مدیرعامل شرکت توسعه معادن فولاد خوزستان گفت: معدن‌کاری هوشمند، مزایای فراوانی را به لحاظ افزایش بهره‌وری و کاهش مخاطرات موجود به همراه دارد. مانیتورینگ بی‌سیم و نظارت بر عملیات استخراج و سایر فرایندها در مقایسه با نوع آنالوگ و قدیمی عملیات نظارتی، سبب کاهش نیاز به نیروی انسانی و هزینه‌های مربوط به سیم‌کشی، نگهداری و تعمیرات کابل‌ها و سایر موارد جانبی می‌شود و شرایط به‌صرفه‌تری را برای فرایند معدن‌کاری فراهم می‌کند.
وحید سیدعلی در گفت‌وگو با خبرنگار پایگاه خبری و تحلیلی «فلزات آنلاین» در خصوص اهمیت هوشمندسازی در معادن، بیان کرد: مقوله هوشمندسازی و انقلاب صنعتی چهارم، یکی از مهم‌ترین مفاهیم عصر حاضر به شمار می‌آید که پیش‌بینی می‌شود در آینده‌ای نزدیک بتواند تحولات شگرفی را در فرایندهای تولید واحدهای صنعتی و زندگی افراد ایجاد کند. تعمیم این مفهوم به حوزه معدن که از آن به عنوان معدن‌کاری هوشمند نیز یاد می‌شود، مزایای فراوانی را با خود به همراه دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به ارتقای بهره‌وری، افزایش ایمنی و امنیت نیروی کار، کاهش هزینه‌های عملیاتی، سهولت انجام عملیات استخراج، رصد کلیه اطلاعات عملیاتی، اطمینان از کارایی طولانی‌مدت ابزارهای عملیاتی، افزایش امنیت داده‌‌ها و اطلاعات، کاهش انتشار کربن و… اشاره کرد.
وی افزود: لازم است که بخش معدن با توجه به شرایط تحریمی و لزوم کاهش وابستگی اقتصاد به درآمدهای نفتی، به سمت افزایش بهره‌وری حرکت کند تا توان رقابتی خود را در بازار‌های جهانی افزایش دهد. هوشمندسازی معادن با افزایش بهره‌وری و کاهش قیمت تمام شده می‌تواند به طور قابل توجهی به کمک اقتصاد کشور بیاید که این مسئله، با توجه به برخورداری کشور از منابع خدادادی و قرارگیری در جایگاه‌های ممتاز دنیا از این حیث، اهمیت دوچندانی پیدا می‌کند.
ضرورت حرکت در راستای معدن‌کاری هوشمند
مدیرعامل شرکت توسعه معادن فولاد خوزستان در خصوص اهمیت معدن‌کاری هوشمند، عنوان کرد: معدن‌کاری هوشمند، مزایای فراوانی را به لحاظ افزایش بهره‌وری و کاهش مخاطرات موجود به همراه دارد. مانیتورینگ بی‌سیم و نظارت بر عملیات استخراج و سایر فرایندها در مقایسه با نوع آنالوگ و قدیمی عملیات نظارتی، سبب کاهش نیاز به نیروی انسانی و هزینه‌های مربوط به سیم‌کشی، نگهداری و تعمیرات کابل‌ها و سایر موارد جانبی می‌شود و شرایط به‌صرفه‌تری را برای فرایند معدن‌کاری فراهم می‌کند. علاوه‌براین، جلوگیری از وقوع حوادثی که می‌توانند برای مدتی موجب توقف فرایند استخراج شوند نیز افزایش بهره‌وری عملیات را به همراه خواهد داشت. از سوی دیگر، استفاده از تراک‌ها و کامیون‌های خودکار (خودران)، باعث عدم نیاز به وجود راننده کامیون و انجام اتوماتیک فرایند استخراج می‌شود. تجهیزات خودکار مورد استفاده در این شیوه از معدن‌کاری را بیل‌های مکانیکی، ماشین‌آلات تخلیه بار، ادوات حفاری، سنگ‌شکن، کامیون‌های رباتیک و سایر تجهیزات خودران تشکیل می‌دهند. از جمله مهم‌ترین فناوری‌های بهبود دهنده معدن‌کاری در جهان نیز می‌توان به هوش مصنوعی، اتوماسیون، رباتیک و بلاک‌چین اشاره کرد.
