در شرایطی که روزبه‌روز به شدت تحریم‌های اعمال شده علیه کشور با هدف کاهش درآمدهای نفتی افزوده می‌شود، بخش معدن و صنایع معدنی به ویژه فولاد، نقش پررنگ‌تری در جهت افزایش تولید ناخالص ملی و توسعه صادرات غیرنفتی و ارزآوری به خود می‌گیرد. طبق آمار ارائه شده توسط انجمن جهانی فولاد، میزان تولید فولاد کشور در سال گذشته میلادی، به ۳۱ میلیون تن رسید و بر این اساس ایران در جایگاه دهم برترین تولیدکنندگان فولاد جهان ایستاد. در چنین شرایطی و علی‌رغم اهمیت صنعت فولاد در رشد اقتصادی و توسعه اشتغال‌زایی در سطح کشور، تولیدکنندگان این فلز استراتژیک با چالش‌های متعددی در سال‌های اخیر مواجه شده‌اند که از جمله آن‌ها می‌توان به ناترازی انرژی اشاره کرد. در این میان، شرکت فولاد خوزستان به عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده و صادرکننده شمش فولادی در کشور علی‌رغم مواجهه با این معضلات، در راه رسیدن به اهداف خود پا پس نکشیده است و ضمن اجرای طرح‌های توسعه‌ای متنوع همچون احداث نیروگاه‌های سیکل ترکیبی ۵۲۰ مگاواتی و خورشیدی ۶۰۰ مگاواتی، راه‌اندازی کارخانه فولادسازی شرکت صنعت فولاد شادگان با ظرفیت تولید سالیانه ۸۰۰ هزار تن اسلب فولادی و…، سعی در تحقق تولید ۱۳٫۶ میلیون تن فولاد در افق ۱۴۱۰ خود دارد. خبرنگار پایگاه خبری و تحلیلی «فلزات‌آنلاین» با هدف بررسی عملکرد ۱۰ ماهه ۱۴۰۳، دستاوردها و چالش‌های پیش‌روی شرکت فولاد خوزستان، گفت‌وگویی با امین ابراهیمی، مدیرعامل موفق و باتجربه این شرکت تدارک دیده است که متن کامل آن را در ادامه خواهیم خواند:

در خصوص عملکرد و دستاوردهای شرکت فولاد خوزستان در ۱۰ ماهه ۱۴۰۳ توضیحاتی ارائه بفرمایید.

شرکت فولاد خوزستان در حالی ۱۰ ماهه امسال را به پایان رساند که به دنبال تشدید محدودیت‌های برق صنایع در نیمه نخست سال جاری نسبت به سال‌های قبل، ۷۵۰ هزار تن تولید معادل ۱۶ هزار میلیارد تومان برنامه‌ریزی شده را از دست داد؛ این در حالی است که اگر محدودیت برق وجود نداشت، ظرفیت تولید شمش «فخوز» در نیمه نخست سال جاری به یک میلیون و ۷۲۵ هزار تن می‌رسید. با این وجود، ما موفق به تولید چهار میلیون و ۵۲۵ هزار و ۲۸۱ تن گندله، سه میلیون و ۷۱۸ هزار و ۶۲۹ تن آهن اسفنجی، یک میلیون و ۷۳۷ هزار و ۳۳۱ تن بلوم و بیلت و ۷۹۸ هزار و ۸۲۹ تن اسلب در ۱۰ ماهه امسال شدیم و به درآمد ۴۸۰ هزار و ۲۸۶ میلیارد و ۷۴۶ میلیون ریالی از فروش محصولات خود در بازار داخلی دست یافتیم که این میزان با رشد ۹٫۵ درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل (۴۳۸ هزار و ۲۲۱ میلیارد و ۲۱۸ میلیون ریال) همراه بود؛ ضمن اینکه در این مدت، ۶۰۶ هزار و ۴۳۷ تن از محصولات خود شامل آهن اسفنجی، اسلب و بلوم و بیلت را در بازارهای خارجی به فروش رساندیم و موفق به کسب درآمد ۱۳۵ هزار و ۲۵۲ میلیارد و ۴۶۹ میلیون ریالی از محل فروش صادراتی شدیم. مجموع درآمد شرکت در ۱۰ ماهه امسال در حالی به ۶۱۵ هزار و ۵۳۹ میلیارد و ۲۱۵ میلیون ریال رسید که علی‌رغم چالش‌های موجود در صنعت فولاد کشور به ویژه ناترازی انرژی، خوشبختانه توانستیم رشد ۴٫۱ درصدی درآمدزایی را نسبت به مدت مشابه سال گذشته (۵۹۱ هزار و ۲۹۴ میلیارد و ۴۳۴ میلیون ریال) محقق کنیم و این مسیر را با جدیت تا پایان سال جاری دنبال خواهیم کرد.

