تومان است؛ در حالی که می‌توان با هزینه ۵۴۰ میلیارد تومان، همین میزان کک را از داخل کشور تامین کرد و متاسفانه اختلاف ریالی چشمگیری در این زمینه وجود دارد. واقعیت امر اینکه واردات پترولیوم کک جدای از ارزبری هنگفتی که دارد، منجر به توقف تولید در کارخانه‌های داخلی و معضل بیکاری کارگران خواهد شد و در حالی که تولیدکنندگان داخلی عملکرد قابل‌قبولی را در راستای تامین کک مورد نیاز کارخانه‌های صنعتی به ثبت رسانده‌اند، مشخص نیست که با چه هدفی واردات بی‌رویه پترولیوم کک از کشور چین در حال انجام است! باید توجه داشت که عدم برخورداری از کیفیت لازم این محصول وارداتی سبب شده است تجهیزات کارخانه‌هایی که از آن استفاده می‌کنند، آسیب جدی ببیند و ما امیدواریم دستورات لازم جهت مقابله با واردات پترولیوم کک در آینده توسط سازمان‌ها و مقامات مربوطه صادر شود.
برنا در پاسخ به سوال خبرنگار «فلزات‌آنلاین» مبنی بر اینکه با توجه به الزام فولادسازان به کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای و تولید فولاد سبز تا سال ۲۰۵۰ که بدون شک کاهش مصرف کک و زغال‌سنگ به عنوان یکی از مواد اولیه اصلی تولید فولاد به روش کوره بلند را به همراه خواهد داشت، تحلیل جنابعالی از دورنمای صنعت زغال‌سنگ در ایران و جهان چیست، یادآور شد: با توجه به معضلاتی که اکنون در زمینه تامین انرژی اعم از برق و گاز شاهد آن هستیم، به نظر نمی‌توان چشم‌انداز روشنی را نه تنها برای این صنعت بلکه سایر صنایع به ویژه فولاد متصور شد. در واقع محدودیت تامین انرژی، به یک چالش فصلی در صنایع مختلف به ویژه ریخته‌گری تبدیل شده است و شرایط افزایش بهره‌وری و تولید به هیچ وجه فراهم نیست. برای مثال، ما طرح توسعه‌‍ای را با هدف افزایش ۶۰ هزار تنی ظرفیت تولید مجموعه در افق ۱۴۰۶ تعریف کرده‌ایم اما به دلیل واردات پترولیوم کک و مشکلاتی که پیش‌تر به آن‌ها اشاره شد، هنوز موفق به اجرای آن نشده‌ایم. باید توجه داشت که کشورهای مصرف‌کننده فولاد ایران، در حال پیشرفت و تبدیل شدن به تولیدکننده فولاد هستند و همین مسئله باعث از دست رفتن معدود بازارهای صادراتی تولیدکنندگان داخلی که به طور عمده همسایگان کشور هستند، طی چهار تا پنج سال آینده خواهد شد.
انتهای پیام//
