مدیرعامل شرکت ذوب گستر ابهر گفت: واحدهای ذوب القایی فولاد، تکلیف خود را در قبال سیاست‌های دولت نمی‌دانند و هر روز با موضوع تازه، دستورالعمل جدید و اتفاق غیر مترقبه‌ای از سوی دولت و سازمان‌های دولتی مواجه می‌شوند که فعالیت آن‌ها را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
جمشید عسگری در گفت‌وگو با خبرنگار پایگاه خبری و تحلیلی «فلزات آنلاین»، عنوان کرد: شرکت ما از سال ۱۳۸۶ با ظرفیت اسمی سالانه ۳۱هزار تن در زمینه تولید انواع شمش کم‌کربن و پرکربن و شمش آلیاژی فعالیت می‌کند. در واقع با توجه به سفارش مشتریان، در ابعاد مختلف نظیر ۱۵۰ در ۱۵۰ و ۱۲۵ در ۱۲۵ میلی‌متری با طول ۶متری و ۱۲ متری به تولید بیلت فولادی و همچنین فولاد آلیاژی می‌پردازیم. به طور تقریبی روزانه بین ۸۰ تا ۱۰۰ تن شمش فولادی تولید می‌کنیم.
آشفتگی قیمت‌گذاری در زنجیره فولاد
مدیرعامل شرکت ذوب گستر ابهر با اشاره به منطقی نبودن اختلاف قیمت میان مواد اولیه و محصولات در بورس کالا، اذعان کرد: در گذشته با توجه به روندی که در پیش گرفته بودیم، با کاهش هزینه‌های استهلاک و سربار، هزینه‌های تولید شرکت را پوشش می‌دادیم اما در حال حاضر که باید شاهد اختلاف قیمت معقول در بورس باشیم، مواد اولیه به صورت دستوری قیمت‌گذاری می‌شود و متاسفانه اختلاف قیمت مناسبی میان شمـــش فـــولادی و مـــواد اولیـــه وجـــود نــــدارد. قیمت‌گذاری دستوری به عنوان یکی از عوامل تاثیرگذار باعث شده است واحدهای ذوب نتوانند هزینه تولید واحد خود را تامین کنند.
وی در ادامه مطرح کرد: قراضه آهنی به عنوان ماده اولیه با شمش فولادی اختلاف قیمتی در حدود ۸۰۰ تومان تا یک هزار تومان به ازای هر کیلوگرم دارد. ناگفته نماند که در بازار معاملاتی ۱۹ اردیبهشت ماه، شمش فولادی با قیمت ۱۶ هزار و ۷۰۰ تومان به ازای هر کیلوگرم و با احتساب مالیات بر ارزش افزوده آن معامله شد که این قیمت کشف شده نیز با مواد اولیه ۴۰۰ تا ۵۰۰تومان اختلاف دارد.
عسگری با بیان اینکه آهن اسفنجی و قراضه آهنی مورد نیاز مجموعه را هم از بازار داخلی و هم از طریق واردات تامین می‌کنیم، گفت: مدتی است با توجه به ضعف زیرساخت‌های تجاری، در تامین مواد اولیه خارجی خود بازمانده‌ایم.
وی اذعان کرد: بازار قراضه آهنی دارای تلاطم بوده و با نوسانات قیمتی همراه است و قیمت‌گذاری ضایعات آهنی توسط افراد خاصی انجام می‌شود. در واقع، یک بنگاه ضایعاتی بزرگ در تهران است که بدون ضابطه اقدام به قیمت‌گذاری قراضه آهن می‌کند و مشخص نیست توسط چه افرادی مدیریت می‌شود. در حال حاضر، مجموعه ما نمی‌تواند قراضه آهنی مورد نیاز خود را به راحتی تامین کند. چراکه با توجه به افزایش روزبه روز قیمت ضایعات آهنی، هیچ بنگاهی حاضر به فروش محصول خود به واحدهای القایی نیست.
