بازار سیم و کابل ایران در سه ماهه نخست سال ۱۴۰۳ در مقایسه با سال گذشته رکود بیشتری را تجربه کرده و کاهش تقاضا در برخی صنایع مانند ساختمان‌سازی و پروژه‌های عمرانی، منجر به افت تولید و فروش محصولات شده است. همچنین بازار سیم و کابل تحت تاثیر عوامل مختلفی مانند کمبود نقدینگی در گردش، نوسانات قیمت مس و آلومینیوم و مشکلات ناشی از تحریم‌ها قرار گرفته‌ و دچار چالش‌ شده است. از این رو، این صنعت نتوانسته است بهبود خاصی را در حوزه صادرات داشته باشد و بازارهای جدیدی را در کشورهای دیگر کسب کند.

باید گفت که سرمایه‌گذاری‌های صورت‌ گرفته در صنعت سیم و کابل ایران نسبت به بازار مصرف آن، بیش از نیاز کشور به این محصولات است و تعداد واحدهایی که با تمام ظرفیت خود تولید می‌کنند، انگشت‌شمار و متاسفانه اکثر واحدها با ظرفیت کمی در حال تولید هستند. با توجه به عدم سرمایه‌گذاری سیاسی در این صنعت، صادرات سیم و کابل کشور نسبت به پتانسیل این صنعت قابل‌توجه نیست و با تغییر سیاست‌های دولتی و اعتماد به توانمندی این صنعت استراتژیک می‌توان ضمن جلوگیری از خام‌فروشی، چشم‌انداز روشنی برای صادرات و ارزآوری قابل‌توجه آن متصور شد. اگرچه سرمایه‌گذاری در مواد اولیه به‌ویژه پلیمرهای تخصصی در چند سال اخیر بسیار جدی گرفته شده است اما همچنان نیاز به واردات برخی مواد اولیه و محصولات خاص مانند پلیمرهای مهندسی وجود دارد.

با توجه به کاهش تقاضای داخلی، توسعه بازارهای صادراتی سیم و کابل می‌تواند نقش حیاتی در پایداری و رشد این صنعت ایفا کند. ارزیابی وضعیت بازارهای خارجی نشان می‌دهد که ایران ظرفیت بالایی برای صادرات سیم و کابل به کشورهای همسایه و بازارهای جهانی دارد. کشورهای همسایه مانند عراق، افغانستان، پاکستان و همچنین سوریه از جمله بازارهای اصلی هدف صادرات سیم و کابل ایران هستند زیرا این کشورها به دلیل نیاز به بازسازی و توسعه زیرساخت‌های خود، تقاضای بالایی برای محصولات سیم و کابل دارند. تولیدکنندگان ایرانی در سال‌های اخیر در مسیر بهبود کیفیت و رعایت استانداردهای بین‌المللی در تولیدات خود حرکت کرده‌اند که این امر می‌تواند باعث افزایش رقابت‌پذیری، جذب مشتریان خارجی و افزایش صادرات شود اما همان‌طور که پیش‌تر مطرح شد، نبود سرمایه‌‌گذاری سیاسی در این خصوص صنعت سیم و کابل را دچار چالش جدی کرده است.

از سوی دیگر تحریم‌های اقتصادی و مالی باعث محدودیت در دسترسی به مواد اولیه، تجهیزات مدرن و بازارهای بین‌المللی شده است که این مسئله افزایش هزینه‌ها و کاهش توان رقابتی محصولات ایرانی در بازارهای خارجی را در پی دارد. همچنین مشکلات بانکی و نقل و انتقالات مالی به دلیل تحریم‌ها و محدودیت‌های بین‌المللی، باعث کاهش سرعت و کارایی معاملات تجاری و صادراتی می‌شود. استفاده از فناوری‌های قدیمی و دسترسی نداشتن به تجهیزات مدرن می‌تواند سبب کاهش کیفیت محصولات و افزایش هزینه‌های تولید شود و توان رقابتی تولیدکنندگان داخلی را در برابر رقبای بین‌المللی کاهش دهد. از این رو، دولت و بخش خصوصی باید سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های صادراتی و کاهش موانع تجاری را با هدف تسهیل صادرات در دستور کار خود قرار دهند.

یکی از موارد دیگری که متاسفانه در صنعت سیم و کابل تاثیر منفی می‌گذارد، نوسانات اقتصادی داخلی و نبود ثبات اقتصادی در کشور است که امکان برنامه‌ریزی‌های مالی و سرمایه‌گذاری توسط این صنایع را دشوار کرده و کمبود نقدینگی و عدم حمایت‌های دولتی و بانکی نیز مزید بر علت شده است. علی‌رغم اینکه صنعت سیم و کابل یکی از مهم‌ترین مصرف‌کنندگان مس کشور به شمار می‌آید اما صنعت مس کشور اولویت و ترجیح خود را بر صادرات محصولات نیمه‌ساخته قرار داده است. نکته جالب اینجاست که این ترجیح ظالمانه در بسیاری مواقع قیمت تمام شده کاتد و مفتول مسی را برای مشتری خارجی از قیمت دستوری داخلی کمتر و به صرفه‌تر می‌کند. همین امر باعث توانمندی بیشتر تولیدکننده خارجی به عنوان مثال در کشور ترکیه می‌شود که ضمن سیاست‌گذاری درست و حمایت‌های دولتی خود، بازار کشورهای همسایه و چه بسا اروپا را تحت تاثیر قرار داده و امکان صادرات را از تولیدکننده ایرانی گرفته‌ است.

امروز مشاهده می‌شود که صنعت سیم و کابل هندوستان با رشد چشمگیری مواجه است و پیش‌بینی می‌شود که نرخ رشد سالانه این صنعت از حدود ۱۵ درصد به دو برابر تا سال ۲۸_۲۰۲۷ افزایش یابد. صنعت سیم و کابل ترکیه نیز در حال توسعه است و از موقعیت استراتژیک و پایگاه تولیدی قدرتمندی بهره می‌برد. ترکیه به عنوان یک کشور صادرات‌محور با قیمت‌های رقابتی، نقش مهمی در بازار منطقه‌ای ایفا می‌کند. عربستان سعودی با سرمایه‌گذاری‌های گسترده در پروژه‌های زیرساختی و ساخت‌وساز به عنوان بخشی از برنامه چشم‌انداز ۲۰۳۰، تقاضای زیادی برای محصولات سیم و کابل ایجاد کرده است.

مقایسه صنعت سیم و کابل ایران با کشورهای همسایه نیاز به بحث و بررسی بیشتری توسط کارشناسان دارد تا بتوان با ریشه‌یابی مشکل به نتیجه مناسبی برای توانمندسازی صادراتی این صنعت رسید اما در حال حاضر صنعت سیم و کابل کشور با چالش‌هایی مانند تحریم‌های اقتصادی مواجه است که دسترسی به فناوری‌های پیشرفته تولید و مبادلات بانکی را محدود می‌کند. با این حال، ایران دارای ظرفیت تولید داخلی قابل‌توجهی است که دولت می‌تواند با حمایت‌های برنامه‌ریزی شده و هدفمند مانند ارائه قیمت مناسب کاتد و مفتول مسی و یا کاهش مالیات و مشوق‌های صادراتی، این صنعت را به جایگاه واقعی خود در اقتصاد ایران نزدیک کند.

انتهای پیام//