کنسانتره منگنز یکی از محصولات مهمی است که در صنعت آلیاژسازی و باتری‌ها کاربرد فراوانی دارد. بزرگ‌ترین تولیدکنندگان کنسانتره منگنز در جهان آفریقای جنوبی و استرالیا هستند اما چین در بازار تجارت این محصول نیز یکه‌تاز است و بیش از ۶۷ درصد صادرات جهانی را در انحصار خود دارد. بیشترین ذخایر منگنز جهان در آفریقای جنوبی، برزیل و استرالیا واقع شده است. البته چین نیز به عنوان یکی از بزرگ‌ترین دارندگان ذخایر کم‌عیار منگنز در جهان مطرح است. با افزایش تقاضای صنعت فروآلیاژها به عنوان یکی از صنایع مصرف‌کننده این محصول، تجارت این محصول در بازه زمانی ۲۰۱۶ تا ۲۰۱۹ به طور چشمگیری افزایش یافت اما در سال ۲۰۲۰ و در پی همه‌گیری ویروس کرونا و رکود اقتصادی معادن و صنایع معدنی ناشی از این همه‌گیری، تولید و تجارت کنسانتره منگنز نیز دستخوش دگرگونی و کاهش شد.
به گزارش پایگاه خبری و تحلیلی «فلزات آنلاین» و به نقل از روابط عمومی شرکت مشاوره اقتصادی آرمان آتورپات، منگنز فلزی است که به طور عمده در صنایع فولادسازی و در تهیه فروآلیاژها کاربرد دارد. البته شایان ذکر است سنگ منگنز به غیر از صنایع فولادسازی در تولید دی‌‌اکسید مگنز جهت تولید باتری‌‌های خشک نیز مورد استفاده قرار می‌‌گیرد. باقی مصارف منگنز مانند کاربرد آن در خوراک دام و طیور چشمگیر نیست. بر اساس گزارش سازمان زمین‌شناسی ایالات متحده آمریکا، مجموع ذخایر منگنز شناخته‌شده جهان در حدود پنج میلیارد تن است که برای سال‌ها بدون تغییر باقی‌مانده و ذخیره قابل توجه جدیدی از این فلز کشف نشده است. از این مقدار ذخیره، استخراج تنها یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون تن آن در شـرایط فعلـی اقتصادی به‌شمار می‌روند. بزرگ‌ترین ذخایر منگنز در جهان در سال ۲۰۲۱ به ترتیب با ۶۴۰، ۲۷۰ و ۲۷۰ میلیون تن متعلق به آفریقای جنوبی، برزیل و استرالیا بوده است.
به صورت کلی عیار کانسنگ منگنز در چهار دسته‌بندی بـالاتر از ۳۵ درصد، کانسنگ منگنز آهن‌دار بـا منگنـز ۲۰ تـا ۳۵ درصـد، کانسنگ منگنز آهنی با منگنز ۱۰ تا ۲۰ درصد و کانسنگ آهن منگنزدار با منگنز بین ۵ تا ۱۰ درصد دسته‌بندی می‌شود. بزرگ‌ترین و اقتصادی‌ترین ذخایر منگنز از نوع رسوبی در جهان، در کشور مکزیک واقع است و به شکل لایه‌ای و گسترده در سطح این کشور یافت می‌شوند.
مهره‌های اصلی بازار کنسانتره منگنز در جهان
چین به عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده سنگ منگنز کم‌عیار (کمتر از ۳۰ درصد منگنز و به صورت مرطوب) شناخته شده است. از طرفی آفریقای جنوبی بیشترین سنگ منگنز عیار متوسط (کمتر از ۴۴ درصد و بیشتر از ۳۰ درصد منگنز و مرطوب) جهان را تولید می‌کند. گابن، آفریقای جنوبی، استرالیا و تا حدودی برزیل، تولیدکننده اصلی سنگ‌منگنز پرعیار (بیش از ۴۴ درصد منگنز و مرطوب) در جهان شناخته می‌شوند. تولید معدنی منگنز در بازه زمانی ۲۰۱۲ تا ۲۰۲۱ در نمودار ۱ به نمایش گذاشته شده است.
