توضیحاتی در خصوص تاریخچه شرکت فرآورده‌های نسوز ایران بفرمایید.
شرکت فرآورده های نسوز ایران (ایرفکو) با هدف تامین نیازهای صنایع کشور به انواع دیرگدازها در بهمن ماه ۱۳۵۱ تاسیس شد و فعالیت‌های تولیدی خود را از فروردین ماه ۱۳۵۶ با ظرفیت اسمی ۴۸ هزار تن آغاز کرد. پس از پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی و با توجه به نیازهای روزافزون صنایع داخلی به نسوزهای باکیفیت بالاتر و برگرفته از تکنولوژی‌های برتر، طرح‌های توسعه شامل خط تولید آجرهای قلیایی با ظرفیت اسمی ۲۲ هزار تن در سال ۱۳۷۰و خط تولید آجرهای منیزیت‌کربنی با ظرفیت اسمی ۲۰ هزار تن در سال ۱۳۸۰، با بهره‌گیری از تجهیزات برخوردار از جدیدترین تکنولوژی‌های روز دنیا به مرحله اجرا درآمد و با بهره‌برداری از آن‌ها، طیف بسیار گسترده‌ای از انواع دیرگدازها ، تولید و در اختیار صنایع قرار گرفت . لازم به ذکر است تولید و فروش ایرفکو، سفارش‌محور بوده و از نوع B2B است. تنوع محصولات شرکت فرآورده های نسوز ایران که علاوه بر طراحی اولیه خط تولید، در طرح‌های توسعه نیز مورد توجه خاص قرار داشته است، موجب شده تا این شرکت یکی از واحدهای استثنایی در صنعت نسوز کشور شناخته شود؛ در حالی که با انواع فرآورده‌های خود، نیاز اکثر صنایع به دیرگدازها را تامین می‌کند. تنوع محصولات این شرکت بیش از ۳۰۰ نوع بوده و محصولات شکل‌دار (آجرها) نیز با تنوع بیش از یک هزار و ۳۰۰ قالب تولید می‌شوند.
نگاهی به صنایع مصرف‌کننده فرآورده‌های نسوز، موید اهمیت ویژه این صنعت در کشور است. تعداد قابل توجهی از صنایع زیربنایی کشور مانند صنایع آهن و فولاد، سیمان، آلومینیوم، مس، شیشه، کاشی و سرامیک، نفت و پتروشیمی و گچ، در زمره مشتریان نسوز هستند که در این بین دو صنعت استراتژیک آهن و فولاد و سیمان بالغ بر ۷۰درصد تولیدات نسوز را به خود اختصاص می‌دهند. نکته قابل توجه اینکه ایرفکو دارای حدود پنج هزار مشتری ثبت شده است. شرکت فرآورده‌های نسوز ایران با بیش از یک دهه برخورداری از سیستم‌های مدیریت کیفیت مبتنی بر استانداردهای ISO9001، در اولین مراحل خود ارزیابی بر اساس مدل‌های تعالی سازمان «EFQM» در سال ۱۳۹۲، موفق به دریافت تقدیرنامه دو ستاره تعالی سازمان شد. همچنین این شرکت در راستای به‌کارگیری هرچه بهتر از سامانه‌های مدیریتی و به منظور ارتقای سطح کیفی فعالیت‌ها و انجام مسئولیت‌های خود در توسعه پایدار صنعتی، گواهینامه سیستم مدیریت یکپارچه «IMS» مشتمل بر استانداردهای ISO9001:2015، ISO14001:2015 و ISO45001:2018 را دریافت کرده است .حضور آگاهانه و به هنگام در طرح خود اظهاری واحدهای تولید و صنعتی در زمینه آلاینده های زیست‌محیطی و انتخاب ایرفکو به عنوان واحد سبز استان اصفهان طی دو سال اخیر نیز حاکی از مسئولیت‌پذیری و حرکت رو‌به‌رشد در این مجموعه تولیدی است.
