مطالعات گـروه مـس شـرکت فلـزات و مـواد نشـان میدهـد که ایـران طی سـالهای گذشـته، بـه عنـوان صادرکننـده مفتول مسـی در جهـان یا خاورمیانه محسـوب نمیشـد. امـا وجـود ظرفیـت ۷۰۰ هـزار تنـی مفتـول مسـی در کشـور و برنامههای افزایـش قابل توجه تولید کاتد مسـی تا سـطح ۴۵۰ هزار تن در سـال، سـبب ایجاد شـرایط رشـد تولید ایـن نیمهسـاخته مسـی در کشـور میشـود.
در این صورت، ایـران نیز میتوانـد در عرصه بازارهای بینالمللی مفتول، به ویژه خاورمیانه، نقش پررنگی ایفا کند ایــران اگرچــه حجــم تولیــد مفتــول مســی قابـل توجهـی دارد، امـا ایـن حجـم تولیـد بـه میـزان مصـرف تعییـن میشـود.
به طـوری کـه ظرفیـت تولیـد مفتـول مسـی ایـران بـر اسـاس آخریـن آمـار وزارت صنعـت، معـدن و تجـارت حدود ۷۰۰ هزار تن در سـال اسـت، ولی سالانه بـه طـور متوسـط، ۱۲۰ هـزار تن مفتول مسـی در ایـن کشـور تولیـد میشـود کـه ایـن رقـم برابـر بـا میزان تقاضای داخلی این محصول است.
بـا ایـن وجـود، صـادرات کمـی نیـز از ایـران طـی ۸ سـال اخیـر صـورت گرفته اسـت. نمودار ۱ آمــار صــادرات مفتــول مســی ایــران را بــرای سالهای ۲۰۱۲ تا ،۲۰۱۶ به تصویر میکشد. همانطـور کـه در نمـودار مشـاهده میشـود، رونــد صــادرات مفتــول مســی ایــران در سـالهای ۲۰۰۹ تـا ،۲۰۱۱ افزایشـی بـود و انتظـار میرفــت کــه بــا چنیــن صعــودی بــه یکــی از صادرکننـدگان مفتـول مسـی در منطقـه تبدیـل شـود.
تشـدید تحریمهـای بینالمللـی از سـوی سـازمان ملـل متحـد، اتحادیـه اروپـا و ایالات متحــده آمریــکا، ســبب شــد تــا موانــع بزرگــی نظیــر عــدم امــکان نقــل و انتقالات بانکـی، سـایه سـیاه خـود را بـر سـر تجـارت ایران بیافکنـد.
بررسـی ترکیـب مشـتریان صـادرات مفتـول مسـی ایـران طـی ایـن ۸ سـال مشـخص کــرد کــه در مجمــوع ۱۳ کشــور خریــدار ایــن نیمه ساخته مسی از ایران بودند.
عربـی، هنـد، عربسـتان سـعودی و عـراق نیز هر یـک در ۲ سـال، خریـدار ایـن محصـول از ایـران بودنــد. طــی ۲ ســال اخیــر، ترکیــه و هنــد بــا متوسـط سـهم بـه ترتیـب ۶۲٫۴ و ۲۸٫۹ درصـد، مهمتریــن خریــداران مفتــول مســی ایــران بودنــد.
بیشــترین میــزان مفتــول مســی در ســالهای ۲۰۰۹ تــا ۲۰۱۱ و طــی دوره تشــدید تحریمهـای بینالمللـی در سـال ۲۰۱۴ از ایـران خــارج شــدند. گفتنــی اســت کــه حجــم صــادرات مفتــول مســی ایــران، میــزان قابــل توجهــی را تشــکیل نمیدهــد.
از ایــن رو، حجــم خریــد مشــتریان خارجــی کشــور در مقایســه بــا مشــتریان داخلــی کــه عمدتــا تولیدکننــدگان ســیم و کابــل هســتند، رقــم قابل توجهی نیست.
با اینکه ایران در رسته صادرکنندگان مطرح مفتـول مسـی در جهـان و حتـی در منطقـه خاورمیانـه محسـوب نمیشـود، امـا برنامههای آتـی صنعـت مس کشـور به گونـهای طرحریزی شـدند کـه تولیـد مـس تصفیـه شـده بـه سـوی هـدف ۴۵۰ هـزار تـن در سـال قـدم بـردارد.
ایـن در حالـی اسـت کـه صنعـت پاییندسـت مـس کشـور، دارای ظرفیـت حـدودا ۷۳۲ هـزار تنی مفتول مسی است. بــا توجــه بــه ســرمایهگذاریهای موجــود در بخـش مفتـول و افزایـش تولیـد کاتـد مسـی در کشــور، احتمــال رشــد تولیــد ایــن نیمهســاخته وجــود دارد.
در صورتــی کــه تقاضــای مفتــول مســی ایــران، همــگام بــا تولیـد آن رشـد پیـدا نکنـد، طبعـا ایـران یکـی از مهمتریـن صادرکننـدگان مفتـول مسـی در منطقه خواهد شد.