در سال ۲۰۲۴، نام هیدروژن به عنوان جایگزینی سازگار با محیط زیست برای سوخت‌های فسیلی در نیروگاه‌های تولید برق مطرح شد. علی‌رغم تمرکز دولت ترامپ بر توسعه محصولات نفت و گاز طبیعی، شماری از تحلیلگران چشم‌انداز مثبتی را برای رشد بخش هیدروژن در سال ۲۰۲۵ ارائه کرده‌اند.

به گزارش پایگاه خبری و تحلیلی «فلزات‌آنلاین» و به‌ نقل از پایگاه خبری «CarbonCredits»، موسسه تحقیقاتی «BNEF» در گزارشی پیش‌‌بینی کرده که حجم عرضه هیدروژن پاک ۳۰ برابر افزایش یابد و تا سال ۲۰۳۰، به ۱۶٫۴ میلیون تن در سال برسد. این افزایش حجم مورد انتظار، بیشتر به ارائه سیاست‌گذاری‌های حمایتی و بهره‌برداری از پروژه‌های خط لوله در حال ساخت نسبت داده شده است؛ البته نباید احتمال ایجاد فرصت‌ها و حتی چالش‌هایی را در روند توسعه عرضه این سوخت پاک در سال ۲۰۲۵ دور از انتظار دانست. شماری از تحلیلگران از راه‌اندازی پروژه‌های مهم و رشد سرمایه‌گذاری مالی در بخش هیدروژن در سال جاری میلادی خبر دادند.

در همین راستا، شرکت «Wood Mackenzie» اخیرا گزارشی را منتشر کرده که در آن به برخی از پیشرفت‌های حیاتی و احتمالی در بخش هیدروژن برای سال ۲۰۲۵ اشاره شده است؛ البته این گزارش نیازمند ارزیابی‌های بیشتری خواهد بود.

پیش‌بینی می‌شود بازار هیدروژن ایالات متحده آمریکا، به طور گسترده بر روی توسعه بازار هیدروژن آبی در سال ۲۰۲۵ تمرکز کند. بر همین اساس، انتظار می‌رود پروژه‌هایی با بیش از ۱٫۵ میلیون تن در سال ظرفیت تولید هیدروژن آبی در آمریکا، به مرحله تصمیم‌گیری در خصوص سرمایه‌گذاری نهایی برسد.

طبق گزارش‌های منتشر شده، حداقل سه پروژه هیدروژن آبی در مقیاس بزرگ در سال ۲۰۲۵ در آمریکا به مرحله بهره‌برداری خواهد رسید. بر همین اساس، انتظار می‌رود آمریکا به بزرگ‌ترین تولیدکننده هیدروژن آبی در سال ۲۰۲۵ در مقیاس جهانی تبدیل شود.

احتمال ایجاد موانع بر سر روند توسعه هیدروژن سبز در سال ۲۰۲۵

احتمال می‌رود روند توسعه پروژه‌های هیدروژن سبز در سال ۲۰۲۵ با چالش‌های بزرگی روبه‌رو شود. از مهم‌ترین این چالش‌ها می‌توان به میزان اختصاص سرمایه کمتر از حد انتظار پروژه‌ها در مرحله تصمیم‌گیری در خصوص سرمایه‌گذاری نهایی پروژه‌های هیدروژن سبز اشاره کرد. کاهش تمرکز دولت بر توسعه انرژی پاک در دولت ترامپ، به عنوان یکی از دلایل عمده و احتمالی این پیش‌بینی مطرح می‌شود. همچنین، انتظار می‌رود رقابت در توسعه پروژه‌های مبتنی بر هیدروژن سبز در تولید برق مورد نیاز مراکز داده به شدت افزایش پیدا کند. علاوه‌براین، تاخیرهای طولانی در اتصال پروژه‌های مبتنی بر هیدروژن سبز به شبکه سراسری برق می‌تواند سرعت پیشرفت بخش مذکور را در مقایسه با پیش‌بینی‌های ارائه شده کاهش دهد.