از طرفی در ۱۰ ماهه امسال، ما با تامین یک میلیون و سه هزار و ۵۰۰ تن شمش فولادی، بزرگ‌ترین تامین‌کننده این کالای استراتژیک در داخل شناخته شدیم و سهم خود را از بازار شمش فولادی به ۱۷.۴ درصد رساندیم که این میزان، نقش کلیدی «فخوز» را در این بخش از زنجیره ارزش فولاد کشور نشان می‌دهد؛ این در حالی است که کل معاملات شمش فولادی در بورس کالای ایران طی این بازه زمانی، پنج میلیون و ۷۴۹ هزار و ۷۶۷ تن بوده و شرکت فولاد خوزستان از ابتدای فروردین ماه تا پایان دی ماه ۱۴۰۳، با فاصله‌ای چشمگیر نسبت به سایر رقبای داخلی، بزرگ‌ترین تامین‌کننده این محصول پرکاربرد در بازار فولاد بوده است. به علاوه، در بازار تختال کشور نیز جایگاه نخست را طی ۱۰ ماهه ۱۴۰۳ به خود اختصاص دادیم و ضمن معامله ۵۲۶ هزار تن تختال در بورس کالا در این بازه زمانی، سهم ۳۸.۲ درصدی از بازار این محصول را از آن خود کردیم. کل معاملات تختال در بورس کالای ایران در ۱۰ ماهه سال جاری برابر با یک میلیون و ۳۷۷ هزار و ۴۰۰ تن بوده است. علاوه‌براین‌ها، یکی دیگر از دستاوردهای برجسته «فخوز» در ۱۰ ماهه سال جاری، جهش ۱۶۰ درصدی تامین بازار داخلی آهن اسفنجی بوده است؛ به نحوی که ما توانستیم ۵۲۱ هزار و ۳۰۰ تن آهن اسفنجی را در بورس کالای ایران معامله کنیم و سهم خود را در بازار آهن اسفنجی کشور به ۶.۲ درصد برسانیم. لازم به ذکر است که در این برهه زمانی، سهم کل گروه فولاد خوزستان شامل شرکت فولاد خوزستان، شرکت صنعت فولاد شادگان و مجتمع فولاد قائنات از بازار آهن اسفنجی کشور به ۱۸.۱ درصد افزایش یافت و در مجموع به یک میلیون و ۵۱۶ هزار و ۸۵۰ تن رسید که نشان از جایگاه و نقش مهم گروه فولاد خوزستان در تامین نیاز کالای بااهمیت آهن اسفنجی برای سایر فولادسازان کشور دارد.

صنعت فولاد کشور با چه چالش‌های اساسی طی سالیان اخیر مواجه بوده و شرکت فولاد خوزستان چه تمهیداتی را جهت رفع آن‌ها اندیشیده است؟