سیدعلی با تاکید بر اینکه عوامل مختلفی همچون امکان پاسخ‌گویی پایا به نیازهای جهانی و مقررات وضع‌شده برای دستیابی به کربن صفر را می‌توان محرکی برای توسعه معدن‌کاری هوشمند دانست، ادامه داد: با استفاده از این رویکرد می‌توان در پاسخ به افزایش تقاضا، میزان تولید را در زمانی کوتاه افزایش داد و در زمان مواجهه با کاهش تقاضا نیز سیاست کاهش تولید را در پیش گرفت که این اقدام با روش‌های سنتی معدن‌کاری امکان‌پذیر نخواهد بود. علاوه‌براین، با توجه به مقررات سختگیرانه در زمینه دستیابی به کربن صفر به منظور حفاظت از محیط زیست و همچنین سایر قوانین دولتی برای کنترل انتشار کربن، انتظار می‌رود که این حوزه نیز به سمت رویکردهای نوآورانه حرکت کند و با فرصت‌های سودآوری بزرگی نیز رو‌به‌رو شود. در طرف مقابل، موانع متعددی نیز در مسیر توسعه معدن‌کاری هوشمند به چشم می‌خورند که کمبود نیروی کار ماهر و همچنین دسترسی به زیرساخت‌های ضعیف در برخی از کشورها، از آن جمله هستند. چهار منطقه آسیاپاسفیک، آمریکای شمالی، شمال اروپا و روسیه به عنوان مهم‌ترین کانون‌های توسعه معدن‌کاری هوشمند شناخته می‌شوند. گفتنی است که در میان این مناطق، آسیا پاسفیک از شرایط بهتری در زمینه رشد بازار و استفاده از فناوری‌های استخراج هوشمند برخوردار است.
وی با بیان اینکه صنایع معدنی کشور در حال حاضر به صورت سنتی اداره می‌شوند که از استاندارد جهانی معدن‌کاری فاصله قابل ملاحظه‌ای دارد، خاطرنشان کرد: این در حالی است که معدن‌کاری پیشرو در جهان در فاز چهارم پیشرفت خود قرار دارد و به اصطلاح به آن معدن‌کاری نسل چهارم گفته می‌شود. معدن‌کاری ابتدایی، معدن‌کاری پس از انقلاب صنعتی و معدن‌کاری مکانیزه به ترتیب، نسل‌های قبلی این شیوه معدن‌کاری را تشکیل می‌دهند. از معدن‌کاری نسل چهارم، به عنوان معدن‌کاری هوشمند نیز یاد می‌شود، به این صورت که تمامی عملیات اصلی استخراج نظیر حفاری، انفجار، بارگیری، باربری و حتی تعمیر و نگهداری به صورت هوشمند انجام می‌گیرد.
