به طور متوسط سرانه مصرف روی تصفیهشده در دنیا از سال ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۹، حدود ۱.۸ کیلوگرم بود. در سال ۲۰۰۹، سرانه مصرف روی افت قابل توجهی داشت که دلیل آن، بحران مالی سال ۲۰۰۸ بود. در سال ۲۰۱۲ به دلیل بحران بدهی اروپا، بار دیگر سرانه مصرف روی افت پیدا کرد. با توجه به اینکه بخش زیادی از روی به عنوان پوشش محافظ برای فلزات دیگر استفاده میشود، تولید ورق گالوانیزه در مصرف آن اثرگذار است. عمده کاربرد ورق گالوانیزه نیز در زیرساخت است که دولتها در این بخش هزینه میکنند. در نتیجه سرانه پرداختهای عمومی دولتها با سرانه مصرف روی تصفیهشده ارتباط دارد. تولید ناخالص داخلی نیز به عنوان یکی از شاخصهای کلان از بازار مصرف روی اثر میپذیرد و این امر نشان میدهد بین سرانه مصرف روی و سرانه تولید ناخالص داخلی ارتباط وجود دارد.
به گزارش پایگاه خبری و تحلیلی «فلزات آنلاین» و به نقل از روابط عمومی شرکت مشاوره اقتصادی آرمان آتورپات، روی چهارمین فلز پرمصرف جهان است. روی، یک فلز پایه با نقطه ذوب نسبتا پایین، از اهمیت تجاری و صنعتی بالایی برخوردار است. این فلز مقاومت قابل توجهی در برابر جو معمول دارد و با سرعت بسیار کمتری خورده میشود. بر اساس گزارش گروه بین المللی مطالعه سرب و روی (ILZSG)، روی و سرب پس از آلومینیوم و مس، دو فلز غیرآهنی پرمصرف در دنیا هستند. این فلز عمدتا به عنوان یک پوشش محافظ برای فلزات دیگر مانند فولاد و آهن برای جلوگیری از خوردگی کاربرد دارد. روی همچنین نقش مهمی در فناوریهای سبز بازی میکند زیرا روکشهای روی از زنگزدگی پنلهای خورشیدی و توربینهای بادی جلوگیری میکنند. میزان زیادی از روی نیز در تولیدات ریختهگری دایکاست که در صنایع خودروسازی، برق و سختافزار اهمیت دارد، به کار میرود. علاوهبراین، روی در آلیاژهای نیکل، نقره، برنج و برنز مصرف میشود. همچنین، روی به یک ماده ضروری در اقتصاد کمکربن تبدیل شده است. به عنوان مثال، باتریهای یون روی به عنوان یک جایگزین ایمنتر و کمهزینهتر در نظر گرفته میشوند زیرا از شیمی مبتنی بر آب استفاده میکنند.
افت سرانه مصرف روی تصفیهشده در سال ۲۰۰۸
نمودار ۱، سرانه مصرف روی تصفیهشده از سال ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۹ برای کل دنیا را نشان میدهد. روند سرانه مصرف روی تصفیهشده در دوره مورد بررسی صعودی بوده است. نرخ رشد مرکب سالانه سرانه مصرف روی تصفیهشده در دنیا از سال ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۹ حدود ۰.۶ درصد بود. در سال ۲۰۰۹، سرانه مصرف روی تصفیهشده افت قابل توجهی داشت. بر اساس بررسیهای آتورپات، دلیل این کاهش سرانه مصرف روی، بحران مالی سال ۲۰۰۸ بود که تمامی بازارهای دنیا را تحت تاثیر قرار داد. با شروع بحران مالی، مصرف بازار روی تصفیهشده نیز کاهش پیدا کرد. در سال ۲۰۱۲ نیز سرانه مصرف روی تصفیهشده بار دیگر با افت همراه بود. بررسیهای ما نشان میدهد، در سال ۲۰۱۲ به دلیل بحران بدهیهای اروپا، مصرف روی در سراسر دنیا تحت تاثیر قرار گرفت. از سال ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۹ روند سرانه مصرف روی تصفیهشده نزولی بود. بر اساس آمار ارائه شده توسط موسسه ILZSG، آسیا (به واسطه حضور چین) بزرگترین مصرفکننده روی تصفیهشده در دنیا بهشمار میرود. با توجه به اینکه نیمی از روی تصفیهشده در کشور چین مصرف میشود، مصرف این کشور اثر زیادی بر روی مصرف روی در دنیا دارد. در سال ۲۰۱۵، چین برنامه ساخت «چین ۲۰۲۵» خود را به عنوان بخشی از استراتژی توسعه صنعتی میانمدت تا بلندمدت خود اعلام کرد. چین، پس از سالها توسعه سریع، با افزایش هزینه نیروی کار و محدودیتهای منابع و محیط زیست مواجه شد. از سال ۲۰۱۶ با توقف رشد سریع چین در مصرف روی تصفیهشده، سرانه مصرف چین نیز با رشد بیشتر جمعیت، کاهش پیدا کرد و این امر منجر به روند نزولی سرانه مصرف روی در جهان شد. سرانه مصرف روی تصفیهشده در سال ۲۰۱۹، حدود ۱.۸ کیلوگرم بود که نسبت به سال ۲۰۱۸، حدود ۱.۴ درصد کاهش داشت. یکی از دلایل کاهش سرانه مصرف روی، عدم رشد مصرف روی در دنیا بوده است.
