یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های تولیدکننده طلا که شاید تاکنون نامی از آن نشنیده باشید، احتمال دارد در سه ماهه سوم سال جاری میلادی عرضه اولیه خود را انجام دهد. شرکت مذکور که «Navoi Mining and Metallurgical» نام دارد، در سال ۲۰۲۳ حدود ۲.۹ میلیون اونس طلا استخراج کرد و در حال حاضر مجموع ذخایر تحت مالکیت این شرکت نزدیک به ۱۵۰ میلیون اونس برآورد می‌شود.
به گزارش پایگاه خبری و تحلیلی «فلزات آنلاین» و به نقل از وبسایت «mining.com»، در اعماق بیابان قزل‌قوم ازبکستان، معدن «Muruntau» پنهان شده است که یکی از بزرگ‌ترین معادن طلای جهان به شمار می‌آید. با وجود ۶ دهه استخراج، همچنان ۶۸ میلیون اونس ذخیره تایید شده، ۳۳ میلیون اونس ذخیره تخمینی و ۴۵ میلیون اونس ذخیره احتمالی در این معدن باقی مانده است.
یوجین آنتونوف، معاون مدیرعامل شرکت دولتی «Navoi»، در کنفرانس سال ۲۰۲۳ انجمن کاوشگران و توسعه‌دهندگان کانادا (PDAC)، عنوان کرده بود که این شرکت در حال توسعه یک معدن روباز جدید در کنار ۱۲ معدن فعال دیگر خود در آسیای مرکزی است و هم‌زمان، با بانک‌های غربی درباره عرضه اولیه سهام شرکت مذاکره می‌کند.
به نظر می‌رسد که روند عرضه سهام شرکت «Navoi» در بورس فلزات لندن آغاز شده است؛ حداقل براساس تحلیلی از شرکت «La Mancha Resource Capital» که در زمینه معادن، به ویژه طلا و فلزات مرتبط با باتری فعالیت دارد. شرکت مذکور صندوقی ۱.۵ میلیارد دلاری را مدیریت می‌کند و از سوی میلیاردر مصری، نجیب ساویریس حمایت شده و دفتر اصلی آن در لوکزامبوگ است.
متیو فیشر، مشاور حقوقی ارشد شرکت «Navoi» به همراه وینسنت بنوا، شریک مدیریتی آن، در خصوص این عرضه اولیه توضیحاتی ارائه داده‌اند که در ادامه بررسی خواهند شد.
عرضه اولیه چه تاریخی انجام می‌شود؟
برنامه‌ریزی ابتدایی برای عرضه اولیه «Navoi» در سال‌های ۲۰۲۲ یا ۲۰۲۳ انجام شده بود اما تاثیر جنگ اوکراین بر بازارهای مالی، این جدول زمانی را مختل کرد. اکنون با بهبود شرایط سرمایه‌گذاری، شواهدی حاکی از آمادگی این شرکت برای ورود به بازار بورس در سال جاری میلادی دیده می‌شود. یکی از مهم‌ترین نشانه‌ها، فرمان اخیر رئیس جمهور ازبکستان است که سه ماهه سوم امسال را به عنوان ضرب‌الاجل مشخص کرده است. علاوه‌براین، شرکت «Navoi» بسیاری از مراحل آماده‌سازی پیش از عرضه اولیه را نیز پشت سر گذاشته است.
شرکت «Navoi» طی سال‌های اخیر با واگذاری دارایی‌های اورانیومی خود، بخش‌های غیرضروری را از سبد دارایی‌های شرکت حذف کرده است. همچنین با دریافت وامی مشترک به ارزش ۱.۲ میلیارد دلار از بانک‌های بین‌المللی، تامین مالی خود را تقویت و برای جلب نظر سرمایه‌گذاران خارجی، استانداردهای گزارش‌دهی شرکت را با معیارهای بین‌المللی هماهنگ کرده است؛ به طوری که اکنون از مدل (JORC) استرالیا برای ارزیابی ذخایر و منابع معدنی خود استفاده می‌کند. این شرکت همچنین وبسایت انگلیسی خود را برای سرمایه‌گذاران بین‌المللی به‌روزرسانی کرده است و نخستین گزارش‌های مالی حسابرسی شده مطابق با استاندارد (IFRS) را ارائه و اولین گزارش (ESG) شرکت را نیز منتشر کرده است.
