صنعت فولاد در ایران به عنوان یکی از ۱۰ کشور برتر تولیدکننده فولاد در جهان با توجه به مزیت‌های رقابتی ارزشمند مانند دسترسی به آب‌های آزاد و همچنین تولید بیش از نیاز کشور، از پتانسیل مناسبی برای توسعه صادرات برخوردار است. با این وجود، صادرات این صنعت طی ماه‌های اخیر به دلیل چالش‌های متعدد همچون تدوین دستورالعمل‌های غیرکارشناسانه و الزام فولادسازان به رفع تعهد ارزی در سامانه نیما، با افت محسوسی مواجه شده است. در این بین، نه تنها کاهش صادرات منجر به افت سودآوری واحدهای فولادی شده است بلکه واردات بی‌رویه برخی محصولات فولادی مانند ورق گالوانیزه نیز ادامه تولید کارخانه‌های تولیدکننده این محصول را با معضل جدی مواجه کرده است. در شرایط فعلی و با توجه به چشم‌اندازهای بازارهای داخلی مصرف فولاد، تنها زمانی می‌توان به توسعه این صنعت استراتژیک و نقش‌آفرینی موثر آن در صادرات غیرنفتی کشور امیدوار شد که نگاهی کارشناسانه و بلندمدت به مسئله تدوین قوانین و مدیریت بازار فولاد شکل بگیرد تا به دنبال آن، سیاست‌گذاری‌ها و برنامه‌ریزی‌ها در راستای رفع موانع صادرات و توسعه بازارهای جدید تعریف شود. در همین راستا، خبرنگار پایگاه خبری و تحلیلی «فلزات‌آنلاین» گفت‌وگویی با امید ایزدپناه، عضو هیئت عامل شرکت صنایع هفت الماس به عنوان یکی از تولیدکنندگان مطرح ورق‌های سرد و گالوانیزه فولادی در کشور تدارک دیده است که متن کامل آن را در ادامه خواهید خواند:
با توجه به لغو تعهد ارزی فولادسازان، وضعیت صادرات محصولات فولادی به ویژه ورق‌های سرد و گالوانیزه را در نیمه دوم امسال چگونه ارزیابی می‌کنید؟
مصوبه کارگروه بازگشت ارز حاصل از صادرات که در آن تسهیلاتی برای رفع تعهد ارزی صادرکنندگان محصولات فولادی در نظر گرفته شده است، به تازگی ابلاغ شده و هنوز به مرحله اجرا نرسیده است. این مصوبه در صورت اجرا، قطعا تاثیرات مثبتی بر وضعیت صادرات ورق‌های سرد و گالوانیزه نیز خواهد داشت. این اقدام یک قدم مثبت است؛ هرچند توقع می‌رود که این مسیر به جایی منتهی شود که سازوکار عرضه و تقاضای بازار نرخ ارز را معین کند و مداخله دولت حداقلی باشد. در صورت حداقلی شدن مداخله دولت در این حوزه علاوه بر رونق هرچه بیشتر صادرات صنایع کشور، قیمت ارز نیز در بازار آزاد تعدیل خواهد شد و تامین مواد اولیه صنایع مختلف و اقلام مختلف وارداتی در کشور هم بهتر و با قیمت کمتر انجام خواهد شد.
برنامه شرکت صنایع هفت الماس جهت حضور هر چه پررنگ‌تر در بازارهای صادراتی در ماه‌های پیش رو چیست؟
حضور قدرتمند در بازارهای صادراتی، یکی از محورهای راهبردی برنامه‌های شرکت صنایع هفت الماس است. در طول ماه‌های اخیر، ما حضور خود در نمایشگاه‌های منطقه را تقویت کردیم و همزمان تحقیقات مختلف در مورد بازارهای صادراتی را افزایش دادیم. علاوه‌براین، سعی ما این است که قیمت محصولات مختلف را برای حضور در بازارهای صادراتی رقابتی‌تر کنیم؛ البته این کار باید همزمان با حفظ کیفیت محصولات صورت پذیرد.