مدیرعامل شرکت ذوب گستر ابهر گفت: با توجه به قیمت قراضه آهنی در جهان، این ماده اولیه را حدودا با قیمتی معادل ۱۳ هزار و ۴۰۰ تومان به ازای هر کیلوگرم می‌توانیم از بازارهای جهانی تامین کنیم، در صورتی که قیمت قراضه آهنی در بازار داخلی با ۱۳ هزار و ۶۰۰ تومان به ازای هر کیلوگرم معامله می‌شود که با احتساب ۵ درصد هدررفت آن، حدودا ۱۴ هزار و ۳۰۰ تومان به ازای هر کیلوگرم برای مجموعه ما تمام می‌شود.
زمین‌گیری صنعت فولاد
عسگری با تاکید بر سریال ناپایداری صنعت فولاد در دولت‌های گذشته عنوان کرد: نظام اقتصادی باید بر اساس عرضه و تقاضا شکل بگیرد اما زمانی که قیمت‌گذاری به صورت دستوری تعیین می‌شود، تولید فولاد برای فولادسازان مقرون به صرفه نخواهد بود. در واقع وضعیت تولید فولاد به گونه‌ای دگرگون شده که امیدی به بهبود این وضع نیست و علی‌رغم اینکه ۲۰ سال در این حوزه فعالیت کرده‌ایم اما توانایی ادامه تولید با این شرایط را نداریم و به دلیل محدودیت‌های به وجود آمده، ناچار به توقف تولید هستیم.
مدیرعامل شرکت ذوب گستر ابهر بیان کرد: در گذشته مواد اولیه مورد نیاز واحدهای تولیدی شامل کنسانتره، گندله، آهن اسفنجی و شمش، سهمیه‌بندی شده بود تا مواد اولیه عادلانه میان فولادسازان توزیع شود اما به یک بار وضعیت تغییر کرد و با اعمال قیمت‌گذاری دستوری، باید به عنوان مثال، شمش فولادی با قیمت ۱۴ هزار و ۸۰۰تومان به ازای هر کیلوگرم و میلگرد با قیمت ۱۷هزار و ۴۰۰ تومان به ازای هر کیلوگرم در بورس کالای ایران عرضه شود.
افزایش ناگهانی قیمت حامل‌های انرژی
عسگری مطرح کرد: متاسفانه در سال ۱۴۰۰ با کمبود شدید انرژی مواجه بودیم، به طوری که به ترتیب با قطع برق و گاز در فصل‌های تابستان و زمستان روبه‌رو شدیم که سبب افت تولید مجموعه شد. در حالی که قطعی برق صنایع، سال گذشته ۱۱۰ کارخانه فولاد را به تعطیلی کشاند، گویا امسال زودتر از موعد سال‌های گذشته، محدودیت‌ها شروع می‌شود. در واقع ابلاغیه‌های وزارت نیرو در خصوص محدودیت مصرف برق در حال ارسال به واحدهای بزرگ فولادی کشور است و مقرر شده مصرف برق در ماه‌های خرداد، تیر و شهریور به نصف کاهش یابد و در مرداد ماه نیز کارخانه‌های به طور کامل به صورت اجباری تعطیل شوند. همچنین طی جلسه‌ای قیمت آب واحدهای فولادسازی را ۶ برابر کردند.
مدیرعامل شرکت ذوب گستر ابهر گفت: متاسفانه دولت بدون هیچ‌گونه هماهنگی و برنامه اقدام به صدور بخشنامه‌های متعددی مبنی بر اعمال محدودیت مصرف انرژی می‌کند، در صورتی که می‌تواند طی ابلاغیه از چند ماه قبل‌تر، فولادسازان را در جریان قرار دهد تا آن‌ها چاره‌اندیشی کنند.
وی با اشاره به افزایش سرسام‌آور قیمت حامل‌های انرژی، اذعان کرد: در گذشته طی نامه‌ای مبنی بر اعمال افزایش تعرفه برق، تکلیف تولیدکنندگان را مشخص می‌کردند اما اکنون به صورت ناگهانی با وجود اینکه محصولات به فروش رفته و هزینه‌ها برآورد قیمتی شده است، وزارت نیرو قبضی مبنی بر مابه‌التفاوت قیمت برق با ماه گذشته را برای واحدهای تولیدی صادر می‌کند کـــه سبـــب افزایـــش هزینه‌هــای تمــام شــده تولیدکنندگان می‌شود.
