دولت چین در روز سه‌شنبه سوم دسامبر ۲۰۲۴ طی بیانیهای صادرات عناصر نادر خاکی به آمریکا را ممنوع اعلام کرد. این اقدام درست یک روز پس از اعلام دولت بایدن مبنی بر وضع ممنوعیت فروش فناوری‌های پیشرفته آمریکایی به چین صورت گرفته است.
به گزارش پایگاه خبری و تحلیلی «فلزات‌آنلاین» و به نقل از روزنامه نیویورک تایمز، با توجه به افزایش تنش‌های تجاری میان چین و آمریکا، دولت چین صادرات برخی از عناصر نادر خاکی به ایالات متحده آمریکا را ممنوع اعلام کرد.
این اقدام دولت چین، نشان‌دهنده تمایل دولت این کشور در راستای ایجاد اختلال در زنجیره تامین صادرات برخی از مواد معدنی حیاتی است که در تولید ابزارهایی مانند ساخت تسلیحات و نیمه هادی‌ها به‌کار می‌رود.
در همین راستا، وزارت بازرگانی چین اعلام کرد: فروش برخی از عناصر نادر خاکی نظیر گالیوم، ژرمانیوم و آنتیموان که کاربردی نظامی و غیرنظامی دارند، به ایالات متحده آمریکا متوقف خواهد شد. به علاوه، قرار است محدودیت وضع شده در صادرات برخی از محصولات گرافیت از مبدا چین نیز تشدید شود.
لازم به ذکر است که چین در بسیاری از زنجیره‌های تامین جهانی نقشی محوری دارد. به طور کلی، این کشور ترجیح داد ارسال برخی از کالاها و مواد اولیه تولیدی صادراتی خود در دوره اول ریاست‌جمهوری دولت ترامپ را هم‌زمان با افزایش تنش‌های تجاری ممنوع اعلام نکند و در عوض دولت این کشور تصمیم گرفت اقدامات محدودتری مانند خرید سویا از برزیل به جای آمریکا را در آن زمان در دستور کار قرار دهد. در همین رابطه، شماری از مقامات ارشد دولت چین نگران هستند که در دولت جدید آمریکا که کار خود را از اواخر ماه ژانویه ۲۰۲۵ آغاز خواهد کرد، سیاست‌گذاری‌های سخت‌گیرانه‌تری اعمال شود.
این اقدام دولت چین، یکی از جدی‌ترین عکس‌العمل‌هایی است که دولت این کشور در مقابله با سیاست‌های محدودکننده فزاینده دولت ایالات متحده آمریکا داشته و حتی ممکن است با آغاز به کار دولت جدید آمریکا، تنش‌های تجاری میان دو کشور تشدید شود.
گفتنی است دولت چین در سال ۲۰۲۳، یک چارچوب قانونی برای وضع محدودیت صادرات گالیوم و ژرمانیوم که در ساخت نیمه‌هادی‌ها استفاده می‌شود، ترسیم کرد. همچنین در روز ۱۵ سپتامبر سال مذکور، دولت چین نام آنتیموان که در ساخت ابزارهای نظامی کاربرد دارد را به فهرست عناصر نادر خاکی که محدودیت صادرات برای آن‌ها وضع شده است، افزود.
لازم به یادآوری است که صادرات گالیوم و ژرمانیوم چین در اواخر سال ۲۰۲۳ برای مدت کوتاهی متوقف شد؛ درست تا زمانی که مقامات دولت چین سیستمی را برای نظارت بر صادرات این محصولات به کشورهای مقصد طراحی کنند. پس از آغاز محدودیت‌ها، صادرات محموله‌های گالیوم و ژرمانیوم به ایالات متحده آمریکا هرگز به طور کامل بازیابی نشد. بر همین اساس، آمریکا مجبور شد برای تامین این دو عنصر نادر خاکی به خرید مواد نیمه‌فرآوری شده از کشورهای دیگری مانند ژاپن که مستقیما گالیوم و ژرمانیوم خود را از چین تامین می‌کند، تکیه کند.
ناگفته نماند ممنوعیت صادرات برخی عناصر نادر خاکی از چین به آمریکا حتی ممکن است بر روند صادرات برخی از عناصر نادر خاکی از چین به ژاپن نیز تاثیر بگذارد. در همین راستا، می‌توان بیان کرد حدود ۹۹ درصد از حجم عرضه جهانی برخی از فلزات عناصر نادر خاکی در اختیار چین قرار دارد.
با توجه به اینکه بسیاری از کارخانه‌های تولید محصولات شیمیایی در آمریکا طی چند سال اخیر تعطیل شده‌اند، بنابراین این کشور نیاز خود به این مواد را از طریق خرید محموله مواد نیمه‌فرآوری شده از کشورهایی نظیر ژاپن تامین می‌کند.
لازم به ذکر است که وضع ممنوعیت صادرات در برخی از عناصر نادر خاکی از مبدا چین به آمریکا ممکن است نارضایتی‌هایی در برخی از جوامع صنعتی آمریکا ایجاد کند.
