معاون اکتشافات معدنی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور از شناسایی ۴۰۰ کیلومتر مربع پگماتیت برای اکتشاف لیتیوم در استان‌های مختلف خبر داد.
به گزارش پایگاه خبری و تحلیلی «فلزات آنلاین» و به نقل از بازار، احمد قرایی بیان کرد: طی چندین سال گذشته به واسطه پروژه‌های متعدد آینده‌‌پژوهی در بخش معدن و صنایع معدنی، با یک روند پرشتاب در موضوع مواد بحرانی و حیاتی به ویژه از منظر صنایع پایین‌دست مانند خودروسازی، انرژی و تجهیزات الکتریکی و الکترونیکی مواجه شده‌ایم.
وی با بیان اینکه نگاه ویژه به انرژی‌های سبز و دنیای دیجیتال (گذار سبز و گذار دیجیتال)، نیازمند تامین مجموعه‌ای از مواد معدنی خام و نیمه‌ساخته است، گفت: خودروهای برقی، ذخیره انرژی، انرژی‌های تجدیدپذیر، صنایع الکتریکی و الکترونیکی، پهپادها و چاپگرهای سه بعدی نیازمند موادی هستند که به اندازه کافی وجود ندارد یا تاکنون به صورت عمده استخراج و فرآوری نشده‌اند.
به گفته معاون اکتشافات معدنی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور، در دهه‌های پیشین، قیمت نفت به طور عمده متاثر از مسائل سیاسی و ژئوپلیتیک و قیمت فلزات تحت تاثیر تقاضا بود اما در سال‌های جاری و به احتمال زیاد در آینده نزدیک رفتار مواد بحرانی مشابه نفت در گذشته خواهد شد.
قرایی عنوان کرد: برای امنیت اقتصادی، امنیت دفاعی و توسعه صنایع راهبردی نوظهور، نگاه ویژه به شناسایی این عناصر بر اساس پتانسیل‌ها، اقلیم و اهداف توسعه‌ای کشور و همچنین بررسی ظرفیت‌های اکتشافی و مناطق مستعد کانی‌سازی آن‌ها از ساختگاه زمین‌شناسی و متالوژنی کشور حائز اهمیت بوده که این امر جزو وظایف سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور است.
وی با تاکید بر اینکه یکی از مواد معدنی بحرانی در میان عناصر موردنیاز برای باتری‌های خودروهای برقی لیتیم محسوب می‌شود، تصریح کرد: روند روبه‌‌رشد تقاضای جهانی برای استفاده از باتری‌های لیتیومی در خودروهای الکتریکی، باعث شده است تا طبق پیش‌بینی‌ها مصرف این فلز تا سال ۲۰۲۵ و ۲۰۳۰، به ترتیب سه برابر و ۶ برابر میزان فعلی برسد.
معاون اکتشافات معدنی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور با اشاره به اینکه بررسی وجود منابع و ذخایر این فلز در کشور در حال حاضر از اهمیت بالایی برخوردار است، افزود: به طور عمده لیتیوم در جهان از سه تیپ ذخایر شورابه‌ای، نهشته‌های رسی و تبخیری‌های دریاچه‌ای و پگماتیت‌ها تولید و استخراج می‌شود. ذخایر شورابه‌ای نیز به سه گروه شورابه‌های قاره‌ای (شورابه‌های کشورهای بولیوی، آرژانتین، شیلی و چین)، شورابه‌های ژئوترمال (واقع در سالتون کالیفرنیا) و شورابه‌های حوضه‌های نفتی تقسیم‌بندی می‌شوند و از سویی ذخایر رسوبی ۸ درصد تولید لیتیوم را در برداشته و در قالب نهشته‌های رسی و تبخیری‌های دریاچه‌ای جای می‌گیرند.
قرایی با بیان اینکه ذخایر پگماتیتی لیتیوم به ویژه در سالیان اخیر بسیار مورد توجه قرار گرفته‌اند، مطرح کرد: پگماتیت‌ها از نظر کانی‌سازی به دو نوع «LCT و NYF» تقسیم‌بندی می‌شوند که پگماتیت «LCT» منبع یک سوم تولید جهانی لیتیوم، بیشتر تانتالیوم و تمامی سزیم بوده و استرالیا در زمینه ذخایر پگماتیتی لیتیوم پیشتاز است. سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی ایران نیز از پایان دهه ۸۰ شمسی به واسطه همکاری با کشور بولیوی، در زمینه شناسایی، اکتشاف و مطالعات فرآوری کفه نمکی ایونی و پس از آن بررسی اولیه و شناسایی نواحی مستعد لیتیوم در ایران فعالیت کرده است.