عسگری در ادامه با توجه به افزایش قیمت گاز طی یکی دو سال گذشته، خاطرنشان کرد: موضوع دیگر افزایش قیمت گاز است که با چندین برابر شدن قیمت آن، واحدهای تولیدی را با مشکل همراه کرده است، به طوری که قیمت گاز در سال۱۴۰۰ نسبت به سال ۱۳۹۹ رشد پنج برابری داشت و در مقطعی با وجود اینکه قیمت گاز فاکتور شده را پرداخت کرده بودیم اما مجدد قبضی با قیمت ۳۷۰ میلیون تومان مبنی بر مابه‌التفاوت قبض قبل، آن هم برای استفاده از پنج بخاری در واحد تولیدی صادر شد. ضمن اینکه برای مابقی تجهیزات و دستگاه‌ها از سوخت گازوئیل استفاده می‌کنیم. در حقیقت این فرایند سبب زیان و افزایش هزینه تمام شده تولید واحدهای ذوب القایی می‌شود؛ واحدهای کوچکی همچون ذوب گستر ابهر توانایی ایستادگی در برابر مشکلات متعدد را ندارند.
مدیرعامل شرکت ذوب گستر ابهر اذعان کرد: فولادسازان، تکلیف خود را در قبال سیاست‌های دولت نمی‌دانند و دچار سردرگمی شده‌اند. در حقیقت زمانی که اقدام به روشن کردن کوره‌ها می‌کنیم، با تردید مواجه هستیم که آیا می‌توانیم بدون استرس ۱۵ تن ماده اولیه را به شمش فولادی تبدیل کنیم و با فروش محصول خود، قیمت برق را پرداخت کنیم یا خیر؟ چرا باید وضعیت یک تولیدکننده به این حد برسد؟! تمامی فولادسازان نمی‌دانند دولت چگونه، قیمت برق و گاز را محاسبه می‌کند.
وی تصریح کرد: قیمت گاز صنعت فولاد در سال ۱۴۰۰ افزایش یافت و قرار بود برابر ۳۰ درصد قیمت گاز خوراک تحویلی به مجتمع‌های پتروشیمی محاسبه شد. از این رو نرخ دریافتی از صنعت فولاد به ازای فروش هر متر مکعب گاز طبیعی را معادل ۷۹۲ تومان تعیین کردند اما در عمل اتفاق دیگری افتاد و قبض‌های صادر شده حاکی از قیمت سه هزار تومانی به ازای هر متر مکعب گاز بود. طی ۱۰ ماه تلاش فولادسازان، دولت مجبور به تشکیل کمیته رفع موانع تولید شد و در نهایت اعلام کردند بخشنامه ابلاغ شده به درستی اجرا نشده است زیرا بر اساس قانون بودجه ۱۴۰۱، قیمت گاز مجتمع‌های احیای فولاد معادل نرخ خوراک گاز مجتمع‌های پتروشیمی‌ها برابر ۱۰ درصد نرخ مذکور باید محاسبه شود. حتی با قیمت‌گذاری جدید باز هم واحدهای ذوب متضرر می‌شوند و با افزایش پنج برابری قیمت گاز مواجه خواهند شد.
عسگری افزود: تولیدکنندگان فولاد بر این موضوع نیز اتفاق نظر دارند که قوانین داخلی سخت‌تر از تحریم‌ها است و ناکارآمدی بخش دولتی در قیمت‌گذاری حامل‌های انرژی قابل مشاهده است؛ به طوری که مهم‌ترین گلایه فولادسازان از دولت به صدور بخشنامه‌های متعددی بوده است.
