سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌ معدنی کشور به‌عنوان یک مجموعه حاکمیتی- تخصصی و بازوی اجرایی وزارت صنعت، معدن و تجارت در آغاز چرخه معدنکاری است که با در اختیار داشتن مزیت‌های رقابتی مناسب از جمله بهره‌گیری از توان تخصصی و نیروهای ارزشمند متخصص، دسترسی به فناوری‌های روز دنیا، گستردگی مراکز فعالیتی مناسب در سطح کشور و همچنین حضور در مجامع علمی بین‌المللی قادر به ارتقای سهم بخش معدن در حوزه علوم زمین و کشف ذخایر معدنی است.

به گزارش پایگاه خبری و تحلیلی «فلزات آنلاین» و به نقــــل از دفتـــر برنامه‌ریـــزی، فـــن‌آوری اطلاعـــات و بـــودجـــه سازمـــــان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور، این سازمان دو برنامه مهم شناسایی مواد معدنی با هدف ایجاد ارزش افزوده و تولید ثروت ملــی و همچنیـن شناسایی و پایش مخاطــرات طبیعـــی با هـــدف جلوگیـــری از زیان‌های اقتصادی- اجتماعی و هدررفت ثروت ملی را دنبال می‌کند که در صورت توجه ویژه به این پتانسیل‌ها، تاثیرات مهمی را در توسعه اهداف پیش رو خواهد داشت. این سازمان بی‌شک با در اختیار داشتن نیـــروی متخصـــص کارآمـــد و تجهیـــزات سخــت‌افزاری و نـــرم‌افـــزاری، در صـــورت داشتن منابع کافی می‌تواند نقش کلیدی و موثر داشته باشد.

سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور در طی ۶۰ سال سابقه و تجربه، تمامی مساحت کشور را تحت پوشش نقشه‌های زمین‌شناسی در مقیاس ۱:۲۵۰،۰۰۰، ۱:۱۰۰،۰۰۰، نقشه‌های ژئوشیمیایی ۱:۱۰۰،۰۰۰و ژئوفیزیک هوایی ۱:۲۵۰،۰۰۰، قرار داده ‍است و همچنین صدها پروژه اکتشاف را در قالب طرح اکتشاف سراسری (از جمله فسفات، پتاس، منیزیت، منگنز، خاک‌های صنعتی، بوکسیت و عناصر نادر خاکی) اکتشاف زون‌های ۲۰گانه اول، ۲۰گانه دوم، پهنه‌های اکتشافی در فاز شناسایی پی‌جویی را اجرا کرده است که از اطلاعات پایه خوبی برخوردار است و هم‌اکنـــون نیـــز در حال تهیـــه نقشــــه‌های زمیـــن‌شناســـی در ۶ لایــــــه اطلاعـــاتی و ژئوشیمیایی ۱:۲۵۰۰۰ و برداشت ژئوفیزیک هوایی با خطوط پروازی ۲۵۰ متر است که روشی مناسب و به صرفه در کشف ذخایر پنهان معدنی به حساب می‌آید.

هدف‌گذاری شناسایی ۱۱۰ هزارکیلومتر مربع پتانسیل معدنی در سال ۹۸

در زمینه شناسایی و پی جویی پتانسیل‌های معدنی کشور به عنوان یکی از مهم‌ترین ماموریـــت‌های سازمـــان زمیــن‌شناسی و اکتشافات معدنی، هدف‌گذاری این سازمان در سال جاری ۱۱۰ هزار کیلومتر مربع بوده است که طی ۵ ماهه ابتدای سال ۳۵ هزار کیلومتر مربع محقق شده است.

همچنین در تدوین نقشه‌های زمین شناسی کاربردی در مقیاس‌های مختلف هدف‌گذاری برای سال ۹۸ حدود ۴۷ برگ نقشه و گزارش بوده است که تاکنون ۱۸ برگ تهیه شده است.
طی ۵ ماهه ابتدای سال این سازمان توانست ۱۶ برگ نقشه مهندسی و مخاطرات زمین‌شناسی ( زلزله، ریزگرد، سیل، فرونشست زمین، تغییرات اقلیم، دریایی و..) تهیه کند و این در حالی است که هدف تعیین شده ۳۵ برگ است.

بررسی عملکرد سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی بیانگر ۲۰ هزارکیلومتر خطی برداشت ژئو فیزیک هوایی است و در این زمینه ۳۰ هزار کیلومتر خطی برداشت تا آخر سال پیش‌بینی و هدف‌گذاری شده است.