در ماه اکتبر ۲۰۲۴، شرکت «Navoi» با فروش یک میلیارد دلار اوراق یوروباند به سرمایه‌گذاران خارجی، آخرین مرحله آماده‌سازی پیش از عرضه اولیه را پشت سر گذاشت. شواهد حاکی از آن است که این شرکت تا پایان سال جاری میلادی برای فرایند عرضه اولیه کاملا آماده خواهد بود.
شرکت «Navoi» کدام بازار بورس را برای عرضه اولیه انتخاب می‌کند؟
به نظر می‌رسد شرکت مذکور قصد دارد برای عرضه اولیه سهام خود، بورس فلزات لندن را انتخاب کند؛ بازاری که پیش‌تر از طریق عرضه اوراق یوروباند در آن حضور یافته و میان سرمایه‌گذاران شناخته شده است. با این حال، این انتخاب ممکن است تعجب‌برانگیز باشد؛ چراکه در سال‌های اخیر، لندن به جایگاه چهارم در میان بازارهای جذب شرکت‌های معدنی سقوط کرده و به طور کلی در جذب عرضه‌های اولیه عملکرد چندان درخشانی نداشته است.
با تمام این تفاصیل، بورس فلزات لندن همچنان مقصد اصلی بسیاری از شرکت‌های آسیای مرکزی، به ویژه شرکت‌های معدنی محسوب می‌شود. این روند از سال ۲۰۰۵ و با ورود نخستین شرکت‌های قزاق آغاز شد. از جمله مهم‌ترین نمونه‌ها، عرضه اولیه خصوصی‌سازی شرکت اورانیوم قزاقستان در سال ۲۰۱۸ در این بورس بود. شرکت «Navoi» نیز احتمالا این سوابق را در نظر دارد؛ به ویژه اینکه وزارت دارایی ازبکستان نیز برای انتشار هر سه اوراق قرضه دولتی خود، بورس فلزات لندن را انتخاب کرده است.
عرضه عمومی شرکتی در اندازه و جایگاه شرکت «Navoi» بدون فهرست شدن در بازار داخلی غیرقابل تصور است و به همین دلیل، پیش‌بینی می‌شود که سهام این شرکت هم‌زمان در بورس جمهوری تاشکند نیز عرضه شود.
حجم این عرضه اولیه چقدر است؟
عرضه‌های اولیه در ازبکستان تاکنون در مقیاسی محدود برگزار شده و حتی در داخل کشور نیز سرمایه‌گذاران چندان به آن‌ها توجه نکرده‌اند. برای مثال، عرضه اولیه شرکت «UzAuto Motors» در سال ۲۰۲۳ (بزرگ‌ترین عرضه اولیه این کشور تاکنون) با کمبود شدید تقاضا مواجه شد و تنها پنج میلیون دلار سرمایه جذب کرد.
در مقایسه با عرضه‌های اولیه قبلی در ازبکستان، عرضه اولیه شرکت «Navoi» بسیار بزرگ‌تر خواهد بود. هرچند دولت این کشور در ابتدا قصد داشت ۱۵ درصد از سهام شرکت مذکور را واگذار کند اما این میزان اکنون به ۵ درصد کاهش یافته است. با این حال، این مقدار همچنان یک عرضه اولیه بزرگ محسوب می‌شود. بر اساس برآورد دولت ازبکستان در سال ۲۰۲۰ که ارزش بازار شرکت «Navoi» را ۱۱ میلیارد دلار تخمین زده بود، ارزش این عرضه اولیه حدود ۵۵۰ میلیون دلار برآورد می‌شود.
چه بانک‌هایی به شرکت «Navoi» کمک خواهند کرد؟
با در نظر گرفتن ابعاد این عرضه اولیه، شرکت «Navoi» به طور قطع به حمایت بانک‌های مطرح بین‌المللی نیاز دارد. بانک‌های «JPMorgan»، «Citi» و «SocGen» به دلیل نقش آن‌ها در تامین مالی اوراق یوروباند شرکت مذکور و اوراق قرضه دولتی ازبکستان، به عنوان گزینه‌های اصلی مطرح هستند.
مطابق با روند معمول در بازارهای نوظهور، انتظار می‌رود که حداقل یک بانک محلی یا منطقه‌ای نیز برای پوشش بازار داخلی به این معامله بپیوندد. این بانک ممکن است «Mashreq» یا «First Abu Dhabi» از امارات متحده عربی باشد که در معاملات اخیر اوراق قرضه دولتی ازبکستان مشارکت داشتند؛ این بانک همچنین می‌تواند «Halyk Bank» از قزاقستان باشد که در تامین مالی وام مشترک (NMMC) نقش داشت.
