کشور چین در نیمه اول سال ۲۰۲۲، در مجموع ۴۴ هزار و ۷۲۷ تن سنگ معدنی عناصر خاکی وارد کرد که کاهش ۱۷ درصدی نسبت به مدت مشابه سال گذشته را نشان میدهد. در این میان، واردات معدنی عناصر فلزی نادر خاکی، ۴۱ هزار و ۲۴۳ تن بود که نسبت به مدت مشابه سال قبل ۱۵ درصد افزایش داشت.
به گزارش پایگاه خبری و تحلیلی «فلزات آنلاین» و به نقل از موسسه «SMM»، از میان آنها میتوان به کربنات مخلوط نادر خاکی با حجم یک هزار و ۲۹۶ تن و کاهش ۶۲ درصدی نسبت به مدت مشابه سال گذشته و اکسید نادر خاکی با حجم دو هزار و ۲۸۹ تن و کاهش ۸۴ درصدی نسبت به مدت مشابه سال گذشته اشاره کرد.
در نیمه اول سال جاری، واردات معدنی عناصر سبک نادر خاکی ۱۵ درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل رشد داشت که این حجم از واردات از طریق شرکت «MP» مستقر در ایالات متحده آمریکا انجام شده است. در ماههای فوریه و مارس، تولید شرکت «MP» تغییری نداشت و حجم واردات چین نسبت به مدت مشابه سال گذشته به میزان قابل توجهی افزایش یافت. البته با توجه به تعمیر و نگهداری تجهیزات شرکت «MP» در ماههای مارس و آوریل، تولید ماهانه این شرکت حدود ۳۰ درصد کاهش یافت. به علاوه با پیچیدهتر شدن شرایط بینالمللی و تشدید محدودیتها برای حمل و نقل، واردات معدنی عناصر نادر خاکی در ماههای آوریل و می کاهش داشت. به این ترتیب، افزایش واردات در نیمه اول سال با محدودیت مواجه بود.
همچنین در نیمه اول سال جاری، حجم واردات معدنی عناصر نادر خاکی متوسط و سنگین نسبت به مدت مشابه سال گذشته، ۸۰درصد کاهش داشت که در مجموع حجمی بالغ بر سه هزار و ۵۸۶ تن داشت و حدود ۵۳درصد آن از کشور میانمار تامین شد. به طور جزئی، هیچ کربنات مخلوط نادر خاکی از کشور میانمار از ماه ژانویه تا ماه ژوئن وارد نشد. همچنین حدود یکهزار و ۸۹۵ تن واردات اکسیدهای ثبت نشده نادر خاکی به چین انجام شد که نسبت به مدت مشابه سال گذشته، ۸۵ درصد کاهش داشت. از سال ۲۰۱۹، حجم واردات کربنات مخلوط نادر خاکی از میانمار هر ساله کاهش داشته است. از سال ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۱، نسبت کربنات مخلوط نادر خاکی وارد شده از میانمار به ترتیب حدود ۸۴ درصد، ۷۱درصد و ۱۴ درصد بوده است.
از سوی دیگر، واردات اکسیدهای ثبت نشده نادر خاکی از میانمار به ترتیب سهم ۸۴، ۹۰ و ۸۷درصدی در سالهای ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۱ را شامل میشود که میزان به نسبت زیادی را نشان میدهد. سهمیههای استخراج عناصر معدنی نادر خاکی متوسط و سنگین چین در سالهای اخیر افزایش نیافته است و استخراج این عناصر به شدت محدود شده و کنترل میشود. با گسترش و توسعه صنایع پاییندستی، تقاضا برای عناصر نادر به سرعت در حال رشد است، به همین دلیل عرضه سنگ معدن یونی در چین ممکن است محدود شود. به عبارت دیگر میتوان بیان کرد که در این مورد، چین به شدت به واردات از کشور میانمار وابسته است. کاهش واردات از میانمار همچنین باعث شده است تا برخی از واحدهای تفکیک عناصر معدنی چین که به این واردات متکی هستند، تولید خود را کاهش دهند یا حتی متوقف کنند.
عنصــر معــدنی مونازیــت حــاوی عناصــری مانند پرازئودیمیم، نئودیمیم، دیسپروزیوم و تربیــوم اســت کـــه میتوانــد در صورت آغشته شدن به کلر به تکههای کوچکتر تبدیل شود تا واحدهای تفکیک عناصر معدنی بتوانند از آنها استفاده کنند. در نیمه اول سال ۲۰۲۲، واردات مونازیت به حدود ۱۲ هزار و ۱۲۵ تن رسیده است که نسبت به مدت مشابه سال گذشته، ۵۳ درصد کاهش را نشان میدهد. در این میان، حدود ۶هزار و ۲۱۹تن آن از تایلند وارد شده است که ۵۱ درصد از حجم کل وارادات مونازیت را تشکیل میدهد.