در زمینه آنالیز نمونه‌های زمین‌شناسی و اکتشافی ۲۷ هزار تعداد نمونه تا پایان سال جاری هدف‌گذاری شده است و تاکنون طی ۵ماهه ابتدای سال ۱۴ هزار تعداد نمونه انجام شده است. همچنین با وجود هدف‌گذاری پتانسیل یابی و ارزیابی یک محدوده ژئوپارک پیش‌بینی می‌شود تا پایان سال جاری این امر محقق شود چرا که اکنون در مرحله برداشت اطلاعات قرار دارد.

فعالیت‌های کیفی صورت گرفته در پنج ماهه نخست سال ۱۳۹۸

حـوزه مطالعـات و بررسی‌هـای زمین‌شناسی:

• آغاز ۲۴ پروژه نقشه‌های زمین‌شناسی در مقیاس‌های ۱:۲۵۰۰۰ و ۱:۵۰۰۰۰ در مناطق مختلف ایران بر اساس اولویت زون‌های اکتشافی به عنوان مصوبه برنامه‌های عملیاتی سازمان در تهران و مراکز
• آغاز پروژه تهیه نقشه زمین‌شناسی یکپارچه تهران بزرگ در مقیاس ۱:۵۰۰۰۰
• ادامه تهیه و تکمیل ۱۵۱ پروژه نقشه‌های زمین‌شناسی در دست انجام با مقیاس‌های ۱:۲۵۰۰۰ و ۱:۱۰۰۰۰۰
• تداوم طرح مطالعات منابع آب کارستی با اولویت تکمیل استان کرمانشاه و اجرای طرح در استان‌های بوشهر و کردستان
• تدوین دستورالعمل جامع و واحد مطالعات منابع آب کارست در کشور
• آغاز تهیه اطلس ملی فرونشست کشور
• بازبینی و به روزرسانی نقشه آسیب‌پذیری سیل کشور با توجه به یافته‌های سیل اخیر
• بازسازی ایستگاه پیش‌نشانگر شمال تهران
• گزارش جامع پایش آتشفشان دماوند
• برداشت‌های تکمیلی و سایت‌یابی احداث شهر در منطقه حسین‌آباد کالپوش سمنان
• برداشت تکمیلی آثار گسیختگی گسل‌ها در سطح کشور به منظور کاربرد در طرح تدقیق گسل‌ها
• تدوین طرح جامع مطالعات زمین‌شناسی دریایی در جنوب و شروع تدوین طرح برای دریای‌خزر و سواحل شمالی
• برداشت‌های لرزه‌ای کم عمق در کانال‌های کشتیرانی خورموسی در بندر امام خمینی
• آغاز تهیه نقشه‌های ژئوشیمی‌رسوبی و آلاینده‌های زیست‌محیطی در مقیاس‌ ۱:۵۰۰۰۰ سواحل و پهنه آبی شمال کشور
• آغاز تهیه نقشه‌های رسوب‌شناسی در مقیاس‌ ۱:۵۰۰۰۰ سواحل و پهنه آبی شمال کشور

حــوزه اکتشـاف ذخایر معدنـی (شناسایی- پیجویی):

