مهدی آیتی‌نیا در گفت‌وگو با خبرنگار پایگاه خبری و تحلیلی «فلزات آنلاین»، اظهار کرد: شرکت سهند خودرو در سال ۱۳۸۱ فعالیت خود را در زمینه تولید قطعات محوری گیربکس خودرو در شهرک صنعتی زاگرس آغاز کرده است. همچنین فعالیت این شرکت با تصویب هیئت مدیره و تامین زیرساخت‌های لازم در سال ۱۳۸۶ با عملیات حرارتی انواع قطعات فولادی با استفاده از کوره خلاء که مشابه آن در سطح خاورمیانه وجود ندارد، ادامه پیدا کرده است. در حال حاضر، ۷۰ درصد فعالیت مجموعه در زمینه عملیات حرارتی و ۳۰ درصد دیگر در زمینه ساخت و مجموعه‌سازی صنعتی در حوزه‌های مختلف نظیر خودروسازی، هوا و فضا، نیروگاهی و پالایشگاهی، لوازم خانگی و پزشکی است. تعداد نیروی انسانی شاغل در مجموعه به صورت مستقیم ۵۰ نفر و به صورت غیرمستقیم ۸۰ نفر است.

عملیات حرارتی تحت خلاء

مدیر بازرگانی و فروش شرکت سهند خودرو در خصوص فرایند و تکنولوژی عملیات حرارتی، بیان کرد: تعداد ۱۵ کوره در مجموعه ما جهت اجرای عملیات حرارتی ساخت کشورهای مختلف همچون اتریش و ژاپن وجود دارد که کوره اصلی مورد استفاده، ساخت کشور آلمان است و متخصصان شاغل در مجموعه، آموزش‌‎ها و دوره‌های لازم جهت استفاده از این کوره‌ها را گذرانده‌اند. در واقع عملیات حرارتی، گرم شدن و سرد شدن ناگهانی فولاد است که منجر به تغییراتی در ساختار آن می‌شود. عملیات حرارتی انواع قطعات فولادی بنا به سفارش مشتری و جنس قطعه در کوره‌های مختلف موجود در مجموعه انجام می‌شود. برای مثال، عملیات حرارتی فولاد K110 در کوره خلاء و فولاد M040 در کوره‌های اتمسفری انجام می‌شود و در حالت کلی، عملیات حرارتی انواع قطعات فولادی بستگی به ساختار و کاربرد آن فولاد دارد.

وی در ارتباط با تاثیر تحریم‌ها بر صنعت فولاد کشور، عنوان کرد: بهلر (BOHLER) یکی از شرکت‌های مطرح تولیدکننده فولاد در سطح جهان است که محصولات این شرکت پیش از اعمال تحریم‌های بین‌المللی، به میزان کافی در کشور ما وجود داشت اما در حال حاضر امکان دسترسی به بعضی از گریدهای فولادی مانند K340 و K490 که تنها مختص به این شرکت است، وجود ندارد و همین مسئله بر عملکرد شرکت‌های فعال در حوزه عملیات حرارتی تاثیر منفی گذاشته است؛ چراکه کاربرد اصلی این گریدهای فولادی در قالب‌های مورد استفاده در عملیات حرارتی است و استفاده نکردن از آن‌ها، منجر به کوتاهی عمر قالب خواهد شد. این در حالی است که کیفیت گریدهای فولادی تولید شده در داخل کشور و حتی نمونه‌های وارداتی از کشورهای چین و ترکیه، به هیچ وجه مشابه نمونه بهلر آلمان نیست و بر همین اساس، صرفه اقتصادی خاصی برای شرکت‌های مختلف جهت استفاده از قالب‌های داخلی وجود ندارد.