صنعت فولاد در ایران، از اهمیت بسزایی در رشد اقتصادی و توسعه صادرات غیرنفتی برخوردار بوده و با پیشرفت قابل‌توجهی طی سالیان اخیر همراه شده است؛ به نحوی که طبق برآوردهای انجام شده، سهم حدود ۶ درصدی از تولید ناخالص ملی «GDP» و سهم بیش از ۱۶ درصدی از صادرات غیرنفتی کشور را به خود اختصاص داده است. در این میان، شرکت فولاد خوزستان به عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده شمش فولادی و دومین فولادساز بزرگ در کشور، سهم نزدیک به ۱۰ درصدی از تولید این فلز استراتژیک و به عبارتی، سهم ۰٫۶ درصدی از تولید ناخالص ملی کشور را به خود اختصاص داده است. با این وجود، نه تنها شرکت فولاد خوزستان بلکه کل زنجیره فولاد کشور در این سال‌ها با چالش‌های متعددی روبه‌رو بوده که از جمله آن‌ها می‌توان به ناترازی انرژی اشاره کرد. با توجه به منطقه و موقعیت جغرافیایی که مجموعه ما در آن قرار دارد و گرمای طاقت‌فرسایی که استان خوزستان به ویژه در روزهای گرم سال با آن مواجه است، به تایید وزارت صمت شرکت فولاد خوزستان با محدودیت برق بیشتری نسبت به سایر فولادسازان کشور مواجه شده و این معضل همان‌طور که پیش‌تر نیز اشاره شد، از دست رفتن تولید ۷۵۰ هزار تنی را در نیمه نخست سال جاری برای «فخوز» به همراه داشت؛ در واقع طی سه سال اخیر، ما حدود ۱٫۵ میلیون تن از تولید خود را به واسطه محدودیت‌های برق از دست داده‌ایم که خود معضلی اساسی برای دومین فولادساز بزرگ کشور محسوب می‌شود. در حوزه گاز نیز با وجود اینکه کارخانه ما در مجاورت ۲۰۰ متری خط انتقال گاز احداث شده است و شرکت‌های اصلی تامین‌کننده گاز کشور نیز در این محدوده قرار دارند اما متاسفانه محدودیت تامین گاز شامل حال شرکت فولاد خوزستان نیز می‌شود و در حال حاضر با محدودیت حدود ۵۰ درصدی در تامین گاز مورد نیاز خود روبه‌رو هستیم. در یک نگاه کلی، محدودیت انرژی (برق و گاز) منجر به افت تولید در شرکت فولاد خوزستان شده و پیش‌بینی ما بر این است که تا پایان سال جاری، به تولید حدود ۳٫۲ میلیون تن از چهار میلیون تن هدف‌گذاری شده برسیم که این عدم تحقق تولید برنامه‌ریزی شده، عدم‌النفع درآمدی حدود ۲۰ همتی را برای «فخوز» به همراه خواهد داشت. با این وجود، همواره تلاش کرده‌ایم که از تهدیدات موجود در مسیر توسعه و جهش تولید خود فرصت بسازیم و با هدف مقابله با محدودیت‌های انرژی و کاهش وابستگی به شبکه برق سراسری، پروژه‌های احداث نیروگاه سیکل ترکیبی ۵۴۰ مگاواتی و نیروگاه خورشیدی ۶۰۰ مگاواتی را در دستور کار خود قرار داده‌ایم.  با توجه به نظر مثبت صندوق توسعه ملی برای مشارکت و سرمایه‌گذاری در احداث نیروگاه سیکل ترکیبی، ۱۸۰ میلیون یورو از کل حجم سرمایه‌گذاری مورد نیاز احداث این نیروگاه توسط این صندوق در قالب اعطای تسهیلات و سهم از درآمد به پروژه تزریق خواهد شد. این پروژه قابلیت توسعه و افزایش ظرفیت به یک هزار مگاوات را نیز دارد و علاوه بر اینکه وابستگی ما به برق سراسری را به حداقل ممکن می‌رساند، تامین برق پایدار و مطمئن را برای مجموعه به دنبال خواهد داشت و به طور میانگین زمینه اشتغال ۵۰۰ نفر به صورت مستقیم در زمان اجرا و حدود ۱۰۰ نفر به طور مستقیم در زمان بهره‌برداری را فراهم خواهد کرد. نیروگاه خورشیدی ۶۰۰ مگاواتی نیز که در سه فاز ۲۰۰ مگاواتی اجرا خواهد شد، علاوه بر تولید برق پاک، وابستگی به سوخت‌های فسیلی را کاهش می‌دهد و در کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای نقش مهمی را ایفا می‌کند. این پروژه در شهرستان بهبهان با سرمایه‌گذاری نزدیک به ۱۰۰ میلیون یورو آغاز شده که فاز اول آن با پیشرفت حدود ۱۰ درصدی در حال اجراست و پیش‌بینی می‌کنیم در تابستان سال آینده وارد مدار شود؛ ضمن اینکه کلنگ فاز دوم دوم این نیروگاه نیز در بهمن ماه سال جاری، هم‌زمان با سفر رئیس جمهور محترم به استان خوزستان و با حضور وزیر نیرو در شهرستان گتوند به زمین زده شد و عملیات اجرایی آن آغاز شد. پیش‌بینی ما بر این است که فاز دوم این نیروگاه با سرمایه‌گذاری ۱۰۰ میلیون یورو و توان تولید ۲۰۰ مگاوات در پاییز ۱۴۰۵ به بهره‌برداری برسد تا از این طریق، نتایج مثبتی همچون افزایش تولید برق و کمک به تولید در دوران اوج پیک بار شبکه، افزایش ضریب اطمینان و بهبود پایداری شبکه برق منطقه، تولید انرژی در نزدیک محل مصرف و کاهش تلفات انتقال توان، حذف اثرات تولید گازهای گلخانه ای ناشی از کاهش مصرف سوخت فسیلی، فرهنگ‌سازی و تشویق مردم به سرمایه‌گذاری دراحداث نیروگاه‌های تجدیدپذیر، اشتغال‌زایی و کمک به رشد اقتصادی خوزستان و استفاده بهینه از منابع و صرفه‌جویی در مصرف سوخت حاصل شود. لازم به ذکر است که ما پروژه احداث نیروگاه ۳۶۰ مگاواتی شرکت صنعت فولاد شادگان به عنوان یکی از شرکت‌های زیرمجموعه هلدینگ فولاد خوزستان را نیز در دست اقدام داریم که این نیروگاه به صورت (BOT) در دو فاز ۱۸۰ مگاواتی به ترتیب برای واحدهای فولادسازی و اسلب عریض این شرکت به بهره‌برداری خواهد رسید.