در حـال حاضــر، اگرچــه وضعیــت عرضــه در معادن استخراج روندی کاهشی دارد اما وضعیت تقاضای صنایع پاییندستی هم از این قاعده مستثنی نیست؛ چراکه میزان مصرف، ناشی از ویروس کرونا و مشکلات اقتصادی روندی کاهشی را تجربه میکند. البته باید عنوان کرد که میزان تقاضا در سه ماهه اول سال به استثنای تعطیلات سال نو چینی مناسب بوده است. البته مجموع تقاضای مصرفکننده نهایی در سه ماهه دوم روندی کاهشی داشته است. در کوتاهمدت نیز میزان تقاضای مصرف کننده نهایی هنوز هم خوشبینانه نیست و سفارشات دریافتی توسط شرکتهای تولیدکننده مواد مغناطیسی به طور کلی کاهش یافته است که میزان این کاهش تولید را میتوان چیزی در حدود ۲۰ تا ۴۰ درصد در نظر گرفت. شرکتهای تولید مواد مغناطیسی در میان این کاهش سفارشات و تقاضاها تولید خود را کاهش دادهاند. همچنین تضعیف مداوم بازار عناصر خاکی نادر و عدم اعتماد به چشمانداز بازار، ریتم تقاضاها برای خرید را با کندی مواجه کرده است و شرکتهای تولیدکننده مواد مغناطیسی در انتظار اتفاقات آتی بازار هستند. این درحالی است که کاهش موجودیهای انبار کارخانهها همچنان ادامه دارد.
قیمت محصولات PrNd ( پرازئودیمیم, نئودیمیم، میش متال) دو ماه است که به دلیل کاهش تقاضا و سفارشات ضعیف شرکتهای تولیدکننده مواد مغناطیسی در حال کاهش است. شنیدهها حاکی از آن است که برخی از شرکتها به طور مستقیم یا پنهانی سفارشهای بلندمدت خود را لغو کردهاند که این امر اشاره به بیاعتمادی به بازار دارد. قیمت اکسید «PrNd» از بالاترین سطح خود یعنی یک میلیون و ۱۰۰ هزار یوان در هر تن در سال جاری به ۷۵۵ هزار یوان در هر تن کاهش یافته است که میزان این افت برابر با ۳۴۵ هزار یوان در هر تن است که ۳۱٫۴ درصد را شامل میشود. همچنین واحدهای تفکیک عناصر صنایع بالادستی تمایل چندانی به کاهش شدید قیمتها ندارند. علاوهبراین، بهبود تقاضای صنایع پاییندستی نیز دشوار است.
برخی از بازیگران این صنعت منتظر ارائه لیست قیمت شرکت «North Rare Earth» و واکنشهای احتمالی بعد آن هستند که تا حدی بر اعتماد بازار نیز تاثیر میگذارد اما اینکه بازار عناصر نادر خاکی و قیمت آن به چه سمت و سویی پیش میرود را میزان عرضه و تقاضا تعیین میکند. در سال ۲۰۲۲، وزارت صنعت و فناوری اطلاعات چین اولین میزان تخصیص سهمیههای عناصر نادر خاکی را منتشر کرد که سهمیه معدنکاری عناصر نادر خاکی سبک نسبت به مدت مشابه سال قبل ۲۰ درصد افزایش و سهمیه معدنکاری برای عناصر نادر خاکی متوسط و سنگین نیز عددی ثابت و بدون تغییر را نشان میدهد. دومین دسته از سهمیههای اختصاصی استخراج معادن چین هنوز منتشر نشده است و برخی از بازیگران صنعت بیشتر نگران تغییر سهمیههای معدنکاری عناصر نادر خاکی سبک در نیمه دوم سال جاری هستند.
در مورد میزان تقاضا نیز باید عنوان کرد که وضعیت سفارش شرکتهای تولیدکننده مواد مغناطیسی به شدت تحت تاثیر میزان تقاضا در ایستگاههای پایانی است. در حال حاضر، تقاضا برای وسایل نقلیه مبتنی بر انرژیهای نو در حال افزایش است؛ در حالی که تقاضا برای آهنرباهای دائمی ساخته شده از عناصر نادر خاکی در زمینههایی مانند تولید برق با استفاده از انرژی باد، آسانسورهای کم مصرف، تهویه مطبوع اینورتر و لوازم الکترونیکی مصرفی کاهش یافته است. البته میزان حجم تقاضاهای کلی نیز خوشبینانه نیست. علاوهبراین، وضعیت همهگیری ویروس کرونا و بیثباتی بینالمللی در حوزه اقتصاد امکان بهبود آن را کاهش داده است و میزان ظرفیت مصرف مردم به سختی میتواند روندی روبهرشد به خود بگیرد.
اکنون میتوان بیان کرد که بازار آینده عناصر کمیاب خاکی در معرض توسعه و گسترش عرضه و تقاضا خواهد بود. این یعنی اینکه اگر میزان عرضه افزایش یابد، میزان تقاضا نیز با سرعت آهسته بازیابی مییابد و این امر در نهایت منجر به کاهش قیمت این عناصر خواهد شد.