آیتی‌نیا در همین راستا اضافه کرد: اگرچه امکان دسترسی به تکنولوژی ساخت انواع گریدهای خاص فولادی در داخل کشور وجود دارد اما متاسفانه حمایت‌های لازم از واحدهای تولیدکننده در این زمینه انجام نمی‌شود و بنابراین ما ناچار به واردات نمونه‌های بی‌کیفیت از خارج کشور هستیم. در حالی که حمایت مسئولان از شرکت‌های دانش‌بنیان می‌تواند زمینه‌ساز طراحی و ساخت این نمونه‌های خاص در داخل کشور شود.

در بازار فولاد فضای رقابتی وجود ندارد

مدیر بازرگانی و فروش شرکت سهند خودرو در ارتباط با کمبود بعضی گریدهای فولادی، اذعان کرد: هر کدام از گریدهای مختلف فولاد، دارای کاربرد خاصی است. در واقع شما نمی‌توانید از یک گرید مشخص در بخش‌های مختلف استفاده کنید اما متاسفانه در داخل کشور ما و به دنبال اعمال تحریم‌های اقتصادی و دشواری تامین محصول مورد نیاز، برای مثال تنها از گرید فولادی ۲۳۴۴ در زمینه گرمکار استفاده می‌شود؛ در حالی که در کشورهای معتبر جهان در عملیات‌های مختلف همچون فورج، اکسترود، دایکست و… از گریدهای متنوعی استفاده می‌شود. تحریم‌های اقتصادی سبب شده است تنوع گریدهای فولادی در داخل کشور وجود نداشته باشد و از سوی دیگر، بازار محصولات فولادی در انحصار چند تولیدکننده بزرگ داخلی است که از حمایت کامل دولت برخوردار هستند و همین امر، امکان رقابت را از سایر تولیدکنندگان ربوده است. اگر این محصولات از کیفیت مدنظر هم برخوردار نباشند، چاره‌ای جز تهیه آن وجود ندارد و همین امر منجر به کاهش رقابت و در نهایت، کیفیت قطعات تولیدی خواهد شد.

وی ضمن تاکید بر اهمیت حمایت دولت از بخش خصوصی، تصریح کرد: ایجاد فضای رقابتی میان تولیدکنندگان قطعات فولادی می‌تواند منجر به رونق بازار شود. در همین راستا، دولت باید حمایت‌های لازم از فعالان بخش خصوصی را داشته باشد و کمی از نگاه جانب‌گرایانه نسبت به شرکت‌های بزرگ فولادی کشور فاصله بگیرد. نکته مهم دیگر این است که کارخانجات بزرگ فولادی که عموما آب‌بر و انرژی‌بر هستند، در استان‌های مرکزی کشور واقع شده‌ که این معضل منجر به ایجاد انواع مشکلات زیست‌محیطی مانند خشکسالی و آلودگی هوا شده است. بنابراین نیاز است دولت بازنگری اساسی در زمینه احداث کارخانه‌های فولادی در محل مناسب خود داشته باشد و اگر این اقدامات از جانب دولت صورت پذیرد، در یک بازه زمانی ۲۰ تا ۳۰ ساله شاهد رشد و پیشرفت صنعت فولاد کشور خواهیم بود.

آیتی‌نیا، عملیات حرارتی را در تولید قطعات فولادی فرایندی بسیار حیاتی دانست و اظهار کرد: تلاش ما در مجموعه سهند خودرو این است که با وجود تمامی مشکلات و کاستی‌های موجود، وظیفه خود را که همان اجرای عملیات حرارتی است، به بهترین شکل ممکن انجام دهیم. قطعات فولادی پس از ماشین‌کاری و صاف‌کاری در جهت رسیدن به سختی مورد نیاز باید تحت عملیات حرارتی قرار بگیرند و رسیدن به یک درجه سختی مناسب جهت استفاده از این قطعات در صنایع مختلف، امری کاملا ضروری است. در حالی که اگر فرایند عملیات حرارتی به درستی انجام نشود، تمامی زحمات تولیدکننده به هدر خواهد رفت و منجر به ایجاد مشکلات فراوانی در مراحل بعدی تولید خواهد شد.