همان طور که نمودار نیز گویا است، تولید کنسانتره منگنز در بازه زمانی مورد بررسی سالیانه به طور میانگین حدود ۲.۶ درصد افزایش یافته و از ۱۵ هزار تن در سال ۲۰۱۲ به ۲۰ میلیون تن در سال ۲۰۲۱ رسیده است. گفتنی است روند تولید این ماده در سال ۲۰۱۶ کاهشی بود و علت این امر را می‌توان کاهش تقاضا برای تولید فرو آلیاژها در آن سال برشمرد. در سال ۲۰۲۰ نیز کاهش تولید محسوسی رخ داد که از تبعات رکود اقتصادی معادن و صنایع معدنی ناشی از کاهش تولیدات در اثر همه‌گیری ویروس کرونا بود. کشورهای آفریقای جنوبی، استرالیا، گابن، غنا و چین به ترتیب با سهم ۲۸، ۱۸، ۱۵، ۸ و ۷ درصدی از تولید جهانی کنسانتره منگنز در صدر فهرست بزرگ‌ترین تولیدکنندگان این ماده در جهان قرار گرفته‌اند.
بر اساس نمودار ۱ می‌توان عنوان کرد که غنا در سال ۲۰۱۴ به جرگه بزرگ‌ترین تولیدکنندگان کنسانتره منگنز پیوسته است. در حالی که پیش از ۲۰۱۴ اطلاعاتی در سازمان زمین‌شناسی آمریکا مبنی بر تولید قابل توجهی از منگنز معدنی در این کشور منتشر نشده است. این درحالی است که تولیدات معدنی منگنز چین در بازه زمانی مورد بررسی به شدت کاهش یافته و از دو میلیون و ۹۰۰ هزار تن در سال ۲۰۱۲، به یک میلیون و ۳۰۰ هزار تن در سال ۲۰۲۱ رسیده است. به عبارتی دیگر ۱۷ درصد در بازه زمانی مورد مطالعه از تولیدات کنسانتره منگنز در چین کاسته شده است.
گره خوردن سرنوشت سنگ منگنز به فولاد
تقاضای جهانی برای منگنز به طور مستقیم به نیاز صنایع فولادسازی وابسته است. امروزه انواع مختلفی از فولاد تولید می‌شود که هر کدام به مقدار معینی منگنز نیاز دارند. منابع تامین منگنز در فرایند تولید فولاد متنوع بوده است و شامل منگنـز در آهـن خام و سنگ منگنز نیز می‌شود. با این حال این دو منبع فقط سهم کوچکی از منگنز مورد نیاز را تامین می‌کنند و بیشتر منگنز مورد نیاز به شکل فروآلیاژهای منگنزدار در مرحله ذوب و شکل‌گیری فولاد به آن افزوده می‌شود. مقداری از منگنز ورودی به فرایند تولید فولاد به دلیل اکسیداسیون تلف می‌شود. امروزه متوسط مصرف واحد منگنز در کشورهای صنعتی در حدود ۵.۵ کیلوگرم به ازای هر تن فولاد تولیـدی گزارش شده است. تجارت جهانی سنگ و کنسانتره منگنز در قالب صادرات این محصولات در بازه زمانی ۲۰۱۲ تا ۲۰۲۱ در نمودار ۲ به تصویر کشیده شده است. با توجه به این نمودار، روند صادرات این محصول در بازه زمانی مورد بررسی افزایش یافته است و از حدود ۲۱ میلیون تن در سال ۲۰۱۱ به حدود ۴۳ میلیون تن در سال ۲۰۲۱ رسیده که این به معنای رشد سالانه ۸.۲ درصدی صادرات این محصولات در بازه زمانی مورد بررسی است.
همان طور که نمودار ۲ نشان می‌دهد، از ابتدای بازه زمانی مورد بررسی بیشینه سهم صادرات سنگ و کنسانتره منگنز به چین اختصاص دارد که در سال ۲۰۲۱ بالغ بر ۶۷ درصد سهم تجارت جهانی این محصول در اختیار چین بوده است. هند و کره جنوبی در رده‌های بعدی صادرات این محصولات قرار گرفته‌اند و به ترتیب ۲۰ و ۳۰ درصد از سهم تجارت جهانی این محصولات را در اختیار دارند. با توجه به اینکه تقاضا برای فروآلیاژها به ویژه فرومنگنزها به دلیل کاربرد آن‌ها در باتری‌ها و صنعت فولادسازی در سالیان اخیر افزایش یافته است. در پی آن تولید معدنی و تجارت سنگ و کنسانتره منگنز نیز در بازه زمانی ۲۰۱۶ تا ۲۰۱۹ به طرز چشمگیری افزایش یافت اما با ظهور ویروس کرونا در اواخر سال ۲۰۱۹ و در پی آن تعطیلی و قرنطینه‌های سراسری در اکثر کشورهای جهان، تولید کنسانتره منگنز و در پی آن تجارت این محصول در سال ۲۰۲۰ رو به کاهش یافت و سرانجام در سال ۲۰۲۱ با کاهش آمار مبتلایان به کرونا و از سرگیری تولید صنایع به ویژه در چین، دوباره آمار صادرات سنگ و کنسانتره منگنز افزایش یافت.
انتهای پیام//
