علیرغم گسترش مداوم استفاده از منابع انرژیهای تجدیدپذیر در اقتصادهای پیشرفته، بیش از ۶۰ درصد از برق تولید شده در جهان طی سال ۲۰۲۳ از طریق سوختهای فسیلی تامین میشود.
به گزارش پایگاه خبری و تحلیلی «فلزات آنلاین» و به نقل از موسسه «Fastmarkets»، چندین کشور بزرگ و پیشرفته اقتصادی در سال ۲۰۲۳، بیش از نیمی از برق مورد نیاز خود را از سوختهای فسیلی تامین کردهاند. بر اساس دادههای اندیشکده «Ember» سهم آمریکا، چین، هند، ژاپن و لهستان در سال جاری میلادی در تامین انرژی برق خود از طریق سوختهای فسیلی، به ترتیب حدود ۵۹ درصد، ۶۵ درصد، ۷۵ درصد، ۶۳ درصد و ۷۳ درصد بوده است.
چنین میزان استفاده بالایی از سوختهای فسیلی در کشورهای با اقتصاد پیشرفته در سطح جهان، موجب ایجاد چالشی برای تغییرات اقلیمی شده است. به همین دلیل نمایندگان کشورها در هنگام برگزاری کنفرانسی با نام کنفرانس تغییرات اقلیمی سازمان ملل متحد در سال ۲۰۲۳ (COP28) گرد یکدیگر آمدند تا راهکارهای خود را برای حل این معضل ارائه دهند.
بسیاری از شرکتکنندگان در اجلاس سالانه سازمان ملل، بر کاهش فوری و گسترده استفاده از سوختهای فسیلی برای جلوگیری از افزایش میانگین دمای جهان که در مسیر شکستن رکورد استفاده در سال ۲۰۲۳ قرار دارد، تاکید کردند.
افزایش سهم سوختهای فسیلی به عنوان منبع اصلی تامین برق جهانی
با توجه به اینکه سیستمهای تولید انرژی بسیاری از کشورهای تاثیرگذار همچنان به سوختهای فسیلی وابسته است، احتمالا در کنفرانس تغییرات اقلیمی سازمان ملل متحد در سال ۲۰۲۳ (COP28) اصلاحات اساسی در بخش تولید برق را که دوستداران محیط زیست امیدوار به تصویب و اجرای آن هستند، صورت نخواهد پذیرفت.
زغالسنگ همچنان در صدر
دادههای اندیشکده «Ember» نشان میدهد که در سطح جهانی، سهم زغالسنگ در تولید برق جهانی در هشت ماهه سال ۲۰۲۳، بیش از هر منبع تامین انرژی دیگری بوده است.
لازم به ذکر است که حدود ۳۶ درصد از برق جهانی تا ماه آگوست سال جاری میلادی، از طریق نیروگاههای مبتنی بر سوخت زغالسنگ تامین شد که سهم آن در تولید برق نسبت به مدت مشابه سال ۲۰۲۲ کمتر بوده است.
همچنین مقدار تولید برق با استفاده از سوخت زغالسنگ تا ماه آگوست ۲۰۲۳، به بالاترین میزان خود یعنی ۸۳۷٫۷ تراوات ساعت رسید که ۰٫۶ درصد نسبت به مدت مشابه سال ۲۰۲۲ و تقریبا ۷ درصد از مقدار کل تولید برق با استفاده از این سوخت طی ماههای ژانویه تا آگوست ۲۰۱۹ بیشتر بود.
مقدار تولید برق جهانی بر اساس منبع تامین آن
در واقع افزایش سهم استفاده از زغالسنگ به عنوان منبع تامین انرژی در سیستم تولید برق جهانی، در تضاد با پیشبینیهای انجام شده در راستای تعطیلی تدریجی نیروگاههای مبتنی بر سوختهای فسیلی در کشورهای غربی که در سالهای اخیر بر آن تاکید شده بود، است.
اگرچه سهم زغالسنگ در تولید برق در اروپا و آمریکای شمالی به ترتیب از ۱۶ و ۲۱ درصد در سال ۲۰۱۹، به حدود ۱۴ درصد در هر دوی این مناطق در سال جاری کاهش یافته است اما سهم زغالسنگ در تولید برق در آسیا طی مدت زمان مشابه، تا حد زیادی ثابت باقی مانده است و رقم آن حدود ۵۶ درصد را نشان میدهد.