در همین راستا، اگرچه انتظار می‌رود حجم تقاضا برای هیدروژن از سوی شرکت‌هایی که در مسیر گذار به انرژی تجدیدپذیر گام نهاده‌اند، افزایش اندکی را تجربه کند اما پیش‌بینی می‌شود فرصت‌های ایجاد شده برای رشد بخش مذکور در کوتاه‌مدت، روندی نزولی به خود بگیرد. علاوه‌براین، احتمال می‌رود بسیاری از پروژه‌های هیدروژن سبز، به ویژه آن دسته از پروژه‌هایی که قرار است در بخش حمل‌و‌نقل و صنایع سنگین مانند فولاد و سوخت‌های الکترونیکی (نوعی سوخت مصنوعی) به مرحله بهره‌برداری برسند، به تعویق بیفتند یا به طور کلی لغو شوند.

قابل ذکر است که بخش هیدروژن سبز در اقتصادهای نوظهور مانند آمریکای جنوبی، منطقه خاورمیانه، هند و چین در سال جاری میلادی، رشد  قابل‌توجهی را به ثبت خواهند رساند. دولت کشورهای نامبرده به منظور راه‌اندازی پروژه‌های در مقیاس گسترده هیدروژن سبز و حتی نیروگاه‌های خورشیدی و بادی در راستای کاهش هزینه‌کردها و توسعه اقتصادی خود، بسته‌های تشویقی حمایتی متنوعی را ارائه کرده‌اند. در همین رابطه، پروژه هیدروژن سبز «Kakinada» هند از زیرساخت‌های آمونیاک فعلی و همچنین از یارانه‌های دولتی بهره می‌برد. همچنین، پروژه «Neom Helios» عربستان سعودی از حمایت دولتی و یک توافق پیش فروش ۳۰ ساله با شرکت «Air Products» برخوردار است که نشان از روند توسعه بخش جهانی هیدروژن سبز دارد.

سرمایه‌گذاری چین بر روی تولید هیدروژن از طریق روش الکترولیز

به نظر می‌رسد چین قصد دارد با سرمایه‌گذاری بر روی تولید هیدروژن از طریق روش الکترولیز، بازار مناطق مختلف جهان به ویژه کشورهای آسیای جنوب شرقی، خاورمیانه و شمال آفریقا را در دست بگیرد. انتظار می‌رود چین بتواند حدود یک سوم از نیاز کشورهای جهان به هیدروژن به جز کشورهای قاره آمریکای شمالی و اروپا را در سال ۲۰۲۵ تامین کند. قیمت رقابتی، زمان تحویل کوتاه‌تر و ظرفیت تولید بسیار بالا، از جمله ویژگی‌هایی بوده که تولیدکنندگان هیدروژن در چین از آن بهره‌مند هستند. علاوه‌براین، چین در حال افزایش ظرفیت تولید داخلی خود است و به احتمال زیاد در سال جاری میلادی، بیش از ۱۰ گیگاوات به ظرفیت تولید هیدروژن خود اضافه خواهد کرد. این امر، حضور جهانی چین به ویژه در مناطقی با موانع تجاری کمتر در راستای گرفتن سهم بازار هیدروژن را تقویت می‌کند.

از سوی دیگر، به نظر می‌رسد چین برای ورود به بازار هیدروژن آمریکا و اتحادیه اروپا با چالش‌هایی مواجه است. در همین راستا، اتحادیه اروپا تعرفه واردات ۲۵ درصدی را بر روی محموله‌های هیدروژنی تولید شده چینی از طریق روش الکترولیز وضع کرده است. به همین دلیل، ورود چین به بازار اروپا نسبت به گذشته بسیار دشوارتر شده است. به منظور رفع چالش مذکور، شماری از تولیدکنندگان چینی به دنبال راه‌اندازی واحدهای تولید هیدروژن از طریق همکاری‌های مشارکتی با شرکت‌های اروپایی در ازای در اختیار قرار دادن فناوری‌های پیشرفته به شرکت‌های واقع در قاره سبز هستند.

