روز دوشنبه ۳۰ مهر ماه، جلسه هم‌اندیشی نخبگان صنعت فولاد ایران با حضور مدیران عامل و هیئت مدیره شرکت‌های فولادی و انجمن آهن و فولاد در حاشیه نمایشگاه سمپوزیوم فولاد ۱۴۰۳ با محوریت راهکارهای مشارکت‌محور برای حل مسائل روز صنعت فولاد برگزار شد.
به گزارش پایگاه خبری و تحلیلی «فلزات‌آنلاین» و به نقل از روابط عمومی شرکت فولاد حوزستان، سید رسول خلیفه سلطان، عضو هیئت مدیره انجمن آهن و فولاد در این جلسه اظهار داشت: ایران باید حداقل ۳۴ میلیون تن سالانه تولید فولاد داشته باشد که اگر این محقق می‌شد، از بسیاری کشورها پیشی می‌گرفتیم اما با وجود کاهش تولید فولاد در ایران، تنها برنامه‌ای که تا افق ۱۴۰۴ توانسته به فعالیت برسد، زنجیره فولاد و معدن بوده است. ایران بزرگ‌ترین تولیدکننده آهن اسفنجی گازی در دنیا است و جزو ۱۵ صادرکننده برتر جهان به حساب می‌آید اما مشکلات زیاد در مسیر تولید، صادرات و واردات ایران را زمین‌گیر کرده است. به طور مثال، امسال در سه ماهه دوم تولید نسبت به سه ماهه اول کاهش پیدا کرده است و ۶ ماهه دوم نسبت به ۶ ماهه اول روند کاهشی خواهد داشت.
وی مطرح کرد: در مسیر صادرات، تغییر و نوسان ارز نیمایی و دستورالعمل‌های خلق‌الساعه و ایرادات در سامانه قیمت‌گذاری و تامین ارز نیمایی موجب شده که صادرات با بحران روبه‌رو شود و نیاز است نرخ ارز درست شود؛ همچنین نیاز به اصلاح بازار داخل داریم. با وجود احساس نیاز بازار داخلی، مسائل بورس و بازار بورس کالا موجب کند شدن روند عرضه و تقاضا شده که در مسئله تولید و عرضه و تامین ورق در بورس چالش ایجاد شده است. صادرات اسلب و رقابت با چین و ترکیه و پیشروی این کشورها از ایران می‌تواند مسئله‌ساز شود و از این رو امید است با همراهی شرکت‌های فولادی و ایجاد مسیر توسط مسئولان، چالش‌ها هموار شود.
امین ابراهیمی، مدیرعامل شرکت فولادخوزستان در این جلسه بیان کرد: صنعت فولاد به عنوان یکی از صنایع حیاتی، نزدیک ۵ درصد سهم تولید ناخالص داخلی و ۱۶ درصد بازار سرمایه ایران را دارد و رشد و توسعه آن امروز به ۴۹ میلیون تن رسیده است؛ در حالی که سایر صنایع از جمله برق، گاز، راه و… همچون فولاد عمل نکرده و عقب‌ماندگی آن تاثیر منفی بر صنعت فولاد داشته است. حاشیه سود صنعت فولاد کشور امروز به زیر ۱۰ درصد رسیده که درآمد و هزینه دو مولفه مهم آن است و با سیاست‌های داخلی و خارجی و تاثیر قیمت‌های جهانی و بحث ارز و اتفاق‌هایی که در حوزه ارز و به ویژه ارز نیمایی افتاده، تاثیر مستقیم دارد. هزینه‌ها یک روند افزایشی ۴۹ درصدی داشته است که این نشان از وضعیت وخیم صنعت فولاد دارد، امروز قیمت تمام شده فولاد نزدیک ۲۰ تومان است و روند قیمت تمام شده شمش و اسلب موجب ضرر و زیان بوده و سودی که انتظار می‌رفت محقق نشده و باید مشکلات انرژی (در تابستان برق و در زمستان گاز) را در نظر گرفت؛ چراکه تاثیر چالش انرژی خود، موجب مسئله در روند صنعت فولاد است.
وی خاطرنشان کرد: امروزه اقتصاد خطی در صنعت فولاد به‌کار می‌رود که باید به سمت اقتصاد چرخشی برویم و یکی از بحث‌ها و چالش‌های مهم در فولاد می‌تواند همین مسئله باشد. مسائل حکومتی و بخشنامه‌ها و دستورالعمل‌های خلق‌الساعه شرایط کسب‌وکار را با مشکل مواجه می‌کند و نیاز است که به حداقل برسد.
ابراهیمی یادآور شد: صنعت فولاد پتانسیل ارزآوری ۲۵ درصدی دارد و نیاز است زیرساخت‌ها تقویت و چالش‌های پیش رو رفع شود.
عباس نجفی‌زاده، رئیس انجمن آهن و فولاد ایران در این نشست عنوان کرد: در صنعت فولاد امکانات و چالش‌هایی داریم که برخی موقتی هستند و نیاز به راهکار موقتی دارند اما برای رفع اساسی آن نیاز به راهکارهای آینده‌نگرانه است و تولید فولاد سبز و رسیدن به فولاد سبز نیاز به راهکارهای بلندمدت دارد. فولاد یک صنعت پایه است که موجب رشد سایر صنایع دیگر می‌شود و چالش‌های انرژی اعم از برق و گاز این صنعت را با مشکلات دوچندان زیرساختی روبه‌رو کرده است.
وی اضافه کرد: ظرفیت تولید فولاد سال ۲۰۲۳ در ایران ۵۸ میلیون تن اعلام شده است و ترکیه ۳۳.۷ میلیون تن تولید کرده و ظرفیت ۵۴ میلیون تنی دارد؛ از نظر ظرفیت معدنی نیز استرالیا اول و ایران هشتم است و ۳.۵ میلیون تن ظرفیت سنگ آهن دارد. ایران نیاز دارد از تکنولوژی‌های جدید برای بهره‌وری بیشتر استفاده کند و راهکارهای علمی را پیش گیرد.