علاوهبراین، متوسط مقدار تولید ماهانه برق از زغالسنگ در آسیا از حدود ۵۹۰ تراوات ساعت در سال ۲۰۱۹، به ۶۸۶ تراوات ساعت در سال جاری افزایش یافته که دلیل آن، روند صعودی استفاده از زغالسنگ در چین، هند و برخی کشورهای آسیایی دیگر است.
در این بین چین توانسته است سهم استفاده از زغالسنگ به منظور تولید برق خود را در سالهای اخیر از بیش از ۶۵ درصد در سال ۲۰۱۹، به کمتر از ۵۹ درصد در ماه اکتبر سال جاری میلادی کاهش دهد اما سهم استفاده از زغالسنگ در هند در نیروگاههای تولید برق، همچنان بالای ۷۰ درصد قرار دارد.
کشورهای اندونزی، فیلیپین و لهستان نیز بیش از نیمی از برق مورد نیاز خود را از زغالسنگ تامین میکنند. این بدان معناست که مصرف زغالسنگ در این کشورها به منظور تولید برق با وجود تلاشهای مقامات محلی برای محدود کردن استفاده از زغالسنگ، همانند آنچه در کشورهای دیگر انجام شده، چندان در کاهش مصرف زغالسنگ این سه کشور موثر نبوده است.
سهم گاز در تولید انرژی برق بر مدار صعودی
گاز طبیعی، بیشترین سهم در تولید برق جهانی را پس از زغالسنگ به خود اختصاص داده است. به طور کلی سهم کل گاز طبیعی در تولید برق در سال جاری میلادی، حدود ۲۲٫۶ درصد اعلام شده است.
مجموع مقدار تولید برق جهان از گاز طبیعی در ماه آگوست ۲۰۲۳، به بالاترین میزان خود یعنی ۶۳۰ تراوات ساعت رسید که دلیل عمده آن، به افزایش شدید تولید گاز در ایالات متحده آمریکا در فصل تابستان سال ۲۰۲۳ به علت روند صعودی حجم تقاضا برای سیستمهای تهویه مطبوع در نیمکره شمالی مربوط میشود.
همچنین تولید گاز در چین، به بالاترین میزان خود در سال ۲۰۲۳ رسید. دولت چین، علت این کار را جایگزینی سوخت زغالسنگ با سوخت گاز در برخی از مناطق این کشور اعلام کرد. با این حال، سهم استفاده از انرژی گاز در برخی کشورهای دیگر مانند آلمان، ژاپن و کرهجنوبی کمتر از مقدار ثبت شده در سالهای گذشته عنوان شد.
لازم به یادآوری است میزان مصرف گاز در سراسر قاره اروپا به دلیل رکود مداوم اقتصادی در فعالیتهای صنعتی به دنبال افزایش قیمتهای برق در سال ۲۰۲۲، با کاهش شدیدی همراه بود.
با این وجود، هرگونه بازیابی در فرایند تولید کارخانهها و صنایع سنگین تا سال ۲۰۲۴، مصرف گاز را در سراسر این قاره افزایش میدهد؛ حتی اگر تولیدکنندگان برق حجم عرضه برق مبتنی بر انرژیهای تجدیدپذیر مانند انرژی بادی و خورشیدی را افزایش دهند.
جایگزینی سوختهای فسیلی با انرژیهای تجدیدپذیر
میزان تولید برق از منابع تجدیدپذیر، با سرعتی تقریبا سه برابر نسبت به سوختهای فسیلی از سال ۲۰۱۹ در سراسر جهان افزایش یافته است. این مسئله نشاندهنده جایگزینی سوختهای فسیلی با انرژیهای تجدیدپذیر از سوی برخی از مصرفکنندگان انرژی است.
با این حال، بر اساس دادههای اندیشکده «Ember»، سهم تولید برق از انرژیهای پاک از کل فرایند تولید برق در جهان هنوز از میزان تعیین شده ۴۰ درصد برای دوره ماههای ژانویه تا آگوست عبور نکرده است. این مسئله نشان میدهد سوختهای فسیلی همچنان به عنوان منبع اصلی تولید برق در جهان به شمار میروند.
شرکتکنندگان در کنفرانس تغییرات اقلیمی سازمان ملل متحد در سال ۲۰۲۳ (COP28) امیدوارند جلسات برگزار شده در این نشست بر کاهش مصرف سوختهای فسیلی در تامین انرژی جهانی اثرگذار باشد اما به نظر میرسد راه درازی برای رسیدن به این هدف در پیش است و برگزاری کنفرانسهای سالهای آتی سازمان ملل در این رابطه تعیینکننده مسیر آن خواهد بود.
انتهای پیام//