مدیرعامل شرکت توسعه معادن فولاد خوزستان اضافه کرد: در این شیوه از معدن‌کاری که در معادن روباز استرالیا و زیر‌زمینی سوئد به طور موفقیت‌آمیزی مورد آزمایش قرار گرفته است، تمامی تجهیزات و ماشین‌آلات به صورت خودران عمل می‌کنند و از طریق سیستم‌های هدایت خودکار در دیتابیس مرکزی، کنترل می‌شوند. به عنوان مثال، استخراج از معادنی که در بیابان‌های مرکزی کشور استرالیا واقع‌اند، به واسطه ارتباط مخابراتی در شهر سیدنی و ساختمان اداری انجام می‌شود. در این شیوه از معدن‌کاری، حذف عامل انسانی از عملیات، باعث جلوگیری از هرگونه تاخیر و یا وقفه ناشی از خستگی و خطای انسانی می‌شود و معدن‌کاری به صورت پیوسته و شبانه‌روزی و با راندمان حداکثری صورت می‌پذیرد. سیستم‌های «RADAR» و «LIDAR» (رادیویی و لیزری) نصب‌شده روی ماشین‌آلات نیز قادر هستند که در هر ساعت از شبانه‌‌روز و هرگونه شرایط آب‌و‌هوایی، به بهترین شکل عملیات استخراج را انجام دهند. تمامی ماشین‌آلات همچنین به سیستم تعمیر و نگهداری هوشمند مجهز‌اند؛ به طوری که در شرایط خرابی، می‌توانند خود را در صورت امکان حرکت به تعمیرگاه برسانند و در غیر این صورت، خودرو‌های مارشال آن‌ها را تا تعمیرگاه هدایت خواهند کرد. در چنین شرایطی، به دلیل حجم تولید بالا، راندمان بالا و خرابی کمتر، هزینه تمام‌شده استخراج تا حد زیادی کاهش می‌یابد و به نسبت آن، عیار حد و درآمد معدن نیز بهبود پیدا می‌کند.
تحریم، سدی در برابر هوشمندسازی معادن
سیدعلی با اشاره به اینکه چاره‌ای جز حرکت به این سمت‌و‌سو برای معدن‌کاری در ایران وجود ندارد، اذعان کرد: شاید مهم‌ترین عاملی که باعث جلوگیری از ورود این نسل از معدن‌کاری به ایران شده است، تحریم‌های ظالمانه علیه کشور باشد؛ چراکه تجهیزات و تکنولوژی لازم برای تحقق این مسئله، بسیار پیشرفته و در انحصار چند شرکت محدود است اما نکته مهم در این زمینه این است که مدیران معدنی کشور، علاوه بر مشکلات ناشی از تحریم‌ها، نگرانی‌های دیگری را نیز برای ورود به این عرصه احساس می‌کنند. مشکلات مربوط به امنیت سایبری و اشتغال نیروی انسانی، از مهم‌ترین این موارد به شمار می‌آیند. به باور این مدیران، سیستم هدایت خودکار، بستر مناسبی برای حملات سایبری به تاسیسات موجود در معدن است و علاوه‌براین با برقراری این سیستم، تعداد نیروی انسانی مورد نیاز به طور قابل توجهی کاهش می‌یابد و منجر به افزایش بیکاری خواهد شد.
وی در پایان یادآور شد: در این خصوص باید توجه داشت که در حال حاضر، سیستم‌های هدایت خودکار بسیاری در کشور و به خصوص در بخش نظامی موجود و فعال هستند که امنیت سایبری آن‌ها در سطح مناسبی تامین شده است. بنابراین، استفاده از این ظرفیت می‌تواند نگرانی‌های مربوط به امنیت سایبری را تا حد قابل توجهی کاهش دهد. در مورد مشکل اشتغال نیز باید مطرح کرد که با ورود این تکنولوژی، اشتغال نیروی انسانی از بین نمی‌رود بلکه از نیاز به نیروی کار ساده، به سمت نیاز به نیروی تحصیل‌کرده و ماهر در زمینه برق،کامپیوتر و فنی حرکت خواهد کرد که با توجه به حجم بالای افراد تحصیل‌کرده جوان در کشور، اشتغال پایدار بیشتری نیز فراهم خواهد شد. در نهایت امید می‌رود که مدیران ارشد معدنی کشور، با تکیه بر دانش شرکت‌های داخلی و تلاش و سرمایه‌گذاری در این حوزه، به عرصه معدن‌کاری هوشمند ورود کنند.
انتهای پیام//
