یکی از پیش‌شرط‌های مهم تولید محصول، تامین مواد اولیه با کیفیت است که با استفاده از دانش فنی بالا رقم می‌خورد. به طور مثال، تولیدکنندگان محصولات فورج سرد و گرم باید از فولادهای آلیاژی با گریدهای خاصی استفاده کنند اما در کشور ما بالغ بر ۹۰ درصد از تولیدات به فولادهایی با گرید معمولی اختصاص دارد و به همین دلیل مصرف‌کنندگان فولاد آلیاژی همچون فورج‌کاران که برای صنایع خودروسازی، نفت، گاز و پتروشیمی، لوازم خانگی و… محصول تولید می‌کنند، با مشکل تامین مواد اولیه مواجه هستند و اغلب آن‌ها ظرفیت خالی دارند. در حالی که تقاضا از سوی صنایع مصرف‌کننده بسیار بالا است. در این خصوص خبرنگار پایگاه خبری و تحلیلی «فلزات آنلاین» با محمدرضا مددی، مدیرعامل گروه صنعتی پیچ اشپیل ایران به گفت‌وگو نشسته است که متن کامل آن در ادامه آمده است:
توضیحاتی در خصوص فعالیت گروه صنعتی پیچ اشپیل ایران بفرمایید.
شرکت پیچ اشپیل فعالیت خود را از سال ۱۳۶۶ در زمینه تولید پیچ و مهره برای صنایع نفت و گاز و پتروشیمی، صنعت خودرو و لوازم خانگی آغاز کرده است. گروه صنعتی پیچ اشپیل ایران، چهار مجموعه تولیدی در اختیار دارد و ظرفیت تولید پیچ و مهره در این چهار مجموعه به ۱۰ هزار تن در سال می‌رسد اما تنها نیمی از این ظرفیت فعال است. در گذشته عدم فعالیت با تمام ظرفیت، به دلیل واردات پیچ و مهره از چین و ناتوانی صنایع داخلی در مواجهه با آن بود. در حال حاضر نیز ظرفیت خالی شرکت به دلیل کمبود مواد اولیه است؛ به طوری که برای تامین مواد اولیه با مشکلات زیادی مواجه هستیم.
پیچ و مهره تقریبا در همه صنایع کاربرد دارد اما بزرگ‌ترین مصرف‌کننده پیچ و مهره شرکت ما، صنعت خودروسازی است و در این رابطه شرکت ایران‌خودرو و سایپا دو مشتری بزرگ ما محسوب می‌شوند. صنایع نفت، گاز و پتروشیمی، صنعت لوازم خانگی مانند شرکت‌های اسنوا، پارس و… دیگر مشتریان شرکت ما به شمار می‌روند. البته شرکت پیچ اشپیل ایران تنها تولیدکننده‌ای است که تقریبا در همه زمینه‌های صنعت فعالیت دارد زیرا تولیدکنندگان پیچ و مهره عموما محصول خود را تنها برای یک صنعت تولید می‌کنند. چراکه تولید پیچ و مهره برای هر صنعت به صورت تخصصی است و هر شرکت به دو زمینه تخصصی وارد نمی‌شود. شرکت ما علاوه بر اینکه برای همه صنایع پیچ تولید می‌کند، توانسته استانداردهای جهانی تولید پیچ برای صنایع را نیز به دست آورد و محصول مطابق با استاندارد تولید کند. به طوری که توانسته‌ایم جدیدترین استانداردهای صنایع خودروسازی، نفت، گاز و پتروشیمی را داشته باشیم.
از چه مواد اولیه‌ای برای تولید محصول استفاده می‌کنید؟
مواد اولیه شرکت پیچ اشپیل ایران، میلگرد فولادی به صورت کویل و شاخه است. برای تولید پیچ و مهره، می‌توانیم از میلگردهایی با قطر پنچ تا قطر ۱۲۰ میلی‌متر را بدون محدودیت در طول پیچ تولید کنیم اما تاکنون تنها تا سایز ۱۰۰ میلی‌متر سفارش داشته‌ایم. میلگردهای سفارش داده شده به عنوان ماده اولیه، آلیاژهای گوناگونی دارند که شامل فولادهای معمولی کم‌کربن مانند ST37 و ST52 و فولادهای آلیاژی مانند Mo40، ۴۲CrMo4 می‌شود. در همین حال برخی مواقع نیز برای تولید تعدادی از محصولات خاص جهت کاربرد در صنایع ویژه، از سوپرآلیاژها استفاده می‌کنیم.