جایگاه هیدروژن سبز در بازار اروپا و قاره آمریکای شمالی

همان‌طور که پیش‌تر به آن اشاره شد، هیدروژن آبی، بازار کشور آمریکا را در سال ۲۰۲۵ قبضه خواهد کرد و سهم بازار هیدروژن سبز در اروپا و قاره آمریکای شمالی افزایش را تجربه می‌کند. شایان ذکر است که کمیسیون اروپا (EC)، طرح بودجه اختصاصی به ارزش تقریبی دو میلیارد یورویی را به عنوان بخشی از طرح جامع اروپا که ارزش آن نیز ۴٫۶ میلیارد یورو اعلام شده است، با هدف تسریع استفاده از فناوری‌های پاک و غیرآلاینده ارائه کرد. اقدام کمیسیون اروپا، در واقع گامی مهم در جهت توسعه بخش هیدروژن قاره سبز به شمار می‌رود.

در همین راستا، شرکت «HydrogenPro» با شرکت «J. Heinr. Kramer Group» در آلمان به منظور توسعه پروژه‌های هیدروژن سبز با ظرفیت تولید سالانه پنج مگاوات تا ۵۰ مگاوات وارد همکاری شده است. دو شرکت نامبرده، هدف از همکاری ایجاد شده را پیشبرد پروژه‌های هیدروژن سبز در آلمان، اتریش و منطقه بنلوکس (بلژیک، هلند و لوکزامبورگ) اعلام کرده‌‎اند. انتظار می‌رود که هیدروژن تولید شده، برای تامین انرژی مورد نیاز صنایع و سوخت وسایل نقلیه هیدروژنی به کار گرفته شود.

علاوه‌براین، شرکت «Avina Clean Hydrogen» از آغاز راه‌اندازی پروژه بزرگ هیدروژن سبز خود در ایالت کالیفرنیای آمریکا، نزدیک شهر لانگ بیچ در اواخر ماه اکتبر ۲۰۲۴ خبر داد. راه‌اندازی این واحد تولیدی با ظرفیت تولید روزانه چهار تن هیدروژن سبز فشرده، می‌تواند بخش حمل‌ونقل سنگین و سایر بخش‌های مرتبط با آن را در ایالت کالیفرنیای آمریکا متحول کند.

تداوم تامین نیاز به هیدروژن در بازار آزاد در سال ۲۰۲۵

در گزارش شرکت «Wood Mackenzie»، بر موضوع جالب‌ توجه دیگری در بخش هیدروژن در سال جاری میلادی تاکید شده است. در گزارش شرکت مذکور، به دسترسی محدود به محموله‌های هیدروژن در بازار آزاد به دلیل مشکلاتی که در خصوص عقد توافق‌نامه‌های پیش خرید وجود دارد، در سال ۲۰۲۵ اشاره شده است. مشکل مذکور در بخش هیدروژن آبی ایالات متحده امریکا و تا حدی در خارج از بازار چین وجود دارد. ناگفته نماند بازار هیدروژن سبز چین، شفافیت لازم را در بخش ثبت قراردادهای پیش فروش ندارد و بر همین اساس ارزش واقعی سرمایه‌گذاری‌های انجام شده در این بخش هنوز مشخص نیست.

به نظر می‌رسد طرح‌هایی نظیر طرح سیستم تبادل انتشار (ETS) و مکانیزم کاهش میزان کربن تولیدی اتحادیه اروپا (CBAM)، بازار هیدروژن قاره سبز را به یک بازار کلیدی در جهان تبدیل کرده است. از همین رو تولیدکنندگان در اروپا می‌توانند از فرصت به وجود آمده در جهت افزایش فروش محصولات خود در بازار آزاد که حاشیه سود بیشتری را به ارمغان می‌آورد، بهره‌مند شوند.

