لیتیوم، فلزی سبک و پرکاربرد در صنعت باتریسازی است. بزرگترین ذخایر این فلز در مثلث شیلی، استرالیا و آرژانتین واقع شده و شیلی، میزبان بیشترین ذخایر لیتیوم در جهان است؛ در حالی که تولید معدنی استرالیا بیشترین سهم از تولید را به خود اختصاص داده است زیرا استخراج لیتیوم تکنولوژی پیچیدهای دارد. چین، بزرگترین مصرفکننده فلز لیتیوم در جهان است و حدود ۳۹ درصد از مصرف جهانی این فلز را در انحصار خود دارد. علاوهبراین چین همواره درصدد افزایش سرمایهگذاری در جهت افزایش تولید لیتیوم است. از این رو سران کشورهای غربی در هراس هستند که با کاهش عرضه لیتیوم، بازار خودروهای برقی نیز به انحصار چین درآید. پس از چین، کرهجنوبی و ژاپن نیز سهم قابل توجهی از مصرف جهانی لیتیوم را به خود اختصاص دادهاند و مصرف این کشورها علاوهبر بازار خودروهای برقی، به بازار وسایل الکترونیکی نیز وابسته است.
به گزارش پایگاه خبری و تحلیلی «فلزات آنلاین» و به نقل از روابط عمومی شرکت مشاوره اقتصادی آرمان آتورپات، لیتیوم به عنوان سبکترین فلز در طبیعت شناخته میشود و به دلیل برخورداری از ویژگیهای منحصربهفرد از جمله بیشترین ضریب انبساط حرارتی در میان سایر فلزات، کاربردهای منحصربهفردی دارد که مهمترین کاربرد آن میتوان به استفاده در باتریهای قابل شارژ وسایل الکترونیکی اشاره کرد. همچنین لیتیوم در برخی باتریهای غیرقابل شارژ برای وسایلی مانند ضربانساز قلب، اسباببازیها و ساعت نیز کاربرد دارد.
فلز لیتیوم در ترکیب با آلومینیوم و منیزیم به آلیاژهایی تبدیل میشود که دارای استحکام بالاتر و سبکتر نیز هستند. نوعی از آلیاژ منیزیم لیتیوم در آبکاری زره به کار میرود. آلیاژهای آلومینیوم لیتیوم عموما در هواپیما، قاب دوچرخه و قطارهای پرسرعت استفاده میشود. گاهی اوقات در تولید شیشه و سرامیک نیز از لیتیوم استفاده میشود. به دلیل واکنشپذیری بالای لیتیوم، هرگز نمیتوان آن را به صورت عنصر آزاد در طبیعت پیدا کرد بلکه همواره در بخشی از یک ترکیب شیمیایی که عمدتا یونی است، یافت میشود. این فلز بخش کوچکی از کلیه سنگهای آذرین را تشکیل میدهد و در بسیاری از شورابههای طبیعی وجود دارد.
در سال ۲۰۲۲، بالغ بر ۸۹ میلیون تن ذخیره لیتیوم در جهان شناسایی شده که از این میزان تنها ۲۲ میلیون تن آن قابل برداشت است. شیلی با ۹ میلیون و ۲۰۰ هزار تن ذخیره لیتیوم، بزرگترین میزبان ذخایر لیتیوم در جهان است. پس از آن استرالیا و آرژانتین هر یک به ترتیب با در اختیار داشتن پنج میلیون و ۷۰۰ هزار تن و دو میلیون و ۲۰۰ هزار تن از ذخایر لیتیوم، در رتبههای بعدی جای گرفتهاند.