مدیرعامل شرکت ذوب گستر ابهر بیان کرد: تصمیمات خلق‌الساعه باعث شده تا واحدهای تولیدی با مشکل روبه‌رو شوند؛ به نحوی که اگر این شرایط ادامه پیدا کند، جهت جلوگیری از آسیب‌های فراوان چاره‌ایی جز تعطیلی واحد تولیدی نخواهیم داشت. چراکه زمانی که تولید نداشته باشیم، متضرر نیز نخواهیم شد.
بازار فولاد هنوز ناپایدار است
عسگری اظهار کرد: به دلیل کمبود نقدینگی، ناچار به دریافت تسهیلات بانکی خواهیم بود اما متاسفانه با وجود وضعیت ناپایدار صنعت فولاد، واحدهای القایی توانایی بازپرداخت تسهیلات بانکی آن هم با سودهای بالا را ندارند؛ به طوری که اگر در بازه زمانی قادر به تولید محصولات نباشیم و نتوانیم به تعهدات خود عمل کنیم، تمامی حساب‌های بانکی مسدود می‌شود.
مدیرعامل شرکت ذوب گستر ابهر عنوان کرد: از ابتدای اسفند ماه ۱۴۰۰ تا ۲۰ فروردین ماه ۱۴۰۱، تولید مجموعه بار دیگر رونق گرفته بود اما از زمانی که مصوبه عوارض صادرتی زنجیره فولاد صادر شد، قیمت شمش فولادی به پایین‌ترین حد معمول رسید. از سوی دیگر قیمت شمش فولادی با ضایعات آهنی تقریبا برابر شد و مجدد به تعطیلی روی آوردیم.
صادرات به امارات و هند
عسگری با انتقاد به وضع عوارض صادراتی، اظهار کرد: متاسفانه دولت با اعمال بخشنامه‌ها و دستورالعمل‌های متعددی ازجمله وضع عوارض صادراتی بر زنجیره فولاد باعث شده است نتوانیم به آسانی در بازارهای جهانی به تجارت بپردازیم و به ناچار مواد اولیه مورد نیاز خود را با ارز آزاد تامین کنیم.
وی ادامـــه داد: در گذشتــه سقــف فـــروش محصولات ما در بورس کالا برداشته شده بود اما اکنون علاوه بر اینکه باید تمامی محصولات خود را مطابق با دستورالعمل در بورس عرضه کنیم، تنها در صورتی می‌توانیم به صادرات بپردازیم که محصولات در بورس کالا مشتری نداشته باشند و مازاد تلقی شوند.
مدیرعامل شرکت ذوب گستر ابهر تصریح کرد: متاسفانه علی‌رغم اینکه ۲۰ روز مانده به تعطیلات نوروزی ۱۴۰۱ مراحل ادارای را آغاز کرده بودیم اما به تازگی کد ثبت سفارش کالا برای صادرات محصولات فولادی شرکت ارسال شده است. در واقع، بیش از ۶۰ روز این فرایند زمان‌بر به طول انجامید.
وی عنوان کرد: با توجه به تحریم‌های اعمال شده علیه ایران باید با مذاکره و رایزنی‌های متعدد با شرکت‌های خارجی، در صدد دور زدن تحریم‌ها باشیم تا بتوانیم با استفاده از این مذاکرات انجام شده، محصولات خود را به کشورهایی نظیر امارات و هند صادر کنیم. همچنین مقرر شده بود بخشی از تولید فولاد زنگ‌نزن را به کشور هند صادر کنیم.
مدیرعامل شرکت ذوب گستر ابهر خاطرنشان کرد: نیکل، یکی از مواد اولیه تولید شمش آلیاژی را با قیمت یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان در هر کیلوگرم با ارز آزاد و همچنین قراضه آهنی را با قیمت جهانی و با ارز ۲۸ هزار تومان خریداری می‌کنیم و پس از پرداخت مالیات بر ارزش افزوده و فروش محصولات خود، باید ارز به دست آمده را به نرخ ۲۳ هزار تومان در سامانه نیما به ثبت رساند که در این زمینه به طور حتم تولیدکننده متضرر می‌شود.
