روند تولید جهانی کنسانتره تیتانیوم در بازه زمانی سال‌های ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۲ کاملا صعودی بوده‌ و در سال ۲۰۲۲ نسبت به سال ۲۰۱۸، حدود ۳۴ درصد رشد داشته است. مهم‌ترین منابع تامین تیتانیوم، عمدتا کانی‌های معدنی ایلمنیت و روتیل هستند و ذخایر جهانی تیتانیوم از سال ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۲ حدود ۲۵ درصد کاهش‌ یافته است. تولید کنسانتره تیتانیوم تحت تاثیر افزایش تقاضا در عمده‌ترین صنعت مصرف‌کننده یعنی رنگ‌دانه‌های دی‌اکسید تیتانیوم است. مصرف این رنگ‌دانه‌ها در پی استفاده از رنگ‌های پایدار و همچنین رشد ساختمان‌سازی، صنعت کاغذسازی، صنعت لاستیک و پلاستیک روزبه‌روز در حال افزایش است؛ همچنین با انقلاب کاهش وزن خودروها و راندمان سوخت بالاتر در پی استفاده از تیتانیوم و مصرف بالای آن در موارد بهداشتی و پزشکی، تولید این عنصر گران‌بها در شکل‌های گوناگون را توجیه‌پذیر کرده و تولید جهانی کنسانتره تیتانیوم را افزایش داده است.

به گزارش پایگاه خبری و تحلیلی «فلزات آنلاین» و به نقل از روابط عمومی شرکت مشاوره اقتصادی آرمان آتورپات، تیتانیوم (Ti) به‌ عنوان نهمین عنصر فراوان در پوسته زمین، نسبتا کمیاب است و همواره با اکسیژن وجود دارد. تحقیقات نشان می‌دهد که این فلز سبک‌‎وزن، تنها حدود ۰.۶۳ درصد از پوسته زمین را تشکیل می‌دهد. بنا به‌ دلایلی از جمله کمیابی تیتانیوم، هزینه برداشت و تولید آن نسبت به سایر فلزات بیشتر است اما ویژگی‌های منحصر به‌ فرد و کاربردهای خاص، ارزش آن را به حدی رسانده که سرمایه‌گذاری بر تولید آن را مقرون به‌ صرفه کرده است.

تیتانیوم یک فلز نرم، انعطاف‌پذیر و خاکستری نقره‌ای با نقطه ذوب یک هزار و ۶۷۵ درجه سانتی‌گراد است. این فلز با ارزش به‌ دلیل تشکیل یک لایه اکسید روی سطح آن که از نظر شیمیایی نسبتا بی‌اثر است، در اکثر محیط‌های طبیعی مقاومت بسیار خوبی در برابر خوردگی دارد.

تیتانیوم عمدتا در کانی‌های آناتاز، بروکیت، ایلمنیت، لوکسن، پروسکایت، روتیل و اسفن وجود دارد. از بین این کانی‌ها، فقط ایلمنیت (اکسید تیتانیوم آهن FeO.TiO_۲)، لوکسن و روتیل اهمیت اقتصادی قابل‌توجهی دارند. تقریبا ۹۵ درصد تولید ایلمنیت و روتیل جهان توسط تولیدکنندگان رنگ‌دانه‌های دی‌اکسید تیتانیوم و باقیمانده جهت تولید فلز تیتانیوم، پوشش الکترودهای جوشکاری، فروتیتانیوم، ساخت کاربیدها و مواد شیمیایی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

بنابراین بخش عمده مصرف کنسانتره معدنی تیتانیوم در صنعت رنگ‌دانه‌های دی‌اکسید تیتانیوم است و کاربردهای گوناگون مانند صنعت رنگ، لاک، صنایع کاغذسازی و تولید پلاستیک دارد که حدود ۸۰ درصد مصرف آن در جهان را تشکیل می‌دهد. سایر کاربردهای آن به‌ عنوان رنگ‌دانه مانند جوهر چاپ، تولید الیاف، لاستیک‌سازی، محصولات آرایشی و بهداشتی و مواد غذایی ۸ درصد دیگر را تشکیل می‌دهند. نمودار یک، مجموع ذخایر جهانی تیتانیوم طی سال‌های ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۲ را نشان می‌دهد.

