مدیر کارخانه فولاد آلیاژی سمنان گفت: در کشور ما هیچ‌یک از برنامه‌ریزی‌ها در راستای تقویت تولید نیست و به جای درآمدزایی از طریق ارزش افزوده، با فروش منابع و خام فروشی درآمد کسب می‌کند و این موضوع تنها به صنایع فلزی محدود نمی‌شود؛ پس ما چطور انتظار داریم کشوری که به خام‌فروشی عادت کرده است و هیچ برنامه مدونی در راستای تولید ندارد، بتواند در تولید موفق باشد؟!
محمدحسیـــن شهبــازی در گفـــت‌وگو بـــا خبرنگار پایگاه خبری و تحلیلی «فلــزات آنلاین»، اظهـار داشـت: در حال حاضر به عنوان قائم مقام مدیرعامل و مدیر کارخانه فولاد آلیاژی سمنان انجام وظیفــه می‌کنـــم امــا به واسطه سال‌ها حضور در عرصه صنعت ریخته‌گری و تولید قطعات و نیز عضویت در هیئت علمی انجمـــن ریختـــه‌گران، از مشکلات ایــن حــوزه اطلاعـــات کافــی دارم و می‌دانـــم که فعـالان این عرصــه برای رسیـدن به حاشیـه سود امــن و امکـــان ادامـــه فعالیــت با چــه مشکلاتـــی مواجه هستند.
وضع تولید قطعه، بدتر از شمش است
قائم مقام مدیرعامل فولاد آلیاژی سمنان در خصوص وضعیت موجود در این صنعت، عنوان کرد: اگر بخواهیم درباره وضعیت شمش و تولید آن توسط بخش خصوصی صحبت کنیم، واقعا وضعیت اسف‌بار و سختی بر این صنعت در بخش خصوصی حاکم است و فعالان این حوزه معمولا با تولیدی بسیار کمتر از حد ظرفیت و تنها با این انگیزه که چراغ کارخانه آن‌ها خاموش نشود و پرسنل آن مشغول به کار باشند، به فعالیت خود ادامه می‌دهند و متاسفانه وضعیت صنعت قطعه‌سازی از این هم بدتر است.
وی در این زمینه اضافه کرد: بیشتر شرکت‌های فعال در بخش خصوصی این صنعت در حال حاضر با ۵۰ درصد از ظرفیت خود مشغول به کار هستند و می‌کوشند که چرخ‌های این صنعت که محل ارتزاق عده زیادی از مردم است، از حرکت نایستد و درهای واحد تولیدی بسته نشود؛ در غیر این صورت، هرچه بیشتر در این شرایط اقتصادی که در آن قرار داریم تولید انجام دهیم، بیشتر ضرر خواهیم کرد. در واقع، ما هر روز قیمت تمام شده را به‌روز محاسبه می‌کنیم و به اندازه‌ای تولید داریم که کمتر ضرر کنیم.
شهبازی با وجود تمام این مشکلات، شرایط را برای تولیدکنندگان شمش مناسب‌تر دانست و در مورد وضعیت واحدهای قطعه‌سازی این طور عنوان کرد: به هر حال، واحدهای تولید شمش، به دلیل اینکه معمولا محصولات خود را به صورت نقدی به فروش می‌رسانند، مشکل چندانی در خصوص کم شدن نقدینگی ندارند ولی این موضوع در مورد تولیدکنندگان قطعات کاملا متفـــاوت اســـت زیـــرا ایـــن گـــروه از تولیدکنندگان مواد اولیه مورد نیاز را به صورت نقدی خریداری می‌کنند و پس از قطعه‌ریزی، به صورت شرایطی به خریداران خود واگذار می‌کنند و معمولا برای تسویه حساب با خریدار باید زمان فراوانی را صرف کنند که این موضوع نیز با توجه با شرایط ناپایدار قیمت‌ها در بازار صنایع فلزی ایـــران، بـــه ضـــرر تولیـــدکننـــده اســـت. ایـــن پرداخت‌های با تاخیر نسبتا طولانی وضـــع را بـــرای تولیـــدکننــدگـان دشــوارتــر از تولیدکنندگان شمش می‌کند.