بهره‌گیری از تکنولوژی‌های جهانی

مدیر بازرگانی و فروش شرکت سهند خودرو با اشاره به اهمیت فرایند عملیات حرارتی در سراسر دنیا، مطرح کرد: نگاه عموم مردم به فرایند عملیات حرارتی، یک نگاه سنتی است. در واقع باور بر این است که تعدادی حمام‌های نمک جهت انجام این فرایند وجود دارد که قطعات فولادی پس از قرار گرفتن در داخل آن‌ها، به سختی مورد نظر می‌رسد و سپس وارد چرخه مصرف می‌شوند. در حالی که ما در مجموعه سهند خودرو تلاش کرده‌ایم با بهره‌گیری از دانش و تکنولوژی روز دنیا که مورد استفاده در کشورهای آلمان، اتریش و فرانسه است، هم‌راستا با استانداردهای جهانی حرکت کنیم و امیدوار هستیم سایر شرکت‌های فعال در این زمینه نیز چشم‌انداز جهانی به عملیات حرارتی داشته باشند. لازم به ذکر است بعضی قطعات مورد نیاز جهت عملیات حرارتی در مجموعه ما بومی‌سازی شده‌اند و ما در تلاش هستیم به سمت خودکفایی در تولید حرکت کنیم تا نیاز صنعت کشور به این محصولات را مرتفع سازیم.

وی در خصوص اجرای طرح توسعه این شرکت، عنوان کرد: در تلاش هستیم با بهره‌گیری از جدیدترین تکنولوژی عملیات حرارتی که در حال حاضر در کشور کانادا مورد استفاده قرار گرفته است، پیشرفت چشمگیری را در این حوزه ایجاد کنیم و به همین منظور، یک کارشناس کانادایی با تجربه ۲۵ ساله در مجموعه سهند خودرو در آینده نزدیک حضور خواهد یافت تا آموزش‌های لازم جهت به‌‌کارگیری از این دانش و تکنولوژی را ارائه دهد.

اهمیت حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان

آیتی‌نیا خواستار تسهیل شرایط تجاری کشور شد و گفت: عمده قطعات مورد استفاده در کوره‌های این مجموعه خارجی هستند. این قطعات پس از دوره مصرف یک تا دو ساله معمولا نیاز به تعمیر و یا تعویض دارند. یعنی در صورتی که به تعویض این قطعات نیاز باشد، ما چاره‌ای جز واردات آن‌ها نداریم. متاسفانه در ترخیص کالا از گمرک همکاری‌های لازم با تولیدکنندگان انجام نمی‌شود و همین مسئله باعث اختلال در عملکرد واحدهای مختلف تولیدی می‌شود. ما در حال حاضر، نیازمند یک قطعه خاص هستیم که مسئولان گمرک به مدت سه سال اجازه ورود قانونی آن را نداده‌اند و نهایتا ما محکوم به پرداخت جریمه مالی در این زمینه نیز شده‌ایم. واقعیت امر این است که ما به هیچ حمایتی از جانب مسئولان نیاز نداریم و در صورت مانع‌تراشی نکردن مسئولان، می‌توانیم به بهترین شکل ممکن به فعالیت خود ادامه دهیم.

وی در پایان خاطرنشان کرد: شرکت‌های دانش‌بنیان بسیاری در سطح کشور وجود دارند که با همت و پشتکار چند جوان متخصص احداث شده‌اند. اکثر این شرکت‌ها انتظار خاصی از دولت ندارند و تنها خواسته آن‌ها، دخالت‌ نکردن بی‌مورد از جانب مسئولان است. امیدوار هستیم بتوانیم با بهره‌گیری از تکنولوژی جدید و ماشین‌آلات پیشرفته، قدم‌های مثبتی را در راستای توسعه و پیشرفت صنعت قطعه‌سازی کشور برداریم و از هیچ کوششی در این زمینه دریغ نخواهیم کرد.