استراتژی و اهداف شرکت فرآورده‌های نسوز ایران در بخش تولید و فروش چیست؟
شرکت فرآورده‌های نسوز ایران (ایرفکو ) متعهد است تا انواع محصولات دیرگداز مورد نیاز صنایع را سازگار و هماهنگ با استانداردهای ملی و جهانی، تولید و در سراسر کشور و همچنین آن سوی مرزها عرضه کند و با اتکا به نیروی انسانی کارآمد، دانا و توانا و بهره‌گیری از شبکه گسترده اطلاعات ، دانش فنی روز آمد را برای دستیابی به سطح قابل قبول و فزاینده‌ای از بهره‌وری در کلیه عوامل تولید به‌کار گیرد. از این رو سیستم مدیریت یکپارچه ایرفکو با تاکید بر موارد ذیل ایجاد و نگهداری می‌شود.
– ارتقای کارایی و اثربخشی سازمان با انجام برنامه‌ریزی استراتژیک و مشخص کردن اهداف سازمان و پیگیری تحقق اهداف از طریق راهبردهای اثربخش و شناسایی ریسک‌ها و فرصت‌ها با همکاری کارکنان ، شرکای تجاری و تامین‌کنندگان.
– شناسایی و حصول اطمینان از درک نیازها و انتظارات مشتریان و کوشش برای تولید محصولات برتر با استانداردهای روز جهانی جهت جلب رضایت آن‌ها از محصولات و خدمات شرکت.
– نوآوری و توسعه محصولات و تجهیزات از طریق شناسایی فرصت‌های هم‌افزایی در ظرفیت‌های داخلی با مراکز علمی، تحقیقاتی و دانشگاهی داخل و خارج از کشور مبتنی بر بازارسنجی و بازارسازی با رویکرد به‌کارگیری از تکنولوژی‌های برتر.
– توسعه کیفی منابع انسانی، سیستم‌های اطلاعاتی، ارتباطی و رویه‌های کاری با اجرای آموزش‌های مداوم و هدفمند در راستای تعالی منابع انسانی و فرایندها و حفظ و ارتقای سطح سلامت کارکنان و به حداقل رساندن تمامی عوامل ایجاد حادثه و خطرساز.
– پایبندی به مقررات کیفیتی، زیست‌محیطی و ایمنی و بهداشت شغلی مطابق با آیین‌نامه‌ها و قوانین ملی و تلاش همه‌جانبه برای استفاده بهینه از منابع طبیعی و پیشگیری از آلودگی و پیامدهای ناخواسته جهت جلوگیری از بروز عدم انطباق با شناسایی و حذف علل و ریشه‌ها.
همچنین اهداف شرکت با استفاده از شاخص‌های کلیدی فرایندی قابل اندازه‌گیری است و به طور مستمر میزان حصول به آن‌ها ارزیابی و بر این اساس طرح‌های لازم جهت اقدامات اصلاحی، پیشگیرانه و بهبود آماده می‌شود. نتایج ارزیابی تحقق اهداف در بازنگری مدیریت مورد توجه و تاکید قرار می‌گیرند. به منظور تحقق خط مشی نظام یکپارچه مدیریت، نظام کیفیتی مطابق با الزامات استاندارد ISO9001:2015، نظام مدیریت زیست‌محیطی مطابق با الزامات ISO14001:2015 و نظام مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی مطابق با الزامات ISO45001:2018 ایجاد و برقرار شده است که با تلاش کلیه همکاران تا دستیابی کامل به اهداف فوق تلاش خواهیم کرد.
ارزیابی شما از عملکرد این شرکت در تولید و فروش انواع محصولات طی سالیان اخیر چیست؟
تولید محصولات نسوز و دیرگداز مجموعه در سال ۱۴۰۰، به حدود ۵۴ هزار تن رسید که نسبت به سال ۱۳۹۸، ۳۳ درصد افزایش یافته است. ضمن اینکه بالاترین رکورد تولید در طول عمر کارخانه در سال گذشته به ثبت رسید و همچنین شاهد رشد ۶۶ درصدی فروش تولیدات این کارخانه در این مدت نسبت به سال قبل از آن معادل ۸۱۵ میلیارد تومان بوده‌ایم. فروش محصولات کارخانه در سال ۱۳۹۹ به حدود ۵۰۰ میلیارد تومان رسید که در مقایسه با سال قبل از آن که ۳۱۷ میلیارد تومان بود، ۵۴ درصد رشد داشته است.لازم به ذکر است که فروش محصولات نسوز و دیرگداز کارخانه در سال ۱۴۰۰ نسبت به سال ۱۳۹۸، رشد ۲۵۷ درصدی داشته است.
