سناریوهای احتمالی افزایش قیمت نفت شامل تشدید مناقشه روسیه و اوکراین و عدم سرمایه‌گذاری در صنعت نفت به صورت مداوم است که منجر به کاهش عرضه آن خواهد شد.

به گزارش پایگاه خبری و تحلیلی «فلزات‌ آنلاین» و به‌ نقل از سایت «Oilprice.com»، صحبت از افزایش قیمت نفت در سال ۲۰۲۲ بسیار بود. معامله‌گران نفت از افرایش احتمالی قیمت نفت تا ماه مارس ۲۰۲۳ به ۲۰۰ دلار خبر می‌دادند. حتی برخی از مدیران صندوق‌های پوشش ریسک هشدار دادند که ممکن است قیمت این حامل انرژی به ۲۵۰ دلار قبل از شروع سال ۲۰۲۳ برسد. در عین حال اما هیچ‌کدام از این سناریوها به وقوع نپیوست و به راحتی می‌توان دلایل آن را بیان کرد. قیمت‌ها در بازارهای جهانی نفت بارها و بارها ثابت کرده‌اند که بسیار انعطاف‌‎پذیرتر از آن چیزی هستند که معامله‌گران به آن‌ها اعتبار می‌دهند اما سوالی که مطرح می‌شود، این است که آیا احتمال رسیدن قیمت نفت به ۲۰۰ دلار در هر بشکه وجود دارد؟ در جواب باید اعلام کرد که تحت یک سری از سناریوهای خاص این اتفاق خواهد افتاد.

سناریو اول؛ تشدید و گسترش تنش‌ها میان اوکراین و روسیه

در زمان آغاز حمله روسیه به اوکراین، صحبت از افزایش قیمت نفت به ۲۰۰ دلار در هر بشکه به میان آمد. در آن زمان، پیر اندوران، یک تاجر فرانسوی و مدیر یکی از صندوق‌های سرمایه‌گذاری اعلام کرد که به نظر می‌رسد عرضه حامل‌های انرژی از روسیه به اروپا برای همیشه متوقف شود و قیمت نفت به ۲۵۰ دلار در هر بشکه برسد.

بعدها مشخص شد که عرضه حامل‌های انرژی به خصوص نفت از روسیه به کشورهای اروپایی نه تنها متوقف نشده است بلکه هم‌اکنون این واردات از طریق کشورهای ثالث صورت می‌گیرد. بنابراین با این اتفاق، از ایجاد شوک به قیمت جهانی نفت و به تبع آن به اقتصاد تا حدودی جلوگیری شد.

با این حال، تشدید شدید درگیری میان روسیه و اوکراین، احتمالا از طریق دخالت مستقیم نیروهای ناتو، می‌تواند قیمت‌ نفت را به شدت افزایش دهد. این اطمینان وجود ندارد که قیمت نفت به بالای ۲۰۰ دلار در هر بشکه برسد؛ چراکه بازار کشش چنین قیمتی را برای یک مدت زمان طولانی ندارد اما در عین حال، احتمال رسیدن به چنین قیمتی را نمی‌توان رد کرد.

 سناریو دوم؛ کاهش بیشتر مقدار تولید نفت سازمان کشورهای عضو اپک پلاس

احتمال وقوع این سناریو نسبت به سناریو اول بسیار بیشتر است. برای افزایش قیمت نفت به بالای ۲۰۰ دلار در هر بشکه، کشورهای عضو سازمان اپک پلاس باید متفق‌القول تصمیم بگیرند مقدار تولید نفت این سازمان را به شدت کاهش دهند اما در عمل، این سازمان علاقه‌ای به انجام چنین کاری ندارد؛ چراکه این قیمت بسیار بالا است و باعث توقف عرضه نفت خواهد شد.

سازمان اپک پلاس اعلام کرد که با توجه به آخرین اقدامات صورت گرفته از سوی اعضای این سازمان، قیمت نفت به حدود ۸۰ تا ۹۰ دلار در هر بشکه خواهد رسید و این سازمان سعی خواهد کرد که این سطح قیمتی را حفظ کند.

ایجاد وقفه موقت در تولید نفت می‌تواند منجر افزایش قیمت نفت شود. نمونه‌ای از این دست افزایش قیت نفت را می‌توان در مناقشه درباره میزان صادرات، میان اقلیم کردستان (در عراق) و دولت مرکزی عراق مشاهده کرد که منجر به کاهش تولید ۴۰۰ هزار بشکه نفت در روز از سوی این تولیدکننده شد.

با این حال، ایجاد وقفه موقت در تولید نفت، منجر به افزایش قیمت نفت از حدود ۹۰ دلار در هر بشکه به ۲۰۰ دلار نخواهد شد. حمله به تاسیسات تولید نفت عربستان در صورت موفقیت‌آمیز بودن می‌تواند در افزایش قیمت شدید نفت موثر باشد اما با نزدیک شدن به پایان جنگ در یمن پس از میانجی‌گری چین میان عربستان و ایران، وقوع چنین حمله‌ای را فقط می‌توان به عنوان یه فرضیه مطرح کرد.