به طور کلی، انتظار می‌رود حجم عرضه هیدروژن در بازار آزاد از طریق برخی از پروژه‌های تولیدی کاهش یابد اما به طور کلی، پیش‌بینی می‌شود با افزایش تعداد پروژه‌های هیدروژن آبی به مرحله تصمیم‌گیری در خصوص سرمایه‌گذاری نهایی در سال ۲۰۲۵، حجم عرضه این سوخت پاک افزایش را تجربه کند. در نمودار شماره یک، سهم عرضه هیدروژن در بازار آزاد کشورهای مختلف نمایش داده شده است.

نمودار ۱٫ سهم عرضه هیدروژن در بازار آزاد کشورهای مختلف

وزارت خزانه‌داری و سازمان خدمات درآمدهای داخلی آمریکا، دستورالعمل نهایی به منظور تخصیص اعتبار مالیاتی برای تولید هیدروژن را مبتنی بر قانون کاهش کاهش تورم در روز سوم ژانویه ۲۰۲۵ اعلام کردند. هدف از ارائه دستورالعمل‌های مذکور، ترغیب شرکت‌ها به تولید هیدروژن پاک در برخی نیروگاه‌های هسته‌ای که در آستانه برچیده شدن هستند، بوده و قرار است از هیدروژن تولید شده در این واحدها، در تولید پیل‌های سوختی استفاده شود. در نمودار شمار ۲، حجم سرمایه‌گذری‌ها در بخش هیدروژن آمریکا طی سال‌های اخیرا به تصویر کشیده شده است.

نمودار ۲٫ حجم سرمایه‌گذری‌ها در بخش هیدروژن آمریکا طی بازه زمانی سال‌های ۳۰-۲۰۲۰

قوانین جدید شامل برخی تغییرات مهم و افزایش انعطاف‌پذیری در صنعت هیدروژن پاک می‌شود. به روز رسانی‌های انجام شده موجب پیشبرد هر چه سریع‌تر پروژه‌های هیدروژن در آمریکا شده تا اطمینان حاصل شود فعالیت تولیدکنندگان مطابق با دستورالعمل‌های تدوین شده خواهد بود. قابل ذکر است، دستورالعمل‌های جدید، شفافیت و شرایط ثبات سرمایه‌گذاری را برای تولیدکنندگانی که در طرح «Regional Clean Hydrogen Hubs» وزارت انرژی آمریکا مشارکت کرده‌اند به ارمغان خواهد آورد.

تولید هیدروژن پاک در نیروگاه‌های در آستانه برچیده شدن

از یک سو، قوانین جدید تدوین شده امکان تولید هیدروژن در نیروگاه‌های در آستانه برچیده شدن را فراهم کرده و از سوی دیگر، حجم تقاضا برای استفاده از مراکز داده مبتنی بر هوش مصنوعی، تمرکز به منظور تامین انرژی مورد نیاز از طریق نیروگاه‌های مذکور را افزایش داده است. شرکت «S&P Global» اخیرا طی گزارشی اعلام کرد که امیدواری به رشد بازار هیدروژن پس از ارائه دستورالعمل‌های جدید از سوی وزارت انرژی آمریکا افزایش یافته و موجب رشد حاشیه سود شرکت‌های تولیدکننده هیدروژن شده است.

در همین راستا، ارزش سهام شرکت «Constellation Energy» با ۳٫۸ درصد افزایش، به ۲۵۱٫۷۴ دلار در هر سهم در اواسط ماه ژانویه ۲۰۲۵ رسید. همچنین، ارزش سهام شرکت «Vistra» با جهش ۷ درصدی، حدود ۱۶۰٫۳۳ دلار در هر سهم اعلام شد.

جان پودستا، مشاور ارشد رئیس جمهور سابق آمریکا در بخش تغییرات اقلیمی بین‌المللی در خصوص آینده بخش هیدروژن سبز در ایالات متحده آمریکا، بیان کرد: با تدابیری که اخیرا در خصوص ارائه دستورالعمل‌های ارائه شده از طریق وزارت انرژی آمریکا ارائه شده است، تولیدکنندگان هیدروژن در این کشور می‌توانند با آسودگی خاطر پروژه‌های تولیدی خود را به پیش ببرند تا آمریکا به قطب تولید هیدروژن سبز در جهان تبدیل شود.

انتهای پیام//