تامین‌کنندگان شما چه شرکت‌هایی هستند و کیفیت مواد اولیه چگونه است؟
عمدتا تامین مواد اولیه شرکت صنعتی پیچ اشپیل به ویژه در حوزه میلگرد از شرکت‌هایی همچون فولاد آلیاژی ایران، فولاد آلیاژی یزد، فولاد کویر کاشان و… صورت می‌گیرد. البته بخشی از مواد اولیه نیز از شرکت‌هایی تامین می‌شود که میلگرد را فرآوری و سایزبندی می‌کنند. ضمن اینکه بخشی از نیاز خود به مواد اولیه را از وارداتی که پیش از این انجام دادیم، تامین می‌کنیم. در همین حال، حجم نسبتا کمی از مواد اولیه نیز از طریق واردات توسط تجار فعال در این زمینه تامین می‌شود. به طور کلی ،کیفیت مواد اولیه تامین شده از دو شرکت فولاد کویر و فولاد آلیاژی ایران بهتر از سایر تامین‌کنندگان است. البته ناگفته نماند که شرکت پیچ اشپیل ایران اخیرا تجهیزات فرآوری را خریداری کرده است و امیدوار هستیم تا خرداد ماه ۱۴۰۰ این تجهیزات در کارخانه نصب شود تا فرآوری میلگرد در همین شرکت صورت گیرد.
چرا باید برای تولید پیچ و مهره عملیات فرآوری انجام داد؟
مواد اولیه تولید پیچ و مهره باید آنیل شوند که در این رابطه باید تحت گازهای محافظ قرار گیرند. علاوه‌براین، مواد اولیه پوشش فسفاته داده می‌شود تا در قالب شکلپذیر باشد. ضمن اینکه عملیات فرآوری مواد اولیه به جهت دستیابی به سختی انجام می‌شود. لازم به ذکر است که شرکت ما هم به صورت فورج سرد و هم فورج گرم فعالیت می‌کند. از این رو، برای فورج سرد باید سطح مواد اولیه پوشش فسفاته داشته باشد تا بتوان آن را در قالب به شکل مورد نظر و مطابق با سفارش مشتریان درآورد.
تفاوت میان فورج سرد و فورج گرم چیست؟
فورج سرد تغییر شکل دادن فلز بدون گرم کردن آن و افزایش دما است که انجام این امر دانش فنی لازم را نیاز دارد. نخستین شرط انجام فورج سرد، مواد اولیه مناسب است و همان‌طور که پیش از این بیان شد، باید پوشش‌کاری مناسب فسفاته را داشته باشد تا در قالب‌ها و ابزارهای ساخت ایران به خوبی سر بخورد. البته فلز را با کوره‌های القایی به دمای ۶۰۰ تا ۷۰۰ درجه سانتی‌گراد می‌رسانیم که در این دما، فلز کاملا شکلپذیر می‌شود و می‌توان به آن شکل دلخواه را داد. به این فرایند نیز فورج گرم گفته می‌شود. فورج سرد به این دلیل در برخی مواقع نسبت به فورج گرم ترجیح داده می‌شود که عملیات فورج گرم مواد اولیه در معرض هوا صورت می‌گیرد و در این شرایط امکان دکربنیزه شدن و اکسید شدن آن در دمای بالا وجود دارد. این موضوع روی کیفیت محصول تاثیر می‌گذارد؛ در حالی که در فورج سرد این مشکلات وجود ندارد.
