نایب رئیس کمیسیون معادن و صنایع معدنی اتاق بازرگانی گفت: با اینکه سنگ‌آهن در بورس کالا عرضه می‌‌شود و بر از بین بردن قیمت‌گذاری دستوری اثرگذار است اما حجم معاملات صورت گرفته کمتر از ۵ درصد تولید بوده و اثر کمی بر فعالیت تولیدکنندگان سنگ‌آهن دارد.

سجاد غرقی در گفت‌وگو با خبرنگار پایگاه خبری و تحلیلی «فلزات آنلاین» اظهار داشت: بورس کالا در سال جاری یک مسیر منطقی را برای رقابتی شدن و کشف قیمت‌ها آغاز کرده است اما حجم معاملاتی که از محصولات سنگ‌آهنی در بورس کالا انجام می‌شود، در مقایسه با سایر محصولات فولادی، کمتر از ۵ درصد حجم تولید شرکت‌های بزرگ معدنی است و بنابراین سایر محصولات این حوزه عمدتا از طریق مکانیزم دستوری بر مبنای میانگین قیمت شمش معامله می‌شود.

وی افزود: با وجود چندین عرضه و معامله محصولات سنگ‌آهنی در بورس کالا و گام مثبتی که در این حوزه برداشته شد، این موضوع هنوز اثر خود را بر روی قیمت و افزایش تولید نگذاشته و فاصله قیمت جهانی و واقعی و قیمت‌های دستوری و حتی قیمت کشف شده در بورس کالا نسبتا زیاد است. به طور مثال، در خصوص قیمت کنسانتره سنگ‌آهن، تفاوت قیمت معامله شده و قیمت جهانی حدود ۵۳ درصد است.

نبود تقاضا برای عرضه محصولات سنگ‌آهن

نایب رئیس کمیسیون معادن و صنایع معدنی اتاق بازرگانی تاکید کرد: مکانیزم عرضه سنگ‌آهن در بورس کالا بهبود نسبی در شرایط قیمتی زنجیره به وجود آورد اما با توجه به اینکه هم عرضه‌ها محدود است و هم اینکه فشارها از سوی خریداران زیاد شده، واحدهای فولادی متقاضی سنگ‌آهن، از عرضه این محصول در بورس کالا استقبال نکردند و عمده عرضه‌های محصولات سنگ‌آهنی در بورس کالا بدون متقاضی ماند.

غرقی اذعان کرد: علت عدم استقبال خریداران به ویژه فولادی‌ها از عرضه سنگ‌آهن در بورس کالا، تمایل بیشتر آن‌ها به مکانیزم دستوری سابق بر اساس ضریبی از شمش فولاد خوزستان است. در شیوه سهمیه‌بندی، مشخص شده است که هر تولیدکننده سنگ‌آهن چه میزان از محصولات خود را به کدام کارخانه با قیمت‌گذاری دستوری به فروش برساند؛ این امر البته برخلاف قانون بوده اما از سوی وزارتخانه ابلاغ شده است.

وی خاطرنشان کرد: تا زمانی که معاملات سنگ‌آهن خارج از بورس کالا و به صورت دستوری با قیمت مشخص کمتر از قیمت‌های جهانی انجام شود، بنابراین دلیلی ندارد که مصرف‌کننده از این شیوه معامله دست کشیده و به بورس کالا برای تامین مواد اولیه بیاید.

نایب رئیس کمیسیون معادن و صنایع معدنی اتاق بازرگانی تصریح کرد: با توجه به اینکه میزان عرضه تولیدکنندگان سنگ‌آهن نسبت به مصرف بازار تقریبا ناچیز است، این موضوع نیز باعث می‌شود مشتریان یعنی فولادسازان بزرگ از خرید سنگ‌آهن در بورس کالا اجتناب کنند. بنابراین با اینکه تا حدودی مکانیزم عرضه سنگ‌آهن در بورس کالا مثبت بوده اما تاکنون اثر چندانی بر وضعیت بازار نداشته است.

غرقی یادآور شد: از ابتدای سال جاری تاکنون چندین عرضه گندله و کنسانتره از سوی تولیدکنندگان بزرگ و کوچک در بورس کالا انجام شد اما خریدار چندانی برای این دو محصول سنگ‌آهنی وجود نداشت. این اتفاق در حالی طی سه ماه نخست در بورس کالا افتاده است که همواره عنوان می‌شود کسری کنسانتره و گندله در کشور وجود دارد و فولادسازان دائما از کمبود مواد اولیه سخن به میان می‌آورند.

وی عنوان کرد: با توجه به مسائلی که در زمینه عرضه و تقاضای سنگ‌آهن در بورس کالا وجود دارد، دو اتفاق می‌افتد؛ نخست آنکه با توجه به میزان بسیار کم عرضه در مقایسه با میزان مصرف، رقابت برای خرید انجام نمی‌شود و دوم اینکه در صورت وجود تقاضا، معامله با همان قیمت عرضه انجام می‌‌شود. این موضوع نشان می‌شود که احتمالا کسری مواد اولیه واحدهای فولادسازی کاذب است و فولادسازان کشور ما دچار کمبود مواد اولیه نیستند و فولادسازان این موضوع را مطرح می‌کنند تا کالای مورد نیاز خود را همچنان از طریق نظام دستوری دریافت کنند. احتمال دیگر این است که فولادسازان در اقدامی غیر رقابتی و هماهنگ، قصد دارند با عدم خرید از بورس و عدم رقابت برای آن در بورس کالا، همچنان قیمت سنگ‌آهن را ارزان نگه دارند.

نایب رئیس کمیسیون معادن و صنایع معدنی اتاق بازرگانی با گلایه نسبت به اتخاذ این رویکردها از سوی فولادسازان، ابراز کرد: با عدم خرید سنگ‌آهن از بورس کالا، مصرف‌کنندگان به نوعی دولت را برای برقراری نظام سهمیه‌بندی و قیمت‌گذاری دستوری تحت فشار قرار می‌دهند تا همچنان برای تامین مواد اولیه خود به صورت ارزان این نظام را حفظ کنند. ضمن اینکه با عدم خرید سنگ‌آهن از بورس فولادسازان این سیگنال را داده‌اند که خواهان افزایش قیمت مواد اولیه خود نیستند، حتی اگر کسری سنگ‌آهن داشته باشند.

فاصله میان تولیدکنندگان سنگ‌آهن و فولاد

غرقی با اشاره به استراتژی‌های اتخاذ شده در خصوص احداث واحدهای جدید فولادی و حمل و نقل مواد اولیه به این واحدها، بیان کرد: هم تولیدکنندگان فولاد در صورت انتقال به سواحل خلیج فارس و هم تولیدکنندگان سنگ‌آهن باید هزینه‌های حمل را بپردازند و شرایط برای هر دو یکسان است. طبیعتا هزینه‌های حمل و نقل جزو هزینه‌های عمومی و تجاری هر واحد تولیدی بوده و علی‌القاعده بسیاری از فولادسازان بزرگ دنیا نیز در کنار آب‌های آزاد قرار دارند و ناچار به متحمل شدن هزینه‌های حمل و نقل هستند.

وی ادامه داد: به دلیل آب‌بر بودن تولید فولاد و نزدیک بودن به آب‌های آزاد برای واردات مواد اولیه و صادرات محصول، بسیاری از واحدهای بزرگ فولادی در دنیا در کنار آب‌های آزاد قرار گرفته‌اند. در چین بیش از ۷۰ درصد از واحدهای تولید فولاد در کنار سواحل جنوبی و شرقی این کشور قرار دارند. طبیعی است که کشور ما نیز باید از تا حد زیادی از این استراتژی تبعیت کند زیرا معادن سنگ‌آهن کشور در مناطقی قرار دارند که به نوعی آب در آنجا کم است.

نایب رئیس کمیسیون معادن و صنایع معدنی اتاق بازرگانی اظهار کرد: ممکن است برخی واحدهای فولادی و مصرف‌کننده سنگ‌آهن از برخی عرضه‌کنندگان این محصول فاصله داشته باشند و با توجه به افزایش قیمت سنگ‌آهن در بورس کالا و فاصله حمل و نقل، تمایلی به خرید از بورس نداشته باشند. با این حال، نمی‌توان همه عرضه‌ها و معاملات را در این موضوع گنجاند. لازم به ذکر است که برخی از واحدهای فولادی در کشور به نوعی با فشارهای سیاسی جانمایی شده‌اند و بنابراین با توجه به جانمایی غلط به دنبال فشار بر تولیدکنندگان سنگ‌آهن برای تامین مواد اولیه هستند که البته این موضوع منطقی نیست.

انتهای پیام//