کشورهای آفریقای جنوبی، برزیل و سوئد به ترتیب تامین‌کنندگان اصلی گندله جهانی طی سال‌های ۲۰۱۳ تا ۲۰۲۲ بوده‌اند. در سال ۲۰۲۲، حجم تجارت جهانی گندله نسبت به سال قبل از آن ۱۵ درصد کاهش یافت. سهم آفریقا به عنوان بزرگ‌ترین تامین‌کننده در این بازار طی سال ۲۰۲۲ برابر با ۲۴ درصد بود. بزرگ‌ترین واردکنندگان گندله در جهان کشورهای چین، آلمان، کانادا و ژاپن بودند. در سال ۲۰۲۲، تقاضا برای واردات گندله با کاهش همراه بود و بررسی‌ها نشان داد که تولید فولاد در کشورهای برتر واردکننده گندله جهان در سال ۲۰۲۲ کاهش یافت. این امر در کاهش حجم واردات گندله در این سال تاثیرگذار بود و به طور کلی طی سال‌های ۲۰۱۳ تا ۲۰۲۲ حجم تجارت جهانی گندله کاهش پیدا کرد.
به گزارش پایگاه خبری و تحلیلی «فلزات آنلاین» و به نقل از روابط عمومی شرکت مشاوره اقتصادی آرمان آتورپات، گندله سنگ‌آهن، گلوله‌های آهنی کوچک با قطر ۱۰ تا ۲۰ میلی‌متر هستند که برای تغذیه واحد‌های کوره بلند (BF) و احیای مستقیم (DRI) مورد استفاده قرار می‌گیرند. گندله سنگ آهن معمولا حاوی ۶۴ تا ۷۲ درصد آهن است که برای نتظیم خواص متالوژیکی آن با موادی مانند سنگ آهک، دولومیت و بنتونیت ترکیب می‌شود.
گندله سنگ‌آهن به عنوان ماده اولیه برای فولادسازی به جای کانه‌های آهن ریز‌دانه مورد استفاده قرار می‌گیرد. نرمه‌های سنگ‌آهن، در فرایند فولادسازی به روش کوره بلند و همچنین در کارخانه احیای مستقیم اختلال ایجاد می‌کنند؛ بنابراین نرمه‌های آهن را به صورت گندله در می‌آورند و به عنوان فرآورده میانی از معدن تا کوره‌های تولید آهن و فولاد در نظر می‌گیرند. صنعت فولادسازی با توجه به گسترش ساختمان‌سازی، رشد اقتصادی کشورها و رشد صنعت خودروسازی طی سال‌های آتی در حال رشد خواهد بود. با این وجود، عواملی مانند نوسانات قیمت سنگ‌آهن و در دسترس بودن محصولات جایگزین، احتمالا مانع رشد بازار گندله طی سال‌های آتی خواهند شد. از دیگر عوامل تاثیرگذار در تقاضای وارداتی گندله سنگ‌آهن در کشورهای مختلف، تغییرات در حجم تولید فولاد و تاسیس واحد‌های جدید گندله‌سازی است. در حوزه صادرات گندله سنگ‌آهن، کشورهای آفریقای جنوبی و برزیل حدودا نصف بازار تجارت جهانی را در دست دارند.
تجارت جهانی گندله سنگ‌آهن
تجارت جهانی گندله سنگ‌آهن طی سال‌های ۲۰۱۳ تا ۲۰۲۲، به طور میانگین سالانه بیش از ۱۷۵ میلیون تن بوده است. با توجه به نمودار یک، روند تجارت گندله آهن دنیا کاهشی بود و از بیش از ۱۸۶ میلیون تن در سال ۲۰۱۳، به حدود ۱۵۲ میلیون تن در سال ۲۰۲۲ کاهش یافت. تجارت گندله در سال ۲۰۲۲ نسبت به سال قبل از آن، ۱۵ درصد کاهش داشت که بیشترین افت در دوره مورد بررسی بود. بزرگ‌ترین صادرکنندگان گندله جهان در این دوره کشورهای آفریقای جنوبی، برزیل و سوئد بودند. حجم صادرات گندله سنگ‌آهن برزیل نسبت به دیگر صادرکنندگان این بازار کاهش بیشتری داشت و سهم برزیل در بازار تجارت جهانی گندله از ۲۵ درصد در سال ۲۰۱۳، به حدود ۱۳ درصد در سال ۲۰۲۲ افت پیدا کرد. سهم کشور آفریقای جنوبی به عنوان بزرگ‌ترین صادرکننده در این بازار طی سال ۲۰۲۲، برابر با ۲۴ درصد بود و طی این دوره تغییر زیادی نداشت.