صادرات هم راه چاره نیست
مدیر کارخانه فولاد آلیاژی سمنان در مورد صادرات تولیدات این شرکت‌ها نیز عنوان کرد: اگرچه تولیدکنندگان داخلی قطعات، در فروش محصولات خود به کشورهای خارجی مشکلی از نظر پرداخت‌ها ندارند و می‌توان از صادرات به عنوان گزینه‌ای برای سودآوری استفاده کرد اما حقیقت این است که پس از فروش، بازگرداندن مبالغ مربوط به آن به کشور، دشوار است؛ به گونه‌ای که تولیدکننده در این مسیر پیچیده، مقدار زیادی از سود را از دست می‌دهد و در نهایت آنچه به دست او می‌رسد برابر فروش ریالی محصــول در بــازار داخلـی و حتی گاهی پایین‌تر از آن خواهد بود؛ بنابراین تولیدکننده از این روش نیز نمی‌تواند به حاشیه سود امنی که انتظار دارد برسد و مدام با مشکلات مختلف دست به گریبان است.
کشور ما بی‌قراضه است!
شهبازی در ادامه از کمبود مواد اولیه به عنوان یکی از مهم‌ترین موضوعات و مشکل اصلی در حوزه صنایع فلزی کشور یاد کرد و گفت: بدون شک یکی از مهم‌ترین عواملی که تولیدکننده ما چه در حوزه تولید شمش و چه در حوزه تولید قطعات را تحت فشار قرار می‌دهد، موضوع کمبود مواد اولیه و افزایش قیمت آن است.
وی در این خصوص با اشاره به کمبود قراضه کــه مهم‌تریــن مـــاده اولیـــه کوره‌هــای القایـــی محسوب می‌شود، یادآور شد: کشور ما یک کشور صنعتی نیست و به دلیل شرایط اقتصادی موجود و کوچک شدن سبد خانواده‌ها نمی‌توان انتظار داشت که تولید قراضه در کشور ما مانند کشورهـــای پیشرفتـــه باشـــد. بنابرایـــن بیشتر تولیدکنندگان برای تامین مواد اولیه مورد نیاز خود به خرید آهن اسفنجی و استفاده از آن در کوره‌های ذوب روی می‌آورند اما در این مسیر نیز موانع بزرگی وجود دارد.
آهن اسفنجی در دست دلال‌هاست
قائم مقام مدیرعامل فولاد آلیاژی سمنان با انتقاد قیمت بیش از سه هزار تومانی آهن اسفنجی در بازار آزاد این ماده اولیه، تصریح کرد: طبق قانون آهن اسفنجی باید با ۵۰ درصد قیمت شمش فولاد خوزستان در اختیار تولیدکننده قرار بگیرد اما تولیدکنندگان آهن اسفنجی به جای این کار، آن را به واسطه می‌فروشند و ما مجبور هستیم با صرف هزینه حدود دو برابری آهن اسفنجی را از واسطه‌ها خریداری کنیم و با این کار حاشیه سود تولیدکننده کاهش می‌یابد و او در تنگنا قرار می‌گیرد.
شهبازی در این مورد تصریح کرد: اگر آهن اسفنجی در کشور وجود ندارد پس چرا ما به عنوان تولیدکننده می‌توانیم آن را از طریق واسطه‌ها خریداری کنیم و اگر وجود دارد چرا باید در اختیار واسطه‌ها قرار بگیرد و با قیمت بیشتر از میزان تعیین شده در اختیار ما قرار بگیرد.
وی با اشاره به قوانین جدیدی که برای کوتاه شدن دست واسطه‌ها وضع شده است، گفت: البته اجرای این دستورالعمل در یک بستر درست می‌تواند مفید باشد ولی در شرایط فعلی اعمال این دستورالعمل باعث شد که ما دیگر نتوانیم آهن اسفنجی مورد نیاز خود را حتی از واسطه‌ها خریداری کنیم. ضمن اینکه راه‌های فراری مثل ادعای فروش بلندمدت برای تولیدکنندگان آهن اسفنجی نیز همچنان باز است.