در خصوص پروژه‌های شرکت فرآورده‌های نسوز ایران توضیحاتی ارائه بفرمایید.
پروژه سه‌گانه‌ای در این کارخانه سرمایه‌گذاری و تعریف شده که شامل پروژه «نهاوند» در زمینه دولومیت کلسینه با ظرفیت ۳۳ هزار تن، پروژه «دهاقان» در شهرک صنعتی جنبزه برای تولید دولومیت زینتر و تعدادی طرح زیرسقفی برای افزایش تولید کارخانه مادر است. پروژه‌های مرتبط با زیباشهر (زیر سقفی) شامل هفت پروژه است که خوشبختانه تا پایان اردیبهشت ماه سال جاری، موفق به تکمیل تمام آن‌ها شدیم. این پروژه‌ها شامل یک خط ۱۰ هزار تنی آماده‌سازی مواد اولیه است که از سال‌های گذشته در قسمت‌های پایین‌دست کارخانه از جمله پرس و کوره، توسعه آن انجام شده اما در قسمت آماده‌سازی مواد اولیه انجام نشده بود که بهمن ماه سال گذشته به تولید رسید. برنامه‌ریزی، مدیریت و طراحی‌های این پروژه در کارخانه و ساخت تجهیزات و ماشین‌آلات با استفاده از پیمانکاران داخلی انجام شده است. سه طرح زیر سقفی دیگر کارخانه شامل راه‌اندازی، نوسازی و ساخت پرس‌های جدید اعم از دستگاه پرس یک هزار و ۶۰۰ تنی و یک هزار و ۲۵۰ تنی و ۹۰۰ تنی است که در سال‌های گذشته از کارافتاده و قرار بود به صورت ضایعات و آهن‌آلات فروخته شود اما با کمک یک شرکت دانش‌بنیان داخلی و با عرضه سیستم جدید راه‌اندازی شد و در حال حاضر نیز عامل افزایش قابل توجه توان تولید کارخانه محسوب می‌شود.
بهره‌برداری از دو کوره از جمله پروژه‌های زیرسقفی این کارخانه محسوب می‌شود که یکی از این کوره‌ها پس از توقف هفت ساله، با ظرفیت سه هزار تن راه‌اندازی و کوره دیگر با ظرفیت سه هزار تن در سال جاری طراحی، ساخت، نصب و راه‌اندازی شد که در حال حاضر نیز فعال است. ساخت این کوره‌ها در کارخانه نسوز ایران بومی‌سازی و با دانش و توان پرسنل مجموعه و با استفاده پیمانکاران مختلف انجام شده است. بر همین اساس تمام پروژه‌های این مجموعه صنعتی که به دلایل مختلف در سال‌های گذشته انجام نشده بود و این در حالی است که اجرای آن‌ها را در انتهای سال ۱۳۹۹ شروع کرده بودیم، خوشبختانه تا پایان نیمه نخست سال جاری به نتیجه رسید که در نوع خود یک رکورد به شمار می‌آید. لازم به ذکر است که کارخانه‌های نهاوند و جنبزه به عنوان صنعت بالادستی ما محسوب می‌شوند و بخش مهمی از مواد اولیه‌ای را که در اثر تحریم با سختی و هزینه زیاد به دست می‌آوردیم، تامین می‌کنند و خوشبختانه با راه‌اندازی آن‌ها بخش مهمی از مواد اولیه مصرفی کارخانه‌های نسوز داخلی فراهم شده است.
