صنعت سیم‌ و کابل‌، یکی از صنایع استراتژیک‌ در دنیاست و شرکت‌ها و دولت‌های بسیاری در جهان در این حوزه سرمایه‌گذاری کرده و فعالیت‌های گسترده‌ای دارند. همان طور که ‌می‌دانیم، سیم و کابل نقش اصلی و اساسی را در انتقال نیرو بین تاسیسات الکتریکی و صنعتی و همچنین صنعت ساختمان‌سازی بر عهده دارد؛ به همین دلیل اهمیت استاندارد و انتخاب سیم و کابل باکیفیت، بسیار بالاست. استفاده از سیم و کابل غیراستاندارد در ساختمان، خطرات جبران‌ناپذیری مانند آتش‌سوزی را به همراه خواهد داشت. متاسفانه بیشترین آمار مربوط به آتش‌سوزی در ایران، آتش‌سوزی به دنبال استفاده از سیم و کابل‌های غیراستاندارد بوده است.

بیشتر استانداردهای تعریف شده در صنعت سیم و کابل کشور، بر اساس ترجمه استاندارد «IEC» است و ما هیچ استاندارد بومی برای سیم و کابل نداریم؛ چراکه تدوین استاندارد برای صنعت سیم و کابل، مستلزم برخورداری از علم و آگاهی لازم برای طراحی سیم و کابل است و این استانداردها با توجه به پارامترهای مختلفی همچون ولتاژ، فرکانس شبکه، نوع و محل نصب، کاربرد سیم و کابل و حتی نوع مصرف‌کننده، چه صنعتی و چه خانگی متغیر است. ترجمه فارسی موجود در استانداردهای سیم و کابل کشور، بسیار قدیمی بوده و سازمان ملی استاندارد چند سال قبل تصمیم گرفت با صفحه‌آرایی جدید استانداردها، تنها کمی ظاهر آن‌ها را بهتر کند اما به طور کلی در محتوای استانداردها تغییری ایجاد نشده است. با توجه به اینکه مشخصات پلیمرهای مورد استفاده در این صنعت به‌روز شده است، بهتر است برخی از این استانداردها مورد بازبینی قرار بگیرند؛ همچنین این استانداردها در برخی کابل‌ها مانند کابل‌های هوایی خودنگهدار و کابل‌های فتوولتائیک، نیاز به آموزش و گسترش بیشتری دارند.

شبکه تولید، توزیع و فروش سیم و کابل بسیار گسترده و وسیع است و کنترل همه این مراحل برای سازمان ملی استاندارد، بسیار سخت و یا حتی غیرممکن است. هدف‌گذاری بخش نظارتی سازمان ملی استاندارد، بیشتر متمرکز در مرحله تولید است و در مراحلی با هماهنگی سازمان تعزیرات با بازرسی واحدهای فروش، به طور محدودی از عرضه سیم و کابل غیراستاندارد جلوگیری می‌شود. حد نهایی قدرت اجرایی سازمان ملی استاندارد، در جریمه کردن و یا اعطای نمره منفی و ابطال موقت پروانه استاندارد واحد تولیدی است چراکه این سازمان قدرت اجرای قضایی نداشته و جریمه‌های در نظر گرفته شده توسط این سازمان برای متخلفان، بازدارندگی کافی جهت جلوگیری از تولید و فروش محصول غیراستاندارد را نداشته است.

با توجه به اینکه سیم و کابل به طور کلی یک کالای گران‌قیمت و سرمایه‌ای است، اختلاف قیمت سیم و کابل استاندارد و غیراستاندارد بسیار زیاد بوده و محصولات غیراستاندارد به دلیل قیمت پایین مورد توجه بیشتری قرار می‌گیرند؛ این در حالی است که مصرف‌کنندگان چندین برابر این اختلاف قیمت را در تلفات الکتریکی بسیار بالایی که این محصولات دارند، پرداخت می‌کنند و ریسک خطرات جانی و آتش‌سوزی را می‌پذیرند. علی‌رغم اینکه استفاده از کالای مرغوب، دغدغه مدیران سازمان ملی استاندارد است، متاسفانه این سازمان به عنوان اصلی‌ترین متولی استفاده از کالای باکیفیت، هیچ‌گاه از توانایی خود برای فرهنگ‌سازی در این مورد با استفاده از رسانه‌های ملی، بهره نبرده است؛ اگر هم اقداماتی انجام شده، به طور کلی برای تمام محصولات بوده و اقدامات موثری برای استفاده سیم و کابل استاندارد صورت نگرفته است.

متاسفانه تولیدکنندگان معتبر سیم و کابل، بیشترین زیان را از تولید و عرضه سیم و کابل غیراستاندارد متحمل می‌شوند و با مشکلاتی مانند تولید و عرضه محصولات تقلبی با برند تجاری خود روبه‌رو هستند؛ به همین دلیل تولیدکنندگان معتبر تصمیم گرفتند ضمن تبلیغ محصول خود، راهکارهای تشخیص سیم و کابل غیراستاندارد را توسط رسانه‌های اجتماعی به مشتریان آموزش دهند؛ به نظر می‌رسد که این حرکت موثر واقع شده است. علاوه‌براین تولیدکنندگان سیم و کابل از طریق انجمن صنفی خود و با انتشار نشریه صنعت سیم و کابل، در تلاش هستند تا در فرهنگ‌سازی استفاده از محصولات استاندارد سهیم باشند.

شرکت‌های تولیدکننده سیم و کابل، وظیفه و مسئولیت خود را به خوبی می‌دانند؛ به همین دلیل با سرمایه‌گذاری در بخش کنترل و تضمین کیفیت در واحد تولیدی و همچنین تامین تجهیزات مناسب و آموزش نیروی انسانی مجرب، تعهد به تولید کالای استاندارد را ثابت کرده‌اند اما با توجه به خسارات جبران ناپذیر تولید و مصرف سیم و کابل غیراستاندارد، بهتر است مجلس قوانینی بازدارنده و اجرایی تصویب کند تا سازمان‌های‌ ملی استاندارد و تعزیرات حکومتی بتوانند برخورد قضایی با متخلفان داشته باشند. اجرای صحیح استانداردها توسط تولیدکنندگان و برخورد یکسان سازمان ملی استاندارد با آن‌ها، باعث ایجاد امنیت اقتصادی و ایجاد یک محیط سالم برای رقابت بین تولیدکنندگان می‌شود؛ اگر استاندارد را به طور کلی یک معیار سنجش مشترک برای بررسی کیفیت سیم و کابل در نظر بگیریم، سودآوری شرکت‌ها با رعایت استاندارد بیشتر خواهد شد و آن‌ها در بازارهای جهانی حرفی برای گفتن خواهند داشت.

یادداشت: محمد باقری – مدیرعامل شرکت خودرو کابل ایرانیان

انتهای پیام//