در سال‌های ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۱ که قیمت‌های جهانی فلزات اوج گرفت و حتی مس رکورد بیش از ۱۰ هزار دلار در هر تن را ثبت کرد و قیمت سنگ‌آهن به بیش از ۱۸۰ دلار در هر تن رسید، به اعتقاد کارشناسان در آن زمان یک ابر چرخه یا سوپرسایکل در کامودیتی‌ها شکل گرفت که علت آن، تقاضای بسیار بالای چین به عنوان بزرگ‌ترین مصرف‌کننده مواد معدنی و رهبر رشد اقتصادی در جهان بود. در آن زمان، کمتر کارشناسی می‌توانست تصور کند که تنها چهار سال بعد، قیمت فلزات افت کند و حتی به نصف برسد.

حد فاصل سال‌های ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۶، یعنی چهار سال بعد از تجربه ابر چرخه، عکس آن موضوع اتفاق افتاد و با کاهش تدریجی قیمت‌ها، قیمت‌ مس تا مرز چهار هزار دلار و قیمت سنگ‌آهن تا مرز ۴۰ دلار در هر تن نیز سقوط کردند. با اینکه در آن دوره، کمی از رشد اقتصادی چین کاسته شد اما قیمت فلزات دیوانه‌وار سقوط کرد؛ به طوری که هنوز پایین‌ترین قیمت برخی فلزات و مواد معدنی در پنج سال اخیر تکرار نشده است. در سال‌های ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۶، بسیاری از واحدهای معدنی و فلزی ازجمله دو تولیدکننده روی در استرالیا تعطیل شدند و شرکت‌های معدنی نیز به دلیل کاهش قیمت، یا دست از توسعه‌های خود کشیدند یا اینکه رشد خود را متناسب با تقاضا کاهش دادند تا از سقوط بیشتر قیمت جلوگیری کنند. این سقوط به اعتقاد کارشناسان یکی از بدترین کاهش قیمت‌ها در دهه‌های اخیر بود و قیمت سنگ‌آهن حتی به یک‌چهارم قیمت اوج کاهش یافت.

پس از اینکه دونالد ترامپ در آمریکا با وعده احیای اقتصاد آمریکا و بازسازی زیرساخت‌های آمریکا به قدرت رسید، این وعده به عنوان محرکی برای تقاضا و افزایش قیمت برخی فلزات همچون مس را تا هشت هزار دلار در هر تن بود اما این افزایش قیمت‌ها بیشتر به جای اینکه با تقاضای واقعی اتفاق بیفتد، هیجانی بود و بنابراین دوام چندانی نیافت. در فواصل سال‌های ۲۰۱۵ تا اواخر سال ۲۰۱۹ یعنی پیش از شیوع ویروس کرونا، برخی اتفاقات غیر مترقبه و غیر قابل پیش‌بینی، موجب ثبت قیمت‌های باورنکردنی برای برخی فلزات شد. به طور مثال، به دلیل تعطیلی دو واحد تولید روی، قیمت این فلز در سال ۲۰۱۸ حتی به سه هزار ۶۰۰ دلار در هر تن نیز رسید. همچنین به دلیل احتمال تحریم روسال به عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده آلومینیوم در دنیا در سال ۲۰۱۸، قیمت این فلز حتی از دوهزارو ۶۰۰ دلار در هر تن عبور کرد.

در سال ۲۰۱۹ که شیوع ویروس کرونا از چین آغاز شد، مجددا روند کاهشی قیمت بسیاری از کامودیتی‌ها و سوخت‌های معدنی از سر گرفته شد و باز هم شاهد کاهش شدید قیمت‌ها در دنیا بودیم. در این برهه، به دلیل قرنطینه گسترده کشورها برای جلوگیری از شیوع بیشتر ویروس کرونا، فعالیت‌های تولیدی و اقتصادی به حداقل رسید و این امر نیز موجب شد تا تقاضا برای برخی مواد خام معدنی و فلزی کاهش یابد تا مقدمه‌ای بر کاهش قیمت‌ها باشد. با شروع واکسیناسیون در سطح دنیا از هشت ماه گذشته، به ویژه بازگشت چین به وضعیت عادی به عنوان بزرگ‌ترین مصرف‌کننده کامودیتی‌ها، دوباره تقاضا در سطح جهان افزایش یافته و به وضعیت عادی رسیده است. قیمت مس ۱۱ هزار دلاری، آلومینیوم سه هزار دلاری، روی بالای سه هزار دلار، فولاد بیش از ۷۰۰ دلار، سنگ‌آهن ۲۰۰ دلار ممکن است در ذهن، شروع یک ابرچرخه را تداعی کنند اما واقعیت امر آن است که تنها وضعیت عادی به اقتصاد دنیا بازگشته و هیچ تقاضای جدیدی برای کامودیتی‌ها وارد نشده است.

در این شرایط که قیمت فلزات و کامودیتی‌ها در دنیا افزایش یافته، بهترین فرصت برای تولیدکنندگان کشور است که هم بتوانند با صادرات به موقع و شناسایی بازارهای هدف، جایگاه خود را در بازارهای جهانی تثبیت کنند و هم ارزآوری مطلوبی را رقم بزنند.

کشور ما از چند سال گذشته به صادرات فلزاتی همچون روی، سرب، مس، آلومینیوم و محصولات فولادی پرداخته است و این صنایع نقش ۲۰درصدی در صادرات غیر نفتی کشور داشته‌اند. بنابراین در شرایط کنونی، صادرات این محصولات می‌تواند بخشی از درآمدهای ارزی کشور را تامین کند زیرا هیچ تضمینی وجود ندارد که قیمت‌های کنونی پایدار بمانند. به طور مثال، طی دو ماه گذشته، فولاد از ۷۵۰ دلار در هر تن به ۶۲۰ دلار و سنگ آهن از ۲۰۰ دلار به ۱۰۰ دلار کاهش قیمت داشتند. از این رو باید با هوشیاری و صادرات به موقع، این فرصت طلایی در بازار کامودیتی‌ها را از دست ندهیم.

یادداشت: کارشناس فلزات‌آنلاین

انتهای پیام//