مشتریان محصولات ایرفکو چه صنایعی هستند و تولیدات شما چه برتری نسبت به نمونه‌های مشابه خارجی دارد؟
روابط بسیار مناسبی را با شرکت‌های هم‌گروه خود از جمله ذوب آهن، فولاد مبارکه و کارخانه‌های مشابه برقرار کرده‌ایم که به دنبال آن، بسیاری از وابستگی‌های این صنایع به خارج از کشور کاهش یافته است. لازم به ذکر است که برای نخستین بار در کشور، آجری در کارخانه نسوز ما تولید شده است که در کوره بلند ذوب آهن اصفهان مورد استفاده قرار می‌گیرد و این محصول پیش از این از خارج وارد می‌شد. تولید این نوع آجر از حدود دو سال گذشته تاکنون در کوره بلند شماره یک ذوب آهن مورد استفاده قرار می‌گیرد و در زمان حاضر تنها توسط دو یا سه شرکت در دنیا، قادر به تولید این نوع آجر هستند. همچنین در تلاش هستیم با فعال کردن ظرفیت‌های نهفته شرکت و با توجه به شعار سال یعنی «تولید، دانش‌بنیان و اشتغال‌آفرین»، یک سری از محصولات دانش‌بنیان جدید که اقداماتی را روی آن‌ها آغاز کرده‌ایم، به نتیجه برسانیم و بتوانیم خبرهای مسرت‌بخشی را در این زمینه تا پایان امسال ارائه کنیم.
در حال حاضر تولیدکنندگان نسوز کشور با چه چالش‌هایی دست و پنجه نرم می‌کنند؟
با توجه به اینکه بخش مهمی از مواد اولیه مورد نیاز صنعت نسوز وارداتی است، در حال حاضر در این زمینه با مشکلات فراوانی مواجه هستیم. تحریم‌های ظالمانه علیه کشور باعث شده است که نتوانیم از اعتبار اسنادی در واردات مواد اولیه استفاده کنیم و همین مسئله منجر به مشکلاتی در تامین حجم نقدینگی مورد نیاز شده است. حمل‌ونقل مواد اولیه، به یک چالش اساسی آن هم در زمان پساکرونایی تبدیل شده است و همواره با تغییرات لحظه‌ای هزینه حمل در داخل و همچنین زمان‌بر شدن این فرایند روبه‌رو هستیم. بر همین اساس، تولیدکنندگان بزرگ نسوز کشور مانند شرکت فرآورده‌های نسوز ایران ناچار هستند بخش عمده‌ای از نقدینگی خود را صرف تامین مواد اولیه و هزینه‌های جانبی آن همچون حمل‌ونقل کنند که منجر به ایجاد چالش‌های فراوان دیگری خواهد شد. از سوی دیگر، قیمت مواد اولیه در کشورهای اروپایی که اکنون با معضل تامین انرژی مواجه هستند، به شدت افزایش یافته است و تمام این عوامل دست به دست یکدیگر داده‌اند تا فشار مضاعفی بر دوش تولیدکنندگان نسوز کشور وارد شود. از سوی دیگر، با توجه به ارزان شدن قیمت فولاد و کاهش صادرات محصولات فولادی، فولادسازان بزرگ کشور که جزو مهم‌ترین مشتریان محصولات تولیدی ما هستند، با مشکلات فراوانی مواجه شدند و این مسئله تاثیر مستقیم بر عملکرد مجموعه ایرفکو داشت. اعمال تعرفه‌های گمرکی، از دیگر مشکلات موجود در این صنعت به شمار می‌آید که خوشبختانه اقدامات موثری در این زمینه صورت پذیرفته است؛ اگرچه دولت کاهش عوارض گمرکی از ۴ به یک درصد را ابلاغ کرده اما هنوز گمرک نسبت به اجرای آن اقدام نکرده است و امیدوار هستیم هرچه سریع‌تر نسبت به اجرای این مهم اقدام شود. در مجموع می‌توان گفت تولید نسوز در حال حاضر به بندبازی شباهت پیدا کرده است و فعالان این صنعت به سختی قادر به ادامه فعالیت خود هستند. این در حالی است که نسوز، به عنوان یک صنعت مادر شناخته می‌شود و نقش بسزایی در صنایع مختلف به ویژه فولاد دارد.
