ورق و لوله‌های فولادی پروژه‌های بزرگ ملی نفت، گاز و پتروشیمی کشور طی سالیان گذشته از طریق واردات تامین می‌شدند و از این حیث، تولیدکنندگان داخلی سهم بسیار ناچیزی در اجرای این پروژه‌ها داشتند. با آغاز تحریم‌ها و تشدید آن، واردات ورق و لوله‌های فولادی با چالش مواجه و در نهایت متوقف شد. در این شرایط، تنها راه اجرای پروژه‌های عظیم نفت،گاز و پتروشیمی توجه به تولیدکنندگان داخلی بود. در این میان، شرکت فولاد اکسین خوزستان با هدف تولید ورق‌های فولادی مورد نیاز در صنعت نفت و گاز تشکیل شد که طی یکی دو سال اخیر با توجه به اجرای پروژه خط لوله نفتی گوره-جاسک، بار دیگرنگاه‌ها به سمت این شرکت معطوف شده است. در رابطه با وضعیت فعلی فولاد اکسین خوزستان و برنامه‌های تولیدی آن، با امین ابراهیمی، مدیرعامل این شرکت به گپ‌وگفت نشسته‌ایم که شرح آن را در ادامه می‌خوانید:

وضعیت فولاد اکسین را در سال گذشته چگونه ارزیابی می‌کنید؟

سال ۱۳۹۸ با عنوان رونق تولید نام‌گذاری شده بود و شرکت فولاد اکسین نیز در این سال توانست به رکوردهای تولیدی مطلوبی دست پیدا کند. باید توجه داشت که هدف اصلی از تاسیس شرکت فولاد اکسین خوزستان، ارتباط میان صنعت فولاد و صنایع نفت، گاز و پتروشیمی بود که با توجه به این ماموریت، باید به هدف اصلی خود بازمی‌گشتیم.

در سال گذشته با توجه به پروژه عظیم انتقال نفت از میدان نفتی گوره به جاسک، توانستیم برای نخستین بار در کشور ورق‌های سرویس گاز ترش را تولید کنیم. این پروژه به صورت جدی توسط رئیس جمهور و نیز وزیر نفت پیگیری می‌شوند. شرکت ما نیز به طور مرتب هر دو هفته یک بار گزارش پیشرفت تولید ورق‌ها را به وزرات نفت و دفتر ریاست جمهوری ارائه می‌دهد.

یکی از افتخارات فولاد اکسین در سال گذشته این بود که توانستیم حدود ۱۲۰ هزار تن از ورق‌های سرویس ترش را تولید کنیم. لازم به یادآوری است که در گذشته نه چندان دور، آرزو داشتیم که این لوله‌ها در کشور قابل تولید باشند و مجبور به واردات آن نباشیم. اکنون توانستیم به همت فولاد مبارکه، فولاد اکسین و لوله‌سازی اهواز این آرزوی دیرین را محقق سازیم. به عبارت بهتر، از سنگ آهن تا لوله یعنی محصول نهایی فولاد در کشور ما تولید می‌شود و خوشبختانه در این خصوص هیچ وابستگی به خارج از کشور نداریم. با بومی‌سازی ورق گاز ترش، اتفاق بسیار مهمی در فولاد اکسین رخ داد و این شرکت یک گام دیگر به ماموریت اصلی خود یعنی ارتباط صنعت فولاد با صنایع نفت، گاز و پتروشیمی نزدیک‌تر شد.

در سال گذشته همچنین توانستیم نخستین بار در کشور، با تولید ورق گرید X70 برای لوله‌های ۵۶ اینچ، قراردادهای بسیار خوبی با شرکت توسعه گاز منعقد کنیم تا ورق مورد نیاز پروژه‌های مشابه نیز توسط شرکت ما تامین شود. در ۶ ماه دوم سال جاری، فرآیند تولید لوله گاز ترش به صورت صنعتی و کامل آغاز خواهد شد تا بتوانیم در تامین نیاز دو میلیون تنی لوله و ورق فولادی پروژه‌های گازی سهیم باشیم.

پروژه خط لوله انتقال نفت خام گوره به جاسک توسط شرکت فولاد اکسین با قوت پیگیری می‌شود. برای تولید ماهانه ۳۰ تا ۴۰ هزار تن ورق فولادی تا پایان ۶ ماه نخست سال جاری برای این پروژه برنامه‌ریزی‌ کردیم. به نظر می‌رسد که در ابتدای پاییز امسال ورق فولادی مورد نیاز پروژه خط لوله گوره-جاسک به طور کامل تولید شود.

