فعالیت آخرین نیروگاه مبتنی بر سوخت زغال‌سنگ بریتانیا واقع در ۱۰۰ مایلی شمال لندن با نام «Ratcliffe-on-Soar»، روز دوشنبه ۳۰ سپتامبر ۲۰۲۴ متوقف شد و بر همین اساس اتکای بریتانیا به زغال‌سنگ برای تامین انرژی پایان یافت. لازم به ذکر است که فعالیت نیروگاه سوخت مذکور برای همیشه متوقف شده است و فرایندی موقت نخواهد بود.

به گزارش پایگاه خبری و تحلیلی «فلزات‌آنلاین» و به‌ نقل از روزنامه نیویورک تایمز، این اقدام گامی بلند در بریتانیا به سمت گذار به انرژی‌های تجدیدپذیر است. گفتنی است بریتانیا اولین کشوری بود که از زغال‌سنگ در حجم بالا در صنایع تولیدی مانند فولاد و شیشه استفاده کرد. بریتانیا از زغال‌سنگ در مقیاس گسترده به عنوان سوخت ماشین‌آلات کارخانه‌های نساجی، لکوموتیوهای بخش راه‌آهن و تامین گرمای بخش خانگی و بیش از همه در تولید برق استفاده می‌کرد.

نیروگاه برق از زغال‌سنگ «Ratcliffe-on-Soar» بیش از سه چهارم تولید برق بریتانیا را تا اوایل دهه ۱۹۹۰ تامین می‌کرد. به نظر می‌رسد در حال حاضر بریتانیا تصمیم گرفته است در اقدامی پیش‌دستانه و سریع‌تر از دیگر کشورهای بزرگ صنعتی، اتکای خود به استفاده از زغال‌سنگ را کاهش دهد.

سهم بیش از یک درصدی زغال‌‎سنگ در تولید برق بریتانیا

سهم استفاده از زغال‌سنگ در تولید برق بریتانیا در سال ۲۰۲۴، حدود ۱٫۳ درصد از برق بریتانیا اعلام شد که نسبت به رقم اعلام شده برای تولید برق از نیروگاه‌های گازی و نیروگاه‌های بادی اندکی بیشتر بود. به نظر می‌رسد تعداد کمی از شهروندان بریتانیا از توقف دائمی فعالیت در نیروگاه «Ratcliffe-on-Soar» اظهار ناراحتی کرده‌اند.

لازم به ذکر است که تولید انرژی از زغال‌سنگ، بزرگ‌ترین منبع انتشار گازهای گلخانه‌ای جهانی به شمار می‌رود و استفاده از آن موجب تشدید بحران اقلیمی شده است. با این حال، ابراز ناراحتی شماری از شهروندان بریتانیا از تعطیلی نیروگاه مذکور به عنوان یکی از نوستالژی‌های صنعت برق این کشور را می‌توان قابل‌درک دانست.

اگرچه به نظر می‌رسد بریتانیا در تصمیم خود به منظور قطع وابستگی به استفاده از زغال‌سنگ در صنایع مختلف جدی است. یکی از عواقبی که این اقدام ممکن است به دنبال داشته باشد، افزایش هزینه انرژی و کاهش ظرفیت تولید در صنایع مختلف بریتانیا است.

ناگفته نماند گذار به انرژی‌های تجدیدپذیر که در حال تبدیل شدن به یک ترند جهانی میان کشورهای جهان به خصوص در کشورهای صنعتی است، مزایای بسیاری را به همراه خواهد داشت و بریتانیا نیز از این مزایا می‌تواند در جهت کاهش عواقب اقدام خود در راستای توقف استفاده از زغال‌سنگ بهره‌برداری کند. بخشی از اصرار بریتانیا به کنار گذاشتن زغال‌سنگ را می‌توان تا حدی زیادی به ضرب‌الاجل ارائه شده توسط دولت جدید به رهبری حزب کارگر بریتانیا برای دستیابی به تولید برق با برایند انتشار کربن صفر تا سال ۲۰۳۰ نسبت داد.

در همین راستا، می‌توان بیان کرد که بر خلاف کشورهای اسکاندیناوی، بریتانیا به اندازه کافی نیروگاه برق‌‌آبی و سدهای مورد نیاز برای تامین سوخت آن را در جهت تولید برق در اختیار ندارد و ظرفیت تولید برق از نیروگاه‌های هسته‌ای این کشور کفاف تامین برق بریتانیا را نخواهد داد.

کمیته تغییراتی اقلیم به عنوان یک نهاد دولتی که سیاست‌های زیست‌محیطی در بریتانیا را بررسی می‌کند، هشدار داد که این کشور در تحقق هدف‌گذاری‌های تدوین شده در گذار به انرژی‌های تجدیدپذیر تا سال ۲۰۳۵ ناکام خواهد ماند؛ البته بخشی از این مشکل را می‌توان به نبود زیرساخت‌های مورد نیاز و کافی در جهت نصب سیستم‌های مبتنی بر منابع انرژی تجدیدپذیر مانند انرژی باد و خورشید مرتبط دانست.

