تکنولوژیها نه تنها بصورت منفرد توسط متخصصان و کاربران به مرور زمان تکامل مییابند و بهینه میشوند بلکه با ادغام و پیوند با تکنولوژیهای دیگر موجب خلق دستاوردهای خارقالعادهای میشوند.
یکی از تکنولوژیهایی که در صنایع مختلف همراه با تکنولوژیهای دیگر بهکار گرفته شده و دستاوردهای مهمی را ایجاد کرده تکنولوژی اطلاعات و ارتباطات است که درمسیر تکامل خود و ادغام با دیگر تکنولوژیها توانسته است تحولات مهمی را خلق نماید.
در این نوشتار اختصارا روند تکامل تکنولوژی اطلاعات و ارتباطات و سپس تکامل تکنولوژی تولید فولاد و اثرات بکارگیری تکنولوژی اطلاعات و ارتباطات در کورههای تولید فولاد پرداخته خواهد شد. استفاده از تکنولوژی اطلاعات و ارتباطات در صنعت فولاد بهویژه در کورههای جدید فولادی بسیار مهم و حاوی دستاورهای مهمی است که چشمانداز درخشان و تحولات شگرفی را در آینده نوید میدهد.
روند تکامل تکنولوژی ارتباطات و اطلاعات از علایمی چون آتش و دود، طبل قبیلهای تا تلگراف و تلفنهای ثابت و بیسیم، رادیو و تلویزیون، کامپیوتر، اینترنت و موبایلهای هوشمند و ادغام آنها موجب پیدایش تکنولوژیی شده است که متن، تصویر، عکس و گراف با رنگهای متنوع و … همه در یک تکنولوژی قابل ضبط و انتقال هستند.
در مراحل اولیه پیدایش این تکنولوژیها برای استفاده از تلفن و تلگراف محدودیت زمانی و مکانی وجود داشت. استفادهکنندگان مجبور بودند به مراکز خاص مانند تلگرافخانه یا تلفنخانه برای برقراری ارتباط و استفاده مراجعه کنند.
با پیشرفت این تکنولوژیها استفاده از تلفن و تلویزیون در خانهها امکانپذیر شد و بعد از آن با ظهور موبایل امکان استفاده از همه امکانات فناوریهای اطلاعات و ارتباطات در هر مکانی و در هر زمانی فراهم آمد و ارتباطهای نقطهبهنقطه شکل گرفت. تکامل این تکنولوژیها مرگ فاصلهها را در پی داشت و ارتباطات هر لحظه و هر مکان با انواع صور آن شامل سمعی و بصری نوشتاری بهصورت «online» در طول روز و شب بهصورت بیوقفه امکانپذیر شد.
روند تحوالت کورههای فولادی در تولید فولادی تا ابتدای انقلاب صنعتی ۱۷۶۰ میلادی از کورههای دستی استفاده میشد. البته بهتدریج تغییراتی در کورههای فولادسازی اولیه صورت گرفت. در ۱۸۲۸ با ابداع «blast Hot» توسط جیمز بیموت نلسون تحولات مهمی در تولید آهن پدید آمد. در دهه ۱۸۳۰ نیز پیشرفتهایی صورت گرفت و زغال کک بهعنوان سوخت، جایگزین هیزم و زغال شد که صرفهجوییهای مهم و مزایای زیادی درپی داشت.
به عقیده بسیاری ابداع کوره و “روش بسمر” برای تولید فولاد در دهه ۱۸۵۰ موجب شروع انقلاب صنعتی دوم ۱۹۴۱ – ۱۸۶۷ شد. با اثرات حاصل از عصر الکتریسیته و تحولات ایجاد شده، اتوماتیک شدن بخشهایی از فولادسازیها و پنل کورهها فراهم شد. تقریبا از سال ۲۰۰۰ با بکارگیری فناوری اطلاعات و دیجیتالی شدن کورههای فولادی تغییرات شگرفی در تولید فولاد پدید آمد.
تولید توسط کورههای دستی به مهارت و دقت اپراتور بسیار وابسته بود. حتی درکورههای با پنل اتوماتیکگر چه اپراتور از مانیتور برای نظارت استفاده میکند ولی باز نظارت چشمی و مهارت اپراتور برای نمونهگیری و تحلیل وضعیت ذوب در تولید نقش بسیار مهمی دارد.
اما درکورههای فولادی دیجیتالی که سیستم یا پکیج جدید در آن نصب میشود امکان خطا بسیار کمتر از خطاهای انسانی است و حتی با استفاده ازاین تکنولوژی هوشمند جدید به نظارت چشمی اپراتور نیازی نیست و بسیاری از وظائف اپراتور را خود سیستم بهعهده گرفته است. دراین سیستم احتیاجی به نمونهگیری برای تجزیه و تحلیل کیفیت محصول تولیدی نیست.
سیستمهای هوشمند امروزی که در کورههای قوسالکتریکی «EAF» نصب میشوند و قابل نصب درکورههای موجود نیز میباشند. یک بسته یا «Package» و یک سیستم بسته است که اطلاعات کارخانه را میگیرند و باتوجه به اطلاعات دادهشده و استفاده از لیزر با اندازهگیری میزان گازخروجی «co» و «Co2» و «H2o» و دما و آنالیز آنها، آنالیز قراضه و فوم سرباره سطح و میزان و عمق تماس الکترود با سرباره و میزان اکسیژن مصرفی، بر اساس ماکزیمم و مینیممی که برای یک کوره تعریف میشود بهصورت خودکار تنظیمات لازم صورت میگیرد . این سیستم در کمتر از ۲ ثانیه به تغییرات واکنش لازم را نشان میدهد.
همچنین دیتابیسی «base Data» که در این پکیجها وجود دارد تمام اطلاعات بهترین وضعیت تولید را ارزیابی و ضبط و ثبت و انتخاب میکند و براساس این وضعیت بهینه به تولید ادامه میدهد. همانطوری که اشاره شد با نصب این پکیج و سیستم درکورههای «EAF» و دقت بالای آن در دریافت اطلاعات و واکنش بدون تاخیر «time real» دیگر نیازی به نظارت چشمی اپراتور نیست.
با توجه به این قابلیت پیشبینی میشود که در آینده با اتصال این تکنولوژی و مانیتور کورههای فولادسازی به موبایل زمینه برای تولید فولاد از راه دور فراهم شود. تا اپراتور تولید بتواند درمنزل یا در سفر یا به هنگام تماشای مسابقات ورزشی در هر نقطهای ازمکان تولید فولاد درکورههای فولادی را مدیریت کند.