تشابه سرانه مصرف روی قاره آمریکا و آسیا
نمودار ۲، منحنی سرانه مصرف روی تصفیهشده بر حسب سرانه تولید ناخالص داخلی مناطق جهان در سالهای ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۹ را به تفکیک پنج قاره نشان میدهد. ۷۱.۳ درصد نقاط نمایش داده شده در این نمودار از یک تابعی تبعیت میکنند. به طور کلی هر یک از این مناطق در نمودار در یک منطقه قرار گرفتهاند. اقیانوسیه تنها منطقهای است که نقاط مربوط به نمودار آن در سالهای مختلف پراکندگی زیادی داشت. دلیل این پراکندگی نیز کاهش سرانه مصرف روی تصفیهشده در منطقه اقیانوسیه بود. متوسط مصرف روی تصفیهشده در قاره اروپا در دوره مورد بررسی، حدود دو میلیون و ۴۳۰ هزار تن و متوسط سرانه آن حدود ۳.۳ کیلوگرم بود. سرانه مصرف روی در قاره اروپا تغییر چندانی نداشت اما سرانه تولید ناخالص داخلی آن رشد قابل توجهی داشت. متوسط سرانه مصرف روی در قاره آسیا و آمریکا به ترتیب حدود ۱.۹ و ۱.۸ کیلوگرم در سال بود. منطقه آسیا و آمریکا سرانه مصرف روی تصفیهشده مشابهی دارند و تنها سرانه تولید ناخالص داخلی آنها متفاوت است. متوسط سرانه مصرف قاره آفریقا حدود ۰.۲ کیلوگرم بود. یکی از دلایل تمرکزنقاط مروبط به قاره آفریقا، تغییر نه چندان زیاد سرانه مصرف روی و سرانه تولید ناخالص داخلی این قاره در دوره مورد بررسی بود.
نمودار ۳، منحنی سرانه مصرف روی تصفیهشده بر حسب سرانه هزینه دولت در مناطق دنیا را در سالهای ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۹ نشان میدهد. بخش عمده روی تصفیهشده در تولید ورقهای گالوانیزه کاربرد دارد. با توجه به اینکه ورق گالوانیزه در زیرساخت استفاده میشود و عموما حجم زیادی از سرمایهگذاری در بخش زیرساخت توسط دولتها انجام میشود، سرانه پرداختها عمومی دولت در مصرف روی تصفیه شده اثرگذار است. متوسط سرانه پرداختها عمومی دولتها در تمامی قارهها روند صعودی داشت. متوسط سرانه پرداختها عمومی دولت برای قاره اقیانوسیه ۱۲ هزار و ۱۰۰ دلار و نرخ رشد سالانه آن از سال ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۹، حدود ۳.۳ درصد بود. یکی از دلایل پراکندگی نقاط مربوط به قاره اقیانوسیه، افزایش سرانه پرداختها عمومی دولت به همراه کاهش سرانه مصرف روی بود. در قارههای اروپا، آمریکا و آسیا، سرانه پرداختها عمومی دولت در دوره مورد بررسی روند صعودی داشت. نرخ رشد سالانه سرانه پرداختها عمومی دولت در آسیا حدود ۶.۹ درصد بود. در قاره آمریکا و اروپا نیز نرخ رشد سالانه سرانه پرداختها عمومی دولتها به ترتیب حدود ۳.۱ و ۳.۴ درصد بود. یکی از دلایل پراکندگی نقاط قارههای اروپا، آمریکا و آسیا در نمودار، رشد سرانه پرداختها عمومی دولتها در دوره مورد بررسی بود.
از نمودارهای ۲ و۳ میتوان به این نتیجه رسید که سرانه مصرف روی تصفیهشده با سرانه تولید ناخالص داخلی نسبت به سرانه پرداختهای عمومی دولت ارتباط بیشتری دارد. یکی از دلایل این امر است که تولید ناخالص داخلی، کلانترین شاخص اقتصادی در دنیا است که از تمامی بازارها اثر میپذیرد.