رشد قابل توجه متقاضیان شبکه مخابراتی اتصال فیبر به منازل (FTTH) در فصل آخر سال ۲۰۱۶ در سراسر جهان، حاکی از رشد جایگزینی شبکه‌های مخابراتی مبتنی بر مس با فیبرهای نوری است. با این وجود، مصرف سیم و کابل‌های مسی در شبکه‌های مخابراتی اعم از تلفن، DSL، ADSL و ADSL2+، در آسیا، آمریکا، اروپا و اقیانوسیه بیشترین سهم از بازار شبکه‌های مخابراتی را به خود اختصاص می‌دهند.

به‌طور کلی، شبکه‌های نوری و سیستم‌های بی‌سیم، بزرگ‌ترین تهدید جایگزینی مس در صنعت مخابرات محسوب می‌شوند و تاکنون به‌دلیل افزایش سرعت انتقال اطلاعات، متقاضیان قابل توجهی را به‌دست آورده‌اند.

پایگاه خبری و تحلیلی «فلزات آنلاین» گزارش می‌دهد-به طور کلی، جهان امروز به دنبال رشد تکنولوژی و جایگزینی مواد مصرفی رایج با مواد جدید است. در برخی موارد، مسایل زیست‌محیطی، عدم دسترسی یا وجود منابع و ذخایر کافی و بازدهی و کاربردپذیری پایین مواد رایج از عوامل جایگزینی آن‌ها با مواد پیشرفته و جدید هستند و در برخی موارد، قیمت مواد رایج، عامل تعیین‌کننده است.

در خصوص مس، به‌رغم ویژگی‌های منحصر به فردی که چه به صورت خالص و چه به شکل آلیاژی دارد، جایگزینی‌های بسیاری از ابتدای قرن ۲۰ میلادی صورت گرفته که عامل بیشتر آن‌ها قیمت بالای مس بوده است. بیشترین سهم جایگزینی مس طی قرن حاضر، در دست آلومینیوم است.

استفاده از مس در سیم و کابل‌های برق به دلیل ویژگی عالی هدایت الکتریکی باعث، رونق مصرف آن در این صنعت شده است. با این وجود، آلومینیوم، به‌سبب رسانایی الکتریکی ویژه بیشتر در مقایسه با مس، سهم بازار این فلز سرخ در بخش انتقال صنعت برق (فشار قوی) را به دست آورده است. در شبکه‌های مخابراتی نیز، مصارف مس با جایگزینی توسط فیبرهای نوری سهم قابل توجهی از بازار خود در این بخش از صنعت برق و مخابرات را نیز از دست داده است.

بر اساس آمارهای بین‌المللی، به‌طور متوسط حدود ۱۴ درصد از مصرف جهانی محصولات نیمه‌ساخته مسی و آلیاژی به صنعت برق و مخابرات از صنایع مصرف‌کننده مس تعلق دارد که تقریبا ۲۷ درصد این سهم متعلق به شبکه‌های مخابراتی در سراسر جهان است.

نمودار ۱، سهم هر تکنولوژی از صنعت مخابرات در سال ۲۰۱۶ را به تفکیک مناطق مختلف جهان نشان می‌دهد. همانطور که در این نمودار مشاهده می‌شود، در مناطق آفریقا، آمریکا، اروپا و اقیانوسیه، تکنولوژی‌های بر پایه مس (کابل‌های زوجی و مشتقات آن و کابل‌های هم‌محور)، همچنان سهم بیشتری از شبکه‌های مخابراتی را به خود اختصاص داده‌اند.

با توجه به این نمودار می‌توان دریافت که سهم شبکه‌های فیبر- به- خانه (FTTH)، سهم چشمگیری از مجموعه شبکه‌های فیبری مخابرات (FTTx) حاصل کرده است. بیشترین سهم شبکه‌های فیبری در اتصال به منازل متعلق به آسیا است و کمترین آن متعلق به آفریقا است. سیستم کابل‌های مسی سنتی در استفاده از خطوط تلفن نیز، در منطقه آمریکا بیشترین سهم از شبکه‌های مخابراتی را در دست دارد.

مزایای استفاده از فیبرهای نوری، سرعت بیشتر انتقال اطلاعات در مسافت‌های طولانی است. تکنولوژی‌های DSL، ADSL و ADSL2+ و همچنین شبکه‌های کابلی تلفن، از سیم‌های مسی استفاده می‌کنند. در شبکه‌های نوری، فیبر نوری قادر به انتقال اطلاعات با سرعت ۱ گیگابیت بر ثانیه در مسافت‌های طولانی در حدود ده‌ها کیلومتر است.

این در حالی است که کابل‌های مسی تا حداکثر ۱۰۰ متر، توان پوشش چنین سرعت بالای انتقال اطلاعاتی را در اختیار دارند. با توجه به رشد سریع ارتباطات در اقصی نقاط جهان، افزایش سرعت انتقال اطلاعات، تأثیر قابل توجهی در جایگزینی تکنولوژی‌های مبتنی بر مس با فیبر نوری داشته است. این امر تا حدی پیش رفته که زیرساخت فیبر نوری در حال رسیدن به درب تمامی منازل است (شبکه‌های FTTH).

شبکه‌های فیبر نوری (FTTx)، به‌طور کلی به ۲ دسته اصلی تقسیم‌بندی می‌شود؛ نخست، انتقال شبکه از مرکز مخابراتی تا کافو یا نود مخابراتی در منطقه (FTTC/N)؛ دوم، انتقال شبکه از مرکز مخابراتی تا محل مشتری شامل منزل یا دفتر کار (FTTP/FTTH/FTTB). در شبکه‌های نوع نخست، تکمیل اتصال شبکه از کافو یا نود مخابراتی به محل مشتری، به‌وسیله کابل‌های مسی کامل می‌شود.

در جهان، با رشد تقاضای دسترسی به پهن‌باندها حتی در منازل، پتانسیل رشد شبکه‌های FTTP به‌ویژه FTTH، به‌طور قابل توجهی افزایش یافته است. تحت چنین شرایطی، فرصت رشد برای بازار فیبر نوری فراهم‌تر از گذشته شده است.

نمودار ۲ نیز، میزان رشد مشتریان/کاربران شبکه‌های مختلف مخابراتی در جهان طی سال ۲۰۱۶ را نسبت به سال ۲۰۱۵ نشان می‌دهد. با توجه به این نمودار، می‌توان ادعا کرد که در سال ۲۰۱۶ نسبت به سال ۲۰۱۵، تقاضای کاربران شبکه‌های فیبری اتصال به منازل رشد چشمگیری (بیش از ۵۰ درصد) داشته است؛ در حالی که متقاضیان شبکه‌های مسی، شبکه‌های فیبری به جز اتصال به منازل و شبکه‌های بی‌سیم، با کاهش نیز روبه‌رو بودند. شایان ذکر است که شبکه‌های کابل تلفن و ماهواره‌ای نیز در این دوره مورد بررسی افزایش میزان متقاضی اما به میزان اندکی را تجربه کرده است.

در نهایت، شایان توجه است که با توجه به همه این جایگزینی‌ها که در صنایع مختلف مصرف‌کننده مس در جهان صورت می‌پذیرد، تقاضای جهانی مس با رشد همراه بوده است. این امر، دال بر ایجاد بازارهای جدید مصرف و اهمیت و سهم چشم‌گیر بازارهای غیر قابل جایگزینی مصرف مس است. علاوه بر این، همچنان سهم قابل توجهی از شبکه‌های مخابراتی در سطح جهان را شبکه‌های کابلی و تکنولوژی‌های مسی تشکیل می‌دهند