تولید و فروش محصول در شرکت پیچ اشپیل ایران به چه صورت انجام می‌شود؟
تولید در شرکت صنعتی پیچ اشپیل ایران به صورت سفارش‌محور انجام می‌شود و تنها شرکتی هستیم که عمده تولیدات آن یعنی بالغ بر ۷۰ درصد، به پیچ‌های خاص اختصاص دارد. تولید این‌گونه پیچ‌ها نیازمند ماشین‌آلات و تجهیزات پیشرفته است که در صنعت پیچ و مهره به آن‌ها ماشین‌آلات چهار استیشن و پنج استیشن گفته می‌شود. این ماشین‌آلات در هر قالبی به صورت خطی با سیستم فینگری عمل می‌کنند که می‌توانند محصول خود را به قالب بعدی بدهند؛ در همین حال هر قالب به محصول یک فرم میدهد و در این رفت و برگشت، یک قطعه کامل می‌شود. برای تولید محصول با کیفیت، باید مواد اولیه متناسب با آن انتخاب و تامین شود زیرا از آنجایی که مواد اولیه عمدتا از شرکت‌های دیگر خریداری می‌شود، کیفیت آن در اختیار شرکت ما نیست و به همین دلیل در تلاش هستیم که با احداث واحدهای فرآوری مواد اولیه، این مسئله را برطرف کنیم. در همین حال، قطعاتی که شرکت ما در داخل بومی‌سازی کرده بسیار زیاد است و اکثر این قطعات به صنعت خودرو تعلق دارند. به همین دلیل فرآوری مواد اولیه ساخت پیچ و مهره از اهمیت زیادی برخوردار است.
آیا فروش صادراتی دارید؟
در حال حاضر، به دلیل تقاضای بسیار بالا، قادر به پاسخگویی به نیاز همه صنایع مصرف‌کننده نیستیم. ضمن اینکه در تامین مواد اولیه و تحقق ظرفیت اسمی نیز با چالش مواجه هستیم.
مهم‌ترین چالش‌های شرکت پیچ اشپیل ایران چه مواردی هستند؟
مهم‌ترین چالش شرکت پیچ اشپیل ایران در سال جاری، تامین مواد اولیه یعنی فولاد بود. ضمن اینکه نوسان قیمت نیز تا حدود زیادی بر فعالیت شرکت ما اثر گذاشت. یکی از مهم‌ترین حربه‌ها برای افزایش قیمت، عدم فروش محصول و کاهش عرضه آن در بازار است. ضمن اینکه صادرات فولاد نیز می‌تواند به این این نوسان دامن بزند. البته عمده مواد اولیه شرکت ما یعنی میلگرد فولادی در بورس کالا عرضه می‌شود. در این رابطه برخی تولیدکنندگان هم واحد ذوب و هم واحد نورد را در اختیار دارند اما کیفیت محصول آن‌ها برای تولید پیچ و مهره در شرکت ما چندان مناسب نیست زیرا چندین مرتبه اتفاق افتاد که آلیاژ یک میلگرد با طول چندین متر، از ابتدا تا انتهای آن متفاوت باشد! این ویژگی در عملیات حرارتی خود را نشان میدهد. به طوری که هنگامی که عملیات حرارتی را روی یک پیچ انجام می‌دهیم، فاقد آلیاژ یکنواخت و ویژگی استاندارد محصول بود و پیچ‌های تولیدی از یک شاخه میلگرد، هر یک، سختی‌های متفاوتی را بروز دادند. به همین دلیل نمی‌توان در صنعت پیچ و مهره که محصولی کاربردی برای صنایع حساس مانند نفت و گاز است، در تامین مواد اولیه ریسک زیادی انجام داد و باید این مواد کیفیت بالایی داشته باشند.
چه برنامه‌هایی را برای سال‌های آتی در دستور کار قرار داده‌اید؟
برای سال آینده قصد داریم واحد فرآوری مواد اولیه را در جهت تامین بهترین کیفیت محصول احداث کنیم. اگر این اتفاق بیفتد، ۵۰ درصد از مشکلات تامین مواد اولیه همچون کیفیت و قیمت برطرف می‌شود. زیرا فرآوری صورت گرفته روی میلگردها از سوی شرکت‌های این حوزه، عمدتا برای پیچ‌های عمومی به کار می‌رود اما از آنجایی که شرکت ما پیچ‌های خاص تولید می‌کند و اخیرا به سمت داخلی‌سازی برخی پیچ و مهره‌ها رفته است، بنابراین با فرآوری معمولی نمی‌توانیم پیچ و مهره خاص تولید کنیم. امیدوار هستیم تا سال آینده بتوانیم واحد فرآوری خود را راه‌اندازی کنیم و اگر بتوانیم مطابق با پروژه راه‌اندازی شده، مواد اولیه مورد نیاز خود را از تامین‌کنندگان دریافت کنیم، بخش عمده‌ای از مشکلات تولید پیچ و مهره‌های خاص برای صنایع حساس حل خواهد شد.