استرالیا، بزرگترین عرضهکننده لیتیوم در جهان
تولید معدنی لیتیوم در جهان در بازه زمانی ۲۰۱۲ تا ۲۰۲۱ در نمودار ۱ مورد بررسی قرار گرفته است. همان طور که نمودار ۱ نشان میدهد، تولید معدنی لیتیوم از ۳۵ هزار تن در سال به ۱۰۴ هزار تن در سال ۲۰۲۱ رسیده و این به معنای رشد متوسط سالانه ۱۲ درصدی تولید معدنی این فلز ویژه بوده است. بیشترین سهم از تولید معدنی لیتیوم به استرالیا تعلق دارد که بیش از نیمی از تولید معدنی این فلز را به خود اختصاص داده است. اگرچه شیلی دارای بیشترین ذخیره لیتیوم بوده اما با توجه به اینکه استخراج لیتیوم مستلزم دارا بودن تکنولوژی پیشرفته است، استرالیا در استخراج این محصول نیز پیشتاز است.
شیلی پس از استرالیا، بیشترین میزان تولید معدنی لیتیوم را در اختیار دارد و در سال ۲۰۲۱ بالغ بر یک چهارم تولید معدنی لیتیوم در جهان به این کشور تعلق داشته است. افزایش تولید معدنی این عنصر از سال ۲۰۱۶ به بعد، پیامد افزایش تقاضا برای خودروهای برقی است که باعث شده حجم تقاضای قابل توجهی برای باتریهای لیتیومی ایجاد شود. کاهش عرضه لیتیوم حدفاصل سالهای ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۰، به دلیل افزایش چشمگیر قیمت لیتیوم رخ داده است؛ هر چند که این روند کاهشی از سال ۲۰۲۰ اصلاح شد.
مصرف لیتیوم در مناطق مختلف جغرافیایی متفاوت است اما به طور کلی آسیا بالاترین سهم از مصرف این ماده را داراست؛ چراکه سه ابر مصرفکننده، یعنی چین، کرهجنوبی و ژاپن که دارای صنایع خودروسازی قوی هستند، در این منطقه جغرافیایی واقع شدهاند. این سه کشور به ترتیب ۳۹، ۲۰ و ۱۸ درصد از لیتیوم تولیدی در جهان را مصرف میکنند. به عبارتی چین ۶۰ درصد ظرفیت تبدیل لیتیوم به باتریهای یونی و لیتیومی را در اختیار دارد. نمودار ۲، سهم مصرف هر یک از مناطق از لیتیوم مصرفی در جهان را در سال ۲۰۲۱ نشان میدهد. بر اساس این نمودار، کشورهایی که در زمینه صنعتی و تولید خودرو به ویژه خودروهای الکتریکی پیشرو هستند، سهم بیشتری از مصرف لیتیوم در جهان را در اختیار دارند؛ چراکه مصرف لیتیوم در این کشورها به دلیل تولید باتریهای خودروهای برقی بالاتر است.
آسیا بزرگترین متقاضی لیتیوم در جهان
تسلط چین بر بازار لیتیوم موجب هراس قدرتهای غربی شده است؛ چراکه آنها معتقد هستند که با توجه به محدودیت عرضه لیتیوم و سلطه چین بر این منابع، آینده بازار خودروهای الکتریکی میتواند در انحصار چین درآید. علاوهبراین، سرمایهگذاری هرچه بیشتر این کشور بر روی ذخایر لیتیوم، موجب فشار مضاعفی بر نگرانیهای مقامات غربی است.
اگرچه کاربرد لیتیوم در صنایع مختلف بر اساس موقعیت جغرافیایی متفاوت است اما در بازارهای جهانی مصرف نهایی لیتیوم به ترتیب ۷۱ درصد در تولید باتری، ۱۴ درصد در سرامیک و شیشه، ۴ درصد در روانکننده، ۲ درصد در پودرهای قالب در ریختهگری پیوسته، ۲ درصد در صنایع پلیمر، یک درصد در تصفیه هوا و ۶ درصد در صنایع دیگر گزارش شده است. از آنجایی که بیشترین سهم صنایع مصرفکننده لیتیوم به خودروهای برقی اختصاص دارد و با توجه به پیشبینیها در خصوص رشد روز افزون صنعت خودروهای برقی، انتظار میرود که روند عرضه و تقاضای لیتیوم در جهان در سالهای آتی رشد قابل توجهی داشته باشد.
انتهای پیام//