میزان تولید فولاد اکسین در سال گذشته چگونه بوده است؟

سال گذشته رکورد تولید ۱۰ ساله فولاد اکسین از حیث سبد تولیدی شکسته شد و توانستیم ۷۲۴ هزار تن ورق تولید کنیم که با تعدیل تناژ ـ معادل، حدود ۸۰۰ هزار تن تولید داشتیم. از این میزان تولید، حدود ۵۰ درصد به ورق‌های گرید آلیاژی و دارای ارزش افزوده تعلق داشت البته در نیمه نخست سال گذشته به دلیل شرایط بازار، سبد تولیدی شرکت تفاوت داشت و میزان تولید گرید تجاری بیشتر بود اما در نیمه دوم سال گذشته به ویژه سه ماه آخر، تمرکز شرکت بر تولید ورق آلیاژی و به ویژه API قرار گرفت. به همین دلیل سبد تولیدی شرکت تغییر کرد و سهم سبد گرید تجاری به ۳۷ درصد تقلیل یافت و سهم ورق‌های آلیاژی به ۵۰ درصد از تولید رسید. ضمن اینکه در سه ماه انتهای سال گذشته در حوزه گریدهای تجاری فعالیتی نداشتیم زیرا اجرای پروژه گوره -جاسک اولویت داشت و توجه شرکت به این موضوع متمرکز شد.

چه برنامه‌هایی برای سال جاری در دستور کار دارید؟

برنامه امسال این است که با توجه به پروژه‌های مختلفی که در صنعت نفت و گاز کشور وجود دارد، شرایط تحریمی و عدم ارتباط میان مجموعه‌های نفتی کشور با تامین‌کنندگان خارجی هم در سرویس ترش و هم در سرویس شیرین، استراتژی سال گذشته یعنی توسعه سبد ورق‌های مورد استفاده در صنعت نفت و گاز را دنبال کنیم. در نتیجه، به دنبال استفاده از حداکثر ظرفیت شرکت هستیم. ضمن اینکه طرح‌هایی برای افزایش میزان تولید داریم زیرا سال جاری با عنوان «جهش تولید» نام‌گذاری شده است. برای رسیدن به این هدف، کارگروه‌های تخصصی با عنوان «جهش تولید» تشکیل دادیم که در آن‌ها تمرکز بر رفع نیازها‌ی استراتژیک و افزایش کیفی و کمی تولید بر اساس شرایط و نیاز بازار پیگری می‌شود. به طور مثال، تولید به صورت بچینگ در دستور کار قرار گرفت که این موضوع با توجه به مقیاس تولید، می‌توان تولید را حدود ۱۰ درصد افزایش دهد. ضمن بررسی واردات اسلب‌های عریض نیز در حال بررسی است.

همچنین امسال برنامه داریم که همانند سال گذشته رکوردهای کمی و کیفی مطلوبی در تولید بر جای بگذاریم و از لحاظ مالی نیز کارنامه خوبی را به ثبت برسانیم.

پروژه فولادسازی اکسین در چه وضعیتی قرار دارد؟ اجرای این پروژه از چه زمانی آغاز خواهد شد؟

شرکت فولاد اکسین اجرای یک پروژه ذوب را در دستور کار قرار داده است. در این پروژه مدول ۱٫۷ میلیون تنی آهن اسفنجی و یک واحد ۱٫۲ میلیون تنی ذوب احداث خواهند شد. این پروژه در نوع خود، در خاورمیانه منحصر به فرد است زیرا خط آن به صورت هات‌لینک دیده شد و واحد ذوب آن به صورت هات‌شارژ خواهد بود. خوشبختانه مجوزهای لازم برای اجرای این پروژه گرفته شده و حتی با یکی از شرکت‌های معتبر اروپایی نیز برای اجرای این پروژه قراردادی منعقد شده بود که به دلیل شرایط تحریمی از پروژه کناره‌گیری کرد.

سال جاری با توجه به نقش استراتژیک فولاد اکسین در پروژه‌های بزرگ صنعت نفت، گاز و پتروشیمی کشور، تمامی مسئولان کشور و سهامداران به این نتیجه رسیده‌اند که پروژه ذوب و فولادسازی اکسین به انجام برسد. با اجرای این پروژه، میزان تولید فولاد اکسین ۳۰ درصد افزایش خواهد یافت زیرا در این پروژه اسلب عریض با ضخامت ۳۰۰ میلی‌متر و عرض ۲٫۲ متر تولید خواهد شد که در کشور تولید نمی‌شوند. با توجه به شرایط پیش آمده ناشی از شیوع ویروس کرونا در کشورهای اروپایی و مشکلات اقتصادی آن‌ها، برخی شرکت‌های خارجی برای حضور در این پروژه ابراز تمایل کرده‌اند. امیدوار هستیم با همت و حمایت مسئولان و کارکنان فولاد اکسین، این پروژه به سرانجام برسد.

