فرید نائینی در گفت‌وگو با خبرنگار پایگاه خبری و تحلیلی «فلزات آنلاین»، اظهار داشت: در سال ۱۳۹۴ و تحت شرایط نامناسبی شرکت روی پردازان ایرانیان را دراختیار گرفتیم؛ به طوری که ظرفیت تولید این واحد صنعتی-معدنی در آن زمان، به میزان روزانه دو تن شمش روی بود که با همت و تلاش شبانه‌روزی پرسنل، توانستیم این رقم را به میزان ۱۱ تن شمش روی در روز افزایش دهیم. همچنین ظرفیت اسمی مندرج در پروانه بهره‌برداری، حدود سه هزار و ۳۰۰ تن است. ۹۵ درصد محصولات این مجموعه به کشورهای هدف صادراتی ارسال و مابقی آن نیز به شرکت‌های مصرف‌کننده شمش روی در بازار داخلی فروخته می‌شود.
وی افزود: یکی از برنامه‌های مهم و اساسی ما در راستای سیاست‌گذاری‌های کلان شرکت، اهتمام ویژه به امر اشتغال‌زایی است که در این زمینه توانستیم با سرمایه‌گذاری‌های صورت گرفته، میزان اشتغال‌زایی مجموعه را از تعداد ۳۷ نفر پرسنل در سال ۱۳۹۴، به ۶۷ نفر در سال ۱۳۹۸ ارتقا بخشیم. این آمارها نشان می‌دهد که در دوره چهار ساله، میزان اشتغال مجموعه، رشد دو برابری را تجربه کرده است. با این حال، بر اساس چشمانداز سال جاری در صدد هستیم تا در صورت رفع مشکلات پیرامون تهیه و تامین مواد اولیه، رقم اشغال‌زایی را بیش از این ارقام افزایش دهیم.
زنگ خطر پایان عمر معدن انگوران
مدیرعامل شرکت روی پردازان ایرانیان عنوان کرد: ۸۰ درصد مواد اولیه مورد استفاده در این واحد صنعتی-معدنی از طریق مبادی بین‌المللی، به خصوص کشور ترکیه تامین می‌شود. همچنین ۲۰ درصد از مواد اولیه موردنیاز تولید شمش روی، از طریق معدن انگوران خریداری و مورد استفاده قرار می‌گیرد.
نائینی اضافه کرد: مسلما عیار خاک معدن انگوران با هیچ منبع دیگر (چه داخلی و چه خارجی) قابل مقایسه نیست؛ اما باید توجه داشت که این معدن در اواخر عمر خود قرار دارد و میزان عیار آن در نسبت با سال‌های گذشته، افت چشمگیری پیدا کرده است و این مسئله به عنوان یک زنگ خطر برای مواد اولیه تولید شمش روی در کشور محسوب می‌شود. با این حال عیار خاکی که به واحد ما از طرف معدن انگوران اختصاص می‌یابد، به طور معمول حدود ۱۲ تا ۳۵ درصد است.
وی ادامه داد: با توجه به سهمیه‌بندی خاک معدن انگوران و پایین بودن میزان تخصیص مواد اولیه به هر واحد تولیدی، مشکلات متعددی پیرامون تولید شمش روی در واحدهای صنعتی به وجود می‌آید. در واقع این مشکلات برای واحدهایی همچون ما در مسیر تولید شمش روی بر اساس ظرفیت اسمی، موانع بسیاری ایجاد می‌کند که اگر در این زمینه، مدیریت معدن انگوران بتواند به واحدهای کوچک و متوسط، نگاه ویژهای در راستای ایجاد ارزش‌افزوده محصولات معدنی صادراتی بی‌اندازد، بی‌تردید میزان تولید واحدهای شمش روی، مطابق با میزان انتظار هر واحد نسبت به ظرفیت موجود آن خواهد بود و این مسئله، ارزآوری خوبی را نصیب کشور خواهد کرد.
چالش‌های ارزی واحدهای شمش روی
مدیرعامل شرکت روی پردازان ایرانیان تاکید کرد: یکی از مشکلات عمده پیش روی تولید شمش روی، خرید خاک معدنی از کشور ترکیه در وضعیت شیوع گسترده ویروس کرونا است. همچنین مسائل ارزی پیرامون ورود مواد اولیه، بحران‌هایی را در مسیر تولید به وجود می‌آورد؛ تا جایی که مشکلات متعددی را برای واحدهایی همچون ما که به صورت تهاتر اقدام به خرید مواد اولیه و فروش شمش روی می‌کنیم، ایجاد کرده است. بانک مرکزی نباید برای واحدهایی که به صورت تهاتر معامله صادراتی انجام می‌دهند، چالش‌های ارزی به وجود آورد.
نائینی اضافه کرد: امیدوار هستیم بانک مرکزی با توجه به شعار سال ۱۳۹۹ یعنی «جهش تولید»، روند صادرات و واردات در زمینه شمش روی را تسهیل کند تا ما نیز با انگیزه‌ای مضاعف در پی افزایش میزان تولید و اشتغال در مجموعه خود باشیم.