وی با اشاره به اینکه در این مرحله محیط‌های مناسب کانی‌سازی لیتیوم در تیپ‌های مختلف پگماتیتی، رسوبی و شورابه‌ای برای انجام فعالیت‌های اکتشافی شناسایی شد، ابراز کرد: شورابه‌های میادین نفتی می‌تواند حاوی لیتیوم باشد که در این زمینه نیز توافقاتی جهت توسعه فعالیت‌ها با شرکت ملی نفت انجام شده است. نزدیک به ۴۰۰ کیلومتر مربع سنگ‌های پگماتیتی در ایران شناسایی شده که بیشتر پوشش آن‌ها در استان‌های خراسان جنوبی، یزد، سیستان و بلوچستان، اصفهان، زنجان، مرکزی، خراسان رضوی و همدان است و مطالعات اولیه انجام شده بر روی برخی از این پگماتیت‌ها نشان دهنده عیار چهار هزار گرم در تن در بعضی نقاط است.
معاون اکتشافات معدنی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور با اعلام اینکه نقشه محیط‌های مناسب کانی‌زایی لیتیوم رسوبی در ایران تهیه شده، اظهار داشت: مطالعات شناسایی اولیه انجام شده بر اساس داده‌های آنومالی ژئوشیمیایی رسوبات آبراهه‌ای، محدوده‌هایی با عیار ۴۰۰ گرم در تن را مشخص کرده است. حوضه‌های اصلی پلایای ایران شامل ۱۰ حوضه کویر بزرگ، بجستان، اصفهان، یزد، جازموریان، سیستان، قم، زاگرس، دامغان و لوت است که مطالعات زمین‌شناسی و اکتشافی بر روی آن‌ها در سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور از سالیان گذشته انجام شده است.
به گفته قرایی، نکته حائز اهمیت در رابطه با ذخایر لیتیم در نظر گرفتن عیار اقتصادی جهت بهره‌برداری است که با توجه به شرایط فنی و اقتصادی فعلی میزان حداقل عیار ذخایر کانسنگی یک درصد، ذخایر رسوبی (رس‌ها) حدود یک درصد و ذخایر شورابه‌ای حدود ۱۰۰ ppm است.
وی مسئله مهم دیگر را دسترسی و استفاده از فناوری مناسب برای استحصال این فلز عنوان کرد و یادآور شد: در کنار این موارد جهت راهبری و اجرای پروژه‌های شناسایی، اکتشاف و استحصال، توسعه روش‌های آنالیز شیمیایی استاندارد در آنالیز نمونه‌ها از دیگر چالش‌های اساسی است.
معاون اکتشافات معدنی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور خاطرنشان کرد: با توجه به نیاز فعلی کشور در خصوص شناخت منابع و ذخایر لیتیوم پیشنهاد می‌شود موارد مربوطه در قالب اجماع نظر نخبگان علمی، دانشگاهی و مشاوران ذی‌صلاح با محوریت سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور و تصویب طرح‌ها در کمیته مشترک راهبری توافق‌نامه سه‌جانبه بخش معدن کشور در طرح تحول زمین‌شناسی و اکتشاف ذخایر معدنی شکل گیرد تا ضمن برنامه‌ریزی دقیق در تمام ابعاد این موضوع از مرحله شناسایی، پی‌جویی، اکتشاف عمومی و تفصیلی و در نهایت مطالعات فرآوری و امکان‌سنجی لیتیم، امکان بررسی پیشنهادها و نظرات نخبگان، شرکت‌های دانش‌بنیان، تدوین برنامه و راهکار اجرایی در خصوص همکاری‌های علمی و فنی در حوزه داخلی و خارجی زیر نظر آن کمیته انجام شود.
قرایی با تاکید بر اینکه این پیشنهاد در راستای هم‌افزایی نظر مسئولان و متخصصان امر و پرهیز از دوباره‌کاری، اتلاف زمان و منابع مالی و انتخاب متخصصان و مشاوران خبره در حوزه اکتشاف لیتیوم کشور است، گفت: قدر مسلم اجرای این طرح بزرگ ملی و نتایج حاصل از آن می‌تواند در سیاست‌گذاری و تصمیم‌سازی در خصوص ایجاد و توسعه صنایع پیشرفته مرتبط با این فلز بحرانی مفید واقع شود.
انتهای پیام//