چه تمهیداتی را در راستای رفع مشکلات موجود اندیشیده‌اید و آیا دولت از تولیدکنندگان بخش خصوصی حمایت می‌کند؟
ما سرمایه‌گذاری‌های لازم جهت تامین بخشی از مواد اولیه مورد نیاز خود را انجام داده‌ایم که از جمله آن می‌توان به پروژه جنبزه اشاره کرد و به دنبال آن هستیم که همین مسیر را ادامه دهیم تا بتوانیم مشکلات موجود در این زمینه را به حداقل برسانیم. از سوی دیگر به منظور اجرای امور تحقیقاتی، سقف بودجه را حذف کرده‌ایم که همین امر باعث شده است بتوانیم انعطاف‌پذیرتر در این زمینه اقدام کنیم و به فرمولاسیون‌های جدید دست پیدا کنیم. در واقع تنها راه نجات این صنعت از شرایط موجود، سرمایه‌گذاری در منابع داخلی است که توسعه تحقیقات، می‌تواند نقش بسزایی در این زمینه داشته باشد. در حال حاضر، ذهنیت خود را در زمینه تحقیقات هرچه بیشتر متمرکز کرده‌ایم تا بتوانیم ضمن مدیریت شرایط حاکم، در راستای تامین بخشی از مواد اولیه مورد نیاز خود گام برداریم.
مقامات دولتی در رده‌های بالایی، تمام تلاش خود را در راستای حمایت از تولید به‌کار گرفته‌اند اما هرچقدر به سمت رده‌های پایین‌تر مانند مدیران بانک‌ها و موسسات مالی حرکت می‌کنیم، شاهد عدم همکاری با کارفرمایان و تولیدکنندگان بخش خصوصی هستیم. ما موفق به اجرای سه پروژه بزرگ طی مدت زمان یک سال و نیم گذشته شدیم و هیچ گاه نتوانستیم در این زمان تسهیلات بلندمدت سرمایه‌گذاری را دریافت کنیم. در حالی که قول‌های مساعدی نیز در این زمینه از جانب بانک‌ها دریافت کردیم اما موفق به اخذ تسهیلات نشدیم. متاسفانه یک سری دست‌اندازها در برخی سازمان‌های دولتی و همچنین بانک‌ها وجود دارد که می‌تواند توسعه تولید را چندین سال به تاخیر بیندازد و امیدوار هستیم در ادامه شاهد رفع این مشکلات باشیم.
وضعیت صنعت نسوز کشور و چشم‌انداز آن را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
صنعت نسوز، جزو معدود صنایعی در ایران است که میزان تولید نسبت به جمعیت کل کشور به نوعی هم‌خوانی دارد. جمعیت ایران در حدود ۱٫۲ درصد جمعیت کل جهان است و به همین میزان تولید نسوز در کشور صورت می‌پذیرد. این در حالی است که با توجه به پتانسیل‌های موجود، می‌توانستیم عملکرد بسیار بهتری در این صنعت داشته باشیم. البته این امر مستلزم سازمان‌دهی سیاست‌های کلان کشور در بخش معدن و صنایع معدنی است و تولیدکنندگان مواد اولیه، نباید به حوزه تولید محصول نهایی ورود کنند. بر همین اساس اگر می‌خواهیم حضور موفقی در سطح بین‌المللی داشته باشیم و به رقابت با تولیدکنندگان برتر جهان بپردازیم، باید نسبت به سازمان‌دهی برخی قوانین و سیاست‌گذاری‌های موجود اقدام کنیم. خوشبختانه صادرات ما در سال جاری، در حالی به دو میلیون دلار رسیده است که شاهد عدم صادرات محصولات شرکت در سال‌های ۱۳۹۸ و همچنین ۱۳۹۹ بودیم و امیدوار هستیم بتوانیم ضمن راه‌اندازی صنایع بالادستی خود، حضور موفقی در بازارهای صادراتی داشته باشیم.
