اقدام هند در خصوص استخراج مواد معدنی از بستر دریای آندامان درست در زمانی انجام می‌شود که مخالفت‌ها در رابطه با اثرات منفی زیست‌محیطی استخراج مواد معدنی از بستر دریاها به شدت افزایش یافته است.

به گزارش پایگاه خبری و تحلیلی «فلزات‌آنلاین» و به‌ نقل از پایگاه خبری «Scroll.in»، شماری از فعالان بخش خصوصی از چندین سال گذشته تاکنون با همکاری سازمان‌های دولتی هند در توسعه فناوری‌هایی در خصوص اکتشاف و بهره‌برداری از منابع معدنی از بستر اقیانوس هند نقشی پررنگ ایفا کرده‌اند.

در همین راستا و در ماه اکتبر ۲۰۲۴، موسسه «National Institute of Ocean Technology» به صورت آزمایشی فاز معدن‌کاری اکتشافی بین دریای آندامان و نیکوبار در هند و میانمار به منظور استخراج ذخایر چندفلزی از بستر دریا را آغاز کرده است. این اقدام پس از اینکه سازمان زمین‌شناسی هند از شناسایی و اکتشاف ذخایر چند فلزی در منطقه انحصاری اقتصادی این کشور خبر داده بود، آغاز شد.

موسسه «NIOT» که زیر نظر وزارت علوم زمین هند فعالیت می‌کند، طی بیانیه‌ای اعلام کرد که در عملیات اکتشاف ذخایر چندفلزی از ابزاری به نام «Varaha-3» برای شناسایی این ذخایر که توسط محققان موسسه مذکور تولید شده، استفاده کرده است.

یکی از محققان ارشد در تیم تحقیقاتی استخراج معدن از بستر دریا فعال در موسسه «National Institute of Ocean Technology» که خواست نامی از وی فاش نشود، عنوان کرد: ابزار «Varaha-3» در برابر شرایط سخت دریای آندامان مقاومت بسیار بالایی دارد و تاثیرات منفی آن بر محیط زیست بسیار اندک ارزیابی شده است.

وی تصریح کرد: این ابزار ۶ تا هفت تن در زیر آب وزن دارد و از مکانیزم جدیدی برای استخراج و جمع‌آوری مواد معدنی و فلزات حیاتی از بستر دریا استفاده می‌کند.

این فرد محقق خاطرنشان کرد: به کمک ابزار «Varaha-1»، عملیات استخراج چندفلزی‌ها در عمق حدود پنج هزار و ۲۷۰ متری انجام می‌شد اما پس از ساخت «Varaha-3» و به دلیل برخورداری این ابزار از سیستم‌های الکتریکی و هیدرولیکی پیشرفته‌تر، امکان استخراج رگه‌های چندفلزی از بستر دریا از عمق یک هزار و ۲۰۰ متری فراهم شده است.

به نظر می‌رسد موسسه «NIOT» با همکاری سازمان زمین‌شناسی هند قصد دارد پس از انجام بررسی‌های جامع‌تر از مناطق قابل استخراج در دریای آندامان، عملیات جدیدی را به صورت آزمایشی در سال ۲۰۲۵ آغاز کند.

به گفته تیم تحقیقاتی استخراج معدن از بستر دریا در موسسه مذکور، این اقدام با هدف استفاده از فناوری‌های پیشرفته‌تر به منظور استخراج و جمع‌آوری رگه‌های چندفلزی از بستر دریا انجام می‌شود.

 افزایش تمایل کشورهای جهان به استخراج مواد معدنی از بستر دریا

اگرچه سازمان بین‌المللی استخراج از بستر دریا که وظیفه تدوین سیاست‌‌گذاری‌ها در رابطه با این مسئله را برعهده دارد، روند نهایی‌سازی قوانین بهره‌برداری از بستر دریاها را به مرحله تصویب و ابلاغ نرسانده است اما کشورهای مختلفی در سطح جهان فرایند استخراج مواد معدنی از بستر آب‌های بین‌المللی را آغاز کرده‌اند؛ البته شماری از کشورها و شرکت‌های معدنی دیگر نیز قصد دارند به زودی و یا ظرف چندین سال آینده استخراج از بستر دریاها را شروع کنند.

در همین رابطه، سازمان بین‌المللی استخراج از بستر دریا مجوزی برای موسسه «National Institute of Ocean Technology» صادر کرده که بر اساس آن حدود ۷۵ هزار کیلومتر مربع از بخشی از اقیاس هند که جزو آب‌های بین‌المللی محسوب می‌شود، به موسسه مذکور اختصاص یافته و این موسسه می‌تواند عملیات استخراج از بستر دریا را در آن انجام دهد.

از سوی دیگر، سازمان زمین‌شناسی هند فرایند اکتشاف ذخایر معدنی در بستر دریای آندامان و دریای عرب را برای یافتن رگه‌های چند فلزی شروع کرده و به نظر می‌‎رسد این اقدام برای جست‌وجوی ذخایر بیشتر همچنان ادامه دارد.