سناریو سوم؛ کاهش مقدار تولید نفت روسیه

تمام پیش‌بینی‌های قیمت ۲۰۰ دلار در هر بشکه نفت در سال ۲۰۲۲ را می‌توان به نفت روسیه نسبت داد. اکثر افرادی که افزایش قیمت نفت به ۲۰۰ دلار را پیش‌بینی کرده بودند، اعمال تحریم‌های اتحادیه اروپا و ایالات متحده آمریکا بر واردات نفت از روسیه را به عنوان مبنای پیش‌بینی‌های خود ذکر کردند و در آن زمان، این موضوع به نظر منطقی می‌رسید.

البته، این پیش‌بینی‌ها هرگز این گزینه را در نظر نگرفتند که روسیه به سادگی می‌تواند مشتریان خود را جایگزین کند و اروپا و ایالات متحده آمریکا نیز می‌توانند جایگزین نفت روسیه در بازار را معرفی کنند که در عمل، این دقیقا همان چیزی است که اتفاق افتاد.

یکی دیگر از مواردی که کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد، کاهش مقدار تولید نفت روسیه در تلافی تحریم‌های اعلام شده از سوی کشورهای غربی بود. روسیه اخیرا اعلام کرده است که مقدار تولید نفت خود را به میزان مشخصی کاهش خواهد داد اما برخی از مفسران بر این باورند که این کاهش‌ها بیشتر ناشی از ناتوانی روسیه در استخراج این حامل انرژی است.

دلیل کاهش مقدار تولید نفت روسیه هر چه که باشد، واقعیت ساده این است که روسیه می‌تواند مقدار تولید خود را از عمد کاهش داده و اگر این کار را انجام دهد، قیمت‌ نفت افزایش خواهد یافت. میزان پیش‌بینی شده برای افزایش قیمت نفت روسیه، به مقدار کاهش تولید نفت این کشور بستگی دارد و به احتمال زیاد این افزایش قیمت چندان زیاد نخواهد بود.

سناریو چهارم؛ کاهش سرمایه‌گذاری در زمینه استخراج و تولید نفت

سناریو کاهش سرمایه‌گذاری در زمینه استخراج و تولید نفت، بیشتر به یک سناریو غیرواقع‌بینانه و چالش ذهنی شباهت دارد. هر چند وقوع چنین سناریویی حتی اگر قیمت نفت به ۲۰۰ دلار در هر بشکه برسد، محتمل نیست.

با این حال یک سناریوی دیگر وجود دارد که احتمال وقوع آن واقع‌بینانه و محتمل است. این سناریو به اندازه یک جنگ تلفات از نوع اقتصادی آن نخواهد داشت اما می‌تواند بسیار دردسرساز باشد. در این سناریو، حجم سرمایه‌گذاری‌های مداوم به قدری کاهش می‌یابد که راهی جز افزایش قیمت‌ها باقی نخواهد گذاشت.

عربستان سعودی و تولیدکنندگان نفت شیل ایالات متحده آمریکا، در مورد وقوع چنین سناریویی از قبل هشدار داده بودند. کشورهای عضو گروه G7 به تازگی اعلام کردند که هر گونه کاهش در مقدار تولید سوخت‌های فسیلی را به چالش خواهند کشید و این موضوع اساسا به منزله دلسرد کردن تولیدکنندگان از کاهش بیشتر تولید نفت و گاز است.

البته، ارزش این بیانیه کمی بیشتر از جملات عنوان شده در پیش‌نویس این بیانیه است و این بزرگ‌ترین امید جهان در رابطه با افزایش نیافتن قیمت نفت به بالای ۲۰۰ دلار در هر بشکه در آینده نزدیک خواهد بود. اگر کشورهای تولید کننده نفت و گاز موضع اعلام شده کشورهای عضو گروه G7 را جدی بگیرند، روند عرضه نفت در جهان به خطر خواهد افتاد.

تحلیگران بازار معتقدند که علاج گرانی نفت، افزایش قیمت آن است و در این رابطه حق با آن‌هاست. یک راه بسیار کارآمد برای کنترل قیمت یک کالا این است که اجازه داده شود آنقدر قیمت آن افزایش یابد که روند تقاضا به شدت کاهش پیدا کند.

در صورت استفاده از چنین راهکاری برای کالای ضروری مانند نفت چه اتفاقی خواهد افتاد؟ استفاده نکردن از نفت، حداقل سطح زندگی افراد را به دوران قبل از استفاده همگانی از این سوخت بازمی‌گرداند. برای درک این موضوع می‌توان تفسیر چنین وضعیتی را از کشاورزان برخی کشورهای آفریقایی همچون کنیا درخواست کرد!

خوشبختانه حتی وقوع سناریو کاهش سرمایه‌گذاری در زمینه استخراج و تولید نفت نیز نمی‌تواند قیمت نفت را به بالای ۲۰۰ دلار در هر بشکه برساند؛ چراکه این صنعت همواره با کمک فناوری با تنظیم مقدار تولید به حجم تقاضاها پاسخ خواهد داد.

هر چند که کاهش سرمایه‌گذاری‌ها این کار را سخت‌تر می‌کند اما امکان تحقق آن را ناممکن نمی‌سازد. حتی کشورهای عضو گروه G7 نیز راضی به اعمال محدودیت کامل بر صنعت سوخت‌های فسیلی به خصوص نفت نیستند؛ چراکه این کار را یک نوع خودکشی سیاسی و اقتصادی تلقی می‌کنند.

انتهای پیام//