بانک‌هایی مانند «VTB» و «Gazprombank» در این عرضه اولیه حضور نخواهند داشت. این بانک‌های روسی که در نخستین مراحل ورود ازبکستان به بازارهای مالی بین‌المللی نقش داشتند، پس از آغاز جنگ اوکراین دیگر قادر به مشارکت در معاملات جهانی بازار سرمایه نیستند.
نکات مهمی که باید در دفترچه عرضه اولیه جست‌وجو کرد
یکی از مهم‌ترین ملاحظات، امکان مداخله دولت است. از آنجایی که شرکت «Navoi» نزدیک به ۱۷ درصد از بودجه ازبکستان را تامین می‌کند، طبق ارزیابی «S&P»، دولت این کشور می‌تواند برای افزایش درآمد خود سود تقسیمی شرکت را افزایش دهد؛ بدون اینکه با مانع قانونی خاصی روبه‌رو باشد.
حتی اگر سیاست تقسیم سود شرکت «Navoi» تغییر نکند، وضع مالیات سنگین بر معادن در قزاقستان این نگرانی را ایجاد کرده است که ازبکستان نیز راه مشابهی را در پیش بگیرد. شرکت «Navoi» باید در دفترچه عرضه اولیه خود شفاف‌سازی کند که چگونه سیاست سود تقسیمی، انتصاب مدیران مستقل و رویکرد مالیاتی دولت بر عملکرد آن تاثییر خواهد گذاشت.
موضوع ایمنی و سلامت کارکنان نیز یکی دیگر از ملاحظات است. دفترچه اوراق قرضه یورویی شرکت مذکور نشان می‌دهد که استانداردهای ایمنی، همچنان با معیارهای بین‌المللی هم‌خوانی ندارد و در حد فاصل سال‌های ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۳، تعداد ۲۰ نفر از کارکنان آن در حوادث کاری جان خود را از دست داده‌اند. این آمار در مقایسه با ۱۲ مورد فوتی در شرکت «Barrick Gold» و تنها یک مورد در شرکت «Newmont»، عملکرد ضعیف این شرکت را در حوزه ایمنی نشان می‌دهد.
شرکت «Navoi» پذیرفته است که در زمینه ایمنی، همچنان فاصله زیادی با استانداردهای جهانی دارد اما سرمایه‌گذاران بین‌المللی که به معیارهای (ESG) اهمیت می‌دهند، انتظار دارند که دفترچه عرضه اولیه کاهش ملموس حوادث کاری را نشان دهد و همچنین یک نقشه راه مشخص برای تطبیق با بهترین استانداردهای جهانی ارائه کند.
نکته دیگری که باید به آن توجه داشت، پایداری کسب‌وکار شرکت «Navoi» در بلندمدت است. در سال‌های اخیر، حدود ۷۰ درصد از تولید طلای این شرکت وابسته به معدن «Muruntau» بوده است. در چنین شرایطی، وقوع یک اعتصاب گسترده، اختلاف حقوقی بر سر مجوزها، حادثه جدی یا یک فاجعه طبیعی در این معدن می‌تواند بقای این شرکت را به خطر بیندازد.
برای مقابله با این چالش، شرکت «Navoi» بودجه پروژه‌های اکتشافی خود را در سال گذشته میلادی به ۶۴ میلیون دلار افزایش داد که بیش از دو برابر هزینه‌ای است که در سال ۲۰۲۱ صرف کرده بود. با این حال، از آنجایی که بازده این سرمایه‌گذاری در کوتاه‌مدت ملموس نخواهد بود، هنوز مشخص نیست سرمایه‌گذاران عرضه اولیه چه نظری درباره این نقطه ضعف شرکت خواهند داشت.
مسیر پیش‌رو چگونه خواهد بود؟
شرکت «Navoi»، تنها شرکت معدنی ازبکستان نیست که قصد ورود به بازار سهام را دارد. شرکت دولتی استخراج مس «Almalyk» نیز در آینده نزدیک عرضه اولیه خود را انجام خواهد داد.
هدف دولت ازبکستان، افزایش تولید طلا تا ۵۰ درصد، نقره و اورانیوم تا ۲۰۰ درصد و مس تا ۲۵۰ درصد است. این کشور امیدوار است که عرضه اولیه سهام شرکت‌های «Navoi» و «Almalyk»، ازبکستان را به عنوان یک بازیگر جدی در بخش معدن مطرح کند و موج جدیدی از سرمایه‌گذاری خارجی را به همراه داشته باشد. شاید وقت آن رسیده باشد که سرمایه‌گذاران توجه بیشتری به ازبکستان داشته باشند.
انتهای پیام//