سازمان مذکور اخیرا اعلام کرده بود که بودجه‌ای بالغ بر ۴۸۳ میلیون دلار به منظور توسعه فناوری‌های مرتبط با استخراج مواد معدنی از بستر دریا اختصاص یافته است؛ اگرچه موسسه «National Institute of Ocean Technology» در هند به طور ویژه در خصوص ارائه فناوری‌های و سیستم‌های جدید برای بخش معدن فعالیت می‌کند اما موسسه « Minerals and Materials Technology» به صورت جداگانه در حال فعالیت در زمینه ارائه فناوری‌های جدید برای استخراج مواد معدنی از رگه‌های چندفلزی موجود در بستر دریاها است. آن‌طور که مشخص است، هند عزم خود را جزم کرده تا به طور ویژه به عرصه استخراج مواد معدنی از بستر دریاها ورود پیدا کند.

سخنگوی موسسه «NIOT» طی بیانیه‌ای اظهار داشت: این موسسه در حال کار بر روی توسعه فناوری‌های مختلف برای ساخت سیستم‌های مختص استخراج مواد معدنی از بستر دریای هند بوده و تلاش‌ها در این زمینه همچنان به منظور توسعه فناوری‌های پیشرفته‌تر ادامه دارد.

وی در ادامه خاطرنشان کرد: تیم تحقیقاتی این موسسه قصد دارد سیستم‌های جدید برای استخراج مواد معدنی از بستر دریاها را به گونه‌ای طراحی کند که بالاترین بهره‌وری و بیشترین سازگاری را با محیط زیست داشته باشد.

سخنگوی موسسه «NIOT» تاکید کرد: تیم تحقیقاتی این موسسه در حال کار بر روی توسعه یک سیستم پیشرفته به منظور جمع‌آوری، اندازه‌گیری و پمپاژ گره‌های چندفلزی از بستر دریا و انتقال آن به سطح زمین است.

به گفته وی، پس از جداسازی گره‌های چندفلزی مقدار آب باقی‌مانده که از بستر دریاها به همراه این گره‌ها استخراج شده، با رعایت استانداردهای جهانی و کمترین تاثیر منفی بر محیط زیست دفع خواهد شد. همچنین پیش‌بینی شده است توسعه فناوری جدید تحت نظارت تیم تحقیقاتی ظرف چندین سال آینده به مرحله تجاری‌سازی برسد.

مطالعات جدید انجام شده در خصوص توسعه استخراج از بستر دریاها

به نظر می‌رسد مخالفت‌های جهانی با استخراج از بستر دریاها در حال حاضر به بالاترین حد خود رسیده است. بیش از ۹۰۰ دانشمند و سیاست‌گذاران فعال در صنایع معدنی با اشاره به تاثیر منفی استخراج از بستر دریاها بر اکوسیستم دریایی و تنوع زیستی، خواستار توقف در انجام این کار شدند.

سوفیا تسنیکلی، از ائتلافی موسوم به «Deep Sea Conservation» که شامل سازمان‌هایی است که در راستای حمایت از تنوع‌ زیستی در آب‌های آزاد فعالیت می‌کنند، بیان کرد: در عرض تنها دو سال، ۳۲ کشور تعهد خود را نسبت به توقف کامل یا موقت استخراج از بستر دریاها اعلام کرده‌اند.

وی تصریح کرد: علاوه بر کشورهای مختلف، انجمن‌های فعال در صنایع و بخش‌های دیگر مانند خودروسازان، تولیدکننده باتری، صنایع شیلات، جوامع بومی، فعالان حقوق بشر و شمار دیگری از انجمن‌ها، خواستار توقف استخراج مواد معدنی از بستر دریاها هستند.

در اوایل سال ۲۰۲۴، گزارشی در خصوص تحقیقات انجام شده در خصوص استخراج مواد معدنی از بستر دریاها در مجله «Nature Geoscience» منتشر شد. در این گزارش به موضوع تولید اکسیژن تاریک در بستر اقیانوس آرام واقع در منطقه کلاریون کلیپرتون، جایی که رگه‌های چندفلزی در آن وجود دارد، اشاره شده بود.

مطالعه تحقیقاتی مذکور که بودجه اجرای آن توسط شرکت «Metals Company» مستقر در کانادا تامین شد، با هدف امکان استخراج رگه‌های چندفلزی در منطقه کلاریون کلیپرتون صورت گرفت. ناگفته نماند انتشار نتایج این تحقیقات، انتقاد گسترده سایر محققان مستقل و شماری از شرکت‌های معدنی را در پی داشت. روی دیگر سکه این تحقیقات انجام شده، این موضوع بود که هنوز بشر اطلاعات بسیار اندکی از اعماق دریاها در اختیار دارد.