ارزیابی جنابعالی از اهمیت کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای و تولید سبز در صنعت فولاد چیست و شرکت فولاد خوزستان چه اقداماتی در این زمینه انجام داده است؟

فولاد، یکی از صنایع آب‌بر و انرژی‌بر در سطح جهان محسوب می‌شود که تولید آن همواره با انتشار گازهای گلخانه‌ای همراه بوده است. همین مسئله فولادسازان مطرح جهان را به سمت تولید فولاد سبز و کاهش انتشار آلاینده‌های زیست‌محیطی سوق داده و تحقق این امر تا سال ۲۰۵۰ به یک الزام تبدیل شده است؛ اگرچه بیش از ۹۰ درصد فولاد ایران به عنوان یکی از ۱۰ فولادساز برتر جهان، به روش کوره قوس الکتریکی و با استفاده از آهن اسفنجی در کارخانه‌های فولادسازی تولید می‌شود که با آلایندگی بسیار کمتری نسبت به روش کوره بلند که در کشورهایی همچون چین و هند مرسوم است، همراه بوده اما با این وجود، تولیدکنندگان فولاد کشور حفظ محیط زیست اطراف و رعایت استانداردهای زیست‌محیطی با هدف کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای را در دستور کار خود قرار داده‌اند و شرکت فولاد خوزستان به عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده و صادرکننده شمش فولادی نیز از این قاعده مستثنی نبوده است. در همین راستا، ما اخیرا تفاهم‌نامه‌ای با آبفای خوزستان به امضا رساندیم که هدف از آن، استفاده از آب‌های نامتعارف به‌ ویژه فاضلاب شهری برای جایگزینی آب خام بوده است. این طرح به منظور تصفیه فاضلاب شرق اهواز و استفاده مجدد از آن، علاوه بر کاهش برداشت آب خام از منابع محدود خوزستان، مانع از ورود فاضلاب به رودخانه کارون خواهد شد. لازم به ذکر است که پیش از این اقدام، ما موفق به بهره‌برداری از اولین پروژه بازچرخانی پساب صنعتی در کشور نیز شده بودیم. این پروژه با هدف بازیافت پساب صنعتی، کاهش برداشت آب خام از کارون، بهینه‌سازی مصرف آب با ظرفیت تولید ۷۵۰ مترمکعب آب (RO) با راندمان ۸۵ درصد و مواد اولیه مصرفی پساب خروجی از تصفیه‌خانه فاضلاب صنعتی به میزان ۹۰۰ مترمکعب در زمینی به مساحت حدود ۱۵ هزار مترمربع و زیربنای هشت هزار مترمربع، احداث و توسط نیروهای بومی با تکیه بر دانش و تکنولوژی داخلی اجرایی شده است. علاوه‌براین، پروژه توری بادی «Wind Fencing» را با هدف کاهش ۸۵ درصدی آلایندگی‌های ناشی از تولید فولاد در دست اقدام داریم که برای نخستین بار در کشور در زمینی به مساحت حدود ۴۰ هکتار و با ارتفاع توری ۲۸ متر توسط مجموعه ما اجرا خواهد شد. شرکت صنعت فولاد شادگان به عنوان یکی از شرکت‌های مهم زیرمجموعه گروه فولاد خوزستان نیز گام‌های موثری در راستای تولید فولاد سبز برداشته است و با توجه به موقعیت جغرافیایی مناسب و دسترسی خوبی که به شرکت‌های پتروشیمی دارد، به نظر با تامین هیدروژن مورد نیاز برای تولید فولاد سبز بتواند به یکی از پیشگامان تحقق این مهم در کشور تبدیل شود.

