مدیرعامل شرکت صنایع بازیابی فلزات رنگین گفت: امروزه به واسطه پیشرفت تکنولوژی، امکانات بیشتری برای تولید مواد معدنی و فرآوری آن، پدید آمده است. کمبود یا فقدان مواد اولیه در برخی از صنایع نشان می‌دهد که دستیابی به تکنولوژی پیشرفته در بخش معدن و صنایع معدنی ایران، به چه اندازه حائز اهمیت است.
در این میان، صنعت سرب به عنوان یک صنعت استراتژیک، نیاز به بازنگری اساسی در فرآیندهای تولید دارد. با توجه به اینکه مواد اولیه شمش سرب از سه منبع، کنسانتره سرب، باتری فرسوده و بازفرآوری باطله، تامین می‌شود، بنابراین ضرورت دارد تا برای بهره‌گیری هرچه بیشتر از این سه منبع، تکنولوژی استخراج و فرآوری سرب را ارتقا دهیم.
حسین مرادی در گفتوگو با خبرنگار پایگاه خبری و تحلیلی «فلزات آنلاین»، اظهار داشت: چندین دهه است که در زمینه تولید شمش سرب، طلا، نقره، پلاتین و پالادیوم، در شهر رباط کریم استان تهران، فعالیت می‌کنیم. میزان ظرفیت اسمی مندرج در پروانه بهره‌برداری حدود یک هزار و ۲۵۰ تن به صورت سالانه است که به دلیل کمبود مواد اولیه کمتر از توان خود تولید می‌کنیم.
باتری فرسوده در انحصار محدودیت‌ها
مدیرعامل شرکت صنایع بازیابی فلزات رنگین مطرح کرد: مسائل و مشکلات متعددی در زمینه تولید شمش سرب وجود دارد که غالب آن‌ها به کمبود مواد اولیه مربوط می‌شود. مواد اولیه مورد نیاز تولید شمش سرب مجموعه، از سه منبع تهیه و تامین می‌شود که باتری فرسوده به عنوان منبع نخست در تامین سرب مورد نیاز کارخانه فرآوری به حساب می‌آید.
وی افزود: از همان ابتدای فعالیت تا به امروز، باتری فرسوده مورد نیاز تولید شمش سرب، تماما از طریق منابع داخلی، تهیه و تامین شده است. علی‌رغم اینکه ظرفیت مناسبی برای واردات باتری فرسوده از کشورهای همسایه همچون عراق و افغانستان وجود دارد اما محدودیت‌های اعمال شده در این زمینه، اجازه بالفعل شدن ظرفیت‌های موجود را نمی‌دهد.
مرادی یادآور شد: به علت نبود مجوز لازم در زمینه واردات باتری فرسوده، هرنوع فعالیت پیرامون واردات، به مثابه تخطی از قانون تلقی شده و مصداقی برای تنبیه یا مجازات است. بنابراین ما به عنوان فعال در این عرصه، همچنان منتظر صدور مجوز برای واردات باتری فرسوده در آینده نزدیک خواهیم بود؛ چراکه دولت می‌توانــــد بـــا در نظــــر گرفتــــن ملاحظـــــات زیست‌محیطی در راستای حفظ زیست‌بوم، واردات باتری فرسوده را با درنظر گرفتن شرایطی خاص، آزاد نماید.
تامین کنسانتره سرب از معادن کوچک
مدیرعامل شرکت صنایع بازیابی فلزات رنگین اظهار کرد: کنسانتره سرب تولید شده در داخل کشور، به عنوان دومین منبع برای تامین سرب مورد نیاز تولید شمش سرب، شناخته می‌شود.
تامین این منبع در گذشته از طریق خاک معدن انگوران صورت می‌گرفت که به مرور و با فروکش کردن میزان ماده معدنی در کنار کاهش عیار در این معدن بزرگ سرب و روی، تامین خاک مورد نیاز برای فرآوری کنسانتره سرب از طریق واحدهای کوچک یا محلی صورت می‌گیرد.