طی گزارش دیگری که در سال ۲۰۲۳ در مجله «Current Biology» در همین رابطه منتشر شد، اعلام شده بود به دلیل اینکه حدود ۸۸ تا ۹۲ درصد از گونه‌های زیستی و جانوری در منطقه کلاریون کلیپرتون هنوز ناشناخته هستند، بنابراین نمی‌توان از تاثیرات منفی‌ای که عملیات استخراج مواد معدنی بر اکوسیستم‌های موجود در بستر و اعماق این دریا خواهد داشت، سخن گفت.

شماری از بوم‌شناسان در همین راستا بیان کردند: استخراج مواد معدنی از بستر دریا در منطقه کلاریون کلیپرتون ممکن است اکوسیستم زیستگاه‌های جانوری و گونه‌های زیستی که هنوز اطلاعاتی از آن‌ها در دست نیست را به طور کلی نابود کند.

سونیا تسنیکلی مطرح کرد: در میان دانشمندان مستقل، یک اتفاق نظر وجود دارد که در حال حاضر اگر استخراج مواد معدنی از بستر دریاها انجام شود، ممکن است هیچ راهی برای جلوگیری از آسیب‌های غیرقابل برگشت و دائمی به زیستگاه‌های جانوری، گونه‌های زیستی و اکوسیستم‌های موجود در اعماق دریا وجود نداشته باشد.

چه سرنوشتی در انتظار استخراج مواد معدنی از بستر دریاها است؟

از زمانی که طرح ۱۰ ساله سازمان ملل متحد موسوم به «United Nations Ocean Decade» به منظور حفاظت از بستر دریاها ارائه شده، حدود پنج سال گذشته است (۲۰۲۰ تا ۲۰۳۰). با این حال، آن دسته از کشورهایی که به دنبال استخراج مواد معدنی از بستر دریاها هستند، همچنان باید مفاد قانونی مطرح شده در این طرح از جمله ارائه روش‌هایی نوین برای توسعه پایدار در راستای حفاظت از اکوسیستم اقیانوس‌ها و آب‌های آزاد را اجرا کنند. در واقع هدف اصلی از ارائه این طرح، حفظ اکوسیستم و استفاده پایدار از اقیانوس‌ها و منابع دریایی بوده است.

کونل شارما در گفت‌‌وگو با سازمان «Mongabay India» بیان کرد: هر تحقیقی که در خصوص استخراج مواد معدنی از بستر دریاها انجام می‌شود، به طور مداوم ادامه خواهد داشت؛ چراکه حجم اطلاعات به دست آمده در خصوص اثرات زیست‌محیطی استخراج مواد معدنی از بستر دریاها در حال افزایش است.

به گفته وی، موسسات و سازمان‌های تحقیقاتی با آگاهی از این مسئله در تلاشند که سیستم‌هایی را بدین منظور طراحی کنند تا تاثیرات منفی زیست‌محیطی ناشی از استخراج مواد معدنی از بستر دریاها به حداقل ممکن برسد.

شارما با تاکید بر اینکه هند در رابطه با استخراج مواد معدنی از بستر دریاها در مسیر درستی حرکت می‌کند، خاطرنشان کرد: موسسه «National Institute of Ocean Technology» در حال توسعه سیستم‌هایی برای استخراج مواد معدنی از بستر دریاها است تا این ابزارها کمترین برخورد را با بستر اقیانوس‌ها و آب‌های آزاد داشته باشد.

وی در ادامه یادآور شد: یکی از نگرانی‌های اصلی بوم‌شناسان، تخلیه پساب‌های باقی‌مانده پس از پمپاژ رگه‌های چندفلزی به سطح زمین است. تخلیه پساب باید در منطقه‌ای از عمق دریا انجام شود که حداقل اکسیژن را داشته باشد تا از تاثیرگذاری منفی بر بسیاری از جانوران و اکوسیستم‌های موجود در بستر دریا جلوگیری شود.

شارما درخواست‌ها برای تعلیق فرایند استخراج مواد معدنی از بستر دریاها را یک گام رو به عقب توصیف کرد و افزود: اگرچه هنوز اطلاعاتی در خصوص تاثیر استخراج مواد معدنی از بستر دریاها طی بلندمدت در دسترس نیست اما پیشرفت‌های فراوانی در زمینه بررسی تاثیر این اقدام در بستر دریاها حاصل شده است.

وی اضافه کرد: کشورهای جهان باید وضعیت این مسئله که آیا در آینده نیازی به مواد معدنی استخراج شده از بستر دریاها خواهند داشت یا خیر را مشخص کنند.

تسنیکلی در پایان اظهار داشت: به نظر می‌رسد در رویکردهای به کار گرفته شده از سوی ائتلاف «Deep Sea Conservation» تغییراتی اساسی صورت گرفته که در جلسات اخیر این سازمان بین‌المللی مشهود است. یکی از تغییرات انجام شده این است که اعضای ائتلاف مذکور در حال حاضر شواهد علمی به دست آمده و رویکرد احتیاط در زمینه استخراج از بستر دریاها را به منافع شخصی در این بخش ترجیح می‌دهند.

انتهای پیام//