فاجعه بزرگ برای واحدهای القایی
وی به فعالیت ۱۱۰ واحد تولید فولاد القایی در کشور اشاره کرد و افزود: متاسفانه با اشتغال‌زایی ۳۷ نفــر نیـروی انسانی، از پـــس مخــارج تولید برنیامدیم و به ناچار نیروهای شرکت را به ۶ نفر کاهش دادیم.
عسگری، افزایش ۵۷ درصدی حقوق کارگران را فاجعه بسیار بزرگی برای واحدهای کوچک القایی عنوان کرد و گفت: یک کارگر از ۱۲ ماه سال، تنها هشت ماه فعالیت می‌کند، یعنی یک واحد القایی برای هر کارگر باید ماهانه ۱۱ میلیون تومان حقوق پرداخت کند. در ماه گذشته، نزدیک ۳۰۰ میلیون تومان مبلغ پرداختی ذوب گستر ابهر به کارگران بود اما احتمالا باید مبلغی معادل ۵۵۰ میلیون تومان در ماه آینده پرداخت کنیم.
مدیرعامل شرکت ذوب گستر ابهر با ابراز تاسف بیان کرد: متاسفانه مشکلات صنعت فولاد در هم تنیده شده است و به نظر می‌رسد مسئولانی که این سازوکارها را به اجرا در می‌آورند و برای فولادسازان تصمیم‌گیری می‌کنند، صنعتگر نیستند؛ به طوری که دولت به فکر تبعات تعطیلی کارخانه‌های فولادی نیست.
وی در ادامه خاطرنشان کرد: زمــانی کــه یک کارخانه فولادسازی تعطیل شود، حدود ۴۰ تا ۵۰نفر نیروی کار مستقیم و ۱۵۰ نیروی غیرمستقیم بیکار می‌شونـــد. عــلاوه بــر ایـــن مـــوارد، بایــد حــدود پنج‌میلیون تومان به ازای هر کارگر بیمه بیکاری از سوی تامین اجتماعی تعلق گیرد؛ در واقع با وجود چنین شرایطی تولید دیگر به‌صرفه نیست.
عسگری با بیان اینکه اگر ساعات کار کارگران را به سه شیفت کاری افزایش دهیم، قادر خواهیم بود تا ۵۰ نفر نیروی انسانی در واحدهای تولیدی را به کار بگیریم، گفت: متاسفانه با توجه به وضعیت بازار فولاد، هیچ زمانی نمی‌توانیم برنامه‌های بلندمدت و چشم‌اندازی برای ذوب گستر ابهر داشته باشیم. در نهایت در خوشبینانه‌ترین حالت می‌توانیم برنامه یک سالانه برای مجموعه در نظر بگیریم، آن هم به شرطی که اتفاقی تازه‌ای در صنعت فولاد پیش نیاید؛ چراکه تولید ما بر اساس برنامه پیش نرفت و از تولید خود بازماندیم.
وی عنوان کرد: شرکت طرح افزایش ظرفیت و توسعه خطوط را در دستور کار خود قرار داده بود اما با توجه به وضعیت ناپایدار بازار فولاد و افزایش دفعات قطعی برق در کشور و پیامدهای غیرقابل جبران برای این صنعت، نمی‌توان طرح توسعه جدیدی را عملیاتی کرد.
مدیرعامل شرکت ذوب گستر ابهر در پایان با اشاره به اعمال فشار دولت بر بخش خصوصی، اظهار کرد: متاسفانه نوسان‌های قیمتی گریبا‌ن‌گیر بازار فولاد شده که تعویق تمامی برنامه‌های از پیش تعیین شده را به همراه داشته است. در واقع، تمامی فولادسازان در حصار تصمیم‌های غلط مسئولان اسیر شده‌اند و هیچ راه گریزی در این میان وجود ندارد. طوری که با تداوم این وضعیت باید شاهد تعطیلی‌ها تدریجی کارخانه‌های فــولادی و ایحـــاد بحران‌هـــای متعــددی در ایــن صنعت باشیم.