همچنین در حال حاضر بیشتر خطوط انتقال برق فشار قوی بریتانیا به جای توربین‌های بادی مستقر در دریای شمال، هنوز به نیروگاه‌های برق بزرگی مانند نیروگاه «Ratcliffe-on-Soar» متصل هستند. علاوه‌براین، ساکنان مناطق روستایی در شرق انگلستان در برابر تلاش‌های دولت این کشور به منظور ایجاد خطوط انتقال برق از انرژی‌های تجدیدپذیر مورد نیاز شهرهای بزرگ بریتانیا مقاومت می‌کنند. به علاوه، باید مشکل اصلی در این رابطه را نبود فناوری‌های لازم برای انجام این کار عنوان کرد.

این بدان معناست که هنوز ابزارهای مختلف مورد نیاز برای ذخیره انرژی از جمله هیدروژن به منظور تامین برق در زمانی که امکان استفاده از انرژی خورشیدی و بادی فراهم نیست، هنوز در مرحله تولید انبوه قرار نداشته و هزینه بسیاری بالایی دارند. آنچه مسلم بوده، این است که رسیدن به ضرب‌الاجل دستیابی به تولید برق با برایند انتشار کربن صفر تا سال ۲۰۳۰ تنها در صورتی اتفاق می‌افتد که کشور دیگری مانند چین فناوری‌های لازم برای این کار را در اختیار بریتانیا قرار دهد و دولت بریتانیا نیز سرمایه‌گذاری زیادی برای دستیابی به اهداف تدوین شده اختصاص دهد که با در نظر گرفتن شرایط فعلی این کشور چنین احتمالی بعید به نظر می‌رسد.

تجربه تلخ بریتانیا در دهه ۱۹۷۰ 

در غیاب زیرساخت‌های لازم و فناوری جدید برای استفاده از سیستم‌های خورشیدی و بادی، گذار به انرژی‌های تجدیدپذیر در صنعت برق ممکن است شبکه ملی برق بریتانیا را در خطر قطعی برق متناوب قرار دهد. آخرین باری که بریتانیا با کمبود شدید انرژی و قطع گسترده برق مواجه شد، در دهه ۱۹۷۰ اتفاق افتاد که در آن زمان دولت بریتانیا در حال کشمکش با  تولیدکنندگان زغال‌سنگ بود. این منازعات در پایان منجر به اعلام وضعیت اضطراری در بریتانیا و سقوط دولت وقت شد.

در حال حاضر اکثر شهروندان بریتانیا موافق گذار به انرژی‌های تجدیدپذیر هستند. با این حال، این نگرش ممکن است در شرایط بحرانی تغییر کند. در حال حاضر به دلیل گذار به استفاده از زغال‌سنگ به سوخت گاز و وضع مالیات‌ها و تدوین مقررات زیست‌محیطی جدید، در حال حاضر هزینه انرژی در بریتانیا نسبت به دیگر کشورهای صنعتی افزایش بیشتری را تجربه کرده است.

لازم به یادآوری است که پس از تهاجم روسیه به عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده گاز جهان به اوکراین و تخریب عظیم‌ترین خط لوله انتقال گاز به اروپا ، قیمت سوخت به صورت تصاعدی افزایش یافت و این مسئله باعث شد روند تولید در بریتانیا تحت فشار مضاعفی قرار بگیرد.

واقعیت امر این است که بریتانیا علاوه بر قطع وابستگی خود به زغال‌سنگ، باید استفاده از سوخت‌های فسیلی را نیز کنار بگذارد زیرا بریتانیا به منظور واردات بخشی از برق مورد نیاز خود به خطوط انتقالی متکی است که بخشی از آن‌ها از سوخت‌های فسیلی تولید شده‌اند. یکی از اعضای دولت بریتانیا اخیرا اعلام کرد که بریتانیا فعلا باید برای تامین بخشی از نیاز خود به برق به نیروگاه یورکشایر که سابقا از سوخت زغال‌سنگ استفاده می‌کرد، تکیه کند.

نیروگاه مذکور که چندین سال پس از نیروگاه «Ratcliffe-on-Soar» ساخته شد، در حال حاضر به جای زغال‌سنگ از گلوله‌های سوختی (تولید شده از مواد آلی فشرده و یا زیست‌توده) برای تولید برق استفاده می‌کند. در همین راستا، اگرچه استفاده از گلوله‌های سوختی مقدار زیادی از دی‌اکسید کربن و سایر آلاینده‌های جوی را وارد جو زمین می‌کند اما با این حال دولت بریتانیا کربن تولیدی از این سوخت زیستی را صفر اعلام کرده است.

اقدام دولت بریتانیا در کنار گذاشتن زغال‌سنگ می‌تواند سنگ محکی برای این کشور صنعتی در مواجهه با مشکلاتی مانند عواقب توقف استفاده از سوخت‌های فسیلی در صنعت برق و افزایش هزینه‌های تولید انرژی باشد؛ اگرچه نباید به دستیابی به نتایج اقدام دولت بریتانیا بدبین بود اما باید یادآور شد که دولت این کشور سابقه‌ای طولانی در تاریخ در خصوص اصرار بر رسیدن به نتیجه وعده‌های ارائه شده در کارنامه خود دارد.

در واقع بریتانیا با کنار گذاشتن زغال‌سنگ می‌تواند به دیگر کشورهای جهان نشان دهد که چگونه می‌توان اتکا به سایر سوخت‌های فسیلی را کاهش داد.

انتهای پیام//