با توجه به نمودار یک، سهم سایر کشورها به جز سه کشور اصلی از جمله آفریقای جنوبی، برزیل و سوئد در تامین گندله سنگ‌آهن طی این دوره افزایش یافت و از ۴۳ درصد در سال ۲۰۱۳، به ۵۲ درصد در سال ۲۰۲۲ رسید. یکی از کشورهایی که طی این دوره حجم صادرات گندله خود را افزایش داد، کشور هند بود. صادرات گندله سنگ‌آهن هند از یک میلیون و ۵۰۰ هزار تن در سال ۲۰۱۳، به بیش از هفت میلیون و ۵۰۰ هزار تن افزایش یافت. کشور هند در سال ۲۰۲۲، سهم ۵ درصدی در این بازار داشت و جزو ۱۰ کشور برتر تامین‌کننده گندله جهان قرار گرفت. بیشترین صادرات گندله کشور هند در سال ۲۰۲۰ ثبت شد که حدود ۱۴ میلیون تن بود.
واردکنندگان گندله آهن جهان
طی این دوره کشورهای چین، آلمان، ژاپن، کانادا و مصر، از جمله بزرگ‌ترین واردکنندگان گندله سنگ‌آهن در جهان بوده‌اند. با توجه به نمودار ۲، حدود ۵۳ درصد از سهم واردات جهانی گندله به سایر کشورهای واردکننده به جز پنج کشور برتر اختصاص داشت. بررسی‌ها نشان می‌دهد که حجم واردات گندله در سال ۲۰۲۲ نسبت به سال قبل از آن، ۹ درصد افت پیدا کرد. به طور کلی حجم واردات طی این دوره کاهشی بود و از ۱۲۸ میلیون تن در سال ۲۰۱۳، به ۹۹ میلیون تن در سال ۲۰۲۲ کاهش یافت.
واردات گندله چین به عنوان بزرگ‌ترین واردکننده در جهان طی این دوره نوسانی بود و در سال ۲۰۲۰، به بیشترین مقدار خود یعنی حدود ۴۵ میلیون تن رسید. از سال ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۲، روند واردات کاهشی شد و به ۱۶ میلیون تن در سال ۲۰۲۲ کاهش یافت. با توجه به بررسی‌های انجام شده، تولید فولاد چین در سال‌های ۲۰۲۱ و ۲۰۲۲ به ترتیب ۵ و ۳ درصد کاهش یافت. از این رو یکی از عوامل کاهش واردات گندله طی سالیان ۲۰۲۱ و ۲۰۲۲ به کشور چین به عنوان بزرگ‌ترین واردکننده گندله جهان را می‌توان کاهش تولید فولاد و افزایش قیمت گندله در این سال‌ها دانست. در سال ۲۰۲۲، حجم تولیدات فولاد در کشورهای دیگر واردکننده از جمله آلمان، کانادا و ژاپن نیز کاهش یافت. از این رو یکی از عوامل کاهش ۹ درصدی تقاضای وارداتی گندله می‌تواند به دلیل افت تولید فولاد توسط کشورهای برتر وارد کننده باشد.
تقاضا برای واردات گندله سنگ‌آهن طی دوره مورد بررسی با کاهش همراه بود. این مورد می‌تواند تحت تاثیر عوامل متعددی همچون کاهش تولید فولاد در کشورهای اصلی واردکننده گندله، افزایش قیمت گندله و محصولات جایگزین گندله در صنعت فولادسازی باشد. یکی از مصارف اصلی گندله، در تولید فولاد به روش کوره بلند است و سینتر، یکی از موادی است که امکان جایگزینی آن در این صنعت با گندله وجود دارد.
طبق بررسی‌های صورت گرفته مشخص شد که گرایش به معامله سنگ‌آهن به صورت دانه‌بندی و کنسانتره که عمده مصرف آن برای تولید سینتر است، طی سال‌های اخیر افزایش یافته و در مقابل حجم تجارت گندله کاهش یافته است. مصرف دیگر گندله تامین خوراک مورد نیاز جهت تولید آهن اسفنجی است. یکی از موارد جایگزین برای آهن اسفنجی، مصرف قراضه آهن در کوره‌های الکتریکی است. با توجه به این موارد امکان کاهش تقاضا برای واردات گندله سنگ آهن وجود دارد.