مدیر کارخانه فولاد آلیاژی سمنان در ادامه با گلایه از سیاست‌های اتخاذ شده دولت در حوزه صنعت کشور، بیان کرد: جهت‌گیری دولت ما به هیچ وجه در راستای تولید و پیش رفتن به سوی آفریدن ارزش افزوده نیست. در واقع، این‌طور می‌توان گفت که ما از ابتدا خامفروش بوده‌ایم و به این خام فروشی نیز عادت کرده‌ایم و از آن دست نمی‌کشیم.
وی ضمن اشاره به موارد مختلف خام فروشی در صنعت فولاد کشور در دوره‌های مختلف، اظهار کرد: البته این پدیده فقط مربوط به فولاد و صنایع فلزی ما نیست؛ در صنایع نفت نیز ما همچنان همان کاری را انجام می‌دهیم که چهل سال پیش انجام می‌دادیم؛ صنایع خودرو ما نیز پس از این همه سال به همین شکل به بقای خود ادامه می‌دهد و با این شرایط اصلا عجیب نیست که ما در تولیدات صنعتی دنیا دارای هیچ جایگاه قابل اعتنایی نباشیم؛ این موضوع به ویژه در یکی دو سال اخیر به شدت تشدید شده و کشور ما را به عنوان یک کشور خامفروش معرفی کرده است.
شهبازی تاکید کرد: برقراری این وضعیت بر صنایع فلزی کشـــور مــا نشــان می‌دهــد نشان می‌دهد که ما قرار نیست تولیدمحور باشیم و در این میان اگر با تکیه بر خام فروشی و سیاست‌های غلط اتخاذ شده، تولیدکننده بخش خصوصی نیز از بین رفت، اصلا اهمیتی ندارد.
سیاست‌گذاری‌ها غلط است
قائم مقام مدیرعامل فولاد آلیاژی سمنان در پاسخ به این پرسش که آیا فروش آهن اسفنجی به قیمت مصوب می‌تواند برای تولیدکننده آن با صرفه اقتصادی همراه باشد یا خیر، تصریح کرد: بخش زیادی از هزینه‌های جاری تولیدکنندگان -یعنی حدود ۲۰ درصد- هزینه‌های مربوط به دستمزد است زیرا سیاست دولتمردان ما در حوزه صنعت برای اشتغال‌زایی این است که به جای اینکه با ایجاد کارخانه، میزان تولید و ســــودآوری ملـــی را نیـــز افزایـــش دهنــــد، در کارخانـــه‌ای کـــه بـــا یک هـــزار و ۵۰۰ نفـــر پرسنـــل به راحتی می‌تواند کار کند، چهار هزار و ۵۰۰نفر استخدام می‌کنیم؛ اصلا جای شک نیست که بــا اعمــال این نــوع سیاست‌هــا در صنعـــت کشـــورهزینـــه‌ها افزایـــش پیـــدا کرده، سود کاهش می‌یابد و تولیدکننده آهن اسفنجــی از پاییـــن بـــودن قیمـــت گلایه‌منـــد خواهد بود.
وی حرکت به سوی اقتصاد متکی به تولید صنعتی را نیازمنــد برنامه‌ریزی‌های اصولی دانست و اظهار کرد: با طر‌ح‌های غیرکارشناسی و اعمال قیمت‌های دستوری نمی‌توان اقتصاد صنعتی یک کشور را به سرمنزل مقصود رساند؛ تجربه اقتصاد در مقیاس جهانی به ما می‌گوید که بازار باید بر مبنای نظام عرضه و تقاضا به تعادل برسد و اعمــال قدرت در مورد آن همواره با شکست مواجه می‌شود ولی دولتمردان ما همچنـــان بی دلیــل بر ایــن موضـوع پافشاری می‌کنند. تا وقتی نگاه دولت به صنعت یک نگاه تولیدمحور نباشد و اراده‌ای برای حمایت از تولید به وجود نیاید، نمی‌توان از این وضعیت انتظار بهبود و موفقیت داشت.
شهبازی در پایان با اشــاره به اینکه بقای تولیدکنندگـــان شمـــش بخـــش خصـــوصی در گروی تامیــن مواد اولیه است، گفت: در حال حاضر اغلب تولیدکنندگان بخش خصوصی برای تامین مواد اولیه مورد نیاز خود مشکل دارند و نیاز به نظارت و حمایت نهادهای بالادست دارند.