بازفرآوری باطله‌های معدنی
مرادی گفت: باطله‌های باقی مانده از فرآیند فرآوری ماده معدنی سرب، به عنوان سومین منبع تامین مواد اولیه برای تولید شمش سرب محسوب می‌شود. با این حال، وجود تکنولوژی پیشرفته در این فرآیند، می‌تواند توان تولید را از طریق این منبع مهم، افزایش دهد. چراکه آمارها حکایت از ظرفیت بالای باطله‌های معدنی در کشور می‌دهد. مجموعه ما باطله‌های معدنی مورد نیاز خود برای بازفرآوری را از واحدهای حاضر در منطقه تامین می‌کند.
میزان مواد اولیه متناسب با توان تولید نیست
مدیرعامل شرکت صنایع بازیابی فلزات رنگین عنوان کرد: در حال حاضر، امکانات مناسبی برای تولید شمش سرب در مجموعه فلزات رنگین وجود دارد که اگر مواد اولیه کافی توسط متولیان امر توزیع شود، بی‌تردید بر ظرفیت اسمی و تولید مجموعه، افزوده خواهد شد.
مرادی تاکید کرد: دو کوره ۲۵ تنی احیا برای ذوب باتری فرسوده و فرآیند تولید شمش سرب، در محیط کارخانه نصب شده است که تماما مجهز به فیلتر هستند. تکنولوژی مورد استفاده در این کوره‌ها، از ابتکارات متخصصان مجموعه بوده و به صورت کاملا بومی، شکل گرفته است. با این حال، در صورت تامین مواد اولیه مورد نیاز تولید، امکان افزایش کوره‌ها در پروسه‌ای کوتاه‌مدت، وجود دارد.
وی اضافه کرد: با توجه به حضور یکصد نفر پرسنل در مجموعه فلزات رنگین، برنامه‌ای هدفمند برای تهیه و تامین مواد اولیه مورد نیاز تولید، تدوین شده است که تا پایان سال، تحقق می‌یابد.
اهیمت اصول محیط زیستی
مدیرعامل شرکت صنایع بازیابی فلزات رنگیــــن تصریح کـــرد: توجه بـــه مباحث و موضوعات زیست‌محیطی، یکی از بنیادی‌ترین اصول مجموعه فلزات رنگین است که به طور ماهانه و کاملا بر اساس استانداردهای بین‌المللی، شکل می‌گیرد.
مرادی اذعان کرد: عدم کنترل و نظارت فنی بر تولیـــد شمـــش ســرب، می‌توانـــد از جنبـــه زیست‌محیطی، آسیب‌ها و خطرات جدی را متوجه انسان‌ها به خصوص افراد در سن رشد نمایــــد. یکـــی از عــــوارض آلـــودگی‌هــــای زیست‌محیطی، تولید غیراصولی و غیرمجاز شمش سرب است که آسیب جدی به ناحیه کلیه‌ها وارد می‌کند.
وی افزود: کارخانه مجموعه فلزات رنگین، مجهز به سیستم فیلتراسیون بزرگی است که از جنبه محیط زیست‌محیطی، تهدیدی برای طبیعت پیرامون تلقی نمی‌شود. از طرفی، سازمان‌های محیط زیست استانی به صورت فصلی، اقدام به پایش مجموعه‌های معدنی در کشور می‌کنند که خوشبختانه تا به امروز، رضایت کامل خود را از فرآیند زیست‌محیطی مجموعه، اعلام کرده‌اند.
مدیرعامل شرکت صنایع بازیابی فلزات رنگین یادآور شد: خوشبختانه حساسیت بالایی در رابطه با موضوعات زیست‌محیطی وجود دارد. همین حساسیت موجب حفظ حرمت محیط زیست شده است. بنابراین، با تجهیز ماشین‌آلات مورد استفاده در فرآیند تولید، می‌توان امکانات حفاظتی زیست‌بوم منطقه را اشاعه و گسترش داد.
تفاوت سطح تکنولوژی در تولید باتری‌ها
مدیرعامل شرکت صنایع بازیابی فلزات رنگین تصریح کرد: مقدار سرب موجود در باتری فرسوده نسبــت به کشور محل ساخت آن، متفاوت است. باتری‌های تولید شده در کشورهای خاورمیانه مانند ایران، با باتری‌های ساخته شده در کشورهای اروپایی، تفاوت اساسی دارد. هرچه مقدار سرب موجود در باتری فرسوده بیشتر باشد، سطح تکنولوژی مورد استفاده برای تولید آن کمتر خواهد بود.