امیر علی‌قلی‌زاده، مدیرکل دفتر صنایع معدنی وزارت صمت در این جلسه گفت: ازدیاد بخشنامه‌ها که یکی از چالش‌های صنعت فولاد است، باید مورد بررسی قرار گیرد و برخی از آن‌ها باطل شود. بخشنامه‌ها در حوزه صنعت و معدن و کشور جمع‌آوری شده است و با دستور مسئولان یک برنامه کلی صنعت و معدن ارائه خواهد شد و از بخشنامه خلق‌الساعه پیش‌گیری می‌شود.
وی تصریح کرد: تامین سرمایه در گردش و تامین مواد اولیه، ظرفیت کاذب ایجاد کرده و مراحل پیاپی آن نیازمند بررسی است. ظرفیت‌های کاذبی ایجاد شده که نیازمند رفع آن بوده و در حال حاضر مشغول پایش مجوزهای کسب شده هستیم که این پایش به راهبردی کردن ظرفیت‌سازی‌ها کمک می‌کند.
علی‌قلی‌زاده تاکید کرد: فولاد سبز در ایران با وجود آهن اسفنجی مناسب، شرایط خوبی می‌تواند داشته باشد که در راستای مارکت جهانی باید بتوانیم جایگاه خود را ایجاد و برنامه‌های راهبردی و آینده‌نگر را مطرح کنیم. چالش انرژی گاز و برق و بهینه‌سازی نهاده‌های گازی را باید در کنار کمبود انرژی‌ها در نظر بگیریم. چالش ارزی از خرداد ماه مورد پیگیری قرار گرفته است و در حال حاضر یک هزار و ۸۰۶ شرکت کتاژی برای صادرات معرفی شده‌اند و در هفته آینده لیست دو هزار و ۷۰۰ شرکت به بانک مرکزی اعلام خواهیم کرد. ظرفیت صادرات شرکت‌ها ۱۰۰ درصد باز شده و توافق‌های اولیه برای صادرات و تعاملات در همه زمینه‌ها حتی تامین ماشین‌آلات معدنی برای کتاژ‌های موجود شرکت‌ها ایجاد شده است. امید است با هم‌اندیشی و همراهی فولادی‌ها با بخش دولتی بتوانیم موانع پیش رو را به حداقل ممکن برسانیم.
خداداد غریب‌پور، مدیرعامل صندوق بازنشستگی کارکنان بانک‌های کشور در این نشست عنوان کرد: ما باید به سوی صادرات محصولات با ارزش افزوده بالا حرکت کنیم.
وی یادآور شد: ارزش ذاتی شرکت فولاد خوزستان ۴۵ همت است. روز به روز ارز نیمایی که در حال حاضر ۴۸۰ هزار ریال است، فاصله خود را با ارزش بازار کم می‌کند. کشور باید رویکرد درازمدت داشته باشد. در مقابل ۲. ۴۹ میلیون تن صادرات، یک میلیون تن واردات وجود دارد؛ این بدان معناست که محصولات با ارزش افزوده بالا وارد کرده و محصولات با ارزش افزوده پایین صادر می‌کنیم؛ این در حالی است که باید به سوی صادرات محصول با ارزش افزوده بالا حرکت کنیم. ما در سه ماهه نخست سال جاری، دو میلیون و ۹۰۰ هزار تن صادر کرده‌ایم و برای تشویق صادرات، باید نرخ ارز نیمایی افزایش یابد زیرا تراز ارزی کشور را بهبود بخشیده و همچنین ارز مورد نیاز کشور را تامین می‌کند.
غریب‌پور تصریح کرد: یکی از حاشیه‌های سود، نرخ تامین مالی است و زمانی که حاشیه سود کم شود، سرمایه‌گذاری نیز کاهش می‌یابد.
مدیرعامل صندوق بازنشستگی کارکنان بانک‌های کشور با پیشنهاد تشکیل شورای عالی سرمایه‌گذاری در کشور، گفت: خوب است که تامین مالی در کشور زیر نظر شورایی به نام شورای عالی سرمایه‌گذاری انجام شود. در بسیاری از کشورها تامین مالی را بانک‌ها انجام می‌دهند. در حال حاضر ۸۸ درصد اوراق تامین مالی در اختیار بانک‌ها و ۱۲ درصد از محل بازار سرمایه است.
وی تاکید کرد: این کشور برای رشد اقتصادی و عدالت اجتماعی نیاز به سرمایه‌گذاری دارد؛ این ظرفیت به طور علمی، فنی و تکنولوژی انجام شده است. با نگاهی متوازن به امر سرمایه‌گذاری و بازرگانی، تولید و عرضه فولاد در بازار جهانی نیاز به بازبینی دارد. ما جایگاه دهم در تولید فولاد و جایگاه نوزدهم در مصرف فولاد در دنیا را دارا هستیم؛ به قولی، نصف صادرات مواد معدنی کشور فولاد است.
مدیرعامل صندوق بازنشستگی کارکنان بانک‌های کشور اظهار داست: باید هماهنگی میان تولید کنندگان و مسئولان مرتبط با تولید فولاد در کشور، نظام بانکی و نرخ‌های بازار به وجود بیاید تا شاهد یک نشاط در صنعت فولاد کشور باشیم.
وی در پایان با اشاره به اصلاح نرخ ارز نیمایی، خاطرنشان کرد: امیدواریم در آینده نزدیک شاهد رونق بازار آهن و فولاد در کشور باشیم.
انتهای پیام//
