در حالی که بخش معدن در کشورهای عربی خلیج فارس (که به عنوان شورای همکاری خلیج فارس نیز شناخته میشود) شروع به رشد کرده است، ایران اقداماتی را برای توسعه بخش معدن و فلزات خود به عنوان بخشی از طرحهای تنوع بخشی به اقتصاد بدون نفت ارائه کرده است.
به گزارش پایگاه خبری و تحلیلی «فلزات آنلاین» و به نقل از روابط عمومی ایمپاسکو، حدود ۷ درصد از ذخایر معدنی جهان در ایران یافت میشود و همین مسئله این کشور را به یکی از مهمترین تولیدکنندگان مواد معدنی در جهان تبدیل کرده است. ایران دارای ذخایر عمده روی، مس، نمک، زغالسنگ، سنگآهن، اورانیوم، سرب، طلا، بوکسیت آلومینیوم، مولیبدن، آنتیموان، گوگرد، شن و ماسه و احتمالا لیتیوم است.
ایران علیرغم ثروت عظیمی که در اختیار دارد، همچنان در تلاش است تا بخش معدنی خود را با ظرفیت کامل بهکار گیرد. یکی از دلایل اصلی کمبود ماشینآلات و تجهیزات لازم است. برای مقابله با چالش اخیر، دولت ایران تلاشها را بر حمایت از صنعت صادرات محور و تولیدکنندگان دانشبنیان برای تحقیق و تولید ماشینآلات جدید به عنوان بخشی از زمینههای توسعه در بخش استخراج متمرکز میکند. ایران از طریق استخراج معادن خود توانسته فعالیتهایی را افزایش دهد که میلیاردها دلار درآمد ارزی برای کشور ایجاد کرده و در عین حال صدها هزار شغل جدید برای جوانان ایجاد کرده است.
ابراهیم علی مولابیگی، مدیر کل اکتشافات وزارت صمت ایران از کشف اولین ذخیره لیتیوم به میزان هشت میلیون ۵۰۰ هزار تن معادل کربنات لیتیوم «LCE» در استان همدان خبر داد که خبر مثبتی از احتمال وجود ذخایر دیگر در منطقه غرب ایران است.
همچنین به گفته محمدهادی احمدی، معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت ایران در استان همدان، این کشور در دو سال آینده قادر به استخراج لیتیوم از دو ذخیره جدید کشف شده است. این ذخایر مساحتی حدود ۱۱ کیلومتر مربع در دشت قهاوند در بیش از ۵۰ کیلومتر شرق مرکز استان همدان قرار دارد.
این اکتشاف نزدیک به چهار سال به طول انجامیده و وزارت صنعت، معدن و تجارت در حال حاضر در حال مطالعه ظرفیتهای فناوری موجود در دو کشور توسعهیافته به عنوان بخشی از تلاشها برای راهاندازی معادن از طریق مشارکت با سرمایهگذاران خصوصی است. مسئولان این وزارتخانه انتظار دارند از طریق ذخایر عظیم خاک رس که منبع لیتیوم است، ذخایر سنگ لیتیوم بیشتری در همدان کشف شود.
اگر برآورد هشت میلیون و ۵۰۰ هزار تنی دقیق باشد، به این معناست که ایران در حال حاضر دومین ذخایر بزرگ لیتیوم در جهان را در اختیار دارد. این بزرگترین ذخیره لیتیوم خارج از آمریکای جنوبی خواهد بود و پس از ذخیره ۹ میلیون ۲۰۰ هزار تنی در شیلی، به عنوان دومین ذخیره بزرگ شناخته میشود. با ذخایر جهانی لیتیوم که حدود ۸۹ میلیون تن تخمین زده میشود، ایران احتمالا حدود یک دهم عرضه لیتیوم جهان را در اختیار خواهد داشت.
کشف اخیر لیتیوم ایران توجه بیشتری را به معادن خاورمیانه معطوف خواهد کرد. چراکه نخست به دلیل اهمیت استراتژیک این ماده معدنی برای اکثر فناوریهای کمکربن که به آینده کمکربن در اکوسیستم جهانی باتری و تحرک الکتریکی کمک میکند، توجه بیشتری را جلب منطقه خواهد کرد. دوم، وزن ژئوپولیتیکی که ایران میتواند از لیتیوم به عنوان یک ابزار منابع طبیعی برای مذاکره در مورد رفع تحریمهای اعمال شده توسط غرب استفاده کند.
سوم، ایران میتواند پتانسیل معدنی خود را برای جذب بیشتر سرمایهگذار خارجی در اقتصاد از طریق اکتشاف لیتیوم به بازار عرضه کند. چهارم آنکه اهمیت ژئوپولیتیکی گستردهتری به دنبال خواهد داشت، ایران ممکن است از لیتیوم برای تقویت بیشتر روابط خود با چین استفاده کند. به عنوان مثال، ایران و عربستان سعودی اخیرا بر اساس توافقی که مقدمات آن را چین فراهم کرده بود، توافق کردند تا روابط دیپلماتیک را از سر بگیرند.
چین با تولید بیش از سه چهارم باتریهای لیتیوم یونی جهان و کنترل بیشتر تاسیسات پردازش لیتیوم جهان که در رقابت جهانی باتریها پیشرو است، به عنوان بزرگترین مصرفکننده لیتیوم در جهان شناخته میشود.
مجموعه گستردهتری از پیامدهای ژئوپولیتیکی وجود دارد که ممکن است سرنوشت روابط دیپلماتیک بین کشورها را تغییر دهد. آیا غرب برای دسترسی به لیتیوم مورد نیاز صنایع باتری و خودروهای برقی مذاکرات را با ایران از سر خواهد گرفت و تن به لغو تحریمها خواهد داد؟
ایران نخستین کشور در خاورمیانه است که کشف لیتیوم را اعلام میکند، آیا این موضوع دیگر کشورهای منطقه را به کشف پتانسیل بخش معدن با تمرکز بر جستجوی مواد معدنی حیاتی و فلزات باتری سوق خواهد داد؟ آیا لیتیوم عامل تهاجم و بیثباتی سیاسی در خاورمیانه خواهد بود؟ آیا اتحادهای جدید و دیپلماسی معدنی بین کشورها شکل خواهد گرفت؟
هیچکس نمیتواند پیشبینی کند که آینده چگونه پیش خواهد رفت، همه سوالات و اظهارات ضمنی ژئوپولیتیکی بالا سناریوهای احتمالی را ارائه میدهد. به عنوان اولین تولیدکننده لیتیوم در خاورمیانه، همه نگاهها به ایران است. در عین حال کشف لیتیوم در منطقه نشان میدهد که بخش معدن خاورمیانه ممکن است به یک بخش جدید و کلیدی تبدیل شود و منطقه را به یک بازیکن تاثیرگذار در حوزه فلزات باتری و تامین مواد معدنی حیاتی تبدیل کند که به اکوسیستم جهانی باتری و تحرک الکتریکی جهان کمک خواهد کرد.
انتهای پیام//