مرادی گفت: تکنولوژی غیرپیشرفته مورد استفاده در فرآیند تولید باتری در ایران، یکی از دلایل عمده وجود مقدار سرب بالا در باتری فرسوده محسوب می‌شود. میانگین استحصال سرب از باتری فرسوده ساخت ایران، به ۶۲ تا ۶۳درصد می‌رسد؛ در حالی که این میزان برای باتری‌های نوع اروپایی، بسیار کمتر از مقادیر فوق است.
وی تاکید کرد: در حال حاضر، اکثر شرکت‌ها به سمت تولید باتری از طریق تکنولوژی پیشرفته، گرایش پیدا کرده‌اند. از این رو، در اکثر باتری‌های تولیدی که بازیافت می‌شوند، به کار بردن آب اسیدی، مجاز نیست. بنابراین، در راستای حفظ محیـــط زیســـت و جلوگیـــری از مخاطــــرات زیست‌محیطی، محیط اغلب باتری‌ها، خشک است. با این وجود، وزارت دفاع کشور، به عنوان یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان باتری در ایران، معمولا باتری با محیط خشک تولید می‌کند.
معادن کوچکمقیاس، راهگشا برای تمام صنایع
مدیرعامل شرکت صنایع بازیابی فلزات رنگین اذعان کرد: ظرفیت مناسب معادن کوچکمقیاس داخل کشور نشان می‌دهد که در صورت توجه بیشتر به آن‌ها، مواد اولیه مورد نیاز هر صنعتی تامین می‌شود. بنابراین، فعال‌سازی معادن کوچکمقیاس می‌تواند راهکاری مناسب برای تامین مواد اولیه مورد نیاز واحدهای تولید شمش سرب باشد.
وی افزود: خوشبختانه معادن کوچک به لحاظ کمی، آمار مناسبی از خود به جای گذاشته‌اند که در صورت احیا و فعال‌سازی آن‌ها، ظرفیت بالایی در تولید شمش سرب ایجاد خواهد شد.
مرادی گفت: دولت به عنوان متولی اصلی معدنداری در کشور، می‌تواند با ارائه تسهیلات ویژه در زمینه فعال‌سازی معادن کوچکمقیاس، زمینه‌ای برای جذب سرمایه‌گذاران بیشتر را به وجود آورد.
مرادی تاکید کرد: بسیاری از سرمایه‌گذاران در صورت امکان سودآوری در زمینه استخراج مواد معدنی سرب، به سرعت به این حوزه ورود پیدا خواهند یافت و این موضوع در صورت تسهیل شرایط از طرف دولت می‌تواند در کوتاه مدت، عملیاتی شود.
به آینده این صنعت می‌توان امیدوار بود
مدیرعامل شرکت صنایع بازیابی فلزات رنگین گفت: علی‌رغم وجود مشکلات عدیده‌ای که در زمینه تولید شمش سرب وجود دارد، به نظر می‌رسد آینده این صنعت، آینده روشنی باشد. از این منظر که با بهره‌برداری از معدن مهدی‌آباد و آغاز به کار واحد فرآوری آن، بخشی از مشکلات عدیده این صنعت پیرامون مواد اولیه، مرتفع خواهد شد که تحقق این موضوع می‌تواند به رونق هرچه بیشتر صنعت سرب در آینده، یاری رساند.
مرادی اضافه کرد: شرکت فلزات رنگین نیز به عنوان بخش کوچکی از جامعه بزرگ معدنی کشور، تمام تلاش خود را پیرامون تولید بیشتر در راستای ارزآوری و کمک به اقتصاد داخلی، صرف خواهد کرد.
وی در پایان خاطرنشان کرد: اگر دولت و متولیان امر، امکانات بیشتری در اختیار صنعت سرب قرار بدهند، بی‌تردید شاهد «جهش تولید» در این صنعت استراتژیک و مهم خواهیم بود.