با وجود فرصت‌هایی که برای فولاد اکسین در سال جاری وجود دارد اما چالش‌های رقابتی نیز همچنان این شرکت را تهدید می‌کند. طی یکی دو سال اخیر برخی از شرکت‌های بزرگ فولادی مانند فولاد مبارکه به دنبال تولید ورق‌های عریض هستند که این موضوع یک چالش و رقابت سخت برای فولاد اکسین محسوب می‌شود. خط نورد گرم ۲ فولاد مبارکه قابلیت تولید ورق‌های عریض را دارد و طی سال‌های آتی فولاد اکسین را دچار چالش خواهد کرد. بنابراین سال جاری بهترین زمان برای شروع احداث پروژه ذوب خواهد بود.

سال جاری، دهمین سال راه‌اندازی فولاد اکسین بوده و برنامه‌ریزی شده است که در سوم خرداد امسال (سالگرد راه‌اندازی فولاد اکسین) کلنگ پروژه فولادسازی که طبق برنامه طی سه سال به بهره‌برداری می‌رسد، بر زمین زده شود. در این پروژه یک هزار نفر به طور مستقیم و هفت هزار نفر به صورت مستقیم مشغول به کار می‌شوند.

مهم‌ترین چالش‌های پیش روی فولاد اکسین چیست؟

مجموعه فولاد اکسین در حال حاضر وضعیت خوبی دارد و در حوزه بازار با مشکلی مواجه نیست زیرا محصولات این شرکت تکنولوژیکی هستند و به نوعی با فروش محصولات خود، تکنولوژی را به مشتریان عرضه می‌کند. فرآیندی که اکسین برای تولید محصولات خود به کار می‌گیرد، نورد ترمومکانیکال است که در مقایسه با سایر رقبای موجود در کشور که تنها کاهش ضخامت برای نورد گرم انجام می‌شود، از پیچیدگی‌های بسیاری برخوردار است. به گونه‌ای که در این فرآیند، خواص و شرایط محصول نسبت به ماده اولیه تغییر می‌کند.

وزارت صنعت، معدن و تجارت طی یکی دو سال اخیر به بحث عرضه ورق در بازار وارد شده است؛ چراکه در سال گذشته شرایط نابه‌سامانی بر بازار ورق به ویژه در سه ماهه پایانی سال حاکم بود. با این حال، با سیاست‌هایی که وزارت صمت برای تنظیم بازار ورق اتخاذ کرد، قیمت انواع مقاطع تخت کاهش یافت و عرضه آن‌ها نیز در بازار بیشتر شد.

با این وجود، مهم‌ترین نگرانی فولاد اکسین، تامین اسلب به عنوان ماده اولیه است. با توجه به اینکه عرضه بیلت و بلوم فولادی در بورس کالا انجام می‌شود، در این فرآیند، کف قیمت برای عرضه این محصولات در بورس کالا لحاظ می‌شود. ضمن اینکه فولادسازان باید بلوم و بیلت خود را پیش از صادرات، در بورس کالا عرضه کنند تا بتوانند پاسخ‌گوی تقاضای موجود در بازار باشند. با فروش داخلی بلوم و بیلت، نیاز فولادسازان به ارز برطرف نمی‌شود. طبیعتا فولادسازان برای جبران کسری تامین ارز، به سمت صادرات و به ویژه صادرات اسلب خواهند رفت و با توسعه صادرات اسلب، زنگ خطر برای مصرف‌کنندگان این محصول به صدا در خواهد آمد. در این رابطه نیز لازم است که وزارت صمت به عنوان متولی که عرضه بلوم و بیلت را در بازار سامان‌دهی کرد، به بحث عرضه اسلب نیز وارد شود. در حال حاضر، چهار نوردکار در کشور وجود دارند که از اسلب به عنوان ماده اولیه استفاده می‌کنند که شامل شرکت‌های فولاد کاویان، فولاد گیلان، نورد و لوله اهواز و فولاد اکسین هستند. بنابراین نیاز است که تغییر نگاه در عرضه شمش بلوم و بیلت فولادی در بورس کالا صورت گیرد تا در بحث تامین اسلب دچار مشکل نشویم.

انتهای پیام//