• فعالیت‌های دفتری بررسی ناهنجاری‌های استان‌های آذربایجان غربی و شرقی، گیلان، مرکزی، سمنان، کردستان
• گزارش ژئوشیمیایی بررسی ناهنجاری‌های جنوب کرمان
• انجام عملیات حفاری در مناطق الچه قشلاق و زواریان
• انجام عملیات ژئوفیزیک زمینی شامل: ۱۵۶۰۰ ایستگاهRS ، ۱۲۰۰ ایستگاه IP&RS ، ۵/۳کیلومتر خطی GPR و۶۰۰ ایستگاه MAG
• شناسایی و پی‌جویی مواد معدنی در پهنه جیرنده، ورقه انزلی، پهنه ماسوله
• شناسایی و پی‌جویی مواد معدنی در پهنه طالش، ورقه معبد، ناحیه امیدبخش گشت
• پروژه پی‌جویی و اکتشاف طلا، مس، سرب و روی و آهن و عناصر همراه در محدوده خارتوران
• گزارش اکتشاف نیمه تفصیلی کانسار پلی‌متال عشوند نهاوند و گزارش پی‌جویی عناصر نادر خاکی در برگه اسفوردی
• گزارش اکتشاف چکشی ورقه یکصدهزارم صفی‌آباد (خراسان شمالی)
• گزارش اکتشاف عمومی سرب، فلورین و پاراژنزهای همراه در محدوده میرافضل (جنوب کیاسر)
• گزارش اولیه اکتشافی درپهنه آذربایجان شرقی محدوده شماره ۱۸بر اساس آنومالی‌های ژئوفیزیک هوائی
• گزارش نهایی عملیات اکتشافی شناسایی و پی‌جویی پهنه‌های اکتشافی بردشاه-مارکده
• گزارش املاح تبخیری در کویرحاج علی‌قلی سمنان
• گزارش پتانسیل‌های معدنی استان بوشهر
• حفاری و لاگ اولیه ۳۲۰۰ متر حفاری و نمونه‌برداری اولیه در پروژه‌های نخیله، بزمان و آلچه قشلاق
• گـــزارش بررســــی قابلیــــت فـــرآوری آلونیت‌های ایران
• گزارش پروژه‌‌های فرآوری آنتیموان سفیدابه، سرب و روی نیان و پتاس چوپانلو
• انجـــام مطالعـــات اکتشـــافی شناسایی پتانسیل‌های کانی‌سازی عناصر نادر خاکی در استان خراسان جنوبی
• انجام مطالعات پی‌جویی عناصر نادر خاکی در پهنه البرز میانی
• انجام مطالعات اکتشــافی پی‌جویی در پهنه‌هـــای ۸ گانـــه عناصـــر نـــادر خاکــی در استـــان بوشهر
پایگاه ملی داده‌های علوم زمین:
• افتتاح سامانه اطلاعات مکانی (WebGIS)
• اجرای فاز سوم نقشه راه علوم زمین و معدن
• اشتراک‌گذاری گزارش‌های سازمان با سامانه data.gov.ir
• تدوین گزارش‌های مواد معدنی برای ۲۶عنصر استراتژیک
• تقویت زیرساخت فیزیکی اطلاعاتی پایگاه (ایجاد و تجهیز دیتا سنتر)
• تشکیل کارگروهی متشکل از سازمان‏های تولید کننده اطلاعات علوم زمین (نفت و ایمیدرو و…) جهت برنامه‌ریزی و تعیین وظایف هر ارگان در قبال اطلاعات تولیدی
• بررسی و تحلیل اطلاعات و داده‌های تولیدی هر ارگان و تدوین مدل داده‌ای استاندارد برای هر قلم داده‌ای
• تهیه مدل فیزیکی پایگاه جامع علوم زمین و تهیه فرم‏های استاندارد ذخیره اطلاعات
• گردآوری و ورود اطلاعات استاندارد از طریق درگاه یکسان برای ارگان‏های مختلف
• ارائه داده و فراداده از درگاه استاندارد

همکاری‌های بین‌المللی

از جمله برنامه‌های در دست اقدام سازمان زمین‌شناسی واکتشافات معدنی کشور، توسعه همکاری‌های علمی و فنی با کشورهای چین، ژاپن، روسیه، اتحادیه اروپا و برخی کشورهای آسیایی و آفریقایی است که از طرف سازمان توسعه تجارت و وزارت امور خارجه این ارتباطات در زمینه‌های مختلف پیگیری می‌شود و سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور در عرصه زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی با این دو نهاد حاکمیتی همکاری تنگاتنگی دارد. شرکت در اجلاس‌های مشترک کشورهای مختلف در چند سال گذشته از برنامه‌های منظم سازمان در امور روابط بین الملل بوده است.

از اهم اقدامات موارد ذیل را می‌توان نام برد:

_ امضای تفاهم نامه در چهاردهمین اجلاس مشترک ایران و روسیه در مسکو بین سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور از ایران و هولدینگ زمین شناسی دولتی روسیه (ROSGEO) انجام مطالعات زمین شناختی و اکتشافی در تمامی زمینه‌های زمین شناختی بجز نفت و گاز و مواد پرتو زا در کشور کلید خورد.
_ امضای تفاهم نامه دانشگاه رم ایتالیا
_ همکاری مشترک با آکادمی علوم چین در خصوص مطالعات ژیودینامیک و اقلیم دیرینه فلات ایران
_ انعقاد تفاهم‌نامه همکاری با سازمان زمین‌شناسی فرانسه BRGM
_ انعقاد تفاهم‌نامه همکاری مشترک با دانشگاه سوربون فرانسه
_ صدور خدمات فنی و مهندسی در کشورهای هدف در ششمین اجلاس کارشناسان معدنی کشورهای عضو اکو