گروه فولاد  خوزستان چه طرح‌های توسعه‌ای مهمی را در دست اقدام دارد و انتظار جنابعالی از مسئولان جهت حمایت از فولادسازان در مسیر اجرای پروژه‌های توسعه‌ای چیست؟

کارخانه فولادسازی شرکت صنعت فولاد شادگان با ظرفیت تولید سالیانه ۸۰۰ هزار تن بیلت فولادی و سرمایه‌گذاری ۲۵۳ میلیون یورو (۱۰۱ میلیون یورو داخلی و ۱۵۲ میلیون یورو خارجی)، از جمله مهم‌ترین طرح‌های توسعه‌ای هلدینگ فولاد خوزستان به شمار می‌آید که طی روزهای آینده به بهره‌برداری خواهد رسید و به دنبال آن زمینه اشتغال مستقیم برای ۶۰۰ نفر و غیرمستقیم سه هزار و ۶۰۰ نفر فراهم خواهد شد. نکته قابل‌توجه اینکه با راه‌اندازی این کارخانه، ۳ درصد به ظرفیت تولید فولاد کشور و ۱۵ درصد به تولید گروه فولاد خوزستان افزوده خواهد شد و مسیر تحقق تولید ۱۳ میلیون و ۶۰۰ هزار تن فولاد در  افق ۱۴۱۰ این گروه بیش از پیش هموار خواهد شد. به علاوه، گام‌های موثری در راستای تحقق اقتصاد چرخشی در گروه فولاد خوزستان برداشته‌ایم و در همین راستا، تفاهم‌نامه همکاری را با شرکت ایده‌پردازان صنعت فولاد در حوزه‌ بازیافت و نگهداری نرمه و آهن اسفنجی با استفاده از فناوری بریکت سرد (CBSI) در شمشین دوره از جشنواره و نمایشگاه ملی فولاد ایران منعقد کردیم که نشان از اهمیت رشد بومی‌سازی و تحقق اقتصاد چرخشی در مجموعه ما دارد. در این بین، نمی‌توان از اهمیت ابرپروژه زمزم ۳ با ظرفیت تولید یک میلیون و ۷۶۰ هزار تن آهن اسفنجی در سال غافل شد که به دنبال راه‌اندازی آن، علاوه بر اشتغال‌زایی مستقیم برای ۲۰۰ نفر، سود قابل‌ملاحظه‌ای از محل فروش آهن اسفنجی تولید شده در این واحد برای گروه فولاد خوزستان حاصل شده است. در شرایطی که ما توسعه همه‌جانبه را در دستور کار خود قرار داده‌ایم، انتظار می‌رود وزارت صنعت، معدن و تجارت و مسئولان مربوطه نیز کمال همکاری را با شرکت فولاد خوزستان و سایر فولادسازان کشور به عمل آورند؛ کما اینکه وزیر محترم صمت از ارائه بسته حمایتی به صنایع، با هدف تامین بخشی از انرژی مورد نیاز در راستای اجرای طرح‌های توسعه‌ای خبر داده‌اند که امیدواریم در نهایت در اختیار فولادسازان کشور قرار بگیرد. معتقدیم که اگر صنعت فولاد از مزیت رقابتی و قابلیت سرمایه‌گذاری در کشور برخودار است، باید بخش عمده‌ای از چالش‌های موجود در این صنعت با حمایت دولت رفع شود و بنگاه‌های فولادی نیز تا حد امکان از توان خود برای حل این مشکلات بهره ببرند. برای مثال، معضل حمل‌ونقل می‌تواند در آینده به یکی از مهم‌ترین معضلات پیش‌روی فولادسازان کشور تبدیل شود و نوسان نرخ ارز نیز به شدت تولید و صادرات بنگاه‌های فولادی را تحت تاثیر قرار داده است که رفع این قبیل از چالش‌ها، حمایت و چاره‌اندیشی از سوی دولت و دستگاه‌های مرتبط را می‌طلبد که امیدواریم این مهم درآینده در دستور کار قرار بگیرد.

انتهای پیام//