راهکارهای پیشنهادی جنابعالی در راستای مقابله با واردات بی‌رویه ورق‌های گالوانیزه به داخل کشور چیست و دولت و نهادهای بالادستی چگونه می‌توانند این معضل را رفع کنند؟
واقعیت امر این است که توان تولید ورق‌های گالوانیزه در داخل در حال حاضر بیش از نیاز کشور است. در این شرایط، نخستین اقدام دولت باید عدم ارائه ارز ترجیحی برای واردات ورق گالوانیزه باشد. در شرایطی که مازاد تولید این محصول در داخل کشور وجود دارد، ارائه ارز ترجیحی برای واردات آن هیچ توجیهی ندارد. در گام دوم حتی باید با تمهیدات تعرفه‌ای از تولیدکنندگان داخلی این محصول حمایت کرد. از سوی دیگر باید به توان بالای تولید کشور در زمینه ورق گالوانیزه، به چشم فرصتی برای حضور در بازارهای صادراتی نگریست. دولت می‌تواند با تسهیل امکان وارادت مواد اولیه به افزایش تولید و رقابتی‌تر شدن قیمت‌های ورق گالوانیزه ایران در بازار صادرات کمک کند و از این مسیر آورده ارزی کشور را نیز افزایش دهد. در حال حاضر به دلیل کمبود مواد اولیه، بسیاری از تولیدکنندگان با کسری از ظرفیت تولید خود فعالیت می‌کنند و تسهیل واردات مواد اولیه، اقدام بسیار مهم و موثری به شمار می‌رود.
از دیدگاه جنابعالی، چه عوامل و فاکتورهایی می‌تواند زمینه‌ساز رونق بازار ورق‌های سرد و گالوانیزه در کشور شود؟
برای ایجاد رونق در هر بازاری، باید مصرف افزایش پیداکند و بازار فولاد نیز از این قاعده مستثنی نیست. مصرف فولاد باید هم در بازار صادراتی و هم در بازار داخلی افزایش یابد. در خصوص بازار صادراتی باید امکان حضور شرکت‌ها و محصولات ایرانی در بازارهای منطقه‌ای و بین‌المللی هرچه بیشتر فراهم شود. در شرایط فعلی، سیاست کلی ارزی کشور روشن نیست و سیاست‌های ارزی دولت به خصوص در حوزه رفع تعهد ارزی صادرکنندگان باعث شده است که قیمت تمام شده محصولات ایرانی در بسیاری موارد بیش از قیمت آن‌ها در بازارهای صادراتی باشد. به عبارت دیگر، قیمت این محصولات در بازارهای صادراتی رقابتی نیست و از این رو اصلاح این وضعیت، گام نخست برای رونق بازارهای صادراتی خواهد بود. به علاوه، ساختارهای عمومی صادراتی کشور از جمله مسئله نقل و انتقال پول نیز باید تقویت شود که البته در حوزه مسائل بسیار کلان کشور قرار می‌گیرد. در بازار داخلی، خروج بازار فولاد از رکود و شروع دوران رونق، تابعی از وضعیت کلی اقتصاد کشور است. اتخاذ سیاست‌های انقباضی در حوزه مالی و پولی به دنبال تورم شدید و کسری بودجه در کشور، ناگزیر وضعیت رکود را در کشور حاکم کرده و صنایع مختلف هم در حوزه تامین سرمایه و هم در حوزه فروش با مشکل مواجه شده‌اند. به عبارت بهتر، سیاست‌های انقباضی مشوق نگهداری پول به جای جریان انداختن آن در بازار است. واقعیت این است که برای خروج بازار فولاد و مشخصا ورق‌های فولادی از رکود، باید منتظر خروج اقتصاد ایران از این دوران رکود ماند.
با توجه به وضعیت بازارهای جهانی و شرایط اقتصادی حاکم در کشور، چه آینده‌ای را پیش روی تولید و بازار محصولات فولادی به ویژه انواع ورق فولادی متصور هستید؟
در حال حاضر بازارهای جهانی نیز در وضعیت رکود به سر می‌برند و سیاست‌های انقباضی بانک‌های مرکزی در آمریکا، چین و اروپا ریشه رکود فعلی در بازارهای جهانی است. در این شرایط، سرمایه‌گذاری بیشتر در حوزه تولید فولاد توجیه چندانی ندارد و باید به حفظ سهم فعلی در بازار اندیشید. حتی در همین شرایط دشوار نیز افزایش صادرات، مهم‌ترین ضرورت رونق در بازار ورق‌های فولادی ایران است که پیش از این به ابزارهای آن اشاره شد. واقعیت این است که نه تنها صادرات انواع ورق‌های فولادی بلکه صادرات صنایع پایین دست مانند لوازم خانگی است که می‌تواند رونق را به بازار فولاد ایران برگرداند و برای اقدام در این حوزه نباید منتظر هیچ چیز باشیم.
انتهای پیام//