وی تاکید کرد: در حال حاضر، مرز زمینی با ترکیه بسته شده است و به همین دلیل، هیچ‌گونه امکانی برای ورود مواد اولیه و صادرات شمش روی وجود ندارد. باید توجه داشت که به واسطه چنین مشکلی، تعطیلی واحدهای شمش روی امری حتمی است البته مرز ریلی تا حدودی توانسته جایگزین مناسبی برای مرز زمینی باشد و در این مورد خاص نیز، گویا تسهیل روند واردات و صادرات در دستور کار مقام‌های ذی‌ربط قرار گرفته است اما با این حال باید در نظر گرفت که بسیاری از واحدهای تولیدی شمش روی، تنها از طریق کامیون‌های حمل بار، فرآیند واردات و صادرات خود را پیش می‌برند که از این منظر، مسدود شدن مرز زمینی با ترکیه، مشکلات متعددی را برای آن‌ها به وجود می‌آورد.
بازفرآوری باطلههای معدنی
مدیرعامل شرکت روی پردازان ایرانیان اظهار کرد: روند باطله‌برداری در این واحد، به میزانی بوده که بیش از نیمی از خاک معدنی مورد استفاده به عنوان مواد اولیه، باطله است که در مواردی حتی بیش از این مقدار نیز باطله‌برداری صورت می‌گیرد. میزان باطله‌برداری و حجم آن به طور مستقیم به کیفیت و عیار خاک معدنی بستگی دارد؛ یعنی مواد اولیه تهیه شده توسط معادن داخلی در نسبت با خاک معدنی که از کشورهای همسایه تهیه می‌شود، تفاوت عمده دارد و گاه میزان باطلههای خاک معدنی کشوری همچون ترکیه، به دو سوم خاک معدنی ورودی می‌رسد.
نائینی عنوان کرد: با توجه به محدودیت ظرفیت و مشکلات پیرامون دپوی باطله‌ها در شهرک صنعتی روی شهر زنجان، از چندی پیش تصمیم گرفتیم که حجم دپوی باطله‌ها را افزایش دهیم؛ تا حدی که در موارد ضروری بتوانیم از بازفرآوری آن‌ها استفاده کنیم. در این مورد ابتدا تاییدیه سازمان محیط زیست را برای دپوی باطلههای معدنی دریافت کردیم؛ به طوری که در حال حاضر به میزان ۲۵ تا ۳۰ هزار تن، قابلیت ذخیره‌سازی باطله در محوطه مجموعه فراهم شده است.
وی اذعان کرد: علاوه بر تاسیس محلی ویژه برای دپوی باطلههای معدنی در محوطه مجموعه، محلی نیز برای نگهداری و ذخیره‌سازی شمش روی در نظر گرفته شده است. این محل قابلیت نگهداری ۲۵۰ تا ۳۰۰ تن شمش روی را دارد که بر اساس سیاست‌‌های کلان مجموعه، در صدد هستیم این میزان را در سال جاری افزایش دهیم.
نائینی افزود: تکنولوژی مورد استفاده ما تماما از منابع داخلی تامین شده است؛ به طوری که دستگاه‌های تولید شمش روی شامل مخزن، ترانس برق (مورد استفاده در الکترولیز)، الکتروموتور، از بازار داخلی تامین شده است اما دستگاه اتمیک مجموعه را از کشور استرالیا تهیه کرده‌ایم.
کرونا و چشمانداز مبهم صنعت روی
مدیرعامل شرکت روی پردازان ایرانیان بیان کرد: با آغاز شیوع ویروس کرونا در کشور، تمهیدات ویژهای را برای پیشگیری و مقابله با ویروس کرونا اتخاذ کردیم. رعایت موارد بهداشتی بر اساس پروتکل‌های ابلاغی از سوی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، در اولویت برنامه‌های ما قرار داشت و همچنان نیز دارد؛ تا جایی که ضدعفونی تمام محل‌های مجموعه به طور مرتب صورت می‌گیرد و در کنار آن نیز، تجهیز پرسنل برای مقابله با این ویروس، به طور ویژه پیگیری و در حال انجام است.
نائینی ادامه داد: اگر شرایط نامطلوب ناشی از ویروس کرونا باقی بماند، متاسفانه باید گفت که نمی‌توان چشمانداز خوبی برای صنعت روی کشور متصور شد. از طرفی با توجه به اینکه محصولات ما بر اساس نرخ جهانی فلزات (LME) قیمت‌گذاری می‌شود و شرایط امروز نشان از کاهش نرخ جهانی شمش روی می‌دهد، پس همچنان وضعیت آینده و اینکه آیا می‌توانیم در این شرایط بقا داشته باشیم، تا حدود زیادی نامعلوم است.
وی در پایان خاطرنشان کرد: مهم‌ترین مسئله‌ای که چشمانداز صنعت روی کشور را با ابهام همراه می‌کند، کمبود اساسی مواد اولیه است؛ به نحوی که منابع داخلی کفاف تامین مواد اولیه مورد استفاده واحدهای تولید شمش روی را نمی‌دهند و به همین دلیل، ضرورت واردات خاک معدنی از کشور ترکیه و یا سایر کشورهای دارای خاک معدنی روی، بیش از پیش اهمیت پیدا می‌کند. با این حال ما نمی‌دانیم که کشور ترکیه و یا سایر کشورهای دارای ذخایر معدنی روی در وضعیت پساکرونا، چه سیاستی برای صنعت خود وضع می‌کنند؛ آیا همچون سنوات گذشته به فروش مواد اولیه اهتمام می‌ورزند یا اینکه در راستای حمایت از صنایع داخلی کشورهای خود، صادرات خاک معدنی را ممنوع اعلام می‌کنند. بنابراین چنین پرسش‌ها و مسائلی در روزگار پس از کرونا وجود دارد و به نظر می‌رسد مسئولین و سیاست‌گذاران داخل کشور، باید پیش از آنکه دیر شود، سیاستی جدید در این زمینه اتخاذ نمایند.