اولیور فریسن، مدیر اجرایی شرکت «Guardian Metal Resources» که در حال برنامه‌ریزی برای استخراج تنگستن در ایالت نوادا است، بیان کرد: به نظر می‌رسد که هدف از این اقدام دولت چین، وضع ممنوعیت صادرات تنگستن از مبدا این کشور باشد که در ساخت توپ‌ها و گلوله‌های جنگی عنصری بسیار مهم محسوب می‌شود.
وی اظهار داشت: افزایش تعرفه ۲۵ درصدی واردات محموله‌های تنگستن به آمریکا از سوی دولت بایدن، در واقع در ادامه تعرفه‌هایی است که در دولت نخست ترامپ وضع شده و دلیل آن، متقاعد کردن مصرف‌کنندگان تنگستن در آمریکا برای یافتن منابع تامین قابل اعتمادتر از کشورهای دیگر بوده است.
موضوع مهم دیگر در رابطه با ممنوعیت‌های اخیر اعلام شده از سوی دولت چین این است که حتی قبل از اینکه اقدامی از سوی دولت این کشور انجام شود، صادرات برخی از عناصر نادر خاکی مانند آنتیموان به حدی با محدودیت مواجه شده بود که قیمت جهانی این ماده معدنی در سه ماه گذشته، دو برابر رشد را تجربه کرد.
طبق گزارش سازمان زمین‌شناسی آمریکا، چین حدود ۵۴ درصد ژرمانیوم مورد نیاز آمریکا را تامین می‌کند. گفتنی است از ژرمانیوم در ساخت ابزارهای مجهز به فناوری مادون قرمز و فیبر نوری استفاده می‌شود. طبق گزارش مذکور، ژاپن حدود ۲۶ درصد، چین حدود ۲۱ درصد و آلمان حدود ۱۹ درصد از گالیوم مورد نیاز آمریکا را تامین می‌کنند.
در روز دوشنبه دوم دسامبر ۲۰۲۴، درست یک روز قبل از بیانیه دولت چین مبنی بر ممنوعیت صادرات برخی از عناصر نادر خاکی، دولت بایدن فروش برخی از انواع مهمی از تراشه‌ها و ماشین‌آلات خاص به چین را ممنوع اعلام کرد.
به علاوه، بیش از ۱۰۰ شرکت چینی به فهرست تحریمهای تجاری مرتبط با حوزه فناوری اضافه شدند. شماری از مقامات آمریکایی، وضع تحریمهای جدید دولت بایدن را اقدامی در جهت دور زدن محدودیتهای وضع شده از سوی دولت چین اعلام کردند.
به گفته برخی از تحلیلگران، اقدام اخیر دولت بایدن در راستای تلاش برای جلوگیری از رسیدن چین به آمریکا در دستیابی به فناوری‌های پیشرفته صورت پذیرفته است.
لازم به یادآوری است که دولت بایدن از قبل، تحریمهای دیگری را در بخش فناوری چین وضع کرده بود که از میان مهم‌ترین این تحریم‌ها می‌توان به محدود کردن سرمایه‌گذاری آمریکا در برخی صنایع چین و ممنوعیت استفاده از خودروهای الکتریکی‌ای که سیستم عامل نصب شده بر روی آن‌ها به دلیل نگرانی برای به اشتراک گذاشتن داده‌ها با دولت چین است، اشاره کرد.
دولت چین در پاسخ به تحریمهای جدید وضع شده از سوی دولت بایدن، این تحریم‌ها را غیرقانونی خواند و به شدت از آن انتقاد کرد. در همین راستا، لین جیان، سخنگوی وزارت امور خارجه چین اظهار داشت: چنین اقداماتی به طور جدی نظم اقتصادی و تجارت بین‌المللی را تضعیف کرده؛ ثبات بخش تولید جهانی و زنجیره تامین را مختل می‌کند و به منافع همه کشورهای جهان لطمه وارد خواهد کرد.
در پاسخ به تحریمهای وضع شده از سوی دولت آمریکا، انجمن صنایع نیمه‌رسانا و خودروسازی چین طی بیانیهای از شرکت‌های چینی درخواست کرد حجم خرید تراشه‌های مورد نیاز خود از بازار داخل و سایر کشورهای جهان به غیر از ایالات متحده آمریکا را افزایش دهند.
انجمن صنعت نیمه‌هادی چین طی بیانیهای جداگانه اعلام کرد: تراشه‌های تولید شده در آمریکا دیگر قابل اطمینان و قابل اتکا نیستند و صنایع مرتبط در چین باید در خرید تراشه‌های آمریکایی جوانب احتیاط را رعایت کنند.
هشدار برخی از انجمن‌های مذکور در چین که از بزرگ‌ترین مصرف‌کنندگان نیمه‌هادی‌ها در جهان به شمار می‌روند، ممکن است پیامدهای منفی‌ای از لحاظ مالی برای تولیدکنندگان تراشه‌ها در آمریکا در پی داشته باشد.
جان نوفر، رئیس انجمن صنعت نیمه‌هادی مستقر در واشنگتن آمریکا طی بیانیهای مطرح کرد: این انجمن از مدت‌ها پیش تاکید کرده بود که وضع محدودیتهای صادراتی باید محدود و هدفمند بوده و منافع ملی آمریکا در آن لحاظ شود. همچنین توصیه می‌شود دولت چین و آمریکا از تشدید تنش‌های تجاری به شدت اجتناب کنند.
انتهای پیام//
