بر اساس گزارشی از مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی ذیل اقدامات شرکت‌های کلیدی صنعت فولاد جهان در حوزه توسعه فناوری و نوآوری و با توجه به اینکه اغلب کشورهای تولیدکننده فولاد در جهان به سرعت در حال حرکت به سمت انقلاب صنعتی چهارم هستند، عدم حرکت ایران به سمت استفاده از طرح‌های فناورانه می‌تواند زنگ خطری برای آینده صنعت فولاد ایران باشد.
به گزارش «فلزات آنلاین»، دفتر مطالعات انرژی، صنعت و معدن مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در گزارشی با عنوان «آینده صنعــت فـولاد ۲» بررسـی اقدامات شرکت‌های کلیدی و پیشرو جهانی در صنعت فولاد در حوزه توسعه فناوری و نوآوری» را آورده است.
ظهور فناوری‌های نو در قالب انقلاب صنعتی چهارم، رقابت تنگاتنگی را میان بخش‌های مختلف صنعت و معدن برای بهره‌گیری از این فناوری‌ها در راستای افزایش بهره‌وری و کاهش هزینه‌های تولید ایجاد کرده است.
کشورهای پیشرو در صنایع فولاد نیز راهبردهای مشخصی برای استفاده از دستاوردهای فناورانه تدوین کرده و برنامه‌هایی را بدین منظور اجرایی کرده‌انـد. کشورهای چین، ژاپن، کره جنوبی، هند، روسیه، اتحادیه اروپا، ترکیه و ایالات متحده آمریکا به‌عنـوان تولیـدکنندگــان بزرگ فـــولاد در جهــان، گام‌هـــای مؤثـــری در راستـــای بهــره‌گیــری از دستاوردهای انقلاب صنعتی چهارم برداشته‌اند.
برنامه «ساخت چین» تاثیر گسترده‌ای روی صنعت فولاد این کشور داشته و شرکت‌های بزرگ فولادی با ابتکارات و طرح‌های جدی، در این مسیر پیشرو بوده‌اند. همچنین نهادها و مراکز جدیدی نیز برای توسعه این اکوسیستم شکل گرفته است و ارتباطات پویا و نظام‌مندی بین غول‌های فناوری و فولادسازی چین ایجاد شده است.
بنابر این گزارش، طرح‌های کشور ژاپن برای انقلاب صنعتی چهارم بسیار جدی بوده و از دولت تا فولادسازان عمده این کشور، همه در این مسیر، همگام و منسجم در حرکت هستند.
شرکت پوسکوی کره جنوبی و سایر فولادسازان بزرگ این کشور در جهت ادغام فناوری‌های نوین و صنعت فولاد برمبنای استانداردهایی که بر پیشبرد مفهوم کارخانه و تولید هوشمند و همچنین آموزش نیروی انسانی ماهر برای دنیای دیجیتال، متمرکز است، تلاش می‌کنند.
اقدامات حمایتی دولت هند برای دیجیتالی کردن بخش تولید و به‌خصوص پژوهش در صنعت فولاد نیز مثال‌زدنی است. نهادهای دولتی مختلف با اختصاص بودجه‌های قابل توجه به پژوهش‌های نوآورانه در صنعت، عزم راسخ خود را برای تحول دیجیتال نشان داده‌اند.
طرح‌های دیجیتالی شدن در کشورهای اروپایی نیز مهم و فراگیر هستند و بسیاری از نهادها و تشکل‌ها در اتحادیه اروپا در تلاش برای حمایت از این طرح‌ها اعلام آمادگی کرده‌اند. همچنین شرکت‌های فناور با شتاب خوبی در این راستــا، در حــال حرکــت بــوده و شواهــد نشــان می‌دهـــد کـــه انقلاب صنعتــی چهــارم در ایــن اتحادیــه به‌صــورت جــدی در حــال پیگیری و پیاده‌سازی است.
بر اساس این گزارش، کشور روسیه با شکل دادن همکاری‌های گسترده بین شرکت‌های فولادی و شرکت‌های فعال در زمینه فناوری اطلاعات و با مشارکت دادن دانشگاه‌ها و حفظ ارتباطشان با صنعت، به‌سمت انقلاب صنعتی چهارم و دیجیتال‌سازی تولید فولاد پیش می‌رود و در تلاش برای پیشبرد اهداف «تولید پیشرفته» است تا بتواند از رقبای خود در این صنعت پیشی بگیرد.
کشـور ترکیـه در همسایگی ایــران نیز الگوی موفقـــی از ایجــاد ارزش‌افـــزوده از صنعـــت فولادسازی، بدون اتکا به منابع معدنی و انرژی ارزان ایجاد کرده است و فناوری نقش مهمی در تولید این کشور دارد. در سال‌های اخیر اقدامات سیاستی دولت ترکیه بر توسعه فناوری‌های برافکن در راستای انقلاب صنعتی چهارم متمرکز بوده و این مسیر نیز توسط شرکت‌های بزرگ فولادی ترک، دنبال شده است.
این گزارش نشان می‌دهد که انقلاب صنعتی چهارم در سطح حاکمیتی و سیاستی ایالات متحده آمریکا به‌سرعت پیگیری می‌شود و بازتاب گسترده‌ای در سطح حاکمیتی و نهادهای مربوطه داشته است. با این حال و به‌طور خاص و در سطح شرکت‌ها، دو شرکت بیگ‌ریوراستیل و نیوکور، اقدامات پرشتابی را انتخاب کردند و توسعه فناوری در انقلاب صنعتی چهارم را در صدر اولویت‌های توسعه‌ای خود قرار داده‌اند.
بر اساس گزارشی از ایرنا، ایران به‌عنوان یکی از ۱۰ کـشور برتـر در حـوزه تولیــد فـولاد در دنیـا، علی‌رغــم حرکـت شتابــان سایــر کشــورها بـرای بهره‌گیــری از دستـــاوردهــای فنــاورانه انقلاب صنعتی چهارم، راهبرد مشخصی برای این مسئله نداشته و زیرساخت‌ها و اکوسیستم‌های فناورانه برای ایجاد و جهت‌دهی به شرکت‌های فناور در حوزه آهن و فولاد شکل نگرفته است.
شاید تامین مواد اولیه و انرژی ارزان و همچنین ساختار مالکیتی و مدیریتی شبه‌دولتی در صنایع عمده فولادی ایران یکی از دلایل عدم حرکت فولادسازان ایرانی برای استفاده از فناوری‌های نوین باشد و پیش‌بینی می‌شود با توجه به رقابت فولادسازان بزرگ دنیا برای افزایش بهره‌وری و کاهش هزینه‌های تولید، عدم حرکت ایران به سمت استفاده از طرح‌های فناورانه می‌تواند زنگ خطری برای آینده صنعت فولاد ایران باشد.