مجموع ذخایر تیتانیوم (ایلمنیت و روتیل ترکیبی) سراسر جهان در سال ۲۰۲۲، در مجموع به حدود ۶۹۹ میلیون تن رسید که کاهش قابل‌توجهی در مقایسه با کل ذخایر جهانی تیتانیوم در سال ۲۰۱۸ دارد. کل ذخایر تیتانیوم در سال ۲۰۱۸ حدود ۹۴۲ میلیون تن بود.

کشور چین، ۳۰ درصد از ذخایر تیتانیوم جهان معادل ۱۹۰ میلیون تن را به‌ صورت سنگ معدن ایلمنیت به خود اختصاص داده‌‌‌‌‌‌ است. منابع اصلی ایلمنیت را می‌توان در منطقه «Panzhihua» در استان سیچوان چین جست‌وجو کرد که دارای بزرگ‌ترین ذخایر مگنتیت وانادیوم تیتانیوم در جهان است.

بعد از آن استرالیا با ذخایر تیتانیوم به‌ صورت ایلمنیت و روتیل، به‌ ترتیب معادل ۱۶۰ میلیون تن و ۳۱ میلیون تن، هند با ۸۵ میلیون تن ذخیره ایلمنیت و هفت میلیون و ۴۰۰ هزار تن ذخیره کانی روتیل، برزیل با ۴۳ میلیون تن کانی ایلمنیت و نروژ با ذخیره حدود ۳۷ میلیون تن کانی ایلمنیت، در جایگاه دوم تا پنجم قرار دارند. این یعنی ۶۰ درصد از ذخایر روتیل در استرالیا متمرکز شده است و بعد از آن آفریقای جنوبی با ۱۸ درصد و هند با ۱۶ درصد قرار دارند.

تولیدکنندگان پیشرو کنسانتره معدنی تیتانیوم در جهان

نمودار ۲، تولید معدنی کنسانتره تیتانیوم در جهان را در بازه زمانی سال‌های ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۲ نشان می‌دهد.

تولید معدنی کانی‌های تیتانیوم جهان در سال ۲۰۲۱ و ۲۰۲۲، به ترتیب ۹ میلیون و ۵۰۰ هزار تن و ۱۰ میلیون تن است که با توجه به آمار تولید مواد معدنی جهانی، ایلمنیت ۹۰ درصد از تولید معدنی تیتانیوم جهان را تشکیل می‌دهد. روند تولید کنسانتره معدنی تیتانیوم در سال ۲۰۲۱ نسبت به سه سال اخیر، به‌ طور قابل‌توجهی رشد پیدا کرده ‌است.

با توجه به مصرف اصلی کنسانتره تیتانیوم در تولید دی‌اکسید تیتانیوم، می‌توان افزایش تولید معدنی تیتانیوم را به افزایش تقاضای رنگ‌دانه‌های دی‌اکسید تیتانیوم نسبت داد. تولید دی‌اکسید تیتانیوم در پی افزایش تقاضا به‌ خصوص در صنعت رنگ و پلاستیک، از ۶ میلیون و ۴۰۰ هزار تن در سال ۲۰۱۸، به هفت میلیون و ۷۰۰ هزار تن در سال ۲۰۲۲ با نرخ رشد سالانه ۳.۸ درصد رسید. در سال ۲۰۱۹، ظرفیت تولید جهانی دی‌اکسید تیتانیوم تقریبا هشت میلیون و ۳۵۰ هزار تن بود که نسبت به هشت میلیون تن در سال ۲۰۱۸، افزایش ۴ درصدی داشت.

پنج کشور اصلی تولیدکننده کنسانتره تیتانیوم در سال ۲۰۲۲ که در نمودار ۳ نشان داده شده است، شامل چین با تولید سه میلیون و ۶۰۰ هزار تن، موزامبیک تولید حدود یک میلیون و ۲۸۰ هزار تن، آفریقای جنوبی با تولید ۹۹۵ هزار تن، استرالیا با تولید حدود ۸۵۰ هزار تن و سنگال ۵۲۹ هزار تن می‌شوند. در سال ۲۰۱۸، استرالیا و آفریقای جنوبی با سهم ۱۲ درصدی در جایگاه دوم تولید جهانی قرار داشتند. تولید چین از سال ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۲ حدود ۱.۶ برابر شده است. سایر کشورهای تولیدکننده به ترتیب شامل موزامبیک با حدود ۹ درصد، کانادا حدود ۸.۵ درصد، اوکراین حدود ۶ درصد و کنیا با حدود ۵ درصد سهم از کل تولید جهانی است. از جمله سایر کشورهای دارای تولید قابل ذکر می‌توان به نروژ و ماداگاسکار اشاره کرد. نمودار ۳، سهم کشورها در تولید معدنی تیتانیوم را نشان می‌دهد.

چین، موزامبیک، آفریقای جنوبی، استرالیا و کانادا به‌ عنوان تامین‌کنندگان عمده محصولات تیتانیوم معدنی (عمدتا کنسانتره تیتانیوم) در سراسر جهان، حدود ۷۰ درصد از کل تولید جهانی را تشکیل می‌دهند. چین، همچنان تولیدکننده و مصرف‌کننده اصلی کنسانتره‌های معدنی تیتانیوم است و با سهم حدود ۳۶ درصد، بیش از یک سوم تولید جهانی ایلمنیت را به خود اختصاص داده است. موزامبیک و آفریقای جنوبی نیز تولیدکنندگان اصلی کنسانتره معدنی تیتانیوم در سال ۲۰۲۲ بودند و به ترتیب ۱۲ درصد و ۱۰ درصد از کل حجم تولید را به خود اختصاص دادند.

هشت شرکت برتر تولیدکننده کنسانتره تیتانیوم در جهان شامل «Tronox Holding PLC» و «Chemours Company» در آمریکا، «ILUKA Resource» در استرالیا، «Yucheng Jinhe Industrial Co., Ltd» و «Shanghai Yuejiang Titanium Chemical Manufacturer Co., Ltd» در چین، «Hatch Ltd» در کانادا، «Cosmos Electrodes PVT Ltd» و «V.V Minerals» در هند هستند.

مصرف‌کنندگان اصلی کنسانتره معدنی تیتانیوم آمریکای شمالی و آسیا هستند و در آسیا، چین در راس بزرگ‌ترین مصرف‌کنندگان این ماده معدنی قرار دارد. چین با وجود حجم بالای تولید کسنانتره معدنی تیتانیوم، نزدیک به نیمی از واردات کنسانتره تیتانیوم جهان را به خود اختصاص داده است و در جایگاه نخست قرار دارد زیرا تولید داخلی قابل‌توجه آن نیز پاسخگوی تقاضای بازار داخلی نیست. چین، بیشترین حجم تولید رنگ‌دانه‌های دی‌اکسید تیتانیوم و همچنین فلز تیتانویم در جهان را در اختیار دارد.

علی‌رغم روند با ثبات رشد تولید کنسانتره تیتانیوم در بازه پنج ساله مورد بررسی، میزان تجارت این ماده معدنی در این بازه فراز و و فرودهای مختلفی را تجربه کرده و بعضا علی‌خصوص در دوره همه‌گیری کرونا، کاهش قابل‌توجهی را تجربه کرده است. این موضوع حاکی از آن است که برخی از کشورهای مهم تولیدکننده، خود مصرف‌کننده این محصول بوده‌اند؛ چراکه محدودیت‌های تجاری، موجب کاهش معنادار تولید در بازه مورد بررسی